محمد مسیحی معاون درآمدهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی در نامه ای به ادارات مالیاتی سراسر کشور از امکان صدور گواهی الکترونیکی برخط در دفاتر اسناد رسمی برای نقل و انتقال قطعی و قطعی رهنی املاک مسکونی دارای پایان کار با کاربری مسکونی برای اخذ مالیات خبر داد.
در این نامه آمده است: پیرو اطلاع رسانی های قبلی در خصوص استقرار سامانه موضوع تبصره ۴ ماده ۱۸۷ قانون مالیاتهای مستقیم و اجرای طرح اخذ مالیات نقل و انتقال املاک به دفاتر اسناد رسمی ( منتهی به نامه شماره ۳۸۰۶/۲۳۰/د مورخ ۱۳۸۹/۰۲/۰۸ موضوع توسعه طرح مذکور به دفاتر اسناد رسمی سراسر کشور به منظور تبیین فرآیند انجام کار در مرحله نخست اجرای این طرح، ترتیبات بهره برداری از سامانه موصوف و وظایف واحدهای سازمانی ذیربط، به شرح زیر ابلاغ می گردد.
1- در حال حاضر و در مرحله نخست این طرح، امکان صدور گواهی الکترونیکی برخط در دفاتر اسناد رسمی برای نقل و انتقال قطعی و قطعی رهنی املاک مسکونی دارای پایان کار با کاربری مسکونی وجود دارد. در مورد سایر املاک، از جمله املاک با کاربری های غیر مسکونی املاک فاقد پایان کار با در دست ساخت، املاکی که نقل و انتقال قبلی آنها بر اساس بند ج ماده ۱ قانون تسهیل تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی انجام شده است (فارغ از نوع کاربری)، املاک فاقد سند تفکیکی و نیز املاک دارای سند تفکیکی که بخشی از عرصه آنها دارای کاربری غیر مسکونی باشد و نیز در موارد انتقال املاک متوفی به وراث، در این مرحله از طرح، گواهی مالیاتی به صورت برخط صادر نشده و استعلامهای فیزیکی دفاتر اسناد رسمی می بایست به صورت حضوری در ادارات امور مالیاتی ذیربط پاسخ داده شده و حسب مورد، گواهی مربوط با استفاده از فرم های ضد جعل صادر گردد.
۲- در مورد املاک دارای کاربری مسکونی که فاقد بدهی مالیاتی باشند، پس از ثبت استعلام الکترونیکی دفتر اسناد رسمی در سامانه، مالیات نقل و انتقال قطعی ملک مورد معامله به صورت برخط توسط سامانه محاسبه و اطلاعات قبض مالیاتی به صورت الکترونیکی به دفتر اسناد رسمی ارسال می شود. پس از اعلام بدهی مالیاتی و ارسال اطلاعات پرداخت به دفتر اسناد رسمی، مودی می تواند از طریق دفتر اسناد رسمی برای پرداخت مالیات اقدام نماید. پس از اعلام وصول برخط بانک عامل، گواهی مالیاتی شامل اطلاعات کامل ملک مورد انتقال صادر می شود. شماره واحدی که از طریق سامانه به این گواهی تخصیص داده شده و به دفتر اسناد رسمی اعلام می گردد، باید به عنوان شماره گواهی مالیاتی در اسناد مربوط لحاظ شود. گواهی مالیاتی موضوع ماده ۱۸۷ قانون مالیات های مستقیم و شماره تخصیص یافته به آن برای مدت سه ماه دارای اعتبار است. چنانچه طرف این مدت معامله انجام نشود، استعلام مجدد بدهی مالیاتی مورد معامله ضروری است.
۳- در حال حاضر سامانه های سازمان، امکان جستجوی بدهی بر مبنای کد پستی را دارا نمی باشند ( رفع این مشکل در دست اقدام می باشد) لذا سوابق بدهی مالیاتی هر استعلام، بر مبنای کد ملی فروشنده/ فروشندگان در سیستم جستجو می شود و در صورت وجود سوابق بدهی مالیاتی برای کد ملی مذکور، فرآیند الکترونیکی صدور گواهی متوقف شده و مودی می بایست برای پرداخت بدهی به اداره امور مالیاتی ذیربط مراجعه نماید. در این موارد معدود، تا زمان ایجاد امکان جستجوی بدهی بر مبنای کد پستی ملک مورد معامله، اداره امور مالیاتی ذیربط می بایست راسا نسبت به بررسی بدهی های مودی اقدام نموده و پس از احصاء و وصول بدهی های مربوط به ملک مورد معامله نسبت به صدور گواهی مالیاتی مربوط اقدام نماید. در این موارد، با توجه به بند (د) ماده (۶) بخشنامه شماره ۱۳۵۳۰ مورخ ۱۳۸۴/۰۷/۲۷ منوط نمودن صدور گواهی به پرداخت آن بخش از بدهی های مردی که با ملک مورد معامله مرتبط نیستند، فاقد وجاهت قانونی می باشد
۴- با توجه به برخی محدودیت های سامانه ثبت اسناد و املاک کشور، در حال حاضر امکان اصلاح اشتباهات و نیز تمدید گواهی به صورت الکترونیکی فراهم نیست. لذا تا زمان ایجاد بسترهای الکترونیکی لازم از سوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، در صورت نیاز به تغییر اطلاعات گواهی های صادره در سامانه برخط یا تمدید این نوع گواهی ها، می بایست دفتر اسناد رسمی مربوط در خواست خود را (منضم به نسخه چاپی و ظهرنویسی شده گواهی صادره) به صورت فیزیکی به اداره امور مالیاتی ذیربط ارسال نماید تا با توجه به اختیارات و دسترسی های سیستمی موجود، اقدامات لازم مطابق مقررات قانونی از سوی اداره امور مالیاتی مربوط به عمل آید.
۵- در مواردی مانند فسخ معاملات که نیاز به استرداد مالیات پرداختی وجود دارد، به منظور تکریم ارباب رجوع، ضروری است اقدامات لازم برای استرداد مالیات در اسرع وقت صورت پذیرد.
۶- با توجه به استقرار گام به گام سامانه صدور گواهی الکترونیکی در دفاتر اسناد رسمی نقاط مختلف کشور، گواهی های الکترونیکی و گواهی های ضد جعل سنتی، تا زمان استقرار کامل سامانه دارای اعتبار می باشند.
۷- به منظور حصول اطمینان از حفظ حقوق دولت و تسهیل روند اجرای تبصره (۴) ماده (۱۸۷) قانون مالیات های مستقیم، مقتضی است ادارات امور مالیاتی ذیربط ترتیبی اتخاذ نمایند تا اطلاعات واصله در اجرای ماده ۱۸۵ قانون مالیات های مستقیم مورد بررسی قرار گرفته و با رعایت مفاد بخشنامه شماره ۲۳۲/ ۳۶۵۳/۵۰۵۸۴ مورخ ۱۳۸۵/۱۰/۱۱ تا تاریخ ۱۳۹۹/۰۵/۳۱ نسبت به مطالبه و وصول مالیات و جرائم متعلق به معاملاتی که در اجرای قسمت اخیر بند ج ماده (1) قانون تسهیل تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی، بدون پرداخت مالیات و گواهی انجام معامله به ثبت رسیده است اقدام و نتیجه را به دادستانی انتظامی مالیاتی اعلام نمایند.
۸- با توجه به اظهار نظر شورایعالی مالیاتی ابلاغی طی بخشنامه شماره ۲۳۰/۹۷/۱۳۶ مورخ ۱۳۹۷/۱۰/۸ ) چنانچه به هر دلیل بخشی از مالیات های مربوط به مورد معامله در زمان صدور گواهی موضوع ماده ۱۸۷ قانون مالیات های مستقیم، مطالبه و پرداخت نشده باشد، پس از صدور گواهی نیز این بدهی ها با رعایت مقررات مربوط از جمله مواد ۱۵۶، ۱۵۷ ، ۲۲۷ و ۲۷۷ قانون مالیات های مستقیم، قابل مطالبه خواهد بود. این امر رافع مسئولیت ماموران مالیاتی ذیربط در خصوص پاسخگویی نسبت به تضییع حقوق دولت در اثر تاخیر در وصول مالیات یا مرور زمان مالیات، نخواهد بود. شایان تاکید است که مراحل بعدی اجرای این طرح تا پایان شهریور ماه سال جاری و با ایجاد زیرساخت های مورد نیاز برای اجرای بند (ب) بخشنامه شماره ۲۰۰/۵۳۳۴۲ /د مورخ ۱۳۹۷/۱۰/۰۹ اجرایی خواهد شد.
