برخلاف وعده‌های چندین باره‌ای که از ابتدای شیوع ویروس کرونا از سوی مسؤولان مختلف در خصوص امهال‌اقساط تسهیلات بانکی داده‌شده، بانک‌ها بدون توجه به دستورالعمل‌های حمایتی، همچنان اقساط وام‌هایشان را برداشت می‌کنند؛ مشکلی که وقتی به حوزه صنایع‌دستی می‌رسد و روی سر کارگاه‌هایی که در ۱۰ ماه گذشته کج دار و مریز به فعالیت‌شان ادامه داده‌اند، به بحرانی بزرگ برای هنرمندان و صنعتگرانی تبدیل می‌شود که می‌خواستند با تسیهلاتی که گرفته‌اند گره‌ای از مشکلات‌شان باز کنند و حالا با گره‌ای کورتر از قبل مواجه‌اند. مشکلاتی که نه تنها دامنگیر کارگاهای بزرگ فعال در حوزه صنایع‌دستی شده‌اند که حتی از کارگاه‌های کوچک هم نگذشته‌اند و حالا هنرمندی نیست که در این روزهای کرونایی، با خیال راحت روزگار بگذراند. گرچه مدیرکل دفتر آموزش و حمایت از تولید صنایع‌دستی وزارت میراث‌فرهنگی می‌گوید معاونت صنایع‌دستی در حال رایزنی برای حل این مشکل است؛ اما هنوز این رایزنی به نتیجه‌ای نرسیده‌است!
خسارت ۲۵۰۰ میلیارد تومانی کرونا به صنایع‌دستی
جام جم نوشت: از ابتدای شیوع ویروس کرونا در کشور، همزمان با آمارهای مختلفی که از رکود اقتصادی بسیاری از مشاغل خبر
می‌دادند، آمارهای حوزه صنایع‌دستی هم یکی یکی از راه رسیدند و از شرایط نامناسب هنرمندان و صنعتگران صنایع‌دستی گفتند؛ از بحرانی که هرچه بیشتر می‌گذشت، بیشتر گریبانگیر صنایع‌دستی می‌شد؛ خبرهایی که از مشکلات اقتصادی هنرمندان ۶۰ هزار کارگاه حکایت می‌کردند؛ مشکلاتی ناشی از کاهش تولید و فروش محصولات. در این بین اما همه چشم انتظار تحقق وعده‌هایی بودند در سال جهش تولید می‌توانست دست آنها را بگیرد. با تمام این تفاسیر هرچه صفحات تقویم بیشتر ورق خوردند و همراهی اجباری با کرونا بیشتر و بیشتر شد، میزان خسارت‌ها هم افزایش پیدا کرد، آنقدر که پویا محمودیان معاون صنایع‌دستی وزارتخانه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی همین چند روز پیش وارد شدن خسارت ۲۵۰۰ میلیارد تومانی در حوزه تولید خبر داد و البته تاکید کرد که در بخش فروش و اصناف هم خسارت‌های قابل توجهی به پیکره صنایع‌دستی وارد شده‌است.
ما که درآمدی نداریم
این آمارها اگر برای مسؤولان چند عدد و رقم ساده باشند، برای هنرمندان صنایع‌دستی، حکایت دغدغه‌ای تمام‌نشدنی است؛ همین است که حالا صدای خیلی از آنها درآمده. نیماذاکری سعید، فعال صنایع‌دستی و عضو انجمن حمایت از تولیدکنندگان صنایع‌دستی در همین رابطه به ما می‌گوید: «پاییز سال گذشته یعنی قبل از شیوع ویروس کرونا، بسیاری از هنرمندان صنایع‌دستی تسهیلاتی را از نهادهای مختلف از بنیاد برکت و وام‌های روستایی و عشایر گرفته تا وزارت کار و معاونت صنایع‌دستی به اسم اشتغال و گردش چرخه تولید دریافت کردند. بعد هم به کمک این تسهیلات، مواد اولیه خریدند یا مزد کارگر دادند و در نهایت محصولاتی را تولید کردند که امید داشتند با فروش آنها بتوانند درآمد بیشتری کسب کنند. آن موقع یک دوره تنفسی سه تا شش ماه هم برای بازپرداخت این وام‌ها به آنها داده‌شده‌بود. اما با شیوع کرونا بازار خوب فروش محصولات‌شان را از دست دادند و هرچه زمان بیشتر گذشت، مشکلات اقتصادی‌شان بیشتر شد.»
این عضو انجمن حمایت از تولیدکنندگان صنایع‌دستی در ادامه می‌گوید: «الان در شرایطی هستیم که درصد بالایی از کارگاه‌های صنایع‌دستی چه با تعداد کارگر زیاد و چه کم، تعطیل شده‌اند و متأسفانه موعد سررسید اقساط تسهیلاتی هم که دریافت کرده‌بودند، رسیده‌است. از ۳۰۰ هزار تومان تا یک‌میلیون به بالا و خیلی‌ها توان پرداخت ندارند چون درطول ماه‌های گذشته درآمد پایداری نداشته‌اند.»
بازهم خوش به حال گردشگری‌ها
این فعال صنایع‌دستی در ادامه از انتظاری می‌گوید که هنرمندان صنایع‌دستی از معاونت صنایع‌دستی وزارتخانه عریض و طویل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی دارند: «ما انتظار داریم معاونت صنایع‌دستی هم مثل معاونت گردشگری مذاکراتی در این زمینه انجام می‌داد و از هنرمندانش حمایت می‌کرد، همان‌طور که حداقل معاونت گردشگری توانست برای بازپرداخت اقساط وام‌های گردشگری تا اردیبهشت ۱۴۰۰ مهلت بگیرد، ما هم انتظار داریم که این حمایت از ما انجام می‌شد.»
این فعال صنایع‌دستی البته دلیل این اتفاق را، عضویت نماینده معاونت گردشگری به نمایندگی از وزارتخانه در ستاد کرونا می‌داند؛ عضویتی که حداقل اینجا به نفع گردشگری تمام شده‌است.
امیدتان را از دست ندهید!
با تمام این تفاسیر حال این حمایت، حداقل خواسته جماعتی است که از ابتدای شیوع ویروس کرونا، شعار ناامید نشوید را از زبان یکی از بالاترین مسؤولان وزارتخانه متولی‌شان می‌شوند؛ یعنی پویا محمودیان که در شرایطی که بیش از ۲۰۰۰ کارگاه صنایع‌دستی در کشور تعطیل شده و ده‌هاهزار هنرمند و تولیدکننده صنایع‌دستی ناچار به تغییر شغل یا خانه‌نشین شده‌اند، آنها را این‌گونه نصیحت می‌کند که «امیدتان را از دست ندهید و به کار ادامه بدهید!»
و در این بین مشخص نیست، هنرمندی که در چند ماه گذشته فروش مشخصی نداشته، چطور باید هنوز امیدوارانه به دنیای دور و برش نگاه کند؟!
درحال رایزنی هستیم
کووید -۱۹ حالا چندماهی است که نفس صنایع‌دستی کشورمان را به شماره انداخته اما هنوز فکری برای درمان و بهبود وضعیت این بیمار بدحال و اورژانسی نشده‌است. بعد از خانه‌نشینی تعداد زیادی از هنرمندان و خاموشی چراغ بسیاری از کارگاه‌های صنایع‌دستی، حالا نوبت به سررسید مهلت پرداخت تسهیلاتی رسیده که قرار بوده کمک حال هنرمندان باشند. مدیرکل دفتر آموزش و حمایت از تولید صنایع‌دستی وزارت میراث‌فرهنگی در همین رابطه به ما می‌گوید که معاونت صنایع‌دستی درحال رایزنی برای حل این مشکل است و درخواست‌هایی را هم به ستاد کرونا داده‌است اما هنوز جلسه‌ای برای رسیدگی به این موضوع برگزار نشده‌است.فرهاد فلاح ادامه می‌دهد: «چهار ماه پیش هم ما جلسه‌ای در بانک‌مرکزی داشتیم و به تعویق افتادن سررسید اقساط تسهیلاتی که به هنرمندان داده‌شده مطرح شد اما به ما گفتند که نمی‌توانند به بانک‌ها بگویند به هنرمندان مهلت بدهند. مگر این‌که خود ستاد کرونا اعلام کند. و حتی اگر هم مهلت بدهند جریمه‌های دیرکرد پابرجاست.»
مدیرکل دفتر آموزش و حمایت از تولید صنایع‌دستی وزارت میراث‌فرهنگی درادامه پیشنهاد می‌دهد هنرمندان صنایع‌دستی تک تک خودشان بروند با رؤسای بانک‌ها صحبت کنند؛ چراکه این‌که کسی بدون جریمه بخواهد از بانک مهلت بگیرد امکان‌پذیر نیست و حتی مهلتی هم به فعالان عرصه گردشگری داده‌شده، نافی این جریمه‌ها نبوده‌است.»
فلاح اما در ادامه توصیه می‌کند که هنرمندان فراموش نکنند هرچه بازپرداخت وام عقب بیفتد، مبلغش سنگین‌تر خواهدشد و این به ضرر آنهاست.
او در ادامه به تسهیلات فنی اعتباری‌ای هم که به برخی هنرمندان صنایع‌دستی پرداخت شده اشاره می‌کند و می‌گوید برای این نوع از تسهیلات اصلاً امکان مهلت وجود ندارد.
فلاح می‌گوید: تسهیلات فنی اعتباری حالت تلفیقی دارد، یعنی سالانه سازمان برنامه و بودجه مبلغی را برای معاونت‌های مختلف مثل معاونت صنایع‌دستی تعیین می‌کند و برای این مبلغ معاونت صنایع‌دستی باید با یک بانک مشارکت کند و چون در پایان هرماه سهم دولت از روی اقساط برداشته می‌شود، امکان تعویق آن وجود ندارد.»
