محمدرضا عارف، فعال سیاسی اصلاح طلب در گفتگویی با روزنامه آرمان ملی، به بیان نکاتی درباره انتخابات ۱۴۰۰، کاندیداتوری در انتخابات، رفتن از شورایعالی سیاست گذاری اصلاح طلبان پرداخته است که بخشی از آن را در ادامه می خوانید.
چرا زمانی که از شما انتقاد می‌شد سکوت کرده بودید؟
آنهایی که باید بدانند به خوبی می‌دانند من چه کردم. تلاش برای رفع حصردر مجلس دهم داشتم. من نتیجه‌گرا هستم و نمی‌خواهم نتیجه به فرد ختم شود. فراکسیونی در مجلس دهم داشتیم که از نظر من هم صد نفر عضو هم وزن بودند و بنا به کادرسازی بود نه اینکه مثلا نماینده‌ای با حضور ۴ یا ۵ دوره‌ای در مجلس حرف آخر را بزند. برخی که برای بار نخست نماینده مجلس شده بودند به میدان آمدند که راهبرد ما بود و خوشبختانه موفق شدیم. فعالان و چهره‌های کلیدی فراکسیون‌ها دیگر در مجالس قبلی به چند نفر محدود می‌شد اما فراکسیون امید اینگونه نبود. فراکسیون اقلیت مجلس پنجم ۸ تا ۱۰ ژنرال داشت و آنها همه کاره بودند و بقیه خیلی نقشی نداشتند. برخی نمی‌خواهند عملکرد فراکسیون امید مجلس دهم را ببیند که اشکال هم ندارد. ما ننیجه گرا بودیم و بر همین اساس قبل از کسب نتیجه گزارش کار نمی‌دادیم. بنا بود تشکیل کمیته رفع حصر اعلام نشود تا بهتر به نتیجه مورد نظر برسیم. اما متاسفانه یکی ازاعضا این موضوع را اعلام کرد.
یکی از روسای قوا به ما گفت اگر می‌خواهید به نتیجه برسید نباید تشکیل و فعالیت کمیته رفع حصر را اعلام کنید. من نشان داده‌ام که اهل کار جمعی هستم. در دولت اصلاحات ، در مجلس و در عرصه جامعه مدنی، نخواسته‌ام خود را بر دیگر دوستان ترجیح دهم و نتیجه‌ای که از رویکرد ترجیح کنش جمعی بر کنش‌های فردی برای کشور، ملت و اصلاحات به دست آورده‌ایم، به مراتب بیشتر بوده است. من با مطالعه و البته تجربه آموخته‌ام، سیاست‌ورز خودمحور، خودخواه و تک‌رو نباشم و خرد جمعی را مبنای حرکت جمعی قرار دهم.
همین موضوعات باعث استعفا و دلخوری شما از شورای عالی سیاستگذاری شد؟
من اصلا استعفا ندادم و دلخور هم نیستم. شورای عالی با توجه به شرایط عملکرد خوب و کارنامه قابل قبولی دارد. مثلا برای انتخابات شورای شهر پنجم مکانیزمی را تعریف کردیم. ۱۵ نفر را تعیین کردیم که بر اساس شاخص ها به افراد نمره دهند . یک جلسه برای بررسی نظارت بر عملکرد این ۱۵ نفر به محل کار آنها رفتیم دو عضو هیات رئیسه خواستار مشاهده پرونده شدند که گفتم حق ندارید پرونده را ببینید که یکی از آنها گفت حق ماست و پاسخ دادم «حق است اما بگذار کار بر اساس روال عادی به جلو برود» تعداد متقاضیان کاندیداتوری به بیش از ۶۰۰ نفر رسیده بود، جلسه گذاشتیم وگفتیم اقایان خودتان بگویید انتخاب نهایی نامزدها بر اساس چه مکانیزمی باشد؟ همان‌هایی که امروز به من نقد جدی دارند ، در همان جلسه گفتند شما را قبول داریم و خودتان بگویید . پاسخ دادم می‌خواهم خودتان درگیر شوید. من می‌خواستم اصلاح‌طلبان بر اساس ضابطه جلو بروند و آنچه در نقد لیست و شایعات مطرح میشود ، محلی از اعراب نداشته باشد. و انتخاب نهایی نامزدها صرفا بر اساس ضوابط و شاخص‌ها باشد. الان دوستانی که مواضع تند دارند و دوستان که بخصوص در رسانه ها هستند و در لیست نیستند، بعضا توهین هم می کنند، هیچگاه اشکالات روشن انتخاب نامزدها را مطرح نکردند تا اصلاح شود. لیست فرمایشی به چه دردی می‌خورد؟ افتخار می‌کنم که اعمال نظر نکردم. شورای عالی سیاستگداری خوب کار کرد تصمیمات این شورا بصورت اجماعی بود و باید این روند را ادامه می‌دادیم و ان شاءا... روند دهه ۹۰ ادامه یابد.
عنوان می‌شد که قصد کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ را دارید. درست است؟
هنوز مشخص نیست .
کاندیدا می‌شوید ؟
ما نگران حضور مردم درانتخابات بعد از انتخابات اسفند ۹۸ بودیم، بنابراین به‌صورت جدی وارد شدیم که بدانند در جریان اصلاحات آقای عارف هم برای کاندیدانوری آمادگی دارد. اگر به نیروی تواناتر، باتجربه تر و وقطعا جوان‌تر رسیدند، من قطعا نباید وارد عرصه کاندیداتوری شوم. اگر احساس کردیم شخصیتی با شرایط لازم حضور ندارد، وارد می‌شوم. تجاربی که کسب کردم برای خودم یعنی حتی مخالفان معترفند در میان همه دولت‌های بعد از انقلاب، دولت دوم آقای خاتمی و برنامه سوم شاخص است. در دانشگاه تهران هم شاخص بودن دوره ای که من ریاست را بر عهده داشتم نسبت به دوره‌های دیگر مشخص است، در وزارت ارتباطات و غیره هم همین تفاوت ها وجود دارد. اکنون هم اگر شرایط ایجاب کند، خدمتگزاری برای من افتخار است و اگر احساس کنم کاندیدا شدنم ضرورتی ندارد، برای شخصیتی که کاندیدا می‌شوند، دعا می‌کنیم و برای مشورت و اظهارنظر درمسایل کلی کشور در صورت تمایل آنها در خدمتم.
سال ۹۶ آقای جهانگیری وارد عرصه و تایید صلاحیت شد اما به نفع آقای روحانی کنار رفت.
بحث سال ۹۶ این بود که تمام دوستان ما اصرار داشتند که فقط آقای روحانی به عرصه انتخابات وارد شود که شاید من تنها مخالف بودم چون نگران بودیم اگر آقای روحانی به هر دلیلی به انتخابات نرسد، جبهه اصلاحات نمی‌تواند بدون کاندیدا باشد. بحث شد و برخی دوستان میگفتند اگر شما کاندیدا معرفی کنید، آقای روحانی را رد میکنند که من اعتقاد به خلاف آن داشتم یعنی اگر کاندیدا معرفی نمی‌کردیم امکان رد آقای روحانی هم وجود داشت. در یک جلسه عنوان کردم هر کاندیدایی معرفی کنیم، از آقای‌روحانی به جریان اصلاح‌طلب نزدیکتر است بنابراین ایشان حااشیه امن میشود. به آقای روحانی و یارانشان گفتیم ما یک کاندیدا می‌خواهیم پس خودتان بگویید چه شخصی باشد. توضیه ما این بود که این فرد از میان اعضا دولت باشد و چند اسم معرفی کردیم تا از میان آنها یکی را انتخاب گزینه‌های پیشنهادی ما آقایان جهانگیری، ظریف و... بودند که در نهایت به آقای جهانگیری رسیدند. آقای‌جهانگیری از روز اول آمد که به این روند کمک کند.آقای جهانگیری کاندیدای پوششی صرف نبود بلکه آمد تا اگر آقای‌روحانی تا آخر ماند، کنار برود.
این شایعه که روابط آقای خاتمی با شما تیره شده تا چه اندازه صحت دارد؟
روابط ما همیشه بسیار خوب بوده است و در طول دهه‌های گذشته من همواره از رهنمودها و نظرات مشورتی ایشان استفاده کرده‌ام. این شایعات هم شیطنت برخی افراد و رسانه‌هاست. رابطه من و آقای‌خاتمی اظهر من الشمس است و ربطی به حضورم در دولت ایشان و موضوعات دیگر ندارد. قبل ازاینکه همکار رسمی آقای خاتمی در دولت بشوم، برای هر کاری با ایشان مشورت می‌کردم چون ایشان بزرگتر ما بودند. تا امروز هم این مسیر ادامه دارد. ضمن اینکه من این سوال را انحرافی ارزیابی می‌کنم. چرا من و آقای خاتمی باید اختلاف داشته باشیم؟ من همیشه ارادت خاصی به آقای خاتمی و ایشان هم اعتماد خاص به من داشتند پس چرا باید اختلاف داشته باشیم. وقتی آقای خاتمی در سال ۸۸ کاندیدا میشود، چه کسی رئیس ستاد ایشان میشود؟ شما فکر می‌کنید من در سال ۹۲ بدون نظر آقای خاتمی کنار می‌رفتم؟ امکان نداشت چون ما برنده بودیم. آقای خاتمی را یک فرد نمی‌دانم بلکه سمبل یک جریان و رهبر یک گفتمان هستند.
آقای ظریف را اصلاح‌طلب می‌دانید؟
آقای ظریف را از زمانی که هنوز دیپلم نگرفته بود، می‌شناسم. ایشان را فردی متین و دیپلمات به معنای واقعی عالم با درک و شعور بالا و آینده نگری می‌دانم که در در چارچوب منافع ملی، ارزش‌ها و قانون حرکت می‌کند. با توجه به اینکه دولت‌های ما حزبی نیستند، نباید به دیپلمات‌ها برچسب حزبی زد. آقای‌ظریف هم دردولت آقای خاتمی دارای جایگاه برجسته بود و هم دردولت آقای روحانی و ان شاءا... نظام ما بتواند از تجربه و تخصص و کارایی ایشان کماکان بهره لازم را ببرد.
باتوجه به اینکه اشاره کردید برنامه اصلاح‌طلبان برای انتخابات ۱۴۰۰ حمایت از یک شخضیت اصلاح‌طلب است پس در صورت حمایت از آقای طریف باید ایشان را یک اصلاح‌طلب بدانیم؟
آقای ظریف اصلاح‌طلب به معنای سیاسی نیست. ایشان عضو انجمن اسلامی دانشجویان آمریکا بود که عموم آنها اصلاح‌طلب هستند و رفتارها و گرایشات‌شان در دایره اصلاحات تعریف میشود.
