محسن رضایی نامزد انتخابات ریاست جمهوری در گفتگویی درباره نگاه دولت او به مذاکرات وین، گفت: دولت ما به همه تعهدات بین‌المللی پایبند خواهد بود. برجام یک تعهد بین‌المللی است و آمریکایی‌ها آن را زیر پا گذاشتند. ما به آن پایبند خواهیم بود. مهم این است که آمریکایی‌ها وادار بشوند که به تعهدات خود عمل کنند.
وی تاکید کرد: ما دیپلماسی خوبی را در پیش خواهیم گرفت، اما معطل توافق در وین نخواهیم بود.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری در پاسخ به این پرسش که اولویت او در حوزه سیاست خارجی چیست؟، گفت: من سیاست همسایگی را جدی می‌گیرم یعنی اینکه سعی می‌کنم نوعی آرام بخشی در خصوص چالش‌هایی که بین دولت ما با کشورهای منطقه وجود دارد به وجود آید.
رضایی همچنین اعلام کرد: به دنبال این خواهم بود که اتحادیه آسیای جنوب غربی را با ۲۵ کشور اطراف خودمان شکل بدهم. این اتحادیه می‌تواند مشابه اتحادیه اروپا عمل کرده و در حقیقت قریب به ۱۲۰۰ میلیارد دلار تجارت سالانه را به هم پیوند دهد.
متن کامل گفتگوی محسن رضایی با پرس-تی- وی را در ادامه می‌خوانید:
به نظر شما مهمترین فرصت‌ها و چالش‌های جمهوری اسلامی ایران در سطح بین‌المللی چیست؟
ما فرصت‌های بسیار خوب و چالش‌های بزرگی در این دهه داریم. مهمترین چالش، بی نظمی و بی انضباطی و ناامنی‌هایی است که ما در منطقه داریم و هیچ کشوری مثل ایران نمی‌تواند به این بی نظمی‌ها پایان دهد. البته با همکاری و دوستی‌ای که با کشورهای منطقه برقرار کنیم.
نادیده گرفتن نقش ایران در برقراری صلح و امنیت هیچ نتیجه‌ای در بر نخواهد داشت. ما آمادگی داریم که با همکاری سایر کشورهای منطقه، صلح و امنیت را در اینجا به وجود آوریم. صلح و امنیت در اینجا به دلیل اینکه انرژی جهان در اینجاست و ژئوپلیتیک منطقه اینجاست و بخش مهمی از تجارت بین‌الملل در منطقه ما است، در سطح بین‌الملل هم برای ما مهم و موثر خواهد بود تا هر چه ما بتوانیم نقش بیشتری در منطقه ایفا کنیم در روابط بین‌الملل ما هم موثر است.
بنابراین در دولت ما به طور جدی من روی این منطقه وقت خواهم گذاشت. البته چالش‌های زیادی داریم و باید بنشینیم با کشورهای منطقه حل و فصل کنیم.
سه ماه است که جمهوری اسلامی ایران مذاکراتی را با کشورهای غربی در وین آغاز کرده است. هدف از این واقع مذاکرات رفع تحریم‌ها و احیای برجام هست. تا لحظه‌ای که ما در خدمت شما هستیم و این برنامه را ضبط می‌کنیم این مذاکرات به نتیجه نرسیده است. در صورت موفقیت شما در انتخابات چه برنامه کوتاه مدت و میان مدتی را برای مذاکرات هسته‌ای با کشورهای ۴+۱ دارید؟ از طرفی هم چنانچه ایالات متحده آمریکا این سیاست خودش را ادامه دهد و تحریم‌ها را رفع نکند در آن صورت شما چه برنامه‌ای خواهید داشت؟
دولت ما به همه تعهدات بین‌المللی پایبند خواهد بود. برجام یک تعهد بین‌المللی است و آمریکایی‌ها آن را زیر پا گذاشتند. ما به آن پایبند خواهیم بود. مهم این است که آمریکایی‌ها وادار بشوند که به تعهدات خود عمل کنند. ما دیپلماسی خوبی را در پیش خواهیم گرفت، ولی معطل توافق در وین نخواهیم بود.
سعی خواهیم کرد که با فعال کردن اقتصاد ملی بی‌نیازی خودمان را از روابط با آمریکایی‌ها به حداقل کاهش دهیم و آنها احساس کنند که هرچقدر بیشتر وقت تلف کنند به ضررشان تمام خواهد شد. این به معنای استفاده از دیپلماسی از یک طرف و معطل نکردن کشور در طول مذاکرات وین از سوی دیگر است. یعنی دست به زانوی خودمان خواهیم گرفت و تولید ملی را راه اندازی خواهیم کرد. آن وقت دیگر آنها هستند که به دنبال ما خواهند آمد.
اولویت اصلی سیاست خارجی شما چیست؟ اگر شما موفق شدید و برنده انتخابات شدید، اولین کاری که دولت شما به عنوان سیاست خارجی انجام می‌دهد چه خواهد بود؟
من سیاست همسایگی را جدی می‌گیرم یعنی اینکه سعی می‌کنم نوعی آرام بخشی در خصوص چالش‌هایی که بین دولت ما با کشورهای منطقه وجود دارد به وجود آید. بعد هم به دنبال این خواهم بود که اتحادیه آسیای جنوب غربی را با ۲۵ کشور اطراف خودمان شکل بدهم. این اتحادیه می‌تواند مشابه اتحادیه اروپا عمل کرده و در حقیقت قریب به ۱۲۰۰ میلیارد دلار تجارت سالانه را به هم پیوند دهد.
در اولویت سوم (سیاست خارجی) هم توازن بین شرق و غرب قرار دارد. دولت ما نه شرقی بدون غربی و نه غربی بدون شرق خواهد بود. من تلاش خواهم کرد که توازن بین شرق و غرب را در روابط خارجی‌مان به وجود آورم.
کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس ۶ کشوری هستند که در همسایگی جمهوری اسلامی ایران هستند. این کشورها در جنوب ایران واقع شده‌اند و رویکردهای متفاوتی در خصوص نوع همکاری و سیاست‌های خودشان در قبال جمهوری اسلامی ایران دارند. برای موضوع مناسبات با این کشورها چه برنامه‌ای دارید؟
من سیاست همسایگی را جدی می‌دانم. ولی اختلاف نظرهایی وجود دارد که باید این اختلاف نظرها را حل و فصل کنیم. دولت ما پیشگام خواهد بود برای اینکه این مشکلات حل و فصل شود، ولی بستگی به همراهی کشورهای اطراف هم دارد که آنها هم یک منطق و برادری را در پیش بگیرند.
اشاره کردید که می‌خواهید توازنی بین شرق و غرب ایجاد کنید. چالش‌هایی که مرتبط با غرب هست، تقریباً برای همه ناظران سیاسی مشخص است که چه چالش‌هایی برای ایران در مناسباتش با غرب وجود دارد، اما شرق چطور؟ به نظر شما چه چالش‌هایی وجود دارد برای اینکه ایران بتواند روابطش را با شرق گسترش دهد؟
ما با شرق چالش کمتری داریم. مهم این است که در حقیقت روابطی را که با شرق برقرار می‌کنیم دوطرفه باشد. یعنی اگر در حقیقت ما از آنها کالا می‌خریم آنها تکنولوژی هم به ما بدهند. این را که صرفاً ایران تبدیل به بازاری برای چین باشد من قبول ندارم. به همین دلیل قرار داد راهبردی ۲۵ ساله را من با یک قرارداد مکمل تکمیل خواهم کرد که رابطه دوطرفه ما بیشتر شود و منافع بیشتری را از انتقال دانش و فناوری از چین به ایران داشته باشیم.
در دولت شما چگونه با محور مقاومت تعامل خواهد شد؟ چه تغییراتی بین رابطه ایران و کشورهای محور مقاومت در منطقه ایجاد خواهد شد؟
اگر محور مقاومت نبود عراق و سوریه امروز در اختیار داعش بود. همان طور که محور مقاومت از فلسطین حمایت می‌کند، محور مقاومت محور مبارزه با ناامنی و تروریسم نیز هست. این به نفع اروپا و آمریکاست که از محور مقاومت حمایت کنند و یک‌طرفه صرفاً با اسرائیل رابطه نداشته باشند. من به اروپا و آمریکا پیشنهاد می‌کنم که مذاکراتی را با حزب‌الله و جبهه مقاومت آغاز کنند و این جبهه مقاومت را به رسمیت بشناسند. واقعاً اگر جبهه مقاومت نبود عراق به دست داعش و النصره سقوط می‌کرد و نوعی از افراط گرایی و تروریسم خشن در منطقه شکل می‌گرفت که کل دنیا را هم ناامن می‌کرد.
از روز اول تشکیل نظام جمهوری اسلامی ایران، غرب و در راس آن آمریکا تلاش‌های مختلفی کرد برای اینکه بتواند ضربه‌ای به جمهوری اسلامی وارد کند و شروع کرد به فشارهای مختلف از جمله حمایت از عراق و صدام در جنگ هشت ساله با ایران، و الان به اشکال مختلفی رئیس‌جمهورهای مختلف تلاش کرده‌اند تا فشارهای مختلفی نظیر تحریم‌ها را بر ایران و جمهوری اسلامی وارد کنند. آیا شما برنامه مشخصی برای مقابله با این فشارها خواهید داشت؟
آمریکایی‌ها باید دندان بازگشت به روابط یک‌طرفه را از دهانشان بکنند. دیگر ایران به رابطه یک‌طرفه با آمریکا باز نخواهد گشت. دولت ما از هر نوع رابطه‌ای که منافع ملی ما را در عمل و نه بر روی کاغذ و نه در حرف تامین کند حمایت خواهد کرد. تلاش خواهیم کرد که روابط خارجی‌مان را گسترش دهیم، و اقتصاد و تجارتمان را توسعه دهیم. بنابراین به نفع آنها خواهد بود تا دست از این خصومت بردارند. خصومت نتیجه‌ای در پی نخواهد داشت. ما در دفاع از منافع ملی به هیچ وجه کوتاه نخواهیم آمد.
رابطه سیاست خارجی شما با حوزه‌های اقتدار منطقه‌ای ایران مثل محور مقاومت، توانمندی‌های موشکی و نفوذ منطقه‌ای چگونه خواهد بود؟ از این پتانسیل‌ها چگونه می‌خواهید استفاده کنید؟
ما به روابطمان با جبهه مقاومت ادامه می‌دهیم. ما جبهه مقاومت را یک امکانی برای ایجاد صلح و مقابله با تروریسم می‌دانیم. بنابراین روابطمان با عراق، سوریه و لبنان ادامه خواهد یافت، و از هر گونه تجاوز به کشورهای اسلامی جلوگیری خواهیم کرد. لیکن، هدف ما ایجاد صلح است. هدف ما امنیت است زیرا اگر در منطقه امنیت وجود نداشته باشد امنیت ما نیز در داخل به مخاطره خواهد افتاد. امنیت ایران با امنیت منطقه به هم گره خورده است.
کشورهای آمریکای لاتین هم می‌توانند سهمی در روابط اقتصادی و حتی سیاسی با ایران داشته باشند کما اینکه تا این لحظه روابط خوبی هم داشته‌اند. چقدر می‌توانیم از این فرصت‌ها استفاده کنیم؟ چه برنامه‌هایی در این خصوص و چه چشم اندازی برای توسعه روابط با این کشورها دارید؟
آمریکای لاتین ظرفیت‌های بسیار خوبی برای ما دارد علی الخصوص در زمینه اقتصاد و تجارت. از آن جایی که ما به شدت به دنبال جذب بازار می‌گردیم برای توسعه تجارت، در دولت ما روابطمان با آمریکای لاتین توسعه خواهد یافت.
برخی از کشورهای عربی منطقه در فرآیند عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی قرار گرفته‌اند. ابتدا به ساکن، ارزیابی شما نسبت به این عادی سازی چیست و در وهله دوم در دولت شما چه سیاست‌ها و برنامه‌هایی برای مقابله با اقدامات ضد ایرانی رژیم صهیونیستی وجود دارد؟
اینها (برخی کشورهای عربی منطقه) اشتباه کردند. به نظر من، امارات (متحده عربی) و بحرین یک انتحار سیاسی کردند. به خودشان خنجر زدند. اولاً اسراییل دشمن اعراب است. اسراییل پیش از آنکه دشمن ایران باشد دشمن اعراب بوده و نه تنها در فلسطین، بلکه در تمامی کشورهای عربی هم همین طور بوده است.
به نظر من این انتحار سیاسی را که این کشورها مرتکب شدند را باید هرچه زودتر پایان دهند و این اشتباهشان را جبران کنند. مطمئن باشند اسراییل بسیار بدتر از آمریکا و کشورهای دیگر است. (اسراییل) در تار و پود این کشورها از تجارت شان گرفته تا سیاست و نظام‌های امنیتی شان نفوذ خواهد کرد و مشکلات بسیار عدیده‌ای را برای آنها به وجود خواهد آورد.
ما خواهان آن هستیم که این اشتباهات را جبران کنند و دست رد به سینه اسراییل بزنند. هنوز دیر نشده است و می‌توانند این کار را انجام دهند. ما اسراییل را واقعاً به عنوان یک نقطه (غده) سرطانی می‌دانیم البته سیاست ما در قبال اسراییل روشن است. ما معتقدیم فلسطینی‌ها باید برگردند، انتخابات آزاد در فلسطین صورت گیرد و یک قانون اساسی جدید و یک رژیم متناسب با سرزمین فلسطین شکل گیرد. راه حل ما در خصوص مساله فلسطین راه حل دموکراسی است.
قاره آفریقا به عنوان سرزمین فرصت‌ها شناخته می‌شود. این در حالی است که ایران خیلی روابط نزدیک و خیلی عمیقی با کشورهای قاره آفریقا ندارد. ایران نسبت به کشورهای اروپایی و آمریکا حضور خیلی کمی در قاره آفریقا دارد. به نظر شما چقدر لازم است که ایران روی قاره آفریقا تمرکز کند؟ برنامه مدون و مشخص شما برای این کار چیست؟
آفریقا خیلی فرصت‌های خوبی برای ما دارد. دولت ما یک برنامه کشت فراسرزمینی دارد که با برخی از کشورهای آفریقایی در زمینه کشاورزی مشترک در سرزمین‌های آفریقایی فعالیت خواهیم کرد. ما می‌خواهیم ایران را به هاب غذایی منطقه تبدیل کنیم و بتوانیم برای ۵۰۰ میلیون جمعیت اطرافمان غذا تولید کنیم و تجارت غذا داشته باشیم. به همین دلیل از سرزمین‌های خیلی خوبی که در آفریقا هست، برای کشت فراسرزمینی استفاده خواهیم کرد.
ایران از طریق دریا و خشکی با ۱۵ کشور همسایه و هم مرز است. برنامه شما برای روابط اقتصادی با این کشورها چگونه خواهد بود؟ حجم تبادلاتی را برای تعامل تجاری با این کشورها پیش بینی کرده‌اید؟
در برنامه‌ام هست که در همین چهار سال اول بین ۲ تا ۲.۵ برابر مبادلات تجاری‌مان را افزایش دهیم و سعی کنیم که به یک بازار مشترک منطقه‌ای هم دست یابیم. به احتمال قوی در نقاط مرزی که ما با این کشورها داریم، ممکن است بازارهایی مشترک به وجود آوریم که در حقیقت دو طرف مرز را تبدیل به محلی برای صادرات و واردات کند و در خود این بازارهای مشترک ما یک ضوابط و مقررات جدیدی با توافق همدیگر خواهیم داشت که حجم مبادلاتمان را افزایش دهیم.
