:امان از این ویروس مرموز و هزار چهره کرونا که از آن زمان که سرو کله‌اش در ووهان چین پیدا شد، مرد، زن و کودک و سالمند را به خود مشغول کرده و پس از مدتی کوتاه خود را به ایران رساند و اکنون بیش از 4 ماه است که در کشور جولان می‌دهد.
روزهای اول ورود، به ویروس مخصوص بزرگسالان معروف بود و بین عموم مردم این موضوع جا افتاده بود کرونا با کودکان رفیق است و به آنها کاری ندارد! اما در فاصله کمی یافته‌های تحقیقاتی و میدانی، روایت دیگری از ارتباط این ویروس با کودکان حکایت کرد؛ اگرچه به شدت کمتر اما با این گروه سنی هم شوخی ندارد و می‌تواند آنها را نیز زمین‌گیر کند.
برای آشنایی نزدیک از میزان ابتلای کودکان به ویروس کرونا و شرایط نگهداری آنها در بیمارستان، به «بیمارستان تخصصی کودکان مفید به عنوان اولین بیمارستان تخصصی کودکان» رفتیم.
در همان بدو ورود تصویر کودکان قد و نیم قدی که دچار بیماری‌های مختلف شده و برخی در بغل و برخی دیگر دست در دست پد و مادر خود در رفت و آمد بین بخش‌های مختلف بیمارستان هستند، توجهم را به خود جلب کرد.
کودکانی که هرکدام به علت بیماری خاصی ناخواسته پا به این مرکز درمانی گذاشته‌اند و با چهره معصومانه اما مضطرب نای حرکت و شیطنت کودکانه ندارند و برخی نیز در اثر شدت بیماری گریان شده و بهانه گیری می‌کنند.
مادری که برای ساکت کردن کودک دلبند خود دست به دامان جوان بادبادک فروش جلوی بیمارستان می‌شود و آن یکی با خرید اسباب بازی و خوراکی‌های رنگارنگ سرِ فرزند خود را گرم می‌کند!
وارد ساختمان شماره 2 بیمارستان شده و پس از هماهنگی لازم و پوشیدن لباس مخصوص یا همان لباس فضایی کرونایی همراه با دو تن از فوق تخصصان عفونی کودکان وارد بخش عفونی می‌شویم؛ همان بخشی که حالا بیش از 4 ماه است رنگ و بوی دیگری به خود گرفته و از کودکان مبتلا به کرونا پذیرایی می‌کند.
در اینجا می‌‌توانی یک کودکستان بزرگ را با همه قومیت‌ها ببینی؛چراکه از اقصی نقاط کشور خانواده‌هایی با فرزندان خود که به بیماری‌های مختلفی مبتلا شده‌اند به این مرکز درمانی آمده‌اند.
در پشت درِ بخش چند پدر و مادر مغموم و پریشان حال به انتظار نشسته و به گوشه‌ای خیره شده‌اند و نای حرف زدن ندارند.
در ورودی بخش تعدادی از پرستاران سخت در حال فعالیت روزانه خود هستند و با وسواس پرونده کودکان بستری را کنترل کرده و براساس دستورات متخصصان بخش روند درمان را پیگیری می‌کنند. در این بخش 15 نفر پرستار مشغول به کار هستند و در دو شیفت فعالیت می‌کنند.
به یکی از اتاق‌های بخش عفونی می‌‌رویم. از شهناز آرمین، فوق تخصص بیماری‌های عفونی کودکان می‌خواهم درباره ابتلای کودکان به کرونا برایمان بگوید که اظهار می‌دارد: بر خلاف باور غلط مردم، اتفاقاً در این اپیدمی کرونا کودکان گرفتار می‌شوند و می‌توانند به عنوان یک مخزن و ناقل بدون علامت یا علامت‌های غیراختصاصی در جامعه باشند و چرخه بیماری ادامه پیدا کند.
در بسیاری از موارد دیده شده کودکان به بیماری کرونا می‌شوند و گرفتاری آنقدر شدید است که آنها را به بیمارستان می‌کشاند؛ به همین دلیل رعایت قرنطینه و در خانه ماندن، اصول بهداشتی، استفاده از ماسک و شستن دست‌ها همانطور که به افراد بالغ توصیه و هشدار داده می‌شود، باید در کودکان نیز رعایت شود و این تصور که کودکان به کرونا مبتلا نمی‌شود، بسیار غلط است.
متأسفانه در بسیاری موارد در کودکان می‌تواند به صورت علامت باشد اما کودکان دارای بیماری‌های زمینه‌ای مانند مشکلات قلبی، ریوی، کلیوی و فشار خون و یا کودکانی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند می‌توانند با این بیماری درگیری شوند حتی مواردی داشته‌ایم کودک هیچ عامل زمینه‌ای نداشته اما متأسفانه با نوع شدید بیماری به بیمارستان مراجعه کرده است؛ در نتیجه شستن دست‌ها رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و ماندن در خانه برای کودکان نیز بسیار مهم است.
در کودکان علائم غیر اختصاصی است و می‌تواند مانند افراد بالغ به صورت تب، بدن‌درد، درگیری عفونت‌های تنفسی مانند عفونت ریه و با سرفه مراجعه کنند یا می‌تواند به صورت دل‌درد باشد. اکنون کودکانی را می‌بینیم که به صورت اسهال و استفراغ به این بیمارستان مراجعه می‌کنند که تشخیص آن با توجه به اینکه در زمان شیوع کرونا هستیم، مقداری چالش برانگیز است.
امکان دارد پدر و مادر ناقلی باشند که کم علامت بوده اما فرزندان آنها دچار نوع شدید کرونا شوند و یا به صورت برعکس باشد؛ در نتیجه پیشگیری بهترین راه است.توصیه اول ما این است که کودکان در خانه بمانند و این بزرگترین کاری است که می‌توانند انجام دهند؛ اگر به هر دلیلی خانواده خواستند کودکان خود را بیرون ببرند حتماً از ماسک استفاده کنند؛ به دلیل اینکه ممکن است فردی در خانه دارای بیماری بدون علامت یا علایم ملایم باشد اما نفر بعدی که در خانه دچار این بیماری می‌شود مورد شدیدتری باشد.
روزهای اول ورود، به ویروس مخصوص بزرگسالان معروف بود و بین عموم مردم این موضوع جا افتاده بود کرونا با کودکان رفیق است و به آنها کاری ندارد! اما در فاصله کمی یافته‌های تحقیقاتی و میدانی، روایت دیگری از ارتباط این ویروس با کودکان حکایت کرد؛ اگرچه به شدت کمتر اما با این گروه سنی هم شوخی ندارد و می‌تواند آنها را نیز زمین‌گیر کند.
برای آشنایی نزدیک از میزان ابتلای کودکان به ویروس کرونا و شرایط نگهداری آنها در بیمارستان، به «بیمارستان تخصصی کودکان مفید به عنوان اولین بیمارستان تخصصی کودکان» رفتیم.
در همان بدو ورود تصویر کودکان قد و نیم قدی که دچار بیماری‌های مختلف شده و برخی در بغل و برخی دیگر دست در دست پد و مادر خود در رفت و آمد بین بخش‌های مختلف بیمارستان هستند، توجهم را به خود جلب کرد.
کودکانی که هرکدام به علت بیماری خاصی ناخواسته پا به این مرکز درمانی گذاشته‌اند و با چهره معصومانه اما مضطرب نای حرکت و شیطنت کودکانه ندارند و برخی نیز در اثر شدت بیماری گریان شده و بهانه گیری می‌کنند.
مادری که برای ساکت کردن کودک دلبند خود دست به دامان جوان بادبادک فروش جلوی بیمارستان می‌شود و آن یکی با خرید اسباب بازی و خوراکی‌های رنگارنگ سرِ فرزند خود را گرم می‌کند!
وارد ساختمان شماره 2 بیمارستان شده و پس از هماهنگی لازم و پوشیدن لباس مخصوص یا همان لباس فضایی کرونایی همراه با دو تن از فوق تخصصان عفونی کودکان وارد بخش عفونی می‌شویم؛ همان بخشی که حالا بیش از 4 ماه است رنگ و بوی دیگری به خود گرفته و از کودکان مبتلا به کرونا پذیرایی می‌کند.
در اینجا می‌‌توانی یک کودکستان بزرگ را با همه قومیت‌ها ببینی؛چراکه از اقصی نقاط کشور خانواده‌هایی با فرزندان خود که به بیماری‌های مختلفی مبتلا شده‌اند به این مرکز درمانی آمده‌اند.
در پشت درِ بخش چند پدر و مادر مغموم و پریشان حال به انتظار نشسته و به گوشه‌ای خیره شده‌اند و نای حرف زدن ندارند.
در ورودی بخش تعدادی از پرستاران سخت در حال فعالیت روزانه خود هستند و با وسواس پرونده کودکان بستری را کنترل کرده و براساس دستورات متخصصان بخش روند درمان را پیگیری می‌کنند. در این بخش 15 نفر پرستار مشغول به کار هستند و در دو شیفت فعالیت می‌کنند.
به یکی از اتاق‌های بخش عفونی می‌‌رویم. از شهناز آرمین، فوق تخصص بیماری‌های عفونی کودکان می‌خواهم درباره ابتلای کودکان به کرونا برایمان بگوید که اظهار می‌دارد: بر خلاف باور غلط مردم، اتفاقاً در این اپیدمی کرونا کودکان گرفتار می‌شوند و می‌توانند به عنوان یک مخزن و ناقل بدون علامت یا علامت‌های غیراختصاصی در جامعه باشند و چرخه بیماری ادامه پیدا کند.
در بسیاری از موارد دیده شده کودکان به بیماری کرونا می‌شوند و گرفتاری آنقدر شدید است که آنها را به بیمارستان می‌کشاند؛ به همین دلیل رعایت قرنطینه و در خانه ماندن، اصول بهداشتی، استفاده از ماسک و شستن دست‌ها همانطور که به افراد بالغ توصیه و هشدار داده می‌شود، باید در کودکان نیز رعایت شود و این تصور که کودکان به کرونا مبتلا نمی‌شود، بسیار غلط است.
متأسفانه در بسیاری موارد در کودکان می‌تواند به صورت علامت باشد اما کودکان دارای بیماری‌های زمینه‌ای مانند مشکلات قلبی، ریوی، کلیوی و فشار خون و یا کودکانی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند می‌توانند با این بیماری درگیری شوند حتی مواردی داشته‌ایم کودک هیچ عامل زمینه‌ای نداشته اما متأسفانه با نوع شدید بیماری به بیمارستان مراجعه کرده است؛ در نتیجه شستن دست‌ها رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و ماندن در خانه برای کودکان نیز بسیار مهم است.
در کودکان علائم غیر اختصاصی است و می‌تواند مانند افراد بالغ به صورت تب، بدن‌درد، درگیری عفونت‌های تنفسی مانند عفونت ریه و با سرفه مراجعه کنند یا می‌تواند به صورت دل‌درد باشد. اکنون کودکانی را می‌بینیم که به صورت اسهال و استفراغ به این بیمارستان مراجعه می‌کنند که تشخیص آن با توجه به اینکه در زمان شیوع کرونا هستیم، مقداری چالش برانگیز است.
امکان دارد پدر و مادر ناقلی باشند که کم علامت بوده اما فرزندان آنها دچار نوع شدید کرونا شوند و یا به صورت برعکس باشد؛ در نتیجه پیشگیری بهترین راه است.توصیه اول ما این است که کودکان در خانه بمانند و این بزرگترین کاری است که می‌توانند انجام دهند؛ اگر به هر دلیلی خانواده خواستند کودکان خود را بیرون ببرند حتماً از ماسک استفاده کنند؛ به دلیل اینکه ممکن است فردی در خانه دارای بیماری بدون علامت یا علایم ملایم باشد اما نفر بعدی که در خانه دچار این بیماری می‌شود مورد شدیدتری باشد.
هر اسهال و استفراغی مساوی با کرونا نیست اما اگر این 2 نشانه را دیدیم باید به پزشک مراجعه کنیم و در صورت نیاز آزمایش دهیم
البته اگر هر فرد خانواده به خصوص کودکان علامت تنفسی که همراه با تنگی نفس، سرفه یا اسهال شدید پیدا کردند باید به بیمارستان مراجعه کنند؛ به ویژه اگر این کودکان سابقه تماس با فردی را داشته باشند که دارای کرونای مثبت بوده باید حتماً پزشک اورژانس را در این خصوص مطلع کنند.
بازه سنی که به آنها «کودک» می‌گوییم از یک ماه تا 18 سال محسوب می‌شود؛ معمولاً کودکان زیر یک سال و بالای 10 سال خطر بیشتری آنها را تهدید می‌کند. مهم این است که همه گروه‌های سنی را درگیر می‌کند اما آن گروه سنی که در آن بیماری کرونا شدیدتر شده و با سرعت بیشتری ورود پیدا می‌کند و نیاز به اقدامات درمانی سریع‌تر دارد، 2 گروه سنی زیر یک سال و بالای 10 سال است، اما ما در این بیمارستان همه گروه‌های سنی کودکان را داریم؛ یعنی در اینجا از کودک شیرخوار تا کودکان 13 تا 14 سال مبتلا به کرونا بوده و بستری هستند.
صدیقه رفیعی طباطبایی، فوق تخصص عفونی کودکان نیز درباره راه‌های ابتلای کودکان به کرونا بیان می‌دارد: در کودکان نیز این بیماری را مشاهده کرده‌ایم و به کرات با موارد مبتلا مواجه شده‌ایم. از ابتدای شیوع کرونا تاکنون ما یک بخش کرونا داشته‌ایم که تاکنون حدود 210 کودک در این بخش بستری شده‌اند که عمده آنها ترخیص شده اما تعدادی از این کودکان جان باخته‌اند.
به هر حال درست است که نسبت به افراد بالغ میزان ابتلای کودکان پایین‌تر است اما با این حال اهمیت خود را دارد و باید به آن توجه کنیم. مسئله بسیار مهم در کودکان این است که در اکثر افراد این گروه سنی بیماری خفیف‌تر است اما از طرف دیگر از کودکان به عنوان منتشرکنندگان «ساکت» و «خاموش» نام می‌بریم؛ یعنی ممکن است کودک به کرونا دچار شود اما بدون علامت یا با علایم خفیف باشد اما به راحتی به بزرگترها منتقل کند.
از خانم دکتر درباره اینکه چقدر ضرورت دارد کودکان از ماسک استفاده کنند،می‌پرسم که ادامه می‌دهد:به هر حال استفاده از ماسک در کودکان کار مشکلی است و نمی‌توان انتظار داشت به صورت کامل آن را رعایت کنند؛ بنابراین بهترین کار این است که از حضور کودکان در محل شلوغ و پرازدحام جلوگیری کنیم و در عین حال از تماس این گروه سنی با افراد مبتلا اجتناب شود.
به هر حال کودکان نمی‌توانند به خوبی ماسک بزنند و ممکن است باعث بی‌قراری آنها شود و تحمل نکنند؛ در نتیجه باید یک پله عقب‌تر برویم و از حضور آنها در محل‌های شلوغ جلوگیری کنیم.
نکته حائز اهمیت این است که با توجه به فصل تابستان و مطابق هر سال موضوع بروز اسهال و استفراغ در کودکان را به وفور می‌بینیم اما یادمان باشد تعدادی از این بیماران دارای اسهال و استفراغ به خاطر کروناست و در اثر این بیماری ایجاد می‌شود؛ چرا که ممکن است ابتدا با اسهال و استفراغ شروع شود و بعد بیمار علایم تنفسی پیدا کند؛ البته در برخی از این بیماران ابتدا علایم تنفسی بروز کرده و بعد از آن علام اسهال و استفراغ نشان داده می‌شود یا اینکه اصلاً ممکن است علائم تنفسی نداشته باشد و فقط کودک با علایم استفراغ و اسهال و دل درد مراجعه کند.
ما آزمایش‌های لازم را انجام می‌دهیم؛ به طوری که در آزمایشات نکاتی را می‌بینیم که به نفع بیماری کروناست و اینها کسانی هستند که بررسی آزمایشگاهی در خصوص ابتلا به کرونا برای آنها انجام می‌شود؛ بنابراین باید گفت هر اسهال و استفراغی مساوی با کرونا نیست اما اگر این 2 نشانه را دیدیم باید به پزشک مراجعه کنیم و در صورت نیاز آزمایش دهیم.از خانم دکتر درباره وجه افتراق این علایم می‌پرسم که اضافه می‌کند: باید گفت این کار بسیار مشکل است، اما در افرادی بیشتر می‌توانیم به کرونا مشکوک شویم که سابقه تماس با فرد بیمار یا مشکوک را در 2 هفته اخیر داشته باشد؛ همچنین افرادی که بیماری زمینه‌ای دارند یا افرادی که سابقه شرکت در دورهمی‌ها، جشن‌های تولد و مهمانی‌ها داشته‌اند یا کودکانی که دچار اسهال و استفراغ باشند می‌تواند خطرساز باشد.
در بخش عفونی بیمارستان مفید سنین مختلفی از کودکان را داریم که با کرونا درگیر شده‌اند؛حتی در دوره 0حکنوزادی نیز مواردی گزارش شده است اما نکته‌ای که مهم است این است که در گروه سنی زیر یک سال ممکن است شایع‌تر و شدیدتر بوده و عوارضی داشته باشد و وقتی به گروه سنی نوجوانان که اکنون مسائل پیشگیرانه را کمتر رعایت می‌کنند در آنها نیز شایع‌تر است و ممکن است عوارض بیشتری دیده شود.
با معصومه سلیمان‌پور، سرپرستار بخش کرونای بیمارستان مفید در حالی که سخت مشغول نظارت بر روند فعالیت پرستاران و کنترل آخرین وضعیت کودکان بستری در بخش است، همکلام می‌شوم و از وی می‌خواهم از شرایط کار همکاران پرستار خود بگوید.
وی ابراز می‌دارد: از اوایل اسفند بخش ریه بیمارستان را به بخش کرونا را تبدیل کرده‌ایم و 15 پرستار در این بخش فعالیت می‌کنند و شیفت‌های ما صبح و عصر و شیفت شب داریم که همکاران ما تا صبح مشغول به کار هستند.
کار بسیار سختی است؛ چرا که باید مدت 12 ساعت داخل این لباس‌ها بوده و این شرایط را تحمل کنیم؛ به طوری که در اثر گرما شیلد عرق می‌کند و دید ما کم شده و کار درمان مانند رگ‌گیری از کودکان بسیار سخت می‌شود.
از کودکان به عنوان منتشرکنندگان «ساکت» و «خاموش» نام می‌بریم؛یعنی ممکن است کودک به کرونا دچار شود اما بدون علامت یا با علایم خفیف باشد اما به راحتی به بزرگترها منتقل کند
ما در اینجا با خانواده‌های فوق‌العاده نگران روبه‌رو هستیم؛ چرا که فرزندان دلبند آنها در اینجا در شرایط نامناسبی بستری هستند و پدر و مادران مضطرب بوده و اصرار به انجام ملاقات دارند؛ در حالی که نمی‌توانیم آنها را به داخل هدایت کنیم؛ چرا که در هنگام خروج می‌توانند ویروس را به بیرون از بخش انتقال دهند و تنها یک نفر به طور ثابت می‌توانند در کنار این کودکان باشد.
اگر همکاری از ما به کرونا مبتلا شود باید به ناچار 2 هفته از ما جدا شود که این باعث تحمیل بار بیشتری به پرسنل خواهد شد. آنها نزدیک پنج ماه است در این بخش فعالیت می‌کنند. از مردم خواهش می‌کنیم نکات لازم را رعایت کنند؛ چرا که این بیماری ادامه‌‌دار شده، ابتدا فکر می‌کردیم که تا اردیبهشت یا در نهایت خردادماه تمام شود اما اکنون با افزایش شیوع مواجه هستیم و در اطفال نیز این بیماری خیلی شایع شده است.
مگر اینکه یکی از والدین کودکان دچار بیماری زمینه‌ای بوده و نیاز به جابه‌جایی همراه باشد. شرایط کار پرستاران در بخش کودکان با بخش بزرگسالان مبتلا به کرونا متفاوت است؛چرا که کودکان نمی‌توانند درد خود را ابراز کنند و فقط گریه می‌کنند؛ در نتیجه ما باید بسیار هوشیار باشیم و اگر دچار تنگی نفس شدند خیلی سریع کار درمان را شروع کرده و اکسیژن خون آنها را به طور مداوم کنترل کنیم یا مواظب باشیم در اثر بروز اسهال شدید آب بدن آنها کم نشود؛ چرا که در این شرایط به سرعت کلیه‌های کودکان را درگیر می‌کند.
ما در روزهای ابتدایی 2 تا 3 مورد مراجعه‌کننده داشتیم اما اکنون تخت‌های ما پر شده است؛ به دلیل اینکه هر اتاق ما می‌تواند یک بیمار را به صورت مجزا پذیرش کند؛ ما می‌توانیم 8 تا 9 مریض را پذیرش کنیم اما روزانه 2 تا 3 بیمار داریم و اکنون با کمبود تخت اطفال مواجه هستیم و اگر پیش از این تعداد مراجعه‌کننده داشته باشیم، باید بخش دیگری نیز برای کرونا در نظر بگیریم.
حالا به زمان پایان گزارش می‌رسیم و باید خود را از لباس مخصوص بخش عفونی جدا کنیم؛ همان لباسی که باید حتما به تن کرد تا فهمید بدن در آن چگونه به سختی می‌افتد؛ آن هم در این روزهای گرم تابستان که بسیار طاقت فرساست و وقتی از تن خارج می کنی انگار که بدنت را در حجم زیادی آب فرو بردی! با کودکان و پرسنل بخش عفونی خداحافظی می‌کنیم و در این اندیشه هستم که براستی با کمی رعایت مسائل بهداشتی و استفاده از وسائل حفاظت فردی مانند یک ماسک ساده می‌توان بار مراجعان به بیمارستانها را کاهش داد و حجم کاری پرسنل مراکز درمانی را کم کرد.
