سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان روز سه‌شنبه پس از حضور در نشست کمیسیون مشترک برجام و دیدار با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین، در گفتگو با خبرنگاران اعلام کرد که کشور‌های عضو برجام در نشست امروز قاطعانه با تصمیم آمریکا برای فعال‌سازی مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها علیه ایران مخالفت کرده‌اند.
سید عباس عراقچی در این خصوص اظهار داشت: «کشور‌های عضو برجام و همچنین اکثریت اعضای شورای امنیت هم در هنگامی که آمریکا قطعنامه تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران را ارائه کرد و هم در زمانی که تلاش کرد این مکانیسم [بازگشت خودکار تحریم‌ها علیه ایران]را فعال کند، یکصدا با این اقدامات آمریکا مخالفت کردند.»
وی افزود: «طبیعتاً در نشست امروز اعضای برجام نیز این موضوع مهم‌ترین محور بحث بود و همه اعضای برجام بار دیگر تأکید کردند که آمریکا را یک کشور عضو و مشارکت‌کننده در برجام نمی‌شناسند و حق استفاده از سازوکار‌های درون برجام یا قطعنامه ۲۲۳۱ که با برجام مرتبط است را برای آمریکا قائل نیستند. آن‌ها تقاضای آمریکا برای به اصطلاح شروع این مکانیسم را بلااثر می‌دانند و معتقدند که این تقاضا نمی‌تواند مؤثر واقع شود و پیش برود.»
عراقچی در ادامه تصریح کرد: «این موضع یکپارچه پیام مهمی بود که اعضای برجام به جهانیان دادند تا همه بدانند که موضع کشور‌های عضو برجام چیست. این موضع البته موضع اکثریت قاطع جامعه بین‌الملل و اعضای شورای امنیت نیز هست.»
معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان اضافه کرد: «همه اعضا متفق‌القول هستند که برجام یک دستاورد بزرگ دیپلماسی است و باید حفظ شود و همه اعضا بار دیگر اراده خود برای حفظ برجام را اعلام کردند. اعضای برجام خواهان اجرای کامل برجام بودند. طبیعتاً ما هم خواهان آن هستیم که آن‌ها به تعهدات خود در خصوص رفع کامل تحریم‌ها عمل کنند و هم آن‌ها در خصوص اقدام ایران در کاهش تعهدات هسته‌ای خود نکاتی مد نظر دارند. اختلاف‌نظر در برجام همچنان ادامه دارد، ولی در نشست امروز تصمیم بر آن شد که فعلاً به اختلافات نپردازیم و روی حفظ برجام در نیویورک [سازمان ملل]تمرکز کنیم.»
عراقچی در ادامه صحبت‌هایش خاطرنشان کرد که همه اعضای برجام و همچنین قاطبه اعضای جامعه بین‌الملل با سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه آمریکا مخالفند و از سیاست‌های آمریکا برای تضعیف سازمان‌های بین‌المللی و چندجانبه‌گرایی در روابط بین‌الملل شاکی هستند.
وی افزود: «در قضیه برجام نیز آمریکا می‌خواهد به‌عنوان یک کشور خارج از برجام اراده خود را به کشور‌های عضو برجام تحمیل کند که اعضای برجام با مواضع یکپارچه مخالفت خود را با آمریکا ابراز کردند.»
معاون وزیر امور خارجه کشورمان در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه تقویت سازوکار مالی موسوم به «اینستکس» یکی دیگر از موارد مورد بحث در نشست امروز کمیسیون مشترک برجام بوده است، گفت: «اروپایی‌ها این سازوکار را ایجاد کردند تا بتواند به‌نوعی با تحریم‌های آمریکا مقابله کند و تجارت ایران و اروپا را برقرار نگاه دارد. اکنون دو سال از مطرح شدن ایده اینستکس می‌گذرد، اولین تبادل مالی آن صورت گرفته و چند تبادل مالی دیگر در دستور کار است، اما واقعیت این است که تأثیر این سازوکار مالی بسیار کمتر از انتظارات ما بوده است.»
این دیپلمات ارشد کشورمان ادامه داد: «خود اروپایی‌ها هم این را قبول دارند و برای اینکه تأثیرگذاری اینستکس را بیشتر کنند، دارند روی چند ایده کار می‌کنند که یکی از آن‌ها باز کردن اینستکس به روی چین و روسیه است تا این دو کشور هم بتوانند تبادلات خود با ایران را از طریق اینستکس انجام دهند. یک ایده دیگر این است که تعداد سهامداران اینستکس را افزایش دهند، موانع اداری فعلی را رفع کنند و در صورت امکان منابع مالی جدیدی برای اینستکس تأمین کنند. ما اصرار داریم که این تأمین منابع جدید انجام شود تا اینستکس بتواند نقش مؤثری ایفا کند.»
وی در عین حال تصریح کرد: «البته ما هیچ حسابی روی اینستکس باز نکرده‌ایم و هیچ اتکا و اعتمادی به اروپایی‌ها و اینستکس نداریم. سیستم تجاری و بازرگانی کشور دارد کار خود را به روش‌هایی که بلد هستند و می‌دانند، انجام می‌دهند. اگر بتوانیم از مسیر اینستکس هم کمی به تجارت کشور بکنیم، این کار را انجام خواهیم داد، ولی هیچ اتکا و اعتمادی به این سیستم نیست.»
سید عباس عراقچی در این خصوص اظهار داشت: «کشور‌های عضو برجام و همچنین اکثریت اعضای شورای امنیت هم در هنگامی که آمریکا قطعنامه تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران را ارائه کرد و هم در زمانی که تلاش کرد این مکانیسم [بازگشت خودکار تحریم‌ها علیه ایران]را فعال کند، یکصدا با این اقدامات آمریکا مخالفت کردند.»
وی افزود: «طبیعتاً در نشست امروز اعضای برجام نیز این موضوع مهم‌ترین محور بحث بود و همه اعضای برجام بار دیگر تأکید کردند که آمریکا را یک کشور عضو و مشارکت‌کننده در برجام نمی‌شناسند و حق استفاده از سازوکار‌های درون برجام یا قطعنامه ۲۲۳۱ که با برجام مرتبط است را برای آمریکا قائل نیستند. آن‌ها تقاضای آمریکا برای به اصطلاح شروع این مکانیسم را بلااثر می‌دانند و معتقدند که این تقاضا نمی‌تواند مؤثر واقع شود و پیش برود.»
عراقچی در ادامه تصریح کرد: «این موضع یکپارچه پیام مهمی بود که اعضای برجام به جهانیان دادند تا همه بدانند که موضع کشور‌های عضو برجام چیست. این موضع البته موضع اکثریت قاطع جامعه بین‌الملل و اعضای شورای امنیت نیز هست.»
معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان اضافه کرد: «همه اعضا متفق‌القول هستند که برجام یک دستاورد بزرگ دیپلماسی است و باید حفظ شود و همه اعضا بار دیگر اراده خود برای حفظ برجام را اعلام کردند. اعضای برجام خواهان اجرای کامل برجام بودند. طبیعتاً ما هم خواهان آن هستیم که آن‌ها به تعهدات خود در خصوص رفع کامل تحریم‌ها عمل کنند و هم آن‌ها در خصوص اقدام ایران در کاهش تعهدات هسته‌ای خود نکاتی مد نظر دارند. اختلاف‌نظر در برجام همچنان ادامه دارد، ولی در نشست امروز تصمیم بر آن شد که فعلاً به اختلافات نپردازیم و روی حفظ برجام در نیویورک [سازمان ملل]تمرکز کنیم.»
عراقچی در ادامه صحبت‌هایش خاطرنشان کرد که همه اعضای برجام و همچنین قاطبه اعضای جامعه بین‌الملل با سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه آمریکا مخالفند و از سیاست‌های آمریکا برای تضعیف سازمان‌های بین‌المللی و چندجانبه‌گرایی در روابط بین‌الملل شاکی هستند.
وی افزود: «در قضیه برجام نیز آمریکا می‌خواهد به‌عنوان یک کشور خارج از برجام اراده خود را به کشور‌های عضو برجام تحمیل کند که اعضای برجام با مواضع یکپارچه مخالفت خود را با آمریکا ابراز کردند.»
معاون وزیر امور خارجه کشورمان در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه تقویت سازوکار مالی موسوم به «اینستکس» یکی دیگر از موارد مورد بحث در نشست امروز کمیسیون مشترک برجام بوده است، گفت: «اروپایی‌ها این سازوکار را ایجاد کردند تا بتواند به‌نوعی با تحریم‌های آمریکا مقابله کند و تجارت ایران و اروپا را برقرار نگاه دارد. اکنون دو سال از مطرح شدن ایده اینستکس می‌گذرد، اولین تبادل مالی آن صورت گرفته و چند تبادل مالی دیگر در دستور کار است، اما واقعیت این است که تأثیر این سازوکار مالی بسیار کمتر از انتظارات ما بوده است.»
این دیپلمات ارشد کشورمان ادامه داد: «خود اروپایی‌ها هم این را قبول دارند و برای اینکه تأثیرگذاری اینستکس را بیشتر کنند، دارند روی چند ایده کار می‌کنند که یکی از آن‌ها باز کردن اینستکس به روی چین و روسیه است تا این دو کشور هم بتوانند تبادلات خود با ایران را از طریق اینستکس انجام دهند. یک ایده دیگر این است که تعداد سهامداران اینستکس را افزایش دهند، موانع اداری فعلی را رفع کنند و در صورت امکان منابع مالی جدیدی برای اینستکس تأمین کنند. ما اصرار داریم که این تأمین منابع جدید انجام شود تا اینستکس بتواند نقش مؤثری ایفا کند.»
وی در عین حال تصریح کرد: «البته ما هیچ حسابی روی اینستکس باز نکرده‌ایم و هیچ اتکا و اعتمادی به اروپایی‌ها و اینستکس نداریم. سیستم تجاری و بازرگانی کشور دارد کار خود را به روش‌هایی که بلد هستند و می‌دانند، انجام می‌دهند. اگر بتوانیم از مسیر اینستکس هم کمی به تجارت کشور بکنیم، این کار را انجام خواهیم داد، ولی هیچ اتکا و اعتمادی به این سیستم نیست.»
