بیماری لایم، در واقع به نام شهر لایم نامگذاری شده است که این بیماری در سال ۱۹۷۵ در آن شناسایی شد. در ایران این بیماری عمدتاً در نواحی خاصی از مرکز و غرب کشور دیده میشود.
این بیماری عفونتی است که کودک شما میتواند از طریق گزیده شدن توسط یک کنهٔ حامل نوع خاصی از باکتریها به نام بورلیا بورگدورفری به آن مبتلا شود. اما اگر در ناحیهای زندگی نمیکنید که بیماری لایم در آن شایع است، شانس ابتلای کودکتان به بیماری لایم بسیار ضعیف است.
در واقع، فقط یک تا ۲ درصد از کنهها به این باکتری آلوده هستند و حتی اگر یک کنهٔ آلوده کودکتان را نیش بزند، او دچار این بیماری نخواهد شد، مگر اینکه کنه برای مدت زمان قابل توجهی یعنی ۱۲ تا ۴۸ ساعت، چسبیده به پوست او باقی بماند. ولی این بدان معنا نیست که نباید اقدامات احتیاطی را انجام دهید.
هرچند بیماری لایم واگیردار نیست، اما در صورت درمان نشدن میتواند جدی شود. خوشبختانه اقداماتی برای جلوگیری از آن وجود دارد و این بیماری پس از شناسایی به درمان خوب پاسخ میدهد.
علائم بیماری لایم
زشکان بیماری لایم را مقلد بزرگ مینامند، زیرا علائم آن شبیه بیماریهای دیگر است و این ویژگی، تشخیص آن از دیگر بیماریها را دشوار میکند. علائم اولیه گاهی اوقات شامل راشی متمایز و خبردهنده است. راش ممکن است یک لکهٔ قرمز یکدست و رو به گسترش باشد یا لکهٔ قرمز بیضوی یا گردی که پوست روشن و بعد یک حلقهٔ قرمز آن را احاطه کرده است که باعث ایجاد ظاهری شبیه نقطهٔ مرکزی صفحه هدفگیری میشود و در پوستهای تیره، راش ممکن است به سادگی شبیه یک کبودی باشد.
راش ممکن است با قطری کمتر از یک سانتیمتر شروع شود و به ۱۵ یا حتی ۳۰ سانتیمتر برسد. این راش دردناک نیست و خارشی ندارد، اما ممکن است هنگام لمس گرم باشد و برای سه تا پنج هفته باقی بماند. راش معمولاً سه روز تا یک ماه بعد از گزش کنه ظاهر میشود.
سایر نشانههای اولیه که در صورت بروز، احتمالاً در عرض دو هفته تا سه ماه پس از گزش کنه ظاهر میشوند شامل راشهای اضافی در محلهایی غیر از محل گزش، سردرد، خستگی، گرههای لنفاوی متورم، سفتی بدن، حساسیت به نور، فلج صورت، احساس مورمور یا بیحسی در دست و پا، تب و مننژیت است. البته دیدن برخی از این علائم در کودکان دشوار است. این علائم، از جمله راش، معمولاً بدون درمان از بین میروند، اما این بدان معنا نیست که بیماری رفع شده است.
در صورت درمان نشدن، علائم دیگری مانند آرتریت، به ویژه در زانوها، ضربان قلب نامنظم و اختلال شناختی ممکن است هفتهها، ماهها یا سالها بعد از بروز بیماری ظاهر شود.
تشخیص بیماری لایم
اگر فرزندتان راش مشخصکنندهٔ بیماری لایم را داشته باشد، پزشک میتواند فقط با تکیه بر آن، بیماری لایم را تشخیص دهد. اگر کودکتان علائم اولیهٔ بیماری لایم را دارد، اما راش آن را نزده است و پزشک بیماری لایم را محتمل بداند، ممکن است یک آزمایش خون درخواست کند.
آزمایش اولیه که تست الیزا یا ایمنیسنجی آنزیمی نامیده میشود، خون کودک را برای افزایش سطح آنتیبادیهای تولیدشده در بدن و در پاسخ به باکتری لایم آزمایش میکند. اگر نتیجهی این آزمایش مثبت باشد، ممکن است یک آزمایش خون دیگر به نام «وسترن بلات» (Western blot) برای تأیید این نتیجه انجام دهد.
درمان بیماری لایم
بیماری لایم پس از تشخیص، با مصرف آنتیبیوتیکهای خوراکی و به مدت سه تا چهار هفته یا با آنتیبیوتیکهای درونوریدی درمان میشود.
اگر پزشک فکر کند که کودک درد مفاصل دارد، میتواند یک داروی ضدالتهاب مانند ایبوپروفن نیز تجویز کند.
اما برخی والدین میپرسند که آیا واکسنی برای بیماری لایم وجود دارد؟ باید گفت خیر، هنوز واکسنی برای این بیماری وجود ندارد.