درست در شرایطی که چند روز از استعفای حسین صبوری، مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ می‌گذرد و قرار است سکاندار برق پایتخت در یک فراخوان عمومی انتخاب شود. هر چند شرکت توانیر طی اطلاعیه‌ای رسمی اعلام کرده، این فراخوان به‌دنبال استعفای حسین صبوری از مدیرعاملی شرکت توزیع برق تهران بزرگ منتشر شده، اما او تا انتخاب مدیرعامل جدید، به دلیل شرایط حساس شبکه برق، به‌کار خود ادامه خواهد داد.
این تصویری روشن از وضعیت صنعت برق ایران است؛ در زمستان گاز و در تابستان آب، باعث خاموشی و قطع برق در ایران شده است. حال سؤال اینجاست، چرا کشوری که جزو بزرگ‌ترین دارندگان ذخایر گاز دنیاست، در زمستان با کمبود گاز مواجه است و اصلا قطع برق در تابستان چه ربطی به کمبود آب و خشکسالی دارد؟ در چنین شرایطی باز هم صحبت از سهم‌بری بیشتر پردرآمد‌ها از کم‌درآمدها، از یارانه برق، مطرح شده که گمانه‌زنی‌ها درباره ضرورت اصلاح قیمت برق را تقویت می‌کند.
هنوز جمع‌بندی نشده
تلاش برای گفتگو با سخنگوی صنعت برق تا لحظه تنظیم این گزارش نتیجه نداد، اما برخی مسئولان وزارت نیرو به همشهری گفتند قطع پراکنده برق در برخی نقاط شهر و استان تهران، در برنامه‌ریزی‌های قبلی وزارت نیرو و شرکت توانیر قرار نداشته است. به گفته آنان در خود مجموعه شبکه تامین و توزیع برق هم هنوز جمع‌بندی خاصی از علت خاموشی‌های پراکنده که گاه تا ۳ ساعت در برخی نقاط تهران گزارش شده، صورت نگرفته است.
قطع برق از کانال آب
زنگ هشدار جدی از هم‌اکنون برای مصرف‌کنندگان برق در استان‌های مختلف به صدا درآمده و ابتدا این زنگ به‌صورت پراکنده و پس از مدتی با رسیدن مصرف به نقطه اوج خود به شکل برنامه‌ریزی‌شده صورت می‌گیرد. امسال، اما به نظر می‌رسد شرایط نسبت به سال‌های گذشته متفاوت است، زیرا خشکسالی و کاهش ۵۰ درصدی بارش‌ها باعث شده نیروگاه‌های برقابی قدرت و سوخت کافی برای تولید برق را نداشته باشند.
رضا اردکانیان، وزیر نیرو همین ۲ روز پیش بود که گفت: در استان‌هایی که تولید برق از سد‌های مخزنی انجام می‌شود، امسال با ۳۲۰۰مگاوات کاهش ظرفیت تولید نسبت به سال گذشته مواجهیم؛ یعنی هم در مصرف به‌هنگام و به اندازه آب موجود در مخازن این سدها و هم در مصرف انرژی لازم است دقت بیشتری داشته باشیم. البته اردکانیان گفته است که وزارت نیرو برای جلوگیری از خاموشی در تابستان امسال از پارسال کار کرده و برنامه‌ریزی‌های خود را برای تمام استان‌ها آماده کرده و امیدوار است در تابستان شاهد خاموشی نباشیم. وزارت نیرو تلاش و برنامه‌ریزی‌های خود را از پاییز سال ۹۹ به‌منظور جلوگیری از خاموشی در تمام استان‌ها به‌کار گرفته است.
جدول خاموشی نداریم
مصطفی رجبی‌مشهدی، سخنگوی صنعت برق ایران می‌گوید: دلیل خاموشی های پراکنده ممکن است به‌خاطر افزایش مصرف در برخی نقاط و ضعف شبکه باشد، اما از هم‌اکنون خاموشی برنامه‌ریزی‌شده برای تهران تعریف نشده است. او تأکید دارد: روز‌های گرمی در پیش داریم، اما اگر مشترکان صرفه‌جویی لازم را داشته باشند، ان‌شاءالله شاهد خاموشی نخواهیم بود و اگر مشکلی وجود داشته باشد، در سریع‌ترین زمان برطرف می‌شود. سخنگوی صنعت برق درباره احتمال انتشار جداول خاموشی در تهران گفت: امسال تابستان بسیار سختی از نظر گرما و افزایش مصرف پیش‌رو داریم لذا برنامه‌ریزی شده تا با طرح‌های مدیریت مصرف، برخورد با مشترکان پرمصرف به‌ویژه در بخش اداری و تجاری، شناسایی و برخورد با رمزارز‌های غیرمجاز مانع از بروز خاموشی‌های گسترده شویم. به‌گفته رجبی‌مشهدی اگر طرح‌های مدیریت مصرف مورد نظر اجرایی شود، تابستان را بدون خاموشی سپری خواهیم کرد و به ارائه جداول خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده نیازی نیست.
چالش کرونا و انتخابات
امسال با موج چهارم شیوع کرونا و افزایش تعداد مبتلایان به این ویروس، شرکت‌های توزیع برق موظف شدند تا تامین برق بیمارستان‌ها را در اولویت خود قرار دهند؛ اولویت دوم هم تامین آب شرب اعلام شده است، اما به‌نظر می‌رسد خشکسالی و کاهش چشمگیر بارش‌ها برنامه‌های وزارت نیرو برای جلوگیری از خاموشی‌ها را به چالش کشانده است. در چنین وضعی نگرانی از موج پنجم کرونا و حساسیت‌های انتخابات پیش‌رو، باعث شده تا فشار بر وزارت نیرو افزایش یابد که مبادا در جریان مناظره‌های انتخاباتی، کشور با خاموشی مواجه شود. اگر در زمستان به‌دلیل رشد بالای مصرف گاز در بخش خانگی نیروگاه‌های حرارتی سوخت کافی برای تولید برق نداشتند، حالا نیروگاه‌های برقابی با چالش کمبود آب پشت سدها، به‌عنوان سوخت خود مواجهند و وقتی آب کافی پشت سدها و نیروگاه‌های برقابی وجود نداشته باشد، توربین‌ها برای تولید برق تکان نمی‌خورند. البته احتیاط وزارت نیرو در مصرف آب پشت سدها هم دلیل خاص خود را دارد. دغدغه دیگر این است که اولویت با تامین آب است و پس از آن برق. راهکار قدیمی و تکراری، اما اثربخش کاهش مصرف است. برق و آب را باید درست مصرف کنیم وگرنه در اوج گرمای تابستان خاموش شدن خودکار کولرها، بخشی از اتفاقاتی است که از الان باید منتظر آن باشیم.
