طرح کوچ نام طرحی است که آموزش و پرورش کشور به منظور کنترل وزن و چاقی دانش‌آموزان و با هدف جلوگیری از بروز بیماری‌های زمینه‌ای در مدارس سطح کشور از جمله استان کردستان به اجرا در آمده و مورد توجه قرار گرفته است.
از آنجا که با توجه به پیشرفت‌های اقتصادی، اجتماعی و زندگی شهرنشینی و صنعتی‌شدن جوامع؛ تغییرات سریعی در الگوی غذایی و سبک زندگی جوامع بشری ایجاد شده و آمارهای مختلف نشان می‌دهد که اضافه وزن و چاقی دانش‌آموزان به عنوان عامل خطر و زمینه‌ساز بیماری‌هایی مانند دیابت نوع 2، فشارخون بالا و مشکلات قلبی-عروقی است، این طرح مورد استقبال شماری زیادی از دانش‌آموزان قرار گرفته و هستند جوانانی که با اراده و پشتکار وزن زیادی کم کرده‌اند.
بر اساس آمارهای منتشره حدود 21 درصد کودکان و نوجوانان ایران و 33 درصد از دانش‌آموزان استان کردستان دچار وضعیت غیرطبیعی اضافه وزن یا چاقی هستند، به همین دلیل طرح "کوچ" با هدف تغییر سبک زندگی غیر فعال و تغذیه نادرست دانش‌آموزان به سبک زندگی فعال و تعذیه سالم در مدارس سطح استان به اجرا درآمده است.
27 درصد دانش‌آموزان کردستانی دارای اضافه وزن هستند
رشید قربانی، مدیرکل آموزش و پرورش استان کردستان عصر امروز در مراسم اجرای بسته تحول کنترل وزنی و چاقی دانش‌آموزان که در سنندج برگزار شد، اظهار داشت: آموزش و پرورش براساس سیاست کاری، برنامه‌هایی مختلفی در حوزه‌های تربیتی، رشد علمی، اقتصادی و اجتماعی و سلامت بدنی در نظر گرفته است.
وی افزود: طرح کوچ یا کاهش وزن و کنترل چاقی، یکی از طرح‌هایی است که در 25 بسته تحولی توسط وزیر ارائه شده و هدف آن سلامت جسمی دانش‌آموزان و نسل آینده جامعه است.
به گزارش تسنیم مدیرکل آموزش و پرورش استان کردستان بیان کرد: 33درصد دانش‌آموزان استان در یک وضعیت وزنی غیر طبیعی بوده که از این میزان 27 درصد آنان اضافه وزن و مابقی لاغر هستند که باید مراقب سلامتی‌شان باشیم.
وی با اشاره به اینکه 97درصد دانش‌آموزان در طرح کوچ غربالگری شده‌اند، خاطرنشان کرد: در این شرایط کرونایی 70 درصد دانش‌آموزان شهری و 30 درصد دانش‌آموزان روستایی در مدارس نیستند که عدم تحرک آنان می‌تواند در چاقی تأثیرگذار و زنگ خطری برای سلامتی‌شان باشد.
قربانی با بیان اینکه نقش خانواده در حفظ سلامت دانش‌آموزان مؤثر است، اظهار کرد: کمک، تشویق و برنامه‌ریزی خانواده‌ها در نرمال شدن وزن دانش‌آموزان بسیار موثر است و باید با آموزش و پرورش همکاری و طبق اصول و رعایت اداب تغذیه به بچه‌های خود رسیدگی کنند.
هشدار درباره چاقی و اضافه وزن کودکان و نوجوانان کردستانی
افشین خوشگوار، معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش استان کردستان نیز در این مراسم اظهار داشت : افزایش سبک زندگی ناسالم در سطح جامعه به دلیل تغذیه ناسالم، عدم فعالیت بدنی، یک عارضه چاقی و اضافه وزن است که نسل آینده ما را تحت تأثیر و تهدید قرار خواهد داد.
وی افزود: آموزش و پرورش به عنوان متولی و مسئول تربیت نسل آینده، همواره دغدغه سلامت جسمانی و روحی و روانی دانش‌آموزان را به عنوان یک اولویت مد نظر داشته اما در صورت عدم بی‌توجهی و تداوم این رویکرد، دانش‌آموزانمان در آینده، چاقی و اصافه وزن خواهند داشت.
معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش کردستان با اشاره به اینکه طرح کوچ (کنترل وزن دانش‌آموزان) از اول مهرماه در مدارس سطح استان آغاز شده است، خاطر نشان کرد: در مرحله اول با تلاش مدیران مدارس، مراقبین سلامت و معلمان تربیت بدنی پایاش قد و وزن دانش‌آموزان انجام شده تا با به دست آوردن داده‌ها، به یک شاخص مشخص برسیم.
وی با اعلام اینکه 97 درصد دانش‌آموزن استان پایش قد و وزن شده‌اند، تصریح کرد: متأسفانه جامعه دانش‌آموزی کردستان همچون سایر استان‌ها، به سمت چاقی و اضافه وزن سوق پیدا کرده و بیش از 27.7 دهم درصد دانش‌آموزان کردستانی در دامنه اضافه وزن و چاقی و حدود 6 درصد در دامنه لاغری قرار گرفته‌اند و این هشدار جدی محسوب می‌شود.
خوشگوار بیان کرد: طرح کوچ یک طرح فرابخشی است و در تمام مراحل با همراهی همه بخش‌های درون سازمانی و بیرون سازمانی انجام می‌شود.
وی اظهار کرد: در هفته درختکاری و منابع طبیعی حدود 2هزار اصل نهال در سطح مدارس مناطق و شهرستان‌ها توزیع شده و دانش‌آموزان موفق در زمینه کنترل وزن نرمال، به رسم یادگار و شکرانه این توفیق، نهالی می‌کارند.
معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش کردستان عنوان کرد: امیدواریم شاهد افزایش سرانه‌های ورزشی در مدارس و سرانه فضای سطح محلات استان باشیم.
خطر کاهش سطح جنگل‌های ایران
سعدی نقشبندی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کردستان نیز در این مراسم با یادآوری اینکه پیامبر بزرگ اسلام (ص) فرموده اگر گفتن یک روز به پایان عمرت باقی مانده و آخرالزمان است که قصد کاشت درخت را داشتید، نهال درخت خود را بکارید، اظهار داشت: بدن انسان‌ها تناسب خوبی میان طول و وزنش دارد که در تمام موجوات زنده دیگر هم صدق می‌کند، بنابراین طبق جدول استانداردسازی تناسب قد و وزن بسیار مهم و در فرهنگ مصرف نیز باید مدنظر گرفته شود.
وی با ذکر اینکه استاندارد تغذیه و مصرف سطح جامعه ضعیف، است، بیان کرد: تناسب بدن انسان نیاز به تغدیه متناسب با رشد او دارد که اکنون کارشناسان تغذیه توصیه‌های بسیاری در خریدهای مصرف روزانه برای افراد دارند.
نقشبندی به وضعیت منابع طبیعی استان اشاره کرد و گفت: هر ساله سطح جنگل‌های کشور کم‌تر، سیلاب‌ها افزایش و خسارت‌های ناشی از سیلاب‌ها بیشتر می‌شود و متأسفانه سنندج نیز جز شهرهای آلوده کشور است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کردستان به اهمیت درخت و طبیعت از بُعد روان شناختی پرداخت و افزود: طبیعت درمان هر درد روانی است و مشاهده رنگ‌های طبیعت در بعد روانشناسی بسیار مهم است، امیدوارم آموزش و پرورش ارزش نهادن به طبیعت و اهمیت دادن آن را در کتاب درسی خود بیشتر کرده و در این راستا فرهنگ‌سازی کند.
توصیه‌های تغذیه‌ای برای دانش‌آموزان کردستانی؛ چاقی مادر اکثر بیماری‌ها‌ست
امین امینی، کارشناس تغذیه کردستانی نیز در این مراسم با بیان اینکه رفتار والدین در رفتار آینده فرزندان و تناسب اندام آنها نقش به‌سزایی دارد، اظهار داشت: دوران نوجوانی مقدمه‌ای برای دوره‌های آینده است.
وی افزود: دوران نوزادی، دوران بارداری و دوران کودکی نقش مهمی در سلامت افراد دارند، بنابراین باید مراقبت‌های سلامت به خوبی در روند رشد طبیعی و مطلوب کودکان انجام شود.
این کارشناس تغذیه گفت: حدود 27 درصد نوجوان سطح استان اضافه وزن و چاق هستند که در صورت تداوم این رویکرد تا 30 تا 40 سال آینده به 65 درصد خواهد رسید.
وی با یادآوری اینکه چاقی و اضافه وزن مادر بسیاری از بیماری‌ها از جمله درد مفاصل، درد زانو، درد مفاصل مچ دست، دیابت، فشار خون و مسائل روحی و روانی است؛ مدعی شد: وضعیت نامناسب جسمانی نتیجه کم‌کاری مسئولان جامعه و کم‌کاری والدین است.
وی خاطر نشان کرد: باید دانش‌آموزان به سوی انجام فعالیت‌های ورزشی، پیاده‌روی و ورزش سالم تشویق شوند تا زمینه چاقی ایجاد نشود.
امینی بیان کرد: بسیاری از اساتید و رواشناسان معتقدند که عارضه لاغری و چاقی یک بیماری است و مسئولیت پیگیری طبق قوانین ملی بحث پزشکی است، لذا کنترل اضافه وزن و چاقی بسیار قابل اهمیت و باید تمامی متولیان در این زمینه پای کار بیایند.
در پایان این مراسم از دانش‌آموز ادریس دست‌باز به دلیل کاهش وزن از 218 کیلو به 95 کیلو تقدیر و یک دوچرخه به وی اهداء شد. این دانش‌آموز به خبرنگار تسنیم گفت: تصمیم گرفتم که وزن کم کنم و به وزن ایده‌آل برسم که با اراده و پشتکار به هدفم رسیدم، قبلاً خیلی اذیت و بیمار می‌شدم که اکنون با ورزش کردن روزهای خوشی را سپری می‌کنم.
