تشخیص برنج کار ساده‌ای نیست، زیرا بافت برنج‌ها تقریبا یک شکل است. اما از لحاظ ظاهری برنج‌ها نباید دارای نیم دانه و شکستگی باشند؛ و دارای عطر و طعم خوبی هستند. همان طور که می‌دانید تشخیص تخصصی برنج کار ساده‌ای نیست البته در میان انواع برنج این مشکل شامل برنج ایرانی می‌شود.
روش‌های تشخیص برنج ایرانی اصل
تشخیص برنج کار ساده‌ای نیست، زیرا بافت برنج‌ها تقریبا یک شکل است. اما از لحاظ ظاهری برنج‌ها نباید دارای نیم دانه و شکستگی باشند؛ و دارای عطر و طعم خوبی هستند. همان طور که می‌دانید تشخیص تخصصی برنج کار ساده‌ای نیست البته در میان انواع برنج این مشکل شامل برنج ایرانی می‌شود، چون بافت برنج تقریبا به یک شکل بوده و نوع آن از نظر تجربی و پخت قابل امتحان است و گاهی خود افراد خبره، در تشخیص این محصول نیز دچار اشتباه می‌شوند.
روش‌های تشخیص برنج خوب فراوانند بنابراین برای تشخیص برنج ایرانی مرغوب، می‌توان گفت نداشتن خرده در برنج، یکدست بودن برنج، رنگ برنج، سفت و نرم بودن برنج، رگه داشتن و یا نداشتن برنج می‌توان اشاره کرد.
با وجود این راه ها، بهترین و موثرترین راه تشخیص برنج خوب ایرانی پخت آن است که له شدن، کف کردن، آب کشیدن و نگاه تجربی به پخت برنج و شناختی قبلی از پخت برنج خوب می‌تواند کمک خوبی برای خرید برنج مرغوب کند.
اولین راه تشخیص برنج ایرانی عطر، رنگ و اندازه برنج است.
روش‌های تشخیص برنج ایرانی اصل
عطر و طعم برنج
برنج خوب ایرانی عطر و طعم خوبی دارد که آن را از برنج‌های خارجی و همچنین برنج‌های پرمحصول و کم کیفیت ایرانی متمایز می‌کند. برنج‌هایی که نژادی پرمحصول دارند نسبت به برنج‌های خوب عطر و بوی کمتری دارند.
برای تشخیص مقداری برنج بین دو کف دست قرار بدهید و رها کردن آن، باید بوی مطبوع آن به مشام برسد.
البته برخی از سودجویان با تبدیل برنج‌های اصیل و خوش عطر به گرد برنج و ریختن مقداری از آن در هر کیسه، باعث به اشتباه افتادن شما می‌شوند. برای تشخیص این شگرد باید از تست طعم برنج استفاده کرد، یعنی چند دانه از آن را بردارید و برای خلاص شدن از شر گرد برنج به آن فوت کنید. سپس داخل دهان خود بگذارید. اگر طعم مطبوعی ندارد آن برنج، برنج خوبی نیست.
یکدست بودن برنج
دانه‌های یک برنج مرغوب به صورت کامل است و خرده و نیم دانه داخل آن وجود ندارد. اما تا ۴ درصد در آن طبیعی است. هرچه دانه‌های برنج کامل‌تر باشند برنج شما با کیفیت‌تر است.
خشک بودن برنج
یک تست مهم برای تشخیص برنج خوب، خشک بودن آن است. برنج در ابتدای برداشت رطوبت بالایی دارد. این میزان از رطوبت برنج، هم کار پخت را مشکل می‌کند و هم نگهداری برنج را دشوار می‌کند و سبب می‌شود که در برابر حشرات آسیب پذیر باشند.
به همین دلیل کارخانه ها، با استفاده از دستگاه‌های خشک کن برنج تازه برداشت شده را خشک می‌کنند، تا رطوبت آن‌ها کمتر شود؛ زمان و میزان حرارت این دستگاه خشک کن نقش مهمی در کیفیت برنج دارد. متاسفانه بعضی کارخانه‌ها برای سریعتر شدن عملیات خشک کردن، از دما‌های بالاتر و زمان کمتری استفاده می‌کنند که کیفیت برنج را کاهش می‌دهد.
برای تشخیص برنجی که به خوبی خشک نشده باشد، به اندازه‌ی کافی سفت نشده و اصطلاحاً پوک است. برای تشخیص خشک بودن برنج آن را زیر دندان بگذارید و فشار دهید. برنج خوب و خشک شده نباید به راحتی بشکند و خرد شود. روش دیگر برای تشخیص خشک بودن برنج، پختن آن است. برنجی که خوب خشک شده است، در پختن و دم کشیدن، خوب قد می‌کشد یا به اصطلاح ری می‌کند. چرا که به دلیل خشک بودن، به راحتی از آب موجود در قابلمه را جذب می‌کند و قد می‌کشد. (به همین دلیل برای پخت برنج تازه، باید دقت بیشتری به خرج دهید)
ظاهر برنج
روی برنج نباید برش یا ترک‌های عرضی باشد. زیرا با قرار دادن برنج بین انگشت شست و اشاره خرد می‌شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که برنج بعد از خشک شدن و خارج شدن از کارخانه در معرض باد یا هوای سرد قرار می‌گیرد.
نیمه بلوری بودن
برنج خوب ایرانی رنگی نیمه شفاف یا به عبارتی دیگر نیمه بلوری دارد و حالت کدر بودن برنج‌های خارجی را ندارد. برنج ایرانی عطر خوش بوی دارد و از نظر اندازه دانه برنج ایرانی از نمونه‌های پاکستانی و هندی کوتاه‌تر است، ولی از نظر رنگ برنج‌های هندی و پاکستانی رنگ تیره و کدری دارند؛ اما برنج ایرانی رنگی سفید و شیری رنگ دارد.
روش‌های تشخیص برنج اصل:
• برنج ایرانی را خیس کنید اگر بعد از گذشت ۴-۵ روز کپک زد برنج تان ایرانی اصل است. اگر کپک نزند غیر اصل است.
• اگر بخواهید از اصل بودن برنج اطمینان حاصل کنید مقداری برنج را داخل شیشه‌ای بریزید و در آن را ببندید و در معرض نور خورشید قرار بدهید اگر برنج شما کپک زد برنج اصل است، اما اگر هیچ واکنشی نشان نداد برنج شما تقلبی است.
• نور خورشید برای برنج طبیعی مضر است، سبب کپک زدن برنج اصل می‌شود.
• اگر برنج را روی آتش گرفتید برنج نامرغوب خارجی آتش می‌گیرد و دود می‌کند. اما برنج ایرانی برشته می‌شود.
• برنج را داخل مقداری آب بریزید. اگر برنج درون ظرف آب ته نشین شد برنج ایرانی است، ولی اگر بر روی آب ماند برنج تقلبی است و قابل مصرف نیست.
تشخیص برنج کهنه
برای تشخیص دادن برنج کهنه از تازه می‌توانید از عطر و بوی بیشتر برنج تازه متوجه شوید. در زمان فروش برنج کهنه قیمت بیشتری دارد. اگر برنج کهنه را توی دست خود بگیرید حسابی خشک است، اما نم برنج تازه به خوبی مشخص است. معمولا بعد از پختن برنج تازه شل می‌شود و دانه‌های آن از هم باز می‌شوند و برنج شفته می‌شود.
کشت اول مقوی‌تر است یا کشت دوم؟
اگر معیارتان بوی و عطر است، برنج کشت دوم بخرید که عطر بیشتری نسبت به کشت اول دارد. کشت اول برنج در فروردین و برداشت آن در مرداد است. پس از کشت اول برخی از کشاورزان زمین را برای نشاء دوم و کشت بعدی آماده می‌کنند. کشت دوم در آبان و فصل پاییز انجام می‌شود. کشت دوم بیشتر از کشت اول طول می‌کشد و به اعتقاد بعضی به همین دلیل و نیز استفاده از باران پاییزی و آفتاب آن، برنج کشت دوم از سلامت و عطر و طعم بیشتری برخوردار است. البته این کشت کم است و قیمت برنجش هم بیشتر از کشت اول است.
چین اول معطرتر است یا دوم؟
بعضی از کشاورزان پس از برداشت اول و چیدن ساقه برنج، با آبیاری مجدد یا استفاده از آب باران (دیم)، از همان کشت اول محصول دومی را به دست می‌آورند که به آن چین دوم می‌گویند. بسته به نوع کاری که کشاورزان برای کاشت و برداشت این برنج می‌کنند کیفیت چین دوم متفاوت است.
در صورت دیمی بودن آن کیفیتش هم کمتر خواهد بود، ولی با آبیاری و کوددهی مناسب، این برنج هم عطر و طعم خوبی پیدا می‌کند که البته به پای کشت دوم نمی‌رسد. به برنج چین دوم، در زبان‌های محلی، دونوج، راتون و جگل می‌گویند.
منبع: بیتوته
