تا پیش از فراگیرشدن کووید- ۱۹ استفاده از وسایل نقلیه بین‌شهری امکانی بود مثل همه راه‌های دیگر برای سفر. گاهی حق انتخاب بود و گاهی به‌خاطر گران‌بودن بلیت هواپیما اجبار، اما با شیوع کرونا و ممنوعیت سفر با خودروی شخصی بسیاری مجبور شدند این وسایل را برای سفر انتخاب کنند.
به گزارش همشهری ارائه راهکار افزایش کرایه و کم‌کردن تعداد مسافران برای رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی هم بسیاری را مطمئن کرد که می‌شود باخیالی آسوده‌تر از اتوبوس‌ها و سواری‌های بین شهری برای جابه‌جایی استفاده کرد. کم‌کم مردم به کرونا عادت کردند و سفرها افزایش یافت. بسیاری از اتوبوس‌ها و سواری‌های بین‌شهری حالا با ظرفیت تکمیل‌شده سفر می‌کنند و در این میان مسافران مانده‌اند با ترس از کرونا و افزایش کرایه‌ها.
کرایه سواری‌ها از عهده مردم خارج است
«فاطمه مظفری» اهل بهشهر است و برای کار باید به گرگان رفت‌وآمد کند. او درباره مشکلاتی که در این رفت‌وآمدها به آن برخورده است به همشهری می‌گوید: «در سال‌های گذشته مردم روستاها و شهرهای کوچک برای سفر از مینی‌بوس به‌عنوان وسیله‌ای ارزان و فراوان استفاده می‌کردند. این مینی‌بوس‌ها از چرخه حمل‌ونقل کنار گذاشته شدند و سواری‌های بین‌شهری جای آنها را گرفت. سواری‌ها بسیار گران هستند و مردم توان استفاده از آنها را ندارند.»
او ادامه می‌دهد: «در دوران کرونا یک نفر از ظرفیت سواری‌ها کم شد و کرایه را هم گران کردند. واقعیت این است که حالا برای مردم سخت است از این سواری‌های گران استفاده کنند و با این شرایط اقتصادی برای راننده هم صرف نمی‌کند که با ۳ مسافر تردد کند. البته من در مسیر بهشهر- ساری و بهشهر-گرگان این موضوع را ندیده‌ام، اما می‌دانم راننده‌ها در مسیرهایی مثل گرگان-گنبد یا گرگان-کلاله همین کرایه گران را از ۴ نفر دریافت می‌کنند.»
همه صندلی‌ها پر است
«افسانه جوشقانی» ساکن اصفهان است و در سال گذشته با اتوبوس‌های بین شهری به تهران و تنکابن سفر کرده. او معتقد است خلوت‌بودن اتوبوس‌ها بیشتر به‌دلیل ترس مردم از سفر بوده تا کمتر فروخته‌شدن بلیت و می‌گوید: ممکن است یک یا ۲ صندلی خالی مانده باشد، اما بیشتر اتوبوس‌هایی که من سوار آنها شدم با ظرفیت کامل حرکت کردند.
او ادامه می‌دهد: «قیمت بلیت هم در بعضی مسیرها خیلی گران شده است. از تهران تا تنکابن با ۳۵ هزار تومان می‌شد رفت، اما آخرین باری که من از این مسیر تردد کردم، قیمت بلیت ۸۰ هزار تومان بود که نسبت به مثلا بلیت ۷۰ هزار تومانی مسیر تهران تا اصفهان خیلی زیاد است.»
اتلاف وقت برای پیداکردن مسافر
«نگین بروجنی» ساکن تهران است. او که معمولا با اتوبوس‌های بین شهری سفر می‌کند درباره وضعیت این وسایل نقلیه می‌گوید: «در سال گذشته مسیر تهران تا بروجن که از اصفهان می‌گذرد را چندبار با اتوبوس‌های بین شهری طی کردم. با اینکه بلیت اتوبوس از ۱۰۰ هزارتومان به ۱۲۰ هزارتومان افزایش پیدا کرد، ولی در صندلی دونفره فقط یک نفر سوار می‌شود و در این مسیر تا امروز با مشکلی در این زمینه مواجه نشده‌ام. اما چون مسافر کم است، اتوبوس در شهرهای سرراهش مدت طولانی می‌ایستد تا همان ظرفیت مجازش را هم بتواند پر کند و وقت مسافران تلف می‌شود.»
مسافران کف اتوبوس می‌نشینند
«سمیرا نظری» چند باری تا کرمانشاه با اتوبوس‌های بین شهری رفته است. او با اشاره به اینکه فقط اوایل شیوع کرونا اتوبوس‌ها با ظرفیت کمتر مسافر سوار می‌کردند، می‌گوید: «اتوبوس‌ها با ظرفیت کامل از کرمانشاه به تهران می‌آیند. حتی آخرین بار راننده یک نفر را سوار کرد و چون جایی برای نشستن نبود او را کف اتوبوس نشاند. راننده‌ها اصلا برایشان مهم نیست مسافر پروتکل‌ها را رعایت می‌کند یا خیر.»
خودمان هم مانده‌ایم
«محسن پاک‌بین» راننده اتوبوس بین شهری رشت-لاهیجان، لنگرود- رودسر است. او در پاسخ به مسائل مطرح شده از سوی مسافران می‌گوید: «رعایت پروتکل‌های بهداشتی به نفع همه مردم است. از طرف دیگر باید ما را هم درک کنند، اگر قرار باشد اتوبوس از یک سمت با ۱۵ مسافر برود و از سمت دیگر به‌دلیل کم‌بودن مسافر، خالی برگردد اصلا صرف ندارد. می‌دانم نمی‌شود همه حق را فقط به راننده‌ها داد ولی در چنین شرایطی زندگی ما هم نمی‌گذرد. واقعا خودمان هم مانده‌ایم که راه‌حل چیست.»
اتوبوس‌ها کنترل می‌شوند
«آخوندزاده» مدیرعامل تعاونی شماره ۷ که معتقد است این اتفاق در اوج شلوغی مسافر ممکن است اتفاق بیفتد و همیشگی نیست، می‌گوید: «ترمینال‌ها بیشتر از ظرفیت اعلام‌شده بلیت نمی‌فروشند و اتوبوس‌ها را هم کنترل می‌کنند. شاید یک راننده متخلف باشد ولی همیشه اینگونه نیست. قیمت بلیت هم آنقدر زیاد نشده که مشکل‌ساز باشد.» او درباره لزوم کنترل مسافران برای رعایت پروتکل‌ها می‌افزاید: «وقتی در یک ردیف یک مسافر کمتر سوار می‌شود فاصله اجتماعی خودبه‌خود رعایت می‌شود ولی درباره ماسک خود مسافران باید به هم تذکر بدهند.»
***
به‌نظر می‌رسد حمل‌ونقل بین‌شهری در دوران کرونا به کلافی سردرگم تبدیل شده است؛ مسافران چاره‌ای جز استفاده از این وسایل ندارند و قیمت‌ها برایشان گران است. درحالی‌که «مهران قربانی» معاون حمل‌ونقل سازمان راهداری کشور چندی قبل گفته بود اتوبوس‌هایی با بیش از ۵۰ درصد ظرفیت متخلف هستند، اما رانندگان همچنان از این تغییرات زیان می‌بینند و افزایش قیمت بلیت هم خسارت‌شان را جبران نمی‌کند. به‌نظر می‌رسد سازمان راهداری کشور باید به‌دنبال راه سومی باشد تا هر دو سوی ماجرا به سلامت سفر کنند.
