در چند روز اخیر ارائه برخی سرویس‌های گوگل برای کاربران ایرانی از سوی این سرویس دهنده متوقف شده است. به نحوی که گفته می‌شود گوگل IP کاربران ایرانی که از VPN برای دسترسی به سرویس‌هایی مانند یوتیوب، ویز و اسپاتیفای استفاده می‌کردند را شناسایی کرده است.
به گزارش مهر هنوز علت اعمال این سیاست از سوی گوگل به طور دقیق مشخص نیست اما موضوع مشخص این است که گوگل در حال حاضر مشغول شناسایی IP کاربران ایرانی است و احتمال تحریم‌های بیشتر طی روزهای آینده از سوی این سرویس دهنده پیش بینی می‌شود.
گمانه زنی کارشناسان حاکی از آن است که این اتفاق ناظر به بخش‌های مالی گوگل و درآمد تبلیغاتی این سرویس دهنده است و قوانین جدید مالیاتی در آمریکا می‌تواند یکی از دلایلی باشد که گوگل سخت‌گیری خود را در این باره بیشتر کرده است.
گفته می‌شود که بیش از ۹۰ درصد درآمد گوگل از تبلیغات است و زمانی که کاربران ایرانی برای استفاده از سرویس‌های گوگل از VPN استفاده می‌کنند و موقعیت جغرافیایی نامعتبر دارند، این سرویس دهندگان گوگل را با اختلاف درآمدزایی و ضرر و زیان ناشی از آن مواجه می‌کنند. بر این اساس گوگل در حال قطع سرویس به کاربرانی است که موقعیت جغرافیایی آنها مشخص نیست.
اقدام گوگل در تحریم کاربران ایرانی در استفاده از خدمات و سرویس، مسبوق به سابقه است و مطابق با آمارهایی که پیش از این از سوی دبیر شورای عالی فضای مجازی ارائه شده است، گوگل صدها میلیارد تومان سالانه در ایران درآمد دارد اما عملاً ۴۴ درصد از کلیه خدمات این سرویس دهنده برای کشور ما مسدود است و در این بین ۱۰۰ درصد از خدماتی که مورد نیاز توسعه دهندگان و کسب و کارها است، در ایران غیر قابل دسترسی است.
در همین حال گفته شده است که در حوزه سیستم‌عامل ۶۳ درصد، در حوزه تبلیغات کسب و کار ۶۳ درصد و در حوزه آمار تحلیلی ۳۸ درصد از خدمات گوگل در دسترس مردم ایران قرار ندارد.
با این وجود اما به دلیل نبود استقلال در خدمات کاربردی فضای مجازی، عدم اعمال حاکمیت سایبری، شاهد وابستگی کامل کشور به سرویس‌ها و خدمات گوگل هستیم که در صورت ادامه روند تحریم‌های گوگل علیه کاربران ایرانی، با مشکلات جدی مواجه خواهیم شد.
کارشناسان معتقدند که سطح وابستگی ما به گوگل در حدی است که حتی سرویس‌های داخلی در حوزه اپلیکیشن‌های حمل و نقل و حتی اپ های بانکی نیز روی گوگل پلی سرویس توسعه یافته‌اند و در صورت ادامه تحریم‌های گوگل، حتی اپلیکیشن‌هایی که روی دستگاه کاربر نصب می‌شود نیز با مشکل مواجه خواهد شد. مانند آنچه که پیش از این اتفاق برای اپلیکیشن‌هایی مانند هاتگرام و تلگرام طلایی رخ داد و گوگل به استناد مباحث امنیتی و به بهانه اینکه این اپلیکیشن‌ها جاسوس افزار هستند، به راحتی آنها را از گوشی کاربران حذف کرد.
به اعتقاد کارشناسان به دلیل نبود عدم استقلال در فضای مجازی و اتکای بیش از حد کشور به گوگل، حتی در سطح بالاتر این امکان نیز وجود دارد که گوگل از ارائه نسخه اندروید به تولیدکنندگان موبایل که به ایران گوشی وارد می‌کنند، خودداری کند. اقدامی که هم اکنون در مقابل چین صورت گرفته است.
این درحالی است که به هر میزان که سیستم عامل اندروید در حال توسعه است، میزان وابستگی کاربران ایرانی نیز به آن افزایش می‌یابد و باید فکری به حال این اتکا و وابستگی کرد.
بررسی کارشناسان حاکی از آن است که ما در بیش از ۹۹ درصد خدمات پایه کاربردی به API گوگل وابستگی داریم و تنها راه قطع این وابستگی، ایجاد استقلال در لایه خدمات پایه در زیرساخت شبکه ملی اطلاعات است. موضوعی که در سند طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات بر آن تاکید شده است.
در همین حال اگرچه تا رسیدن به سیستم عامل ملی راه زیادی در پیش است اما باید رویه حرکت به این سمت را تغییر داد و توجه بیشتری را معطوف به این پروژه کرد.
ایجاد سیستم عامل بومی در کشور نیازمند همفکری، اجماع مشترک و سازماندهی توسعه دهندگان سیستم عامل و نیز تدوین یک مدل اقتصادی است که این مدل اقتصادی بخشی از مدل اقتصادی شبکه ملی اطلاعات خواهد بود.
