خورشیدگرفتگی یکی از تماشایی ترین رویداد نجومی است که بیشتر مردم در زندگی خود تجربه می‌کنند. اول تیرماه ۹۹ خورشیدگرفتگی حلقوی در ایران به وقوع پیوست. این رویداد زمانی رخ می‌دهد که ماه بیشترین فاصله را از زمین دارد و در نتیجه کوچک‌تر به نظر می‌رسد و سایه آن نیز کوچک‌تر است و نمی‌تواند کل خورشید را بپوشاند و یک حلقه نورانی از دور خورشید روشن می‌ماند.
به گزارش مهر فرهنگسرای مجازی به همت مرکز آموزش نجوم ادیب وابسته به سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان ویژه برنامه آنلاین رصد زنده خورشیدگرفتگی اول تیر را برگزار کرد.
علی ایمانیان در حاشیه برنامه ویژه آنلاین رصد زنده خورشیدگرفتگی اول تیر تفاوت خورشیدگرفتگی کلی و حلقوی را توضیح داد و گفت: هرگاه ماه از میان زمین و خورشید عبور کند و سایه ماه روی قسمتی از زمین بیفتد هم اختفا خورشید توسط ماه و هم گرفت زمین توسط ماه رخ داده است.
وی افزود: در خورشیدگرفتگی حلقوی قرص ماه روی قرص خورشید قرار می‌گیرد اما نمی‌تواند آن را کامل بپوشاند و حلقه ای از نور خورشید باقی می‌ماند اما در گرفت کلی قطر ظاهری ماه از قطر ظاهری خورشید بیشتر است و روی قرص خورشید را می‌پوشاند.
این رصدگر با اشاره به مطالعات بر روی خورشیدگرفتگی تصریح کرد: پدیده‌هایی که در لحظات پیش و پس از گرفت کلی خورشید به صورت پرتو نوری از خورشید از کنار لبه قرص تاریک ماه دیده می‌شود، حلقه الماس نام دارد که به همراه تورفتگی‌ها و انحراف‌های لبه ماه از شکل دایره کامل، شبیه دانه‌های تسبیح ایجاد می‌کند و همچنین تاج خورشید از رویدادهایی است که در گرفت کامل خورشید قابل مشاهده و بررسی است و در خورشیدگرفتگی حلقوی مشهود نیست.
بیشترین خورشید گرفتگی حلقوی در سیستان و بلوچستان رصد شد
ایمانیان بیشترین رصد خورشیدگرفتگی حلقوی یکم تیرماه را در مرز استان سیستان و بلوچستان با پاکستان اعلام کرد و افزود: کمترین رصد این نوع خورشیدگرفتگی در شمال غربی کشور و در استان آذربایجان شرقی دیده شد و در استان اصفهان در ساعت ده صبح قابل رصد بود.
سال ۱۴۱۲ خورشیدگرفتگی کلی در ایران
وی اشاره‌ای هم به گرفت کلی سال ۱۳۷۸ داشت و اظهار داشت: یک خورشیدگرفتگی کلی ۲۱ سال پیش رخ داد و سیزده سال آینده و در سال ۱۴۱۲ در سی ام اسفندماه خورشیدگرفتگی کلی بعدی در ایران به وقوع می‌پیوندد که نوار سایه آن در شهرستان مرودشت و تخت جمشید خواهد بود.
این رصدگر بیان داشت: اگر مدار ماه به طور کامل بر مدار زمین منطبق بود در ابتدای هر ماه قمری شاهد یک خورشیدگرفتگی کلی بودیم اما با توجه به انحراف ۵ درجه‌ای مدار ماه باید مدت‌ها منتظر خورشیدگرفتگی در منطقه‌ای که زندگی می‌کنیم باشیم که همین بر جذابیت این پدیده زیبا می‌افزاید.
وی به خرافات مربوط به پدیده خورشیدگرفتگی پایان داد و گفت: تنها تأثیری که خورشیدگرفتگی کامل دارد میزان مد دریا برای لحظاتی افزایش می‌یابد که احتمال می‌رود بر فعالیت گسل‌ها هم بی تأثیر نباشد.
رصد خورشید گرفتگی با چشم غیرمسلح؛ ممنوع
ایمانیان برای رصد خورشیدگرفتگی با چشم غیرمسلح هم توصیه‌هایی داشت و گفت: برای رصد خورشیدگرفتگی از دوربین تلفن همراه استفاده نشود؛ لازم است فیلتر بر روی ورودی تلسکوپ و عدسی شیئی دوربین نصب شود؛ چنانچه این فیلتر در خروجی تلسکوپ نصب شود می‌تواند شبکیه چشم را نابود کند و در یک لحظه کوری ایجاد شود.
