به گزارش صراط به نقل از ايسنا، در 9 ماهي كه تلويزيون تلاش كرده «سريال‌هاي تلخ» را روي آنتن نبرد، اتفاقاتي هم رخ داده است كه در مقاطعي بيننده و سازنده سريال‌ها را نگران كرده است؛ حذف عمده قسمت‌هاي پاياني سريال «تا ثريا» و بخش‌هاي كليدي تله‌فيلم «سپيده» از شبكه اول سيما و شبكه قرآن و همچنين بخش‌هايي از سريال «شيدايي»، اين شائبه را ايجاد مي‌كرد كه تلويزيون به بهانه‌ي گريز از تلخي، اقدام به بالا بردن مميزي‌هايش مي‌كند.
اين شائبه در حالي به وجود مي‌آيد كه عزت‌الله ضرغامي ـ رييس سازمان صدا و سيما ـ در گفت‌وگوي اخيرش با خبرنگاران، در پاسخ به پرسش خبرنگار ايسنا اين مطلب را تلويحا تاييد كرده و گفته است: اگر فضاي دراماتيك يك سريال در مجموع به گونه‌اي باشد كه حالت غم و اندوه را زياد كند، ممكن است توسط مسؤولان مربوطه مورد جرح و تعديل قرار گيرد و اگر اين مجموعه يا هر مجموعه ديگري به همين دليل فشرده‌تر شود تا پيامش بهتر و درست‌تر منتقل شود، يك مساله عادي است و چيز جديدي نيست.
ضرغامي همچنين در مراسم افتتاح شبكه اسپانيايي‌زبان در جمع خبرنگاران با اشاره به ماه محرم و صفر و تاثيرش روي آنتن، به طور ضمني، اين تلخي تلويزيون در ماه‌هاي اخير را نقد كرد و گفت: در دو ماه گذشته به خاطر محرم و صفر، آنتن تلويزيون تا حد زيادي، تحت تاثير فضاي خاص محرم و صفر است؛ يعني طنز شبانه و برنامه‌هاي خاص كمدي را در اين مقاطع نمي‌توانستيم داشته باشيم اما دوستان ما با برنامه‌ريزي دقيق‌تر مي‌توانستند به گونه‌اي عمل كنند كه فضا از نظر فضاي نشاط و ايجاد يك محيط مفرح بهتر شود. اين تجربيات كمك مي‌كند كه بعدا اصلاحات انجام شود.
***
از سوي ديگر، عوامل سريال «تا ثريا» كه مورد بيشترين مميزي در رابطه با تلخ بودن قرار گرفته بود، در نشستي با ايسنا، تاكيد كردند اين سريال، نسبت به واقعيت‌هاي جامعه كمتر تلخ است.
سيروس مقدم، در پاسخ به پرسشي درباره‌ي تلخ بودن سريال «تا ثريا» به ايسنا گفت: اگر بخواهيم به دردهاي جامعه بپردازيم بايد به اين تلخي رسيد. مي‌توان «تراژدي» را مثل «پايتخت» به شكل طنز هم نشان داد. اما اگر كمي كمدي «پايتخت» را كم مي‌كردم از اين تلخ‌تر بود؛ خانواده‌اي كه 13 روز در پايتخت پشت يك كاميون زندگي مي‌كند چه معني مي‌دهد؟ اين مساله بسيار اشك‌انگيز است اما چون لحنش كمدي است به نظر مي‌رسد شاد است. بعضي وقت‌ها نمي‌توان با تراژدي شوخي كرد؛ سقوط آدم‌ها را نمي‌توان به صورت خوش و خرم تعريف كرد، به علاوه از قديم گفته‌اند واقعيت تلخ است.
مهران احمدي، بازيگر سريال «تا ثريا» نيز در اين زمينه گفت: «تا ثريا» خيلي هم تلخ نيست، حتي ما كمي در آن دروغ گفتيم؛ يعني اگر قرار است فيلمي بسازيم كه منطبق با واقعيت‌هاي جامعه باشد خيلي تلخ‌تر از اين‌ها خواهد بود.
سعيد فرهادي، نويسنده اين سريال نيز در ادامه اين بحث عنوان كرد: به اعتقاد من «تا ثريا» نسبت به واقعيت خيلي شيرين‌تر است؛ من در مرحله تحقيق با يكسري از خانواده‌ها كه درگير اين قضيه بودند صحبت مي‌كردم بسيار ناراحت مي‌شدم و اشكم درمي‌آمد و به اين فكر مي‌كردم اي كاش مي‌شد آن را نشان داد، اما مي‌ديدم كه اين بدبختي را نه در ايران و نه در هيچ جاي ديگر نمي‌توان در تلويزيون نشان داد.
***
محمدمهدي عسگرپور، كارگردان سريال «شيدايي» ديگر فردي است كه در اين زمينه اظهار نظر كرده است.
او در گفت‌وگويي با ايسنا، درباره‌ي تلخي موجود در برخي سريال‌هاي تلويزيوني از جمله «شيدايي» خاطرنشان كرد: تعبير من از اين نوع كارها مثل «شكلات تلخ» است؛ يعني حتما با اثري كه ذاتش ذات شكلات است مواجه باشيم اما تلخي‌اش را كه مي‌تواند نفع داشته باشد، بپذيريم. به نظر من اين نوع قصه‌ها كه «جراحت» هم از اين نوع بود، درگيري آدم‌ها را نشان مي‌دهد نه تلخي. اگر بخواهيم تلخي را در شرايط اجتماعي امروزمان باز كنيم با مسائل ديگري مواجه مي‌شويم كه شايد تلويزيون هم نخواهد، مايل نباشد يا امكان نشان دادن آن را نداشته باشد. من اين موضوع را خيلي تلخ نمي‌دانم بلكه آن را از موضوعات روزمره اجتماعي مي‌دانم كه پيچيدگي‌هاي سختي در زندگي آدم‌ها به وجود مي‌آورد.
وي تاكيد كرد: گاهي وقت‌ها زياد گفته مي‌شود كه تلويزيون نياز به كارهايي پر نشاط دارد. من هم با اين مساله مشكل ندارم. اما همه تلويزيون نبايد اين باشد. بعضي از ساعات پخش بايد به موضوعات جدي و تفكر برانگيز بپردازيم، اين باعث مي‌شود كه مخاطب خودش را به جاي شخصيت‌هاي اصلي داستان بگذارد و با درس‌ها و مسائل آنها همراه شود. همه چيز را به شادي و خوشي گذراندن درست نيست و تلويزيون حتما به اين نوع تلخي احتياج دارد.
***
عبدالرضا اكبري، بازيگر سريال در حال پخش «پنجره» هم درباره اين ممنوعيت به ايسنا گفت: شايد اين يك انتقاد كلي است كه چرا در سريال‌هاي تلويزيوني ما غم و اندوه زياد است. انتقادهاي مخاطبان به حجم بالاي غم و اندوه در سريال‌هاي ايراني، در بخش‌هايي هم درست است، اما جاهايي از كار نيز بايد از طراوت بيشتري برخوردار باشد و به روحيه‌ي جامعه كمك كند و اين شادي و نشاط را به جامعه برگرداند، تمام اجزاي يك مجموعه تلويزيوني نبايد غم‌انگيز باشد، اگر حادثه‌اي اتفاق مي‌افتد، اين اتفاق مي‌تواند وسيله‌اي باشد براي اينكه خودمان را به اميد در زندگي و شادابي و نشاط برسانيم.
***
راما قويدل، كارگردان «شايد براي شما هم اتفاق بيفتد»، نيز با اشاره به تصميم معاونت سيما در ممنوعيت تلخي، عنوان كرد: به نظر من ممنوعيت ساخت «سريال تلخ» به آن معنا نبوده که به هيچ عنوان در هيچ سريالي تلخي ديده نشود، بلکه منظور اين است که توليد آثار طنز و مفرح بيشتر شود و فضاي سريال‌هاي تلويزيون کاملا تلخ‌انديشانه نباشد.
قويدل همچنين خاطرنشان کرد: اگر ما به موضوعي بپردازيم که سياه نيست و واقعيت ندارد اما وانمود کنيم که سياه است، سياه‌نمايي کرده‌ايم؛ ما در هر کجاي جهان که زندگي کنيم، مجموعه‌اي از اتفاقات رخ مي‌دهد که جزيي از زندگي است و زندگي يک سرشت سوزناک در خود پنهان دارد که ما نمي‌توانيم آن را حذف کنيم، اما در عين حال نبايد بر روي آن تمرکز کنيم.
***
هوشنگ صدفي ـ منتقد ـ نيز در يادداشتي كه در اختيار ايسنا قرار داده، تاكيد كرد: تلخي و تراژدي بخشي از عناصر فيلم‌نامه‌نويسي است که براساس آن مي توان بدي ها و پلشتي‌ها را به رخ مردم کشيد تا بلکه دچار اين آفت‌هاي رفتاري نشوند بدين ترتيب فراز و نشيب زندگي انسان‌ها براي مخاطبان قابل باور مي‌شود؛ مگر نه اين است که نوزاد نيز در بدو تولد خود به تلخي مي گريد. شايد اين دستور اداري بتواند تا مدتي خنده را بر لبان برنامه‌سازان و مخاطبان جاري کند اما در دراز مدت نمي‌تواند مخاطبان ايراني را پاي شبکه‌هاي تلويزيوني ايراني بنشاند؛ همان‌طور که تاکنون به ضرب و زور پخش مجموعه‌هاي داستاني پرهزينه طولاني توانسته از ريزش مخاطبان ايراني در مقابل هجوم شبکه‌هاي تلويزيوني بيگانه تاحدي جلوگيري کند، اما هنوز نتوانسته به مقبوليت رسانه ملي بيفزايد چرا که مخاطب ايراني بعد از ديدن برنامه خاص تلويزيون داخلي دوباره به دنبال سليقه خود مي رود.
***
علي لدني، تهيه‌كننده سريال «از ياد رفته» كه به تازگي در جشن سالگرد شبكه اول مورد تقدير قرار گرفت، يادآور شد: ما در سريال‌هايمان واقع‌گرايي را نشان نداده‌ايم؛ اگر سريال‌ها با زندگي مردم تطبيق پيدا كنند، سياه‌نمايي و تلخي نيز در آنها ديده نمي‌شود. ما در زندگي مردم حضور نداريم؛ اگر در زندگي آنها حركت كنيم و بر اساس چهارچوب‌هاي خودمان برايشان راه‌حل پيدا كنيم، مشكلات سياه‌نمايي و تلخي نيز در سريال‌ها پيش نمي‌آيد و اگر تلخي‌اي هم باشد شيرين مي‌شود.
وي افزود: متاسفانه بعضي از مردم مخاطب و طرفدار سريال‌هاي تلخ و سياه‌نما هستند و خودشان به دنبال چنين مقوله‌اي مي‌روند. از درام خوششان مي‌آيد نه اينكه بخواهند از محتوا عبرت بگيرند، بعد از مدتي نيز از ذهنشان فراموش مي‌شود. بايد ذائقه‌ي مردم را تغيير داد، بايد ذائقه‌شان را به سمت واقعيت‌هاي جامعه و تلخي‌هايي كه معنادار است برد.
***
فرزاد موتمن، كارگردان سينماي و تلويزيون نيز به ايسنا گفت: تلخي در هنرهاي نمايشي غيرقابل حذف است. تلخ بودن ويژه‌ي سريال نيست؛ هر فيلم كوتاه و تله‌فيلمي كه تراژيك يا بدفرجام باشد نيز مي‌تواند تلخ باشد. اگر بگويند سريال تلخ نسازيم يعني تراژدي كار نكنيم؛ لذت‌بخش‌ترين قسمت هنرهاي نمايشي تراژدي است.
موتمن خاطرنشان كرد: تراژدي كار نكردن فقط حوزه‌ي عمل تلويزيون و سينما را محدود مي‌كند؛ فيلم و سريال تلخ، بخشي از هنرهاي نمايشي است؛ ما نمي‌توانيم چهارچوب بگذاريم كه فلان فيلم و سريال در حيطه‌ي واقعيت اجتماعي است و ديگري در اين حيطه نمي‌گنجد.
آخرین اخبار و تصاویر اجتماعی را در سرویس جامعه صراط بخوانید.
