استفاده از ساز و کار «قرعه‌کشی» در طرح فروش فوق‌العاده محصولات پرتیراژ ایران خودرو و سایپا، انتقاداتی را از سوی کارشناسان به دنبال داشته است، آن‌ها معتقدند با اجرای این طرح، التهابات در بازار خودرو افزایش یافته و شانس مصرف‌کنندگان واقعی بیش از پیش کاهش می‌یابد.
به گزارش ایرنا طرح فروش فوق العاده محصولات پرتیراژ ایران خودرو و سایپا به منظور پاسخگویی به نیاز مشتریان، کنترل بازار و حذف سوداگری و عرضه عادلانه خودرو با موعد تحویل حداکثر سه ماه به اجرا گذاشته شده است.
با پایان مهلت تعیین شده و ثبت نام همه متقاضیان در طرح فروش فوق العاده دو خودروساز بزرگ کشور، با استفاده از ساز و کار "قرعه کشی" در حضور نهاد‌های نظارتی، ثبت نام کنندگان نهایی مشخص خواهند شد.
طبق تصمیمات اتخاذ شده، پس از گذشت ۷۲ ساعت از اتمام دوره زمانی ثبت نام، فهرست اسامی انتخاب شدگان از سایت ایران خودرو و همچنین ارسال پیامک به مشتریان اطلاع رسانی خواهد شد.
از صبح روز عید فطر و آغاز طرح پیش فروش فوق العاده دو خودروساز بزرگ کشور، شاهد هجوم متقاضیان برای احراز هویت در سامانه یکپارچه احراز مشتریان تجارت الکترونیکی (امتا) هستیم. موضوعی که کند شدن شدید این سامانه و گاهی اوقات مختل شدن آن را به دنبال داشته است.
شیوه قرعه کشی، اما انتقادات زیادی را برانگیخته و برخی کارشناسان با بیان اینکه این شیوه شانس برخورداری متقاضیان واقعی خودرو را بیش از پیش کاهش می‌دهد، خواهان برچیده شدن آن هستند.
در این زمینه، "امیر حسن کاکایی" عضو هیات علمی گروه مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت گفت: با قرعه کشی ملی که خودروسازان به راه انداخته اند، هر ایرانی به خود می‌گوید چرا من در این اعانه ملی شرکت نکنم؟
وی بیان داشت: با این قیمت گذاری‌ها که شورای رقابت انجام داده، هر کس این شانس را دارد که وقتی قرعه به نامش بیفتد با هر مقدار پول که وارد شده، به دلیل اختلاف فاحش قیمت کارخانه و بازار حدود همان مقدار سود ببرد.
کاکایی ادامه داد: در نتیجه هر زمان که فرصتی برای ثبت نام خودرو ایجاد می‌شود، افراد زیادی هجوم می‌آورند و می‌خواهند شانس خود را امتحان کنند.
وی گفت: امروز به جای حل مساله داریم مساله ایجاد می‌کنیم، زیرا دغدغه مردم این شده که چطور در این قرعه کشی شرکت کنند.
به گفته این استاد دانشگاه، در حالی که فقط ۲۵ هزار دستگاه خودرو قرار است فروخته شود، اما جمعیت زیادی درگیر آن می‌شوند به اسم اینکه می‌خواهیم خودرو به مصرف کننده واقعی برسد.
وی خاطرنشان کرد: اگر در گذشته در چنین پیش فروش‌هایی ۵۰۰ هزار نفر برای این تعداد دستگاه خودرو درگیر می‌شدند، اما امروز شاید با جمعیت ۱۰ برابری متقاضیان مواجه باشیم، یعنی شانس مصرف‌کننده واقعی یک دهم شده است.
کاکایی تاکید کرد: شیوه قرعه کشی برای واگذاری محصول، مهر تاییدی است بر اینکه خودرو امروز یک کالای کاملاً سرمایه‌ای شده است.
وی اظهار داشت: با قیمت گذاری‌های انجام شده، خودروسازان همچنان ضرر خواهند داد و توان خودروساز و قطعه‌ساز کاهش می‌یابد.
این کارشناس صنعت خودرو یادآور شد: اکنون علاوه بر ۴۰ هزار میلیارد تومان زیان رسمی، خودروسازان بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان بدهی دارند.
وی افزود: شیوه قرعه کشی بسیار غلط است، در حالی که خودروی تیبا با حدود ۱۰ میلیون تومان ضرر تولید می‌شود، اما کسی که بتواند این خودرو را بخرد حدود ۵۰ میلیون تومان سود می‌برد.
کاکایی بیان داشت: در دو سال گذشته خودروسازان بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان ضرر کردند، اما شاید بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیارد تومان به جیب عده‌ای خاص از مردم رفته است.
وی ادامه داد: در بهترین شرایط در یک سال گذشته یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر متقاضی خرید خودرو بوده‌اند، در این بین اگر ۶۰ هزار نفر هم سود کرده باشند مبلغی به اندازه ۲ برابر یارانه کل کشور می‌شود و این یعنی پولی را با یک مکانیسم غلط به یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر در بهترین حالت داده ایم و با راه اندازی قرعه‌کشی این موضوع تشدید می‌شود.
کاکایی انتقاد کرد که این چه طرز مدیریت بازار، صنعت و اقتصاد است که همه مردم دارند دلال می‌شوند؟ امسال سال "جهش تولید" است و باید دغدغه آحاد مردم چگونگی انجام تولید بهتر باشد، اما می‌بینیم همه به دنبال بازار بورس، خودرو، مسکن، طلا، سکه و ارز هستند.
وی با بیان اینکه با این کار هیجان در بازار خودرو نیز افزایش خواهد یافت، ادامه داد: از آن جایی که امروز خودرو مثل پول نقد است و همیشه افراد اطمینان دارند که در معامله خودرو سود می‌کنند، با قرعه‌کشی این هیجان را به بالاترین سطح می‌بریم که افراد زیادی را درگیر خود خواهد کرد.
