با کاهش درآمدهای نفتی دولت در سال‌های اخیر و بروز اثرات مخرب آن مثل افزایش کسری بودجه و تورم، اهمیت راهبرد تأمین مالی دولت با درآمدهای پایدار مالیاتی بیش از پیش روشن شده است. انجام فرآیند صحت‌سنجی اطلاعات و اظهارنامه‌های مالیاتی توسط عامل انسانی از یک سو و از سوی دیگر عدم اتصال اطلاعات معاملات با اطلاعات تراکنش‌های مرتبط با آنها یا به‌اصطلاح عدم اتصال اطلاعات رویدادهای مالی و نظام پرداخت، موجب شده است علاوه بر افزایش فرار مالیاتی، میزان وابستگی بودجه کشور به فروش نفت و اثرپذیری اقتصاد از تحریم نیز افزایش یابد.
قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان مالیاتی در سال 98 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و به دولت ابلاغ شد اما با گذشت چند سال از تصویب آن پیشرفت خوبی در آن حاصل نشده است.
اخیراً سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس از بررسی تکمیل سامانه پایانه‌های فروشگاهی خبر داد و تأکید کرد که به نتیجه رسیدن آن سبب فراهم شدن بستر اطلاعاتی برای مالیات بر عایدی و مجموع درآمد می‌شود.
امیدعلی پارسا در گفتگو با تسنیم، با اشاره به دلایل تأخیر در اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی گفت: مقوله مالیات یک مقداری با همه مقولات دیگر متفاوت است، لذا در زمینه قانون مذکور بسترهایی ایجاد شده است ما هم به‌صورت تدریجی و گام به گام و هماهنگ با اصناف و گروه‌هایی که تنش‌های اجتماعی ناخواسته نداشته باشد این کار را انجام می‌دهیم.
وی افزود: ولی باید بدانیم مثل همه دنیا دیر یا زود همه کسب و کارهای کشور باید کل صورت‌حساب‌هایی را که صادر می‌کنند به‌صورت امن و قابل اعتماد در اختیار سازمان مالیاتی قرار دهند و قانون پایانه‌های فروشگاه سامانه مؤدیان هم این هدف را دنبال می‌کند، این قانون، زیرساخت‌های اداری ـ اجرایی، نرم‌افزاری و آی‌تی فراوان و خاصی می‌خواهد که همین امروز پیشرفت‌های این کار در حوزه‌های مختلف قابل قبول و شایسته است ولی ما نحوه فراخوانمان به‌گونه‌ای است که این روند بدون تنش اجتماعی و حداقل کردن تنش اجتماعی باشد، چون واقعاً مردم در نهایت به دادن مالیات حقه یا عادله ایراد ندارند، مشکل وقتی است که فکر می‌کنیم دیگران مالیات نمی‌دهند، همین موضوع است که ما هماهنگ با اصناف و مجموعه زیرساخت‌هایی که فراهم است این بحث را دنبال می‌کنیم.
رئیس سازمان مالیاتی گفت: تا پایان سال 1400 فضای اداری ـ اجرایی ـ اجتماعی و همراه کردن اصناف را به‌صورت تدریجی حتماً به نتیجه می‌رسانیم و در سال 1401 بحث وصل کردن قابل اعتماد و امن همه صورت‌حساب‌هایی را که اتفاق می‌افتد به نتیجه می‌رسانیم.
وی گفت: در دبیرخانه شورای فناوری اطلاعاتی مصوب شد که ما استارت این بحث و اجرای آزمایشی آن را بتوانیم در همین ایام پیشِ‌رو به انجام برسانیم، در واقع بحث شروع اجرای آزمایشی و پایلوت این کار است، همان‌طور که اشاره شد بسترها آماده است و ما فکر می‌کنیم همین روزها قاعدتاً اگر آمادگی باشد، اجرای پایلوت قانون انجام خواهد شد، در واقع بستر لازم برای شروع پایلوت را فراهم کردیم.
پارسا گفت: ما به‌عنوان مجری فکر می‌کنیم مقوله مالیات بالاخره با مقولات دیگر متفاوت است و همراهی اجتماعی همراهی مردم و همراهی اصناف و فراهم بودن زیرساخت‌های اجرایی را می‌طلبد، فکر می‌کنم افتتاح و بهره‌برداری از زیرساختها به‌صورت پایلوت به‌احتمال زیاد در خرداد ماه است.
رئیس سازمان مالیاتی گفت: بر این اساس طیف مشخصی از کسب و کارها فرایند ثبت‌نامشان را بر اساس این قانون انجام خواهند داد. فرآیند ثبت‌نام صدور، صورت‌حساب و وصل شدن کلیه صورت‌حساب‌ها به سازمان مالیاتی بدون اینکه هنوز به دریافت مالیات برسد، صورت خواهد گرفت تا جمع‌آوری دیتا نهایی شود.
وی با اشاره به آخرین وضعیت مالیات بر خانه‌های خالی گفت: در خصوص مالیات بر خانه‌های خالی یک قانون جدید داریم که برای پوشش ضعفهای قانون قبلی در قانون بودجه لحاظ شد. قانون قبلی اثربخشی لازم را نداشت برای انجام آن رسالتی که وجود داشت اگرچه خود سامانه مربوطه هم آماده نشده بود.
رئیس سازمان مالیاتی کشور ادامه داد: قانون جدید می‌گوید که 4 ماه باید خانه خالی باشد بعد از 4 ماه طبق اطلاعات آن سامانه که همکاران ما در وزارت راه و شهرسازی مسئولیتش را به‌عهده دارند اطلاعات و دیتایش را در اختیار سازمان مالیاتی قرار می‌دهند، بنابراین خانه‌ای باید 120 روز خالی بوده باشد و بعد از 120 روز خالی بودن در سال، باید خالی باشد بعد وزارت راه و شهرسازی با سامانه‌شان به ما اطلاع بدهند و ما می‌رویم دنبال تشخیص و اخذ مالیات، بنابراین حداقل تا پایان تیر ماه و ابتدای برج 5، گرفتن این مالیات به این شکل تصریح‌شده در قانون امکان‌پذیر نیست.
وی افزود: از مرداد ماه به بعد هر خانه‌ای که یک روز خالی باشد مشمول این قانون می‌شود، بنابراین، توصیه اکید من به همه مردم این است که حتماً خانه‌هایشان را به‌قیمت عادله و متعادل اجاره بدهند تا مشمول آن مالیات نشوند چون آن مالیات بسیار سنگین است یعنی چیزی حدود نصف اجاره ماهانه می‌شود و عدد خیلی بالا و مؤثری است.
صاحبان خانه‌های خالی باید نصف اجاره ماهیانه را به‌عنوان مالیات پرداخت کنند!
پارسا تأکید کرد: مبنای وصول مالیات به میزان روزهایی که یک خانه خالی است مربوط می‌شود، یعنی 4 ماه یک خانه باید خالی باشد تا مشمول این مالیات شود ولی بعد از 4 ماه دیگر به‌تعداد آن مدتی که ملک خالی است مشمول مالیات می‌شود، بنابراین باز هم تأکیدم بر این است که این قانون به‌شدت جرائمش سنگین است و لازم است که تمام کسانی که خانه خالی دارند از همین الآن تدبیر بکنند و خانه‌هایشان را اجاره بدهند.
