تصور کنید همسایه ای جدید به تازگی به خانه کناری شما نقل مکان کرده است. یک روز، آنها شما و برخی دیگر از همسایگان را برای شام دعوت می کنند.
زمانی که وارد خانه همسایه خود می شوید، بوی ناخوشایندی بلافاصله به مشام شما می رسد. در همین حال، این گونه به نظر می رسد که همسایه شما متوجه بو نیست یا اهمیتی به آن نمی دهد. با گذشت زمان، شما نیز این بو را کمتر احساس می کنید.
آن چیزی که تجربه می کنید به نام کوری بینی (Nose Blindness) شناخته می شود. این شرایط زمانی رخ می دهد که بوهای رایج اطراف شما کمتر احساس شده یا اصلا قابل تشخیص نیستند.
کوری بینی چیست؟
کوری بینی یک سازگاری موقتی و طبیعی بدن است که به ناتوانی در تشخیص یا تمایز روایح رایج در اطراف شما منجر می شود. گاهی اوقات به این شرایط خستگی بویایی یا سازگاری بویایی نیز گفته می شود.
کوری بینی اغلب با محیط هایی که زمانی زیادی را در آنها سپری می کنیم مرتبط است. به همین دلیل است که در تشخیص بوهای رایج خانگی با دشواری مواجه هستیم.
دلایل کوری بینی چه چیزهایی هستند؟
هر روز، حواس شما اطلاعات بسیاری را درباره محیط اطراف در اختیار مغز قرار می دهند. بدون روش هایی برای تصفیه موثر این داده های ورودی، مغز شما به سرعت بیش از حد تحریک می شود.
این جایی است که سازگاری های طبیعی مانند کوری بینی وارد عمل می شوند. با کاهش درک روایح که به طور مکرر یا مداوم در معرض آنها قرار می گیرید، کوری بینی می تواند به پیشگیری از تحریک بیش از حد حواس شما کمک کند.
همچنین، کاهش توانایی تشخیص بوهای رایج اطراف شما، این می تواند به تشخیص رایحه ای غیر معمول و نیازمند توجه و رسیدگی کمک کند. به عنوان مثال، می توان به بوی نان در حال سوختن در توستر یا نشت گاز در خانه اشاره کرد.
کوری بینی چگونه رخ می دهد؟
جزئیات دقیق بیولوژیک در پس مکانیسم کوری بینی ناشناخته هستند. با این وجود، تصویری کلی از آنچه طی این شرایط در بدن جریان دارد در اختیار داریم.
زمانی که که یک مولکول بو را استشمام می کنید، این مولکول به گیرنده ای روی نوع خاصی از سلول عصبی حسی که روایح را تشخیص می دهد، متصل می شود. این سلول عصبی یک سیگنال الکترونیکی تولید می کند که به مغز می رسد. سپس، مغز به پردازش رایحه ادامه می دهد.
با تحریک مکرر یا مداوم توسط یک مولکول بوی خاص، سلول عصبی در نهایت ارسال سیگنال الکتریکی به مغز را متوقف می کند. در نتیجه، شما دیگر رایحه را درک نمی کنید. اساسا، شما کوری بینی را تجربه می کنید.
بنابر پژوهش ها، عوامل زیر ممکن است بر کوری بینی تاثیرگذار باشند:
کوری بینی به چگونگی ورود یک مولکول بو به بدن بستگی دارد. پژوهش ها نشان داده اند که اگر رایحه از طریق بینی و نه از راه دهان وارد بدن شود، اثر بیشتری بر کوری بینی دارد.
به نظر می رسد کوری بینی در واکنش به بوهای ناخوشایند نسبت به بوهای خوشایند سریعتر شکل می گیرد.
شکل و خواص شیمیایی یک مولکول بو می تواند بر سرعت بروز کوری بینی تاثیرگذار باشند.
آیا کاری برای پیشگیری از آن می توان انجام داد؟
روش خاصی برای جلوگیری از کوری بینی وجود ندارد. کوری بینی یک روش طبیعی سازگاری بدن است که به صورت خودکار رخ می دهد. بیشتر مواقع، شما حتی متوجه وقوع آن نمی شوید.
با این وجود، برخی اقدامات وجود دارند که می توانید برای کاهش کوری بینی امتحان کنید.
چگونه می توان کوری بینی را کاهش داد؟
چند روش را می توانید برای کاهش کوری بینی امتحان کرده و این که خانه شما چه بویی می دهد را بهتر حس کنید.
ترک محیط
سادهترین روش برای کاهش کوری بینی در خانه یا هر محیط دیگر که زمان زیادی را در آن سپری می کنید، ترک آن برای مدتی و بازگشت دوباره است.
به عنوان مثال، اگر برای یک سفر کاری چند روزی را دور از خانه سپری کرده و دوباره به خانه بازگردید احتمالا متوجه بوی متفاوت آن خواهید شد.
ورزش
شاید عجیب باشد اما عرق کردن می تواند به حس بویایی شما کمک کند. مطالعه ای در سال 2014 نشان داد افراد مسنی که به طور منظم ورزش می کنند با خطر کمتر اختلال در حس بویایی خود مواجه هستند.
این که ورزش چگونه بر حس بویایی تاثیر می گذارد به طور دقیق مشخص نیست. با این وجود، ورزش شدید مانند کاردیو می تواند جریان خون در سراسر بدن از جمله بینی را افزایش می دهد. این ممکن است به حس بهتر روایح مختلف کمک کند.
قهوه
با این وجود، مطالعه ای که در سال 2011 انجام شد از این فرضیه پشتیبانی نمی کند. شرکت کنندگان در این مطالعه چندین رایحه مختلف را چند بار استشمام کردند که در نهایت به کوری بینی در آنها منجر شد. سپس، آنها قهوه، لیمو یا هوای عادی را استشمام کرده و سپس از آنها خواسته شد تا یک رایحه را شناسایی کنند.
افرادی که بوی قهوه را استشمام کرده بودند نسبت به آنهایی که لیمو و هوای عادی را استشمام کرده بودند، عملکرد بهتری در شناسایی رایحه نداشتند.
چگونه از روایح رایج در خانه خود جلوگیری کنیم
حتی اگر تشخیص بوهای رایج در خانه شما دشوار است، روش هایی برای کمک به کاهش آنها وجود دارند. نکته های زیر ممکن است کمک کنند:
پاکسازی سریع و درست. مواردی مانند ظرف های کثیف، خاک گربه، یا لباس های چرک را برای پیشگیری از ایجاد بوی بد در خانه خود به سرعت تمیز کنید.
بیرون بردن زباله. اجازه ندهید زباله ها برای مدت زمانی طولانی در سطح زباله باقی بمانند. اگر چیزی با بوی قوی یا ناخوشایند بین زباله ها وجود دارد آن را بلافاصله از خانه خارج کنید.
جارو کشیدن. جارو کشیدن خانه یک یا دو بار در هفته می تواند از ایجاد بوی ناخوشایند در خانه جلوگیری کند.
مرتب کردن در هم ریختگی ها. محیط شلوغ و به هم ریخته می تواند موجب به دام افتادن گرد و غبار، کپک، و پوست حیوانات شده که می تواند موجب بوی ناخوشایند در خانه شود.
تمیز کردن حمام. انباشت کپک در حمام می تواند به ایجاد بوی ناخوشایند در خانه منجر شود.
نظارت بر محصولات. محصولات بیش از حد رسیده یا فاسد شده می توانند موجب بوی ناخوشایند اطراف آشپزخانه شوند. هر محصولی که به نظر فاسد شدنی می رسد را در یخچال نگهداری کنید.
تعویض فیلتر اچویایسی. فیلترها می توانند به حذف گرد و غبار، کپک، و آلاینده ها از هوای خانه شما کمک کنند.
کمک به مهار روایح. استفاده از یک سطل زباله دربدار می تواند برای پیشگیری از پخش شدن بوی بد در خانه مفید باشد. همچنین، از این که درب یخچال به خوبی بسته می شود، اطمینان حاصل کنید.
باز کردن پنجره. ورود هوای تازه به خانه ممکن است به از بین بردن بوهای بد در خانه کمک کند.
استفاده محتاطانه از محصولات خوشبوکننده هوا. اگرچه این محصولات ممکن است دارای رایحه خوشایندی باشند اما برخی خوشبوکننده های هوا، شمع های معطر یا اسانس سوزها ممکن است موجب تحریک آلرژی ها یا آسم در برخی افراد شوند.