یکی از شگرد‌هایی که این روز‌ها بیش از همه مورد اقبال این گروه قرار گرفته، استفاده از برخی مصاحبه‌ها یا مطالب علمی به صورت ناقص و استفاده از ناآگاهی مردم از اطلاعات دقیق و بروز و تخصصی است که در فضای مجازی هم به وفور می‌توان این توصیه‌ها را یافت.
به گزارش روزنامه خراسان با جست‌وجوی کلمه ضدعفونی‌کننده در اپلیکیشن‌های خرید و فروش کالا از جمله دیوار، انواع و اقسام کالا‌ها نمایش داده می‌شود. یکی از این تبلیغات مربوط به لامپ اشعه فرابنفش است که ظاهرا ساخت کشور هلند و آنطور که آگهی‌دهنده مدعی شده، مناسب برای ضدعفونی محیط‌های خاص در ارتباط با کرونا مثل آزمایشگاه است.
آگهی بعدی دستگاه‌های ضدعفونی‌کننده محیط با گاز ازن است که در شرح آگهی نوشته شده: «دستگاه مدل ایستاده آنتی‌باکتریال، مجهز به ریموت و مدار تایمینگ، سیستم هشدار حضور انسان با لوله‌های حاوی گاز ازن، مناسب برای محیط‌هایی که در تماس مکرر با ویروس کرونا هستند مثل منزل، دفتر کار، بیمارستان، مطب و سایر محیط‌های در معرض سرایت، جایگزینی مناسب برای الکل و وایتکس و مورد تایید تمام نهاد‌ها و سازمان بهداشت بین‌المللی است».
ضدعفونی‌کننده ۴ میلیون تومانی!
آگهی دیگری به دستگاه استریل‌کننده کرونا (!) مربوط می‌شود که آگهی‌دهنده آن در توضیحات و تبلیغ این دستگاه نوشته: «دستگاه دارای تاییدیه ویروس و باکتری‌کشی از آزمایشگاه رفرنس وزارت بهداشت، تاییدیه حذف آلایندگی، غیرفعال‌سازی و جلوگیری از عفونت‌زایی ویروس کرونا در هوا و سطوح، استاندارد اروپا و سایر مجوزهاست».
قیمت این فناوری و دستگاه هم در چهار مدل مختلف برای فضا‌های از ۶۰ تا ۲۵۰ متر مربعی از ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تا ۱۰ میلیون تومان متفاوت است.
اما نکته خطرناک‌تر و مهم‌تر این آگهی جمله‌ای است که در انتهای آن نوشته شده: «بدون نیاز به ماسک و فاصله‌گذاری اجتماعی» یعنی علاوه بر اینکه آگهی‌دهنده آن، دستگاهی احتمالا با کارایی کم را با قیمت بالا فروخته است، ممکن است با این راهنمایی و توصیه اشتباه، سلامت استفاده‌کنندگان را نیز با خطر جدی روبه‌رو کند.
کشتن کرونا در ۸ ثانیه!
دستگاه مشابه دیگری هم با عنوان دستگاه برودتی ضدعفونی‌کننده وجود دارد که آگهی‌دهنده در توضیحاتش مدعی شده: «قابلیت این دستگاه پیشرفته این است که در ۸ ثانیه دو نوع ویروس آنفلوآنزا و کووید۱۹ را که از هر فرد آلوده وارد محیط و فضا می‌شود کاملا ریشه‌کن و نابود می‌سازد. این سیستم مجهز به سنسور میکرویاب و میکروسنج و المان‌های نوری و خازنی و ترموستات برای دمای درخواستی محیط و مجهز به ۲۵ آپشن متد روز دنیاست و در چهار وضعیت سرمایش گازی، هیتر گرمایشی، بخارساز سرد و گرم و رطوبت‌ساز محیط کار می‌کند که ۳۰ نوع بیماری را بهبود می‌بخشد و از همه مهم‌تر پایه مخزن مایع ضدعفونی‌کننده R.A derocse با محلولی خاص از ترکیب گیاهان نادر بوده که هیچ عوارضی روی انسان، حیوانات و خزندگان ندارد، اما قادر است در ۴ تا ۸ ثانیه محیط را کاملا ضدعفونی کند!».
اما آگهی بعدی مربوط به یک چراغ ضدعفونی‌کننده است؛ چراغ ضدعفونی‌کننده uvc پرتابل و سه‌کاره ضد کرونا که در توضیحاتش مدعی شده: «چراغ ضدعفونی‌کننده ۳ کاره، تشعشع ضدعفونی، پاوربانک و چراغ قوه برای ضدعفونی محیط‌های آلوده به ویروس کرونا، ضدعفونی تلفن همراه، لباس، بدن انسان و تمام سطوح و محیط‌ها، جایگزین مناسبی برای محلول‌های ضدعفونی ناسازگار با پوست بدن، مورد تایید وزارت بهداشت و سازمان بهداشت جهانی».
آگهی مشابه دیگری هم برای این چراغ‌ها با مدلی دیگر به صورت پرتابل با عنوان ضدکرونا وجود دارد که در آن نوشته شده: «برای ضدعفونی محیط‌های باکتریال و آلوده به ویروس کروناست و نرخ ضدعفونی ۹۹ درصدی با شعاع ضدعفونی تا سه متر مناسب برای محیط‌های مختلف از جمله خودرو در نظر گرفته شده!» در این آگهی نیز ادعا شده که محصول مورد تایید وزارت بهداشت و سازمان جهانی بهداشت است.
اما این تبلیغات به سایت دیوار محدود نشده و سایت‌های دیگری هم با تبلیغات مشابه همین موارد وجود دارند. این تنها نمونه‌ای از تبلیغات مختلف فضای مجازی است که در آن ادعا‌های عجیبی مثل کشتن ویروس کرونا در چند دقیقه بدون مواد ضدعفونی‌کننده یا تهویه و ضدعفونی هوا با کولر آبی یا ضدعفونی‌کننده دست و سطوح با اشعه مضر و خطرناک ماورای بنفش مطرح شده که علاوه بر ضرر به مال شهروندان سلامت استفاده‌کنندگان خود را نیز به خطر می‌اندازد و می‌تواند خسارت‌های جبران‌ناپذیری برای آن‌ها داشته باشد.
البته ممکن است برخی از این دستگاه‌ها توان ضدعفونی‌کردن محیط‌های خاص را داشته باشند، اما استفاده از آن‌ها به صورت عمومی و اینکه چقدر توان از بین بردن ویروس کرونا را دارند، محل سوال است!
برای اینکه تاثیر این دستگاه‌ها را روی ویروس کرونا بدانیم، از سازمان نظام پزشکی مشهد خواستیم یک کارشناس در این حوزه معرفی شود تا بتواند ابهامات موجود را پاسخ دهد. دکتر مهدی ملک‌نژاد فوق تخصص ریه و مجاری تنفسی و کارشناس و محقق تولید تجهیزات پزشکی صحبت‌های خود را با گلایه از ضعف در فرهنگ‌سازی عمومی آغاز کرد و گفت: ممنونم که شما به این موضوع پرداختید. شناخت مردم از بیماری کرونا و مسائل تخصصی مربوط به آن بسیار کم است و سودجویان از همین بی‌اطلاعی عمومی استفاده می‌کنند و نان خود را در خون مردم می‌زنند.
وی افزود: ما مسائل تخصصی پزشکی زیادی داریم که گاه در جامعه یک گوشه از آن یا فقط فواید آن بیان می‌شود و عموم مردم از مضرات یا شیوه استفاده آن اطلاع ندارند که همین موضوع خسارت‌های جبران‌ناپذیر مالی و جانی برایشان خواهد داشت. از زمان شروع بیماری کرونا و ترس مردم از ابتلا به این بیماری موج گسترده‌ای از تجهیزات مختلف برای مردم تجویز شده که تاثیر مخربی روی جامعه گذاشته. یکی از مهم‌ترین و پرفروش‌ترین تجهیزات غیرمجاز، دستگاه‌های کار با ازن و اشعه فرابنفش است.
ملک‌نژاد با برشمردن خطرات و مضرات اشعه UV گفت: این اشعه در خورشید نیز وجود دارد و اینکه برخی در ابتدا می‌گفتند با گرمای هوا و تابش شدید نور خورشید این بیماری ریشه‌کن می‌شود به دلیل وجود همین اشعه فرابنفش در خورشید بود و اگرچه فوایدی برای از بین‌بردن ویروس داشته، اما شرایط خاصی برای استفاده از آن وجود دارد و کار با آن کاملا تخصصی و براساس دستورالعمل‌های ویژه است و به هیچ‌وجه برای استفاده عمومی مناسب نیست. همچنین این اشعه خطرات جبران‌ناپذیر زیادی نیز دارد مانند ابتلا به سرطان پوست، اختلالات ژنتیکی، ناهنجاری‌های مادرزادی، نابیناشدن فرد بر اثر مشاهده مستقیم و بسیاری بیماری‌های دیگر و خسارت‌های مادی آن نیز در صورت استفاده در محیط‌های مسکونی شامل از بین رفتن رنگ پوشاک و وسایل منزل، ایجاد اختلال در کارایی وسایل الکترونیکی و ... است.
وی با اشاره به اینکه در بازار و فضای مجازی موارد مشابه متعددی از این تجهیزات وجود دارد، اظهار کرد: مثلا یکی از مواردی که خود من با آن برخورد داشتم، گردن‌آویز یو وی بود که فروشنده آن می‌گفت ساخت ناسا است و قیمت آن هم ۴۰ میلیون تومان است! اما دستگاه‌هایی که در قالب چراغ قوه و ... ارائه می‌شود اصلا «وات» مورد نیاز را نداشته و عملا تاثیری ندارد و نکته بسیار مهم برای استفاده از آن‌ها که باید در محیط مناسب، با قدرت وات مناسب، زاویه و فاصله مشخص و نوع تابش مناسب انجام شود، کارایی آن است که فقط باید در محیط‌های آزمایشگاهی و بیمارستانی خاص استفاده شود مانند اتاق عمل که هم دستگاه‌های موجود سازگاری مناسب دارند و هم طبق پروتکل‌های خاصی از انسان تخلیه می‌شود و تا چند ساعت بعد نیز مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
این فوق تخصص بیماری‌های ریه درباره دستگاه‌های تصفیه هوا و ضدعفونی‌کننده با ازن نیز تاکید کرد: یکی دیگر از دستگاه‌های ضدعفونی‌کننده محیط، دستگاه‌های ازن‌ساز است که بیش از بقیه در دسترس عموم قرار گرفته است، اما در این دستگاه میزان و حجم ازن بسیار مهم است، چون استفاده زیاد از ازن باعث بیماری‌های تنفسی و آسم می‌شود و خطرات جبران‌ناپذیری برای فرد مبتلا به کرونا دارد.
یکی از دستگاه‌های بهتر در این زمینه که تصفیه هوا را نیز انجام می‌دهد و تا ۷/ ۹۹ درصد خاصیت از بین بردن ویروس کرونا را دارد فیلتر‌های «هپا» ست که علاوه بر ساخت خارج از کشور در داخل نیز تولید شده و برخی مجوز نیز گرفته است، اما این‌ها نیز برای استفاده عمومی مناسب نیست و فقط در فضای بیمارستانی باید مورد استفاده قرار بگیرد، زیرا این دستگاه‌های هواساز ویروس و قارچ‌ها و باکتری‌ها را از طریق مکنده به داخل می‌کشد و در فیلتر خود جمع‌آوری می‌کند که البته برای محیط بسته و کوچک کاربرد دارد و در مدت زمان مشخصی باید این فیلتر‌ها تعویض شود، چون در محیط مقدار مشخصی ویروس وجود دارد که همه آن‌ها در یک فیلتر جمع‌آوری شده است و این فیلتر‌ها از محیط بیرون هزاران برابر خطرناک‌تر است و فرد را در معرض خطر بسیار زیادی قرار می‌دهد و تماس با آن و تعویض فیلتر و حتی از بین بردن زباله آن نیز باید در محیط خاص و با شرایط مناسب باشد.
حالا شما فرض کنید یکی از این فیلتر‌ها که منبع انواع ویروس و میکروب و باکتری و قارچ است در یک کیسه زباله معمولی باشد که یک پاکبان می‌خواهد آن را جمع‌آوری کند و بعد در محیط دفع زباله‌های معمولی در محیط زیست رها شود، چه فاجعه‌ای به وجود می‌آید؟
دکتر ملک‌نژاد توصیه کرد: برای استفاده‌های عمومی، بهترین شیوه مقابله با این ویروس، زدن ماسک، رعایت فاصله فیزیکی و شست‌وشوی دست و بهداشت فردی است و از مردم خواهش می‌کنیم پول و زمان و سلامت خود را خرج این دستگاه‌های گران‌قیمت که توسط عده‌ای سودجو معرفی می‌شود، نکنند.
شماره مجوز علوم پزشکی باید روی محصول ثبت شود
به دلیل حساسیت موجود در استفاده از این دستگاه‌ها، موضوع را با مدیر تجهیزات پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز مطرح کردیم که دکتر علیرضا جوان در این‌باره توضیح داد: همه تجهیزات پزشکی مورد استفاده در کشور باید مجوز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را داشته باشد که با اختصاص یک کد و شماره ثبت مجوز در اداره کل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت نشان داده می‌شود و محصولاتی که این تاییدیه را داشته باشند باید عینا این کد را که قابل پیگیری و استعلام نیز هست، روی کاتالوگ، تبلیغات و برچسب اصلی محصول خود چاپ کنند.
وی افزود: هر کالایی که علاوه بر استاندارد‌های موجود و ضروری در کشور از جمله علامت استاندارد و ... این کد ثبت را روی محصول خود نداشته باشد، از نظر ما تقلبی و غیر مجاز است و نمی‌توان از آن استفاده کرد و تا جایی که من اطلاع دارم در دانشگاه علوم پزشکی مشهد به هیچ عنوان مجوز این نوع تجهیزات صادر نشده و بعید است در اداره کل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت نیز دستگاه‌هایی به عنوان کشنده ویروس کرونا یا ضدعفونی‌کننده صددرصدی با نور چراغ قوه و ... تایید شده باشد.
بیشتر این کالا‌ها قاچاق است
دکتر جوان همچنین تصریح کرد: اغلب این تجهیزات تولید داخل نیست و علاوه بر اینکه هیچ مجوزی از مراجع رسمی و قانونی کشور ندارد، خارجی است و ورود آن از مبادی غیرقانونی و به صورت قاچاق انجام شده و حتی اگر تاییدیه‌های جهانی و بین‌المللی را نیز داشته باشد تجهیزات و کالای قاچاق محسوب می‌شود و خرید و فروش آن غیرقانونی است.
وی در پاسخ به این سوال که اداره تجهیزات پزشکی دانشگاه علوم پزشکی برای برخورد با این افراد و خرید و فروش این نوع دستگاه‌ها چه اقدامی انجام داده، گفت: در داخل شبکه بهداشت و درمان و مبادی رسمی مانند فروشندگان تجهیزات پزشکی و داروخانه‌ها به هیچ عنوان از این اقلام و کالا‌ها وجود ندارد و خرید و فروش آن‌ها ممنوع است و اگر مواردی نیز به صورت غیرمجاز انجام شود با گزارش‌ها و بازرسی‌های ما بر آن نظارت می‌شود، اما مدیریت و نظارت بر فضای مجازی در حیطه اختیار و وظایف ما نیست و نمی‌توانیم با این حجم کاری بر فضای مجازی هم نظارت کنیم.
تشکیل پرونده ویژه در پلیس فتا
پس از آن به سراغ سرهنگ جهانشیری، رئیس پلیس فتای خراسان رضوی رفتیم تا درباره مدیریت فضای سایبری و خرید و فروش‌های مجازی تجهیزات پزشکی توضیحاتی را دریافت کنیم که وی در پاسخ گفت: نظارت ما بر فضای مجازی همواره وجود داشته و دارد، اما در مسائل تخصصی قطعا دستگاه مربوط اگر با موارد خلاف قانون روبه‌رو شود باید آن را از طریق ما پیگیری کند تا ما بتوانیم بر اساس نظر کارشناسی پیگیری‌های لازم را انجام دهیم.
وی افزود: در این‌باره حتی حکم قضایی نیز دریافت نشده و این یعنی اطلاع‌رسانی لازم به دستگاه قضایی صورت نگرفته است.
سرهنگ جهانشیری همچنین اظهار کرد: البته گزارش‌های مردمی همیشه مورد تاکید و استفاده ما بوده است و همین اعلام روزنامه خراسان به منزله اطلاع‌رسانی است که با دریافت اطلاعات از این رسانه حتما پرونده‌ای ویژه برای بررسی این موضوع در پلیس فتای استان تشکیل می‌شود و با توجه به حساسیتی که از نظر سلامت شهروندان وجود دارد حتما به صورت فوری پیگیری می‌کنیم و درباره این محصولات نیز از دانشگاه علوم پزشکی استعلام‌های لازم را خواهیم گرفت و نتیجه را نیز اعلام خواهیم کرد.
