به‌رغم رشد ۵۰ درصدی تولید لوازم خانگی در سال جاری، همچنان این بازار در رکود به سر می‌برد؟ با دو برابر شدن قیمت بسیاری از محصولات، مردم دیگر تا مجبور نشوند اقدام به خرید نمی‌کنند. حتی زوج‌هایی که قصد تشکیل خانواده را دارند، بسیاری از اقلام را از سبد جهیزیه خود حذف کرده‌اند. در این بین دخترانی هم پیدا می‌شوند که به دلیل ناتوانی در تأمین جهیزیه و به جاآوردن این سنت، قید ازدواج را زده‌اند. بسیاری افراد هم به روش‌های دیگری نظیر خرید لوازم خانگی دست دوم روی آورده‌اند. بر خلاف بازار لوازم خانگی نو که در یک سال اخیر ۸۰ درصد مشتریان خود را از دست داده، این بازارهای لوازم یدکی، تعمیرات و لوازم دست دوم هستند که رونق کم‌سابقه‌ای را تجربه می‌کنند.
تصلا نوشت: اکنون شرایط به‌گونه‌ای شده که بسیاری از افراد تنها در پی پرداخت هزینۀ کمتری هستند؛ از این رو حتی با علم به قاچاق و غیرقانونی بودن لوازم خانگی، اقدام به خرید آن می‌کنند. البته این امر ریشه در کاهش قدرت خرید افراد در سال‌های اخیر هم دارد. با عبور نرخ تورم از ۴۰ درصد و بازماندن حقوق کارگران و کارمندان از فنر رهاشده تورم، افراد دیگر چاره‌ای جز روی آوردن به این روش‌ها ندارند. چه بسیار خانواده‌هایی که سال‌ها درآمد خود را پس‌انداز کردند تا سبد جهاز کاملی و لوکسی را برای فرزندان خود تهیه کنند، اما اکنون با این مقدار پول خود تنها می‌توانند یخچال و تلویزیون معمولی خریداری کنند و برای تأمین سایر کالاها باید به روش‌های دیگری روی آورند.
همچنین شاید در سال‌های اخیر بخشی از تقاضا را افرادی تشکیل می‌دادند که درصدد تبدیل کالای خود به احسن بودند، اما دیگر جز گروهی خاص، کمتر فردی را می‌توان مشاهده کرد که با این نیت وارد بازار شده باشد. به دنبال این اتفاق در بازار کالاهای دست دوم نیز روند صعودی قیمت‌ها آغاز شده و دلالان توانسته‌اند جولانگاهی جدید برای سوءاستفاده خود پیدا کنند. چندان بعید نیست با ادامۀ این روند لوازم خانگی هم از کالای مصرفی بادوام تغییر ماهیت دهد و تبدیل به کالای سرمایه‌ای شود.
فقط کافی یک جست‌وجویی در سایت دیوار داشته باشیم تا متوجه عمق این ماجرا بشویم. فقط در روز بیستم بهمن سال جاری ۸۰۰۰ آگهی ثبت‌شده یخچال در این سایت خرید و فروش اینترنتی کالای دست دوم کالا وجود دارد. قیمت‌ها نیز در این بازار دست کمی از بازار لوازم خانگی نو ندارند و متناسب با نرخ ارز افزایش پیدا کرده‌اند. یخچال فریزر دوقلو بوش مدل مدل ksw36vw314، ۳۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است؛ حال بررسی فروشگاه‌های اینترنتی از نرخ ۴۹ میلیون تا ۵۵ میلیون تومانی این محصول حکایت دارد.
تلویزیون کارکرده نیز طی چند سال اخیر محبوبیت خاصی بین متقاضیان لوازم خانگی پیدا کرده است. بررسی بزرگ‌ترین سایت ایرانی خرید و فروش کالای دست دوم نشان از رواج انواع تلویزیون دارد. از محصولات قدیمی توشیبا و پارس گرفته تا به‌روزترین تولیدات ال.جی و سامسونگ. در یک نمونه ال.ای.دی ۳۲ اینچ ال.جی در سایت دیوار سه میلیون و ۹۰۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شده است، در حالی که بررسی فروشگاه‌های اینترنتی لوازم خانگی نشان می‌دهد همین محصول را با همین قیمت هم می‌توان در بازار نوفروش‌ها پیدا کرد. البته قیمت‌های پایین مربوط به لوازم خانگی نو بیشتر مربوط به بانه است که ضمانت خاصی ندارند.
در بخش تولید جاروبرقی شرکت‌هایی نظیر پارس خزر و پاکشوما سال‌هاست بازار را از وجود برندهای خارجی بی‌نیاز کرده‌اند. این دو شرکت حداقل در بازار داخلی توانسته‌اند پا به پای برندی همچون بوش آلمان پیش بروند و با ارائه قیمت‌های پایین‌تر مزیت رقابتی بازار را به دست آورند؛ از این رو قیمت محصولات کارکرده این برندهای ایرانی تفاوت چندانی با قیمت تولیدات بدون کارکرد ندارد.
همان‌طور که در تصویر بالا مشاهده می‌شود، بیش از دو هفته از انتشار آگهی جاروبرقی دست دوم می‌گذرد، اما فروشنده آن موفق به فروش کالا نشده است، زیرا قیمت درج‌شده تفاوت محسوسی با بازار ندارد و بعید است که مشتریان به خطر تفاوت قیمت ۵۰۰ هزار تومانی ریسک خرید کالای دست دوم را به جان بخرند.
البته این نوع معاملات این روزها محدود به فضای اینترنت و فروشگاه‌های آنلاین نمی‌شود. بازار سمساری‌های طی یکی دو سال اخیر حسابی سکه شده است. اگر این روزها گذرتان به خیابان «مازندران» تهران خورده باشد حتماً ترافیک این خیابان باعث آزردگی خاطرتان شده است؛ ترافیکی که از رونق بازار سمسارها و دستفروش‌های لوازم خانگی نشأت می‌گیرد.
سمسارها نه‌تنها دیگر در مغازه‌هایشان جایی برای نشستن ندارند، بلکه پیاده‌روها و گاه بخشی از خیابان را به اشغال خود درآورده‌اند. این روزها در راستۀ سمسارها از خرید و فروش قاشق و چنگال گرفته تا معاملۀ به‌روزترین تولیدات برندهای مطرح لوازم خانگی رواج پیدا کرده است.
در این راسته به‌وفور زوجینی مشاهده می‌شوند که در مواجهه با قیمت کالاهای نو از خرید لوازم خانگی ناامید شده‌اند و به بازار سمسارها پناه آورده‌اند. در طرف دیگر بازار نیز فروشندگان را اغلب کسانی تشکیل می‌دهند که یا قصد مهاجرت دارند و یا به دلیل نیاز مالی به فروش کالاهای لوکس و غیرضروری روی آورده‌اند.
این بازار محل مناسبی برای آب کردن لوازم خانگی دزدی با قیمت‌های ناچیز هم شناخته می‌شود. البته به شکل سنتی خیابان خلازیر در جنوب شهر تهران و در نزدیکی جاده ساوه به مرکز تبادل کالاهای دزدی معروف است و در آن به اصلاح از شیر مرغ تا جان آدمیزاد پیدا می‌شود. چه بسا اگر قربانیان سرقت لوازم خانگی به این خیابان که به «شیطان بازار» معروف شده، سری بزنند کالای مسروقه خود را در حال فروش پیدا کنند.
