«تیرماه موعد اجاره ما سر رسید. برای این آپارتمان کوچک یک‌میلیون تومان کرایه می‌دادیم، البته 70میلیون تومان هم که به‌عنوان ودیعه سال گذشته دادیم. حالا به ما می‌گویند که باید یک‌میلیون و 700هزار تومان پرداخت کنیم یا خانه را تحویل دهیم»؛ این داستان کوتاه و تلخ یک مستأجر در این روزهای تهران است؛ مستأجران کلانشهرها که به قول خودشان تا آوارگی فاصله‌ای ندارند؛ مرز باریکی که آنها را کلافه کرده و شنیدن آمارهای رسمی (که بیشتر بیانگر میانگین قیمت‌هاست) آنها را آشفته‌تر می‌کند: «20درصد؟ 30درصد؟ من دنبال یک آپارتمان معمولی در محله معمولی‌ام. اما ارزش پولم انگار در همین چند‌ماه اخیر نصف شده است. صاحبخانه خودمان هم می‌گوید برای تمدید قرارداد قبلی باید 60 درصد بیشتر بپردازم.» تفاوت روایت مستأجران از اجاره‌بهای این روزها با آمارهای رسمی از زمین تا آسمان است.
به گزارش همشهری بررسی‌ها نشان می‌دهد که در همین چند‌ماه گذشته از شروع سال‌جاری، قیمت اجاره‌بها در شهری مانند تهران به‌طور میانگین 50درصد گران‌تر شده و این در حالی است که مرکز آمار ایران این عدد را 22.7درصد برآورد کرده است. بر اساس آخرین گزارش منتشر شده از مرکز آمار ایران، نرخ تورم مسکن در4 فصل منتهی به فصل بهار99 نسبت به دوره مشابه سال قبل در بخش اجاره بها، تنها 22.7درصد افزایش پیدا کرده است. این در حالی است که با وجود مصوبه ستاد ملی کرونا برای تمدید قراردادهای اجاره، عده‌ای از شرایط پیش آمده سوء‌استفاده کرده و خانه‌های خود را با قیمتی بالاتر از قیمت میانگین موجود با مستأجران تمدید کردند.
اجاره‌نشینی در سال99
شاخص قیمت اجاره‌بها در فصل بهار جاری نسبت به فصل بهار گذشته، 3.4درصد رشد را تجربه کرده است.
کرونا و سختی‌های ناشی از اسباب‌کشی، هزینه‌های بسیاری به مستأجران تحمیل کرده است. متوسط افزایش هزینه اجاره‌بها برای کل خانوارهایی که تمدید قرارداد داشته‌اند، در فصل بهار امسال برابر با ۳۳٫۶ درصد بوده که نشان می‌دهد خانوارهایی که قرارداد اجاره آپارتمان خود را تمدید کرده‌اند نسبت به خانوارهایی که محل جدیدی برای سکونت انتخاب کرده‌اند به‌طور متوسط متحمل هزینه‌های بیشتری برای اجاره‌بها شده‌اند.
بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران ۲۴درصد خانوارهای شهری و ۴.۵درصد خانوارهای روستایی اجاره‌نشین‌اند.
بر اساس آمار بانک مرکزی در فروردین سال‌جاری، شاخص کرایه مسکن اجاره‌ای در شهر تهران و در کل مناطق شهری نسبت به ماه مشابه سال قبل به‌ترتیب معادل 28.7و31درصد رشد را تجربه کرده است.
در اردیبهشت سال‌جاری، شاخص کرایه مسکن اجاره‌ای در شهر تهران و در کل مناطق شهری نسبت به‌ماه مشابه سال قبل به‌ترتیب معادل 28.5و31.3درصد رشد را تجربه کرده است.
آمارهای بانک مرکزی نشان‌دهنده کاهش قیمت در اجاره‌بهای ماه خرداد است. شاخص کرایه مسکن در شهر تهران در ماه سوم سال‌جاری در شهر تهران، 27.6و در کل مناطق شهری، 30.7درصد نسبت به‌مدت مشابه سال قبل افزایش پیدا کرده است.
تیرماه سال‌جاری، دوباره افزایش قیمت در بازار اجاره‌بها به ثبت رسیده و شاخص کرایه مسکن در کل مناطق شهری به 31درصد رسیده است. این شاخص در شهر تهران مانند خرداد‌ماه و ثابت ماند.
در تهران مظنه چند است؟
در امیرآباد تهران، یک واحد 46متری 200میلیون تومان (رهن کامل) قیمت‌گذاری شده است.
در خیابان بیستم یوسف‌آباد نرخ اجاره یک واحد 94متری، 350میلیون تومان ودیعه و یک‌میلیون تومان کرایه ماهانه در نظر گرفته شده‌است.
در گیشا یک واحد 145متری، 350میلیون‌تومان رهن کامل معامله شده است.
در وفادار تهرانپارس هم 77متر آپارتمان، 170میلیون‌تومان رهن کامل ارزش‌گذاری شده است.
یک واحد 75متری در فلکه دوم نیروهوایی هم 280میلیون رهن کامل، معامله شده است.
خانه‌های لاکچری نرخ‌های متفاوتی دارند. در چناران خیابان فرشته یک واحد 175متری با ودیعه 300میلیون و اجاره‌بهای ماهانه 25میلیون تومان معامله شده است.
یک واحد 160متری در ولنجک هم با نرخ 500میلیون تومان رهن و 11میلیون تومان اجاره‌بها، به ثبت رسیده است
هر سال گران‌تر از پارسال
تورم نقطه‌به‌نقطه در بازار اجاره‌بهای تهران در بهار امسال، 28.2درصد اعلام شده است.
در 3سال گذشته، بیشترین تورم فصلی اجاره‌بهای مسکن، مربوط به تابستان 97 است که 9.1درصد برآورد شده‌است.
بعد از تابستان97 هم بیشترین افزایش اجاره‌بهای فصلی در پاییز 97 به ثبت رسیده که عدد آن 8.5درصد است.
در تابستان98 هم همچنان مستأجران شهری با گرانی خانه مواجه شدند و هر واحد را به‌طور میانگین 6.9درصد گران‌تر اجاره کردند.
در پاییز98 هم براساس آمارهای مرکز آمار ایران، خانوارهای شهری 7.2درصد تورم در بازار اجاره را تجربه کردند.
اجاره‌نشینی در شهرهای مختلف ایران
کمترین نرخ تورم در حوزه مسکن مربوط به استان آذربایجان‌شرقی است. نرخ تورم مسکن در این استان 7.5درصد برآورد شده است.
بیشترین نرخ تورم نقطه به نقطه در بهار 99، مربوط به استان لرستان است که اجاره‌بها در آن 35.8درصد افزایش پیدا کرده است.
بین 44 تا 51درصد تهرانی‌ها اجاره‌نشین‌اند.
در ۷ استان از جمله تهران، کهگیلویه‌و‌بویر‌احمد، کرمانشاه، قم و لرستان نرخ اجاره‌نشینی بیش از ۴۰ درصد است.
در ۶ استان یزد، مازندران و گلستان، نرخ اجاره‌نشینی کمتر از ۳۰ درصد و در بقیه استان‌های کشور، آمار اجاره‌نشینی بین ۳۰ تا ۴۰ درصد است.
