در شرایط کنونی که منطقه و جهان درگیر مبارزه با شیوع ویروس کرونا است، دیپلماسی و رایزنی‌های ایران برای برقراری صلح و ثبات در منطقه به ویژه سوریه متوقف نشده و در همین راستا جمهوری اسلامی ایران که همواره در راستای صلح و تقویت امنیت در منطقه گام برداشته این روزها نیز سخت مشغول است.
در همین راستا محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران روز دوشنبه اول اردیبهشت ماه و حدود یک سال بعد از سفر قبلی‌اش در سفری یک روزه و در رأس هیأتی برای دیدار با مقامات سوریه به دمشق رفت و ضمن دیدار با بشار الاسد رئیس جمهور سوریه با ولید المعلم همتای سوری خود ابعاد مختلف مناسبات دوجانبه، تحولات منطقه و اوضاع سیاسی و میدانی سوریه و مبارزه با تروریسم در این کشور را مورد بحث و بررسی قرار داد.
در همین خصوص سید عباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه ایران روز دوشنبه و همزمان با سفر یک روزه ظریف به دمشق درباره این سفر گفت که در سفر مزبور طیف وسیعی از مسائل مطرح می‌شود و افزود: لازم بود بعد از مدت‌ها که دیدار بین مقامات ایران و سوریه نبوده، یک سفر و دیدار برای هماهنگی امور به ویژه در شرایطی که الان در آن قرار داریم، بین ایران و سوریه انجام شود و این سفر اخیرا برنامه‌ریزی شد و ظریف در آنجا راجع به تحولاتی که در منطقه رخ داده و همین طور تحولات در داخل خاک سوریه در مبارزه آنها علیه تروریسم، رایزنی و تبادل نظر خواهد کرد.
وی خاطرنشان کرد: روند آستانه به عنوان مهمترین روند سیاسی که ممکن است به شرایط بهتری در این وضعیت فعلی بینجامد، همچنان در دستورکار کشورهای عضو از جمله ایران قرار دارد و بنا بود نشست سران عضو روند آستانه را در تهران داشته باشیم که به دلیل کرونا این امر به تعویق افتاده، ولی این بدان معنا نیست که رایزنی‌ها و هماهنگی‌های ما در این زمینه مختل شود. این سفر لازمی بود که در زمان مناسب انجام شد و امیدوارم به نتایج خوبی منجر شود.
آنگونه که وزیر خارجه ایران در دیدار با بشار اسد گفت روز شنبه «گیر پدرسون» نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه با او درباره مشورت‌‌هایی که قرار است در آینده نزدیک بین ایران، ترکیه و روسیه به عنوان کشورهای ضامن روند آستانه برگزار شود، گفتگو کرده است.
آخرین تحولات سوریه از جمله کمیته قانون اساسی، تحولات ادلب و همچنین روند سیاسی از جمله موضوعاتی بود که ظریف در دیدار با بشار اسد درباره آن به گفتگو پرداخت.
بشار اسد نیز در این دیدار بر نقش بی بدیل سپهبد شهید سلیمانی در مبارزه با تروریسم در سوریه تأکید کرد. (بیشتر بخوانید)
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در پایان این سفر در توئیتی با انتشار تصاویری از دیدارهایش با مقامات سوریه به تشریح تلاش‌های ایران در راستای برقراری صلح در منطقه و مقابله با تروریسم پرداخت و نوشت: تلاش‌های ما (ایران) در راستای برقراری صلح در منطقه و مقابله با تروریسم: امروز با بشار اسد رئیس جمهور و ولید المعلم وزیر خارجه سوریه پیش از برگزاری کنفرانس ویدیویی وزرای خارجه روند آستانه (ایران، روسیه و ترکیه) ملاقات کردم.
«علی‌اصغر خاجی» دستیار ارشد وزیر خارجه ایران در امور ویژه سیاسی نیز روز چهارشنبه ۲۰ فروردین ۱۳۹۹ در تماسی تلفنی با «سرگئی ورشنین» معاون وزیر خارجه فدراسیون روسیه درباره اوضاع منطقه از جمله آخرین تحولات در صحنه میدانی و سیاسی سوریه با وی گفتگو کرده بود.
*واکنش آمریکا به سفر ظریف به دمشق
گفتنی است، سفر ظریف واکنش آمریکایی‌ها را به همراه داشت. در همین خصوص «مورگان اورتاگوس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا دیروز (دوشنبه) در واکنش به این سفر عنوان کرد: از سال ۲۰۱۲ ایران بیش از ۱۰ میلیارد دلار از سرمایه مردم ایران را در اختیار اسد قرار داده است و کسی نمی‌داند که ظریف در این سفر چه مقدار پول نقد را به او تحویل می‌دهد.
وی همچنین مدعی شده که تنها دستاورد ایران برای سوریه خشونت و بی ثباتی بوده و گفته که اگر ایران واقعا نگران سلامتی و امنیت مردم سوریه است، اقدام به خروج سپاه، حزب الله و دیگر نیروهای مورد حمایتش از سوریه کند.
*سه فایل مهمی که در سفر ظریف مطرح شد
در همین خصوص «سیدهادی سیدافقهی» کارشناس مسائل غرب آسیا در گفتگو با خبرنگار فارس درباره سفر ظریف به دمشق آن هم در شرایط کنونی با بیان اینکه در این سفر سه فایل مهم مطرح شد این موارد را مباحث سیاسی، اقتصادی و امنیتی برشمرد و توضیح داد: سوریه یواش یواش دارد از مرحله جنگ و درگیری‌های امنیتی گسترده وارد فاز سیاسی و بازسازی می‌شود و امید سوریه به شرکت‌ها و سرمایه گذاری ایران است، چون روس‌ها دنبال سرمایه گذاری آنچنان نیستند، بلکه به دنبال بهره برداری از چاه‌های نفت و ایجاد پایگاه نظامی در این کشور هستند.
وی با اشاره به اینکه مقامات ایرانی درباره مرحله بازسازی سوریه سفرها و دیدارهای خوبی با سوری‌ها در این مدت داشتند، یادآور شد: البته در پی شیوع کرونا محدودیت‌هایی در این خصوص ایجاد شد ولی دو طرف مصمم هستند که روابط اقتصادی، بازرگانی، کشاورزی و فناوری در حوزه‌های برق، آب، بهداشت و حتی توریسم مذهبی را گسترش دهند.
سیدافقهی به بحث امنیتی و موضوع ادلب نیز اشاره کرد و یکی از موارد مطرح شده در این سفر را اوضاع ادلب برشمرد و گفت: ارتش سوریه دو سه ماه پیش عملیات گسترده‌ای برای آزادسازی باقیمانده مناطق در دست تروریست‌ها و حضور نظامی ترکیه در شمال غرب سوریه انجام داد. من نیز در آن دوران در جنوب حلب عملیات را از نزدیک رصد می‌کردم، حدود ۲ هزار کیلومتر مربع از جنوب حلب و جنوب شرق ادلب را آزاد کردند و شهرهای مهم و استراتژیک پاکسازی شد. درگیری‌هایی ارتش سوریه با ترکیه پیدا کرد و ترکیه خواست که سوء استفاده کند، ولی روسیه وارد عمل شد و ترکیه را متوقف کرد و اردوغان هم به مسکو رفت و تعهد داد که ترکیه‌ای‌ها نیایند و با وجود تعهد ترکیه هنوز جاده دمشق - لاذقیه باز نشده است.
این تحلیلگر مسائل غرب آسیا با اشاره به شیوع کرونا که منجر به تعویق نشست سران سه کشور ضامن روند آستانه در تهران شد، اظهار داشت: قرار بود این نشست برگزار شود تا به راه‌حلی نهایی برای ادلب منجر شود که به خاطر شیوع کرونا به تعویق افتاد. متاسفانه ترکیه هنوز فرار می‌کند و بهانه می‌آورد و به صورت دقیق به تعهداتش در چارچوب روند آستانه و همچنین قولی که در سوچی به پوتین داده، عمل نمی‌کند.
سیدافقهی موضوع دیگری که در دستورکار این سفر قرار داشت را مسائل منطقه و حضور نیروهای آمریکایی در منطقه و بحث اخراج نیروهای آمریکایی از غرب آسیا و همچنین گفتگو درباره تجاوزات رژیم صهیونیستی عنوان کرد و افزود: مجموعه‌ای از مسائل سیاسی، اقتصادی و امنیتی در دستورکار این سفر قرار داشت و این سفر نسبتا سفر موفقی بود.
به گزارش فارس، سفر ظریف به دمشق در حالی انجام شد که قرار است وزرای خارجه سه کشور ضامن روند آستانه (ایران، روسیه و ترکیه) فردا (چهارشنبه) سوم اردیبهشت ماه در کنفرانسی ویدیویی اوضاع سوریه را بررسی کنند.
