اعظم موحدی روانشناس در گفت‌وگو با فارس گفت: روانشناسان وسواس را نوعی غریزه ناخودآگاه و واخورده معرفی می کنند و آن را حالتی می دانند که در آن فکر، میل یا عقیده خاصی که بیشتر اوقات اشتباه است آدمی را اسیر خودش می کند به طریقی که اختیار و اراده انسان را از وی سلب می کند در همین راستا خبرگزاری فارس با دکتر اعظم موحدی روانشناس گفتگو کرد.
روانشناس در توضیح افکار وسواسی گفت: این افکار و تصاویر تکانه هاییست که غیر ارادیست و فرد راه فراری برای متوقف کردن آن ندارد از طرفی فرد به طور ناخودآگاه بعضی از اعمال را به صورت مداوم انجام می دهد که به وسواس عملی معروف است.این افراد نمی توانند اعمال و افکارشان را متوقف کنند.
موحدی، کمالگرایی را به دو نوع مثبت و منفی تقسیم کرد و گفت: در کمالگرایی مثبت، فرد به هیچ کس آسیب نمی رساند و سعی در بهتر کردن رفتار و عمل خود دارد ولی در کمالگرایی منفی فرد با رفتار خود دیگران را آزار می دهد به عنوان مثال اگر شخصی نمره پایینی در آزمونی گرفته است با ناراحتی های خود دیگران را آزار می دهد.
این روانشناس راهکارهایی را برای افرادی که افکار و رفتارهای وسواسی دارند و حتی اعمال جدیدی را نشان می دهند پیشنهاد داد. در روش اول روانشناسان به افراد وسواسی کمک می کنند و در روش دوم متخصصان شناختی - رفتاری به شخص کمک می کنند.
وی وسواس را به دو نوع عملی و فکری تقسیم بندی کرد و گفت: وسواس به انواع زنجیره ای هم می تواند تبدیل شود و در مقوله نظم دهنده ها می‌گنجد. مثلا در رفتارهای اجباری شخصی می تواند مدام وسایل را بشوید، یا ممکن است همه چیز را چک کند یا اینکه فرد شکاک است و یا اینکه مدام دنبال این است که کارهای خود را به بهترین نحو انجام دهد، یا اینکه فرد مدام احساس گناه می‌کند، فرد وسواسی می‌تواند شمارشگر یا تقارنی باشد به عنوان مثال صندلی‌ها و یا موزاییک‌های کف یک مطب را می شمارد و به قرینه و تقارن توجه زیادی می کند. دسته‌ای از وسواسی ها هم عنوان محتکران را دارند و در این حالت فرد می ترسد چیزی را که در دستش دارد را دور بریزد.
روانشناس کشورمان ریشه وسواس را اکتسابی و ارثی دانست و گفت: به عنوان مثال مادری می تواند رفتار وسواس گونه خود را به فرزندش انتقال دهد. فردی هم می تواند با قرار گرفتن در محیط دچار وسواس عملی شود به عنوان مثال در دوره کرونا می تواند این رفتار تشدید شود.
وی گام هایی را برای خوددرمانی وسواس در منزل را معرفی کرد و خاطرنشان کرد: شناسایی محرک ها گام اول است به عنوان مثال اختلاف با همسران می تواند منجر به رفتار و افکارهای وسواس گونه شود. گام دوم مقاومت در انجام اعمال وسواس گونه است در این روش افرادی که در منزل هستند باید به عنوان یارکمکی راهکاری را انجام دهند تا فرد به صورت غیر مستقیم از رفتار و اعمال وسواس گونه خود دوری کند.این افراد باید از سرزنش شخص وسواسی بپرهیزند و سعی در پرت کردن حواس شخص وسواسی داشته باشند.
موحدی گام بعدی را مدیریت استرس فرد دانست و گفت: امتیازدهی به استرس و زمان آن موجب دریافت رفتارهای وسواس گونه در زمان های خاص می شود و می توان این رفتارها را به نحو بهتری در این زمان ها کنترل کرد. این افراد باید سبک زندگی خود را تغییر دهند. برخی افراد در محیط هایی با اشخاصی برخورد دارند که وسواسی هستند و باید از انها دوری کنند.
وی اظهار داشت: افرادی که وسواس شدید دارند و آسایش را از خود و دیگران سلب می کنند باید به روانپزشک مراجعه کنند تا به وسیله دارو درمان شوند اما اگر رفتارهای وسواس گونه خفیف باشد با مراجعه به روانشناس و ریشه یابی رفتارهای شخص می توان به وی کمک کرد.
