بیش از ۱۵ ماه از شیوع کرونا در ایران می‌گذرد و رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای خیلی‌ها خسته کننده شده است، اما ناچار به رعایت آنها هستیم تا بتوان به شرایط قبل از کرونا بازگشت. از همین رو، با شروع برنامه واکسیناسیون در کشور، این سوال برای آحاد مختلف جامعه مطرح است که چه زمانی به روزهای بدون ماسک بر می‌گردیم و اساساً می‌توان امیدوار بود که تا قبل از پایان سال ۱۴۰۰ به شرایط قبل از شیوع کرونا بازگشت.
بر اساس آنچه که در لابه لای گفته‌های مسئولان سازمان بهداشت جهانی و جامعه علمی و پزشکی دنیا، به چشم می‌خورد، این است که این ویروس چموش حالا حالاها با ما خواهد بود و مانند یک مهمان ناخوانده فعلاً قصد رفتن ندارد. اما، می‌توان شرایط را به گونه‌ای فراهم ساخت که بتوان از وضعیت کنونی خلاص شد. زیرا، تحمل سفت و سخت پروتکل‌ها تا حدودی غیر قابل تحمل شده است.
در این بین، واکسیناسیون حرف اول را بعد از رعایت پروتکل‌ها می‌زند. یعنی اینکه می‌بایست به سمت فراهم ساختن ایمنی جمعی از طریق واکسیناسیون رفت. اما، لازم است فعلاً نسبت به رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی همچنان جدی بود. زیرا، اساساً معلوم نیست که بتوان با واکسن هم به شرایط قبل از کرونا بازگشت. زیرا، دو سه کشور دنیا با چنین راهبردی جلو رفته اند و بار دیگر شاهد بازگشت مواردی از بیماری هستند. بنابراین، احتیاط در رعایت پروتکل‌ها حرف اول را می‌زند.
ایرج حریرچی معاون کل وزارت بهداشت، معتقد است که فعلاً رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و فاصله گذاری اجتماعی و واکسیناسیون، اصلی‌ترین اقدامات ما برای مقابله با کرونا است و تا وقتی که حداقل ۷۰ درصد جمعیت هدف واکسن بزنند، باید دستورالعمل‌های بهداشتی با دقت رعایت شود.
آن طور که حریرچی عنوان می‌کند، جمعیتی بالغ بر ۶۰ میلیون نفر در کشور باید واکسن کرونا را دریافت کنند تا بتوان به روزهای عادی زندگی بازگشت. این در حالی است که تاکنون و طبق آمارهای روزانه وزارت بهداشت، تا روز گذشته جمعیتی نزدیک به ۴.۵ میلیون نفر موفق به دریافت واکسن شده اند و البته هنوز خیلی از این افراد دوز اول را زده اند و شرط رسیدن به ایمنی جمعی، تزریق دوز دوم واکسن است.
رکسانا باطبی رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های واگیر دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با عنوان این مطلب که شواهد نشان داده خطر ابتلاء و تشدید بیماری کووید ۱۹ در افرادی که واکسینه شده اند کاهش می‌یابد اما به صفر نمی‌رسد، گفت: برای حفظ سلامت خانواده خود و جامعه افراد واکسینه شده تمام پروتکل‌های بهداشتی را برای پیشگیری از انتشار بیماری کووید ۱۹ شامل ماسک زدن و رعایت فاصله اجتماعی و پرهیز از حضور در مکان‌های پر جمعیت رعایت کنند.
وی با بیان اینکه زمانی که تمام افراد حاضر در یک جمع واکسینه شوند می‌توان در مورد کاهش محدودیت‌های مرتبط با پیشگیری از بیماری کووید ۱۹ اظهار نظر کرد، افزود: تا واکسیناسیون عمومی و یا حداقل ۷۰ تا ۸۰ درصدی انجام نشود نمی‌توانیم بگوییم هیچ فردی، حتی واکسینه شده هم در برابر کرونا ایمن است.
به گفته باطبی، حتی افرادی که واکسینه می‌شوند نیز می‌توانند در زمان مواجهه با ویروس کرونا به صورت ناقل بدون علامت ویروس را به نزدیکان خود منتقل کنند یعنی باید توجه داشته باشیم فردی که واکسینه می‌شود تا دو یا سه هفته اول هم می‌تواند ناقل ویروس باشد.
در همین حال، عاطفه عابدینی دبیر کمیته علمی کشوری کووید ۱۹، با تاکید بر این موضوع که افراد بلافاصله پس از واکسیناسیون نباید ماسک زدن و سایر اقدامات پیشگیرانه را کنار بگذارند، افزود: برای ایجاد ایمنی کافی باید دو نوبت واکسن به فاصله ۲ تا ۴ هفته تزریق شود و مدت زمان تحریک و پاسخ مطلوب سیستم ایمنی هم حدود دو هفته بعد از واکسن خواهد بود بنابراین تا ۲ هفته بعد از تزریق دومین نوبت واکسن هنوز ایمنی کافی ایجاد نشده است.
وی خاطرنشان کرد: واکسن‌های کرونا تا حدود زیادی فرد را مصون می‌کنند اما مصونیت ۱۰۰ درصدی در مقابل بیماری نمی‌دهند بنابراین امکان ابتلای افراد واکسن زده به بیماری کرونا صفر نیست و همچنان باید پروتکل‌ها را رعایت کنند.
به گفته دبیر علمی کمیته کشوری کووید ۱۹، واکسن می‌تواند از ابتلاء به فرم شدید بیماری، بستری و مرگ تا حد بسیار زیادی جلوگیری کند ولی ممکن است فرد فرم خفیف بیماری را بگیرد و سبب انتقال بیماری به دیگران شود بنابراین تا زمانی که بخش بزرگی از جامعه واکسن نزدند همه افراد اعم از واکسن زده یا نزده باید همچنان به توصیه‌های بهداشتی مانند استفاده از ماسک و یا رعایت فاصله گذاری اجتماعی اقدام کنند.
با توجه به نکاتی که در ارتباط با رعایت پروتکل‌ها و واکسیناسیون عنوان می‌شود، باید بدانیم برای برداشتن ماسک‌ها هنوز راه درازی در پیش داریم. ضمن اینکه نباید نسبت به رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی تا کامل شدن برنامه واکسیناسیون و رسیدن به ایمنی جمعی، بی اعتنا بود. آن طور که وزیر بهداشت وعده داده است، امسال تمامی جمعیت هدف کشور واکسینه خواهند شد.
اگر چنین وعده‌ای محقق شود و حداقل ۷۰ درصد جمعیت هدف کشور در مقابل ویروس کرونا واکسینه شوند، می‌توان امیدوار بود که نوروز ۱۴۰۱ را بتوان با فراغ بال و دور از استرس‌های کرونایی، جشن گرفت. بنابراین، رسیدن به ایمنی جمعی تا قبل از پایان سال ۱۴۰۰، تنها شرط آسوده خاطر بودن برای جشن گرفتن نوروز ۱۴۰۱ خواهد بود. در همین حال، ایرج خسرونیا رئیس جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران، به خبرنگار مهر گفته است که نمی‌توان امیدوار بود جمعیت هدف به طور کامل واکسینه شوند.
وی، کمبود واکسن را مشکل تسریع در برنامه واکسیناسیون جمعیت عمومی کشور دانست و گفت: با این روند و اینکه جمعیت ۴۰ تا ۵۰ سال کشور بیش از ۲۰ میلیون نفر برآورد می‌شود، نمی‌توانیم امسال همه افراد واجد شرایط را واکسینه کنیم و برنامه واکسیناسیون ایرانی‌ها در ۱۴۰۰ به پایان نمی‌رسد.
علیرضا رئیسی سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا، معتقد است که با واکسیناسیون عمومی به سمت قطع زنجیره بیماری کرونا می‌رویم اما برای این هدف باید ۷۰ درصد مردم را واکسینه کنیم و اکنون تا این هدف فاصله زیادی داریم.
اعلام عدد ۷۰ درصد که نظر جامعه پزشکی است، حکایت از این واقعیت دارد که برای رسیدن به ایمنی جمعی و رها شدن از سختگیری‌های کرونایی، باید حداقل ۶۰ میلیون نفر واکسن کووید ۱۹ را دریافت کنند. یعنی ۱۲۰ میلیون دوز واکسن نیاز است تا بتوانیم به روزهای بدون ماسک زدن برسیم.
