دریافت مالیات از خانه های خالی به کجا رسید؟

در بسیاری از کشور‌های جهان مسکن به عنوان یک کالای مصرفی شناخته می‌شود که در صورت خالی ماندن مالکان باید مالیات آن را پرداخت کنند.

این درحالی است که در کشور ما عده‌ای نگاه سرمایه‌ای به مسکن و خرید آن دارند و با این اقدام موجب برهم زدن بازار مسکن می‌شوند.

دریافت مالیات از خانه‌های خالی سال هاست که در جهت کنترل عرضه و تقاضا مورد تاکید مسئولان قرار دارد و بسیاری از کارشناسان این امر را راهکاری برای ایجاد تعادل در بازار مسکن می‌دانند.

با وجود اهمیت اجرایی شدن قانون دریافت مالیات از خانه‌های خالی هنوز هم این قانون با پستی و بلندی‌های فراوانی روبرو است.

البته در راستای عملیاتی شدن این قانون در تاریخ ۲۹ بهمن ۹۸ با هدف شناسایی خانه‌های خالی سامانه ملی املاک و اسکان با حضور وزیر راه و شهرسازی رونمایی شد که برخی از کارشناسان این امر را گامی رو به جلو در اجرایی شدن این قانون اعلام کردند.

به گفته محمود محمودزاده معاون مسکن و وزیر راه و شهرسازی بر اساس ماده ۱۶۹ مالیات‌های مستقیم، باید از خانه‌های خالی مالیات اخذ شود و این موضوع از شهریور سال گذشته به طور جدی در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار گرفته است.

وی صراحتا اعلام کرد این موضوع در کمیسیون اقتصادی دولت مطرح شده و خواستار مهیا شدن شرایطی هستیم که بتوان اطلاعات را از سازمان‌های مختلف گرفته و در سامانه املاک و اسکان بارگذاری کرد.

محمودزاده ابراز امیدواری کرد که در سال جاری سازمان امور مالیاتی امکان اخذ مالیات از خانه‌های خالی را با اولویت شهر‌های بزرگ فراهم کند.

به گفته وزیر راه و شهرسازی هدف این است که با راه اندازی سامانه املاک و اسکان سوداگردی در بخش مسکن مهار شود تا سرمایه در گردش برای تولید و عرضه مسکن صدمه نبیند.

اسلامی تاکید کرد باید تمام دستگاه‌های اطلاعاتی، اطلاعات لازم را به این سامانه بدهند تا سازمان امور مالیاتی کشور بتواند تکلیف قانونی خود را به موقع و به آسانی انجام دهد.

وزیر راه و شهرسازی در خصوص راه اندازی سامانه اسکان و املاک گفته بود ما به تکلیف قانونی خود در خصوص طراحی سامانه جامع املاک و اسکان عمل کردیم و با یک متدولوژی متفاوت، این سامانه را طراحی و در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار دادیم.

به گفته اسلامی سازمان امور مالیاتی می‌تواند با توجه به بانک داده‌ای که در اختیارش قرار داده‌ایم و با تحرک خود، خانه‌های خالی را شناسایی کند و قبض مالیات را برای واحد‌های خالی بفرستد.

وی معتقد است این اقدام باعث می‌شود که مالکان این واحد‌ها نسبت به فروش یا اجاره واحد‌های مسکونی خود اقدام کنند.

با وجود گفته‌های وزیر راه و شهرسازی در مورد ارائه بانک داده‌ای به سازمان امور مالیاتی، اما امید علی پارسا، رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور اوایل اردیبهشت ماه اعلام کرد که سامانه ملی املاک و اسکان هنوز در اختیار این سازمان قرار نگرفته است.

با این حال رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور معتقد است به طور قطع و یقین امسال مالیات بر خانه‌های خالی به عنوان یک پایه مالیاتی جدید در کشور دنبال می‌شود.

این موضوع درحالی مطرح می‌شود که اخذ مالیات از خانه‌های خالی، علاوه بر آنکه در تبصره ۷ ماده ۱۶۹ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم مصوب خرداد ۱۳۹۴ آمده، در قانون بودجه امسال نیز بر اجرای آن تأکید شده است.

احمدرضا سرحدی کارشناس بازار مسکن درباره دریافت مالیات از خانه‌های خالی اظهار کرد: قطعا دریافت مالیات از خانه‌های خالی در شرایط فعلی می‌تواند موثر واقع شود و به عرضه مسکن در بازار کمک خواهد کرد.

وی افزود: این موضوع در بخش خرید و فروش و استیجار می‌تواند موثر واقع شود، اما هنوز برای عملیاتی شدن آن مقاومت‌های بسیاری دیده می‌شود.

سرحدی با بیان اینکه سالهاست که بحث دریافت از خانه‌های خالی مطرح است، اما هنوز اجرا نشده گفت: این موضوع بسیار تاکید شده که خانه‌های خالی جزو سرمایه‌های ملی است و اگر فردی بخواهد از آن به عنوان سرمایه استفاده کند باید مالیات آن را پرداخت کند.

کارشناس بازار مسکن گفت: کسب منافع عده‌ای باعث شده است تا دریافت مالیات از خانه‌های خالی تا به امروز عملی نشود و این عده با ایجاد کمبود در بازار قصد بالابردن اجاره‌ها یا قیمت مسکن را دارند.

وی افزود: خانه جزو نیاز‌های اولیه محسوب می‌شود و باید با احتکار کنندگان در این زمینه برخورد شود و یکی از روش‌ها برای کنترل این موضوع دریافت مالیات از خانه‌های خالی است.

سرحدی گفت: یکی از ارگان‌هایی که املاک‌های کلان را در اختیار دارد بانک‌ها هستند که با موضوع دریافت مالیات از خانه‌های خالی قطعا مخالفند.

کارشناس بازار مسکن در ادامه به تاثیر مثبت دریافت مالیات از خانه‌های خالی اشاره کرد و گفت: البته چگونگی دریافت مالیات از خانه‌های خالی و نحوه استفاده از آن مهم است؛ در صورتی که این امر به عنوان منبع درآمدی برای دولت محسوب شود قطعا تاثیر منفی بر بازار مسکن خواهد داشت چرا که باعث افزایش قیمت‌ها می‌شود و امکانی در بازار مسکن فراهم نخواهد کرد.

وی افزود: اگر این مالیات در جهت تامین مسکن برای نیازمندان استفاده شود می‌تواند بخش تولید مسکن را فعال و عرضه مسکن به اقشار آسیپ پذیر جامعه را تقویت کند.

سرحدی تصریح کرد: راه اندازی سامانه املاک و اسکان کشور در بهمن ماه سال ۹۸ نشان می‌دهد که تا حدودی در این زمینه پیشرفت‌هایی حاصل شده است و حال باید دید چه زمانی دریافت مالیات از خانه‌های خالی عملیاتی خواهد شد.

کارشناس بازار مسکن گفت: آن طور که در آمار‌های رسمی و غیر رسمی آمده بین ۳ تا ۴ میلیون و ۵۰۰ خانه خالی در سطح کشور وجود دارد که در شهر تهران به ۹۰۰ هزار خانه خالی می‌رسد که رقم بسیار بالایی است و اگر دریافت مالیات از خانه‌های خالی اجرایی شود حتما تعیین کننده خواهد بود.

گفتنی است قانون مالیات بر خانه‌های خالی از حوالی سال ۶۶ تا سال ۸۰ در کشور اجرا می‌شد، اما به دلیل هزینه‌های بسیار ارزش‌گذاری املاک که برای دولت داشت مالیات اثرگذاری نبود و از قانون حذف شد.

در سال ۹۵ مجدد در اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم دریافت مالیات از خانه‌های خالی گنجانده شد که بر اساس این قانون، خانه‌هایی که بیش از یک سال خالی می‌ماندند، مشمول دریافت مالیات شود که اجرای آن عملی نشد.

سرانجام مرداد ماه سال ۹۸ وزارت راه و شهرسازی پیشنهادی را به کمیسیون اقتصاد دولت ارسال کرد که بر اساس آن، تبصره‌های ۵ و ۷ ماده ۱۶۹ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم اصلاح شود.

حال با اینکه سامانه املاک و اسکان رونمایی شده و در قانون بودجه امسال نیز بر اجرای آن تاکید شده باید دید چه زمانی اجرای آن با کمک دستگاه‌های ذی ربط عملی خواهد شد و دست سودجویان از بازار مسکن کوتاه می‌شود.