وحید پورمردان مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان در گفت وگو با باشگاه خبرنگاران گفت: شروع فصل گرما و آغاز فصل زاد و ولد گاندو‌ها (تمساح پوزه کوتاه ایرانی) در کنار سایر عوامل موجب تغییر رفتار این گونه جانوری و بروز رفتار‌های پرخاشگرانه و تهاجمی می‌شود.
پورمردان اظهار کرد : گرما و بالا رفتن دمای هوا و افزایش چشمگیر تبخیر آب در برکه‌های زیستگاه تمساح پوزه کوتاه و جابجایی‌های مکرر و اجباری بین برکه‌ها یکی از دلایل تغییر رفتار در گاندو‌ها است.
او افزود: به همین سبب علاوه بر انجام مکاتبه و اعلام به دستگاه‌های مرتبط مانند فرمانداری‌ها، بخشداری‌ها، دهیاری‌ها، امامان جماعت، سمن‌های محیط زیستی و ... همچنین از طریق آموزش‌های چهره به چهره به جوامع محلی میزبان گاندو‌ها باعنوان برنامه آموزشی «یک روز با محیط‌بان» نیز اجرا و اعلام شده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان افزود: تغییر رفتار گاندو‌ها به دلیل جابجایی در برکه ها، تبخیر آب برکه‌های زیستگاه و فصل تخم گذاری و زادآوری، برای اهالی روستا‌های میزبان این تمساح‌ها که از آب برکه‌ها استفاده می‌کنند دارای مخاطراتی خواهد بود.
پورمردان بیان کرد: در سنوات گذشته این اداره کل با همکاری و همیاری سایر دستگاه‌های مرتبط نسبت به نصب مخازن و احداث سیستم‌های آب برای روستا‌های میزبان اقدام کرده که با این حال با توجه به نیازمندی به آب برکه‌های محل زیستگاه تمساح پوزه کوتاه، احتمال خطر هنوز در منطقه وجود دارد.
او از مردم بومی منطقه درخواست کرد مراقبت‌های لازم را هنگام استفاده از آب برکه‌ها به عمل آورند.
تمساح پوزه کوتاه ایرانی که در منطقه بلوچستان به گاندو مشهور است در محدوده شهرستان‌های سرباز، دشتیاری و چابهار بویژه آب‌های پشت سد پیشین، رودخانه باهوکلات، برکه‌ها و هوتک‌ها زیست می‌کند.
زیستگاه اصلی این تمساح ۳۸۰ هزار هکتار مساحت دارد که بخشی از آن در شهرستان دشتیاری و بخش دیگر آن در شهرستان‌های راسک و سرباز قرار دارد. این مناطق با نام منطقهٔ حفاظت شدهٔ گاندو تحت حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد. بیشتر این تمساح‌ها در برکه‌های میان راسک، سدپیشین، باهوکلات و باتلاق‌ها و برکه‌های دلگان‌ها و کلانی (در جنوب بلوچستان) متمرکز هستند. تعداد این گونه در ایران حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ سر برآورد می‌شود.
در این منطقه رابطه مردم بومی با گاندو‌ها بسیار خوب است. آن‌ها این حیوان را مقدس دانسته و از آسیب رساندن به گاندو‌ها خودداری می‌کنند و حتی در زمان خشکسالی برای انتقال گاندو‌ها از برکه‌های خشک شده به برکه‌های پرآب‌تر و تأمین غذای گاندو‌ها اقدام می‌کنند. در نتیجه خطری از ناحیه انسان گاندو‌ها را تهدید نمی‌کند و تاکنون شکار این حیوان در ایران مشاهده نشده‌است.
