جواد شیخ‌اکبری دبیر شورای معارف سیما و مدیر شبکه قرآن و معارف سیما در رابطه با برنامه‌های ویژه شبکه‌های مختلف سیما در ایام ماه مبارک رمضان به ویژه در شریط امروز کشور و شیوع بیماری کرونا برای مخاطبان سیما تهیه و تولید شده، گفت: به دلیل شرایط خاصی که بر کشور حاکم شده و خیلی از جلسات، هیئت‌ها و اماکن مذهبی تعطیل شده است، شورای معارف سیما از همان زمان آغاز شیوع بیماری کرونا برنامه‌ریزی‌های ویژه‌ای را تدارک دید و با توجه به ضرورت آرامش بخشی و انس با معنویت در شرایط موجود، رزمایش همدلی را با توصیه‌های معنوی و راهکارهایی که برای جذب مخاطب در این ایام وجود داشت درنظر گرفته و به طور برجسته در رسانه ملی بدان پرداخت.
برنامه های معارفی متناسب با شیوع کرونا
به گزارش فارس وی بیان کرد بر اساس آیات و روایات چندین موضوع برای دفع بلا و رفع گرفتاری همچون دعا، صدقات، قربانی کردن، توسل، تلاوت قرآن و ... وجود دارد که شبکه قرآن و شورای معارف سیما از همان هفته اول آغاز شیوع کرونا با راه‌اندازی پویش همدلی قرائت سوره مبارکه حمد برای سلامتی مردم ایران بدان پرداخت که مشارکت بسیار خوب مردم را نیز به همراه داشت و بیش از دویست هزار نفر در آن شرکت کردند و نزدیک به 85 میلیون ختم سوره مبارکه حمد از سوی مردم انجام شد. که این امر نشان دهنده آن است که مردم خوب ما نسبت به موضوعات معنوی اهتمام فراوانی دارند.
شیخ‌اکبری گفت: موضوع دیگر بحث دعای توسل بود که شبکه‌های مختلف سیما طی سه‌شنبه‌های هر هفته بدان پرداختند. موضوع دیگر دعای فرج (الهی عظم البلا) بود که شبکه‌های مختلف به صورت هماهنگ ساعت 20:55 به پوشش این دعا پرداختند. در کنار این مبحث، ماه‌های رجب و شعبان را نیز پیش رو داشتیم که در این رابطه موضوع آماده‌سازی برای ورود به ماه مبارک رمضان مطرح بود. در ایام‌البیض نیز برنامه‌های مختلفی از شبکه‌های سیما پخش شد که شبکه قرآن با هماهنگی آستان مقدس ثامن‌الحجج(علیه السلام) و حضرت عبدالعظیم(علیه السلام) طی سه روز از صبح تا شب نسبت به پخش برنامه‌های زنده در این رابطه اقدام کرد.
دبیر شورای معارف سیما افزود: همچنین، بحث اعمال ام داود نیز وجود داشت که تقریبا تمامی شبکه‌های اصلی سیما بدان پرداختند. در مورد مباحث سلامت و پزشکی نیز برنامه «این شب‌ها» شبکه یک سیما به صورت ویژه در ایام ماه رجب راه‌اندازی شد.
برنامه «سمت خدا» نیز در ایام شیوع کرونا به این موضوع پرداخت و موضوعات و دغدغه‌های مردم را پوشش داد. برنامه «تا نیایش» شبکه پنج نیز از برنامه‌هایی بود که در این رابطه پخش شد. در کنار تمام این برنامه‌ها، برنامه هیئت‌های بدون مستمع نیز داشتیم که با حضور مداحان اهل بیت(علیهم السلام) تهیه شده و در فضای مجازی نیز پوشش داده شد که با استقبال مخاطبان و مردم رو به رو شد.
دبیر شورای معارف سیما ادامه داد: در این زمینه برنامه‌های سال تحویل را به سمت موضوعات معارفی معطوف کردیم که هیئت‌ها و سخنرانی‌های بدون مستمع در آن ایام نیز پخش شد تا اینکه وارد ماه شعبان شدیم. در ایام ماه شعبان المعظم نیز موضوع مناجات شعبانیه و صلوات شعبانیه مطرح بود که شبکه‌های مختلف به آن پرداختند. اوج کار شبکه‌های سیما در این ماه، نیمه شعبان بود که اغلب شبکه‌ها این موضوع را در دستور کار قرار داده و پیگیری کردند که انتهای این برنامه‌ها نیز با ندای «یا مهدی ادرکنی» همراه شد و همه مردم این ندا را سر دادند.
احیای شب نیمه شعبان در سیما
شیخ‌اکبری بیان کرد: در این راستا برنامه‌ریزی به صورتی انجام شد که برای اولین در سیما مراسم احیای شب نیمه شعبان از حرم مطهر امام رضا(علیه السلام)، آستان حضرت عبدالعظیم(علیه السلام) و مسجد مقدس جمکران به صورت زنده پوشش داده شد. همچنین، در این ایام با موضوع تعطیلی حرم‌های مطهر نیز روبه رو بودیم که در این مورد نیز با هماهنگی آستان قدس رضوی پویش «از راه دور به تو سلام» راه‌اندازی شد و برنامه «حریم امن» نیز که از شبکه قرآن و معارف سیما پخش شد، هر شب به این موضوع پرداخت. حدود نیم ساعت در روز نیز برنامه‌ای زنده از حرم حضرت معصومه(سلام ا...علیها) همراه با سخنرانی سخنرانان با موضوعات متناسب با نیاز روز مردم پخش شد.
وی گفت: همچنین، در انتهای شب نیز تقریبا از ابتدا تا انتهای شعبان بحث مناجات شعبانیه از مسجد مقدس جمکران را در کنداکتور برنامه‌ها داریم که این برنامه نیز به صورت زنده پخش می‌شود. البته شبکه یک سیما نیز از نیمه شعبان به بعد به این موضوع می‌پردازد و بحث مناجات شعبانیه را از حرم مطهر حضرت امام(رحمت ا... علیه) با همکاری هیئت رزمندگان اسلام به صورت زنده پوشش داده و پخش میکند.
برنامه های آرامش بخش
دبیر شورای معارف سیما اظهار کرد: همچنین، میان‌برنامه‌هایی نیز آماده شد که با همکاری سخنرانان و خطبای دینی راجع به موضوع ضرورت آرامش‌بخشی به جامعه تهیه شده بود. شبهاتی نیز به ویژه در فضای مجازثی ایجاد شده بود که باید بدان‌ها پاسخ لازم داده می‌شد که میان‌برنامه‌هایی نیز در این رابطه تولید شد که بخشی از این میان‌برنامه‌هایی که هر کدام در چهار یا پنج دقیقه تهیه شده بودند از سوی برنامه «سمت خدا» و بخشی نیز در سبکه قرآن و معارف سیما پوشش داده شد. همچنین، تعدادی برنامه موشن‌گرافی نیز با موضوع آرامش‌بخشی در جامعه تولید شد که در همان ایام از شبکه قرآن و دیگر شبکه‌های سیما پخش شد.
عبادت در خانه با برنامه های معنوی سیما
شیخ‌اکبری ادامه داد: موضوع دعای هفتم سجادیه نیز که مد نظر مقام معظم رهبری بود نیز در شبکه‌های مختلف سیما مد نظر قرار گرفت که پرداختن به این دعا نیز در دستور کار سیما قرار گرفته و پیگیری شد. همچنین، شبکه قرآن سیما نیز هر روز به صورت ویژه به این موضوع پرداخت. تمامی این برنامه‌ها که شامل راه‌اندازی پویش‌های مختلف معنوی نیز بود، به شکرانه الهی مورد استقبال مردم عزیز ایران اسلامی قرار گرفت.
وی افزود: بدیهی است که در کنار مسائل پزشکی و توصیه‌های بهداشتی، موضوعات معنوی و آرامشی که این قبیل برنامه‌ها برای مردم به همراه دارد، به ویژه بحث دعا بسیار مهم است که در این راستا برای مثال برنامه‌ای با عنوان «خانه‌های فاطمی» با موضوع حدیث کسا تولید شد که پویش قرائت حدیث کسا بود که این برنامه نیز با استقبال مردم مواجه شد و تا اواخر ماه شعبان نیز ادامه خواهد داشت. همچنین، احادیث مربوط به توصیه‌های معنوی مانند دعا و توسل، صدقه و ... نیز استخراج شده و به صورت زیرنویس در اختیار شبکه‌های مختلف سیما قرار گرفت.
دبیر شورای معارف سیما در ادامه با اشاره به زمینه‌سازی سیما برای ورود به ماه مبارک رمضان که اوج برنامه‌های معارفی و توجه مردم به این‌گونه برنامه‌ها است، اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب اسلامی امسال تأکید کردند که مردم در خانه‌های خود از عبادت و خشوع غافل نشوند و می‌توانند از برنامه‌هایی که صدا و سیما در این ایام دارد، استفاده کنند که این امر رسالت ما را نسبت به گذشته سنگین‌تر میکند..
شیخ‌اکبری با اشاره به محور برنامه‌های شورای معارف سیما در ماه مبارک رمضان با توجه به وضعیت کشور در مبارزه با ویروس کرونا به بیانات مقام معظم رهبری در مورد ضرورت آرامش‌بخشی و انس با معنویت گفت: مواسات و همدلی و کمک مؤمنانه یکی از محورهای اصلی برنامه‌های معارفی سیما است که ذیل سه کلیدواژه ایمان، استقامت و پیروزی است و برگرفته از آیات قرآن و شرایط فعلی کشور است.
وی ادامه داد: البته موضوعاتی مانند کمک به مردم، مهرورزی، خویشتن‌داری، صبر و شکیبایی نیز از موضوعات محوری هستند که ذیل سه کلیدواژه اشاره شده، تعریف شده‌اند. برنامه‌های شبکه‌های مختلف نیز در همین رابطه طراحی شده و هر کدام از شبکه‌ها متناسب با رویکرد و وظیفه‌ای که دارند، برنامه‌های متفاوتی را برای ایام ماه مبارک رمضان در نظر گرفته‌اند.
شبکه یک در ماه رمضان
شیخ‌اکبری با اشاره به برنامه‌های شبکه یک سیما در ماه رمضان، اظهار کرد: ویژه‌برنامه «آفتاب شرقی» نیز برنامه اذانگاهی شبکه یک سیما در ماه رمضان است که به موضوعات مختلف معنوی می‌پردازد. همچنین، برنامه مداحی و مناجات‌خوانی نیز در ایام ماه مبارک رمضان هر شب از ساعت 24 از مشهد مقدس به روی آنتن شبکه یک سیما می‌رود. در کنار این برنامه نیز میان‌برنامه‌های کوتاهی با عنوان «آنچه باید بدانیم» در مورد احکام ماه رمضان تهیه شده که پخش خواهد شد. پخش ترتیل قرآن کریم از مشهد مقدس که بلافاصله بعد از برنامه سحر به روی آنتن می‌رود، برنامه «درس‌هایی از قرآن» حجت‌الاسلام قرائتی، گفت‌وگوی 15 دقیقه‌ای با حجت‌الاسلام رفیعی با موضوع مواسات و همدردی در برنامه سحری شبکه و نیز برنامه کلام بزرگان با سخنرانی مرحوم آیت‌الله خوشوقت با عنوان «سیری در صحیفه» از دیگر برنامه‌های شبکه یک سیما در ایام ماه مبارک رمضان خواهد بود.
برنامه های شبکه دو در ماه رمضان
شیخ‌اکبری با اشاره به برنامه‌های شبکه دو سیما در ایام ماه مبارک رمضان، تصریح کرد: برنامه «کوی محبت» این شبکه نیز در ایام ماه رمضان ادامه خواهد داشت. برنامه ترتیل‌خوانی از امامزاده حسین بن موسی الکاظم (علیه السلام) ساعت 10:30 تا 11:30 پخش می‌شود، پخش سخنرانی مذهبی با حضور حجت‌الاسلام شیخ حسین انصاریان پس از اذان ظهر و برنامه مناجات‌خوانی محمود کریمی از دیگر برنامه های شبکه دو سیما در این ایام خواهد بود .
رمضان در شبکه سه
دبیر شورای معارف سیما به برنامه‌های شبکه سه سیما در ماه رمضان اشاره کرده و گفت: سخنرانی های مذهبی با سخنرانی حجت‌الاسلام رفیعی (صبح‌ها از ساعت 10:30 تا 11:30)، مناجات‌خوانی توسط میثم مطیعی (از ساعت 12:30 بامداد)، ترتیل‌خوانی از حرم حضرت معصومه (سلام ا... علیها) (از ساعت 14:15)، پخش میان‌برنامه‌های کوتاه معارفی با موضوع صحیفه سجادیه در ارتباط با موضوعات اجتماعی و معارفی، برنامه ویژه مناسبت‌های ماه رمضان با عنوان «چراغانی» ویژه ولادت امام حسن(علیه السلام) و برنامه «سیاهپوش» ویژه ایام شهادت امام علی(علیه السلام) از دیگر برنامه‌های شبکه سه سیما در ماه رمضان خواهد بود.
رمضانی های شبکه چهار
شیخ اکبری در رابطه با برنامه‌های ویژه شبکه چهار سیما در ماه رمضان نیز بیان کرد: برنامه تفسیر قرآن آیت‌الله جوادی آملی بعد از اذان مغرب، ترتیل خوانی از امامزاده صالح (علیه السلام )از ساعت 12 الی 13 به صورت زنده برنامه‌های مختلف شبکه چهار در این ایام را تشکیل می‌دهند.
شبکه قرآن و معارف در ماه رمضان
دبیر شورای معارف سیما به برنامه‌های شبکه قرآن و معارف سیما در ماه رمضان اشاره کرده و گفت: سخنرانی های مذهبی آیت الله ناصری، آیت الله مجتهدی تهرانی و حجت الاسلام و المسلمین انصاریان در آیتم های مختلف پخش خواهد شد. برنامه شبانگاهی «عطر رمضان» در سه امامزاده در شهرری پخش می شود که یک دهه از حرم امام زاده عبدالله (علیه السلام)، یک دهه از بارگاه امام زاده ابوالحسن (علیه السلام) و یک دهه از بقعه شیخ صدوق (علیه السلام) با محوریت کمک مومنانه و همدلی خواهد بود.
«ترتیل خوانی جزء قرآن کریم» که همه ساله با استقبال مخاطبان تلویزیون روبرو بوده است، امسال نیز هر روز در ایام ماه مبارک رمضان در 3 نوبت به صورت زنده و تولیدی از شبکه قرآن و معارف سیما پخش می شود.
بر این اساس مراسم ترتیل خوانی قرآن کریم از فضای معنوی و ملکوتی مسجد جمکران هر روز پس از اقامه نماز صبح و مراسم معنوی ترتیل جز خوانی حرم مطهر رضوی با حضور زائران و دوستداران آن حضرت هر روز از ساعت 11:30 به صورت زنده و مستقیم و همچنین مراسم ترتیل خوانی در حرم مطهر امام خمینی (رحمت الله علیه) همه روزه در ایام ماه مبارک رمضان در ساعت 18 تقدیم علاقه مندان خواهد شد.
برنامه «بیکران» که بعد از ماه مبارک نیز ادامه خواهد داشت سعی کرده ایم تا مفاهیم قرآنی را به زبان ساده بیان کنیم و در قالب پرسش و پاسخ دانشجویی ساعت 15 پخش خواهد شد.
رمضان در شبکه پنج
دبیر شورای معارف سیما به برنامه‌های شبکه پنج سیما در ماه رمضان اشاره کرده و گفت: سخنرانی های جدید حجت الاسلام و المسلمین پناهیان از ساعت 15 و ترتیل خوانی از حرم عبدالعظیم (ع) ساعت 13 و 45 دقیقه به صورت زنده و همچنین «جشن رمضان» با محور همدلی و مواسات همچون سال های گذشته پخش خواهد شد.
برنامه های شبکه آموزش
دبیر شورای معارف سیما به برنامه‌های شبکه آموزش سیما در ماه رمضان اشاره کرده و گفت: تفسیر دعای ابوحمزه ثمالی با کارشناسی آیت الله فاطمی نیا، برنامه «عصری دیگر» با موضوع اثرات روزه بر سلامت و ترتیل خوانی از آستان مقدس ابراهیم بن موسی بن جعفر علیه السلام از برنامه های شبکه آموزش سیما در ماه مبارک رمضان امسال خواهد بود.
سایر شبکه ها
شبکه های دیگر نیز به موضوع های معارفی می پردازند، شبکه افق نیز برنامه هایی متفاوت و جذاب در سحر و افطار خواهد داشت، هماهنگی با موسسه مرحوم مجتبی تهران 30 سخنرانی که تاکنون از سیما پخش نشده از ساعت 16 به روی آنتن می برد، همچنین شبکه مستند سیما دو مستند «نور»، و «یک چکه ماه» و مجموعه «کاست» برگرفته از سخنان بزرگان انقلاب از شبکه مستند سیما پخش خواهد کرد.
جلسات خانگی قرآن
شیخ اکبری افزود معرفی و تبلیغ جلسات قرآن خانگی در دستور کار است و در ماه رمضان به آن می پردازیم. وی بیان کرد فرهنگ و دین ما به قدری غنی است که در این موضوع دیدیم و مستندی از فعالیت طلاب در بیمارستان ها تولید کردیم. طلبه ها وارد قبرستان ها شدند و کفن و دفن اموات را انجام دادند و این بحث در دین اسلام برجسته است. مردم پای کار آمدند و مساجد ما به کارگاه تولید ماسک و مواد ضدعفونی کننده تبدیل شده و این ظرفیت دین ماست که ما را بی نیاز می کند.
وی افزود: با مذاکراتی که با سازمان تبلیغات داشتیم توسعه و تنوعی از نظر کارشناسی در این برنامه ها داریم.
شیخ اکبری بیان کرد: ان شاءالله در آینده با تعاملی که میان صدا و سیما و سازمان تبلیغات اسلامی و حوزه علمیه و برخی نهادها شکل می گیرد و افزایی در زمینه موضوعات معارفی ایجاد خواهد شد. در ماه محرم سال گذشته سخنرانی هایی که داشتیم در حدود 40درصد مخاطب داشتند و میزان رضایت مردم بین 75 تا 80 درصد بوده است. ظرفیت کارشناسی معارفی سیما یک ظرفیتی است که مردم از آن استقبال کرده و استفاده می کنند. البته باید ظرفیتی را برای چهره های جدید ایجاد کنیم بر اساس معیار و ملاک باید باشد.
دبیر شورای معرف سیما بیان کرد: اکنون ارتباطی میان شورای معارف سیما و مرکز سیما فیلم و گروه های نمایشی وجود ندارد و ما به دنبال آن هستیم که این برنامه ها یک ناظر محتوایی داشته باشد.
وی افزود: بعد از سریال «یوسف» از شبکه قرآن و معارف سیما، سریال «اصحاب کهف» پخش خواهد شد. به خاطر داستان های قرآنی است که وقتی به زبان هنری ارائه می شود، جاودانه می شود و رهبر معظم انقلاب گفتند که باید معارف قرآن و اهل بیت را با هنر ماندگار کنیم و مرحوم سلحشور این کار را انجام داد و ما تلاش داریم برنامه های معارفی در بهترین ساختارها ارائه شود.
به مرکز سیما فیلم پیشنهاد دادیم تا برخی سریال ها را بر اساس قصه های قرآنی تولید کنیم. سازمان صدا و سیما تولیدات فاخر ویژه الف خود را در حوزه معارفی تعریف کرده و سریال سلمان یک طرح بزرگ و چند ساله است که در حوزه دینی تولید می شود ولی ما به این اندازه قانع نیستیم و معتقدیم ظرفیتی که قرآن و معارف اهل بیت دارد ظرفیت بزرگی است و کارهای نمایشی با محوریت این ظرفیت باید شکل بگیرد.
