این روزهای کرونایی در «پزشکی قانونی» چه می‌گذرد؟ وقتی اسم «پزشکی قانونی» به گوشتان می‌رسد، ناخودآگاه کالبدگشایی اجساد در ذهنتان مجسم میشود و لابد می‌پرسید که پزشکان این سازمان چطور با پیکره و اجساد مبتلابه کرونا دست‌وپنجه نرم می‌کنند؛ اما بهتر است بدانید کالبدگشایی، فقط درصد کوچکی از وظایف این سازمان به شمار می‌رود. کارمندان و پزشکان در این سازمان هرروز با مراجعه‌کنندگان و معاینات سرپایی مثل موارد «مراجعان تصادفات»، «مراجعان نزاع» همچنین «همسر آزاری» روبه‌رو هستند. طوری که حتی در ایام قرنطینه و تعطیلات عید که بسیاری از کارمندان اداره‌ها تعطیل یا یکی در میان حاضر بودند، کارمندان و پزشکان این سازمان به‌صورت شبانه‌روزی معاینات سرپایی را به درخواست مقام قضایی انجام می‌دادند تا حقی ضایع نشود.
به گزارش فارس دکتر «مهدی فروزش» مدیرکل پزشکی قانونی استان تهران می‌گوید: «همان‌طور که کادر درمان در بیمارستان‌ها به‌عنوان مدافعان سلامت از تک‌تک بیماران حمایت می‌کنند و از سلامت و جان خود مایه می‌گذارند. پزشکان و کارمندان سازمان پزشکی قانونی هم به‌عنوان یکی از بازوان قدرتمند دستگاه قضایی پرونده‌های مهمی را در قسمت کمیسیون‌های پزشکی، آزمایشگاهی و روان‌پزشکی دنبال می‌کنند تا بتوانند برای احقاق حق مردم قدم بردارند و در این شرایط سخت بارها اعلام کرده‌اند که داوطلب کمک به کادر درمان در بیمارستان‌ها هستند.»
ایثار پزشکان پزشک قانونی
دکتر فروزش با اشاره به اهمیت کار این سازمان می‌گوید: «همکاران پزشکی قانونی با وجوداینکه هر لحظه با مراجعه‌کنندگان روبه‌رو می‌شوند و برای معاینات سرپایی در ارتباط مستقیم با مراجعه‌کننده قرار می‌گیرند، اما در این شرایط سخت هیچ‌کدام جبهه خدمات‌رسانی را خالی نکردند و حتی در این روند تعدادی از کارکنان این سازمان به دلیل شرایط خاص شغلی به ویروس کرونا مبتلا شدند و یک نفر از کارمندان پزشکی قانونی استان تهران نیز به دلیل ابتلا به ویروس فوت کرد. بااین‌حال در تمام مدت شرایط بحرانی درست شبیه به مراکز درمانی و بیمارستانی، مراکز تخصصی تالارهای تشریح واقع در کهریزک، ورامین و شهریار بصورت کشیک فعال بودند و معاینه‌های سرپایی در خیابان بهشت پارک شهر هم بصورت کشیک انجام میشود.»
اجساد مبتلا به کرونا کالبدشکافی می‌شوند؟
اگر در بیمارستان‌ها جدال بر سر حفظ حیات و ادامه زندگی است. در سالن‌های تشریح و کالبدشکافی جدال بر سرزنده کردن حقیقت است، پزشکان و تکنسین‌هایی که در سالن تشریح کهریزک و کالبدشکافی فعالیت می‌کنند با هدف احیاء حق کار می‌کنند چراکه اجساد حالا زبان گویا ندارند و این پزشکان و کادر تخصصی پزشکی قانونی هستند که می‌توانند حقی را زنده و دل‌هایی را آرام کنند؛ اما این روزها مثل سایر افراد جامعه، دغدغه سالن‌های تشریح هم دوچندان شده است. هرچند همیشه پرسنل تشریح در معرض بیماریهای عفونی واگیردار احتمالی در اجساد بوده‌اند و انتقال این بیماری ها یک تهدید مخاطره آمیز برای آن‌ها محسوب می‌شده؛ اما حالا آن‌ها به مراتب بیشتر از سایر گروهها در معرض ویروس کویید ۱۹ هستند؛ اما همچنان کار می‌کنند و برای رسیدن به حقیقتی که به دنبال آن هستند، جسم متوفی را کنکاش می‌کنند.
می‌پرسیم: آیا در این مدت دو ماه اجساد مبتلا به کرونا به سالن تشریح واردشده اند؟ کالبدشکافی روی آن‌ها انجام‌شده است؟
مهدی فروزش با اشاره به اینکه پزشکی قانونی یکی از بازوهای اصلی دستگاه قضایی است و تا زمانی که دستور و استعلام مقام قضایی وجود نداشته باشد معاینه و کالبدگشایی انجام نمی‌شود می‌گوید: «با توجه به اینکه ابتلا به ویروس کرونا که یک بیماری محسوب میشود و با کیت‌های آزمایشگاهی می‌توان این بیماری را تشخیص داد و نیاز به کالبدگشایی نیست، اما در طی مدت دو ماه اخیر مواردی وجود داشته است که به دلیل شکایت و مورد مشکوک مرگ، در بین اجسادی که برای تشریح به سالن ارسال گردیده‌اند، در حین کالبدگشایی کارشناسان پزشکی قانونی متوجه آلوده بودن جسد به ویروس کویید ۱۹ شده اند.
آیا اجساد مبتلابه کویید ۱۹، با دیگر اجساد تفاوت خاصی دارند؟ می‌توان از روی جسد بدون چشم مسلح بیماری را در جسد تشخیص داد؟
در معاینه ظاهری و همچنین در کالبدشکافی اجساد مبتلا به کویید 19 یافته اختصاصی وجود ندارد و در معاینه ریه این افراد ممکن است شبیه به اجسادی باشد که دچار بیماری سل یا ذات‌الریه و یا بیماریهای عفونی دیگر باشد. هرچند ممکن است نتایج آزمایش میکروسکوپی ریه در ابتلا به کرونا از دیگر بیماریهای عفونی متفاوت باشد.
کاهش ثبت معاینات در دو ماه گذشته
مهدی فروزش با اشاره به کاهش آمار مراجعه‌کنندگان در ایام قرنطینه و تعطیلات عید به اداره کل پزشکی قانونی استان تهران می‌گوید: «طبق آمار ثبت‌شده در اداره کل پزشکی قانونی استان تهران، در اسفند سال ۱۳۹۸ تعداد معاینات سرپایی ناشی از نزاع به نسبت اسفند سال ۹۷ با کاهش روبه‌رو بوده و این کاهش ۱۴ درصد اعلام‌شده است.
همچنین میزان «مراجعان تصادفی» اسفند سال ۹۸ در مقایسه با اسفند سال ۹۷ حدود ۲۵ درصد کاهش داشته است.
فروزش با اشاره به اهمیت و تأثیر ایام قرنطینه در فروردین امسال می‌گوید: «آمار مراجعان نزاع در فروردین سال ۹۹ به نسبت به فروردین سال ۹۸ نیز ۴۱ درصد کاهش داشته است. همچنین مراجعان سرپایی ناشی از تصادف وسایل نقلیه در استان تهران به نسبت فروردین امسال و سال گذشته ۴۵ درصد کاهش داشته است.»
فروزش طبق آمار ثبت‌شده دراداره کل پزشکی قانونی استان تهران به آمار فوتی‌ها اشاره می‌کند: «آمار فوت ناشی از تصادفات رانندگی در اسفند سال ۹۸ تعداد ۸۴ مورد به ثبت رسیده است و در اسفند سال ۹۷ این آمار ۹۹ نفر بوده است و در مقایسه ۱۵.۱ کاهش داشته است.»
کاهش همسر آزاری دردوره قرنطینه
فروزش با اشاره به اعلام شبکه‌های مجازی و همچنین شبکه‌های معاند که افزایش آمار همسر آزاری در شرایط قرنطینه را اعلام می‌کنند توضیح می‌دهد: «امارثبت شده در اداره کل پزشکی قانونی استان تهران خلاف این ادعا را ثابت می‌کند. آنچه در آمار پزشکی قانونی استان تهران ثبت‌شده است کاهش ۳/۹ همسر آزاری در اسفند سال ۹۸ در مقایسه با اسفند سال ۹۷ است.
در پزشکی قانونی هم شیرینی پخش می‌کنند
فکرش را هم نمی‌توانید بکنید که یکی از مراجعه‌کنندگان پزشک قانونی با شیرینی وارد این مرکز شود به نیت تشکر و قدرانی از پزشک یکی از مراکزپزشکی قانونی» این را «مهدی فروزش» به نقل از کارشناسان پزشکی قانونی تعریف می‌کند و ادامه می‌دهد: «اوایل اسفند یکی از مراجعه‌کنندگان برای معاینه سرپایی صدمات ناشی از تصادفی به یکی از مراکز پزشکی قانونی استان تهران مراجعه می کند ودر حین ارایه شرحال و معاینه پزشکی از درد قفسه سینه شکایت می‌کرد. پزشک مرکز بعد از معاینات پزشکی و بررسی عکس ساده قفسه سینه و بصورت کاملا اتفاقی و با وجود تب خفیف، شواهدی از ابتلا به ویروس کرونا را در عکس قفسه سینه مشاهده می کند و بر همین اساس ضمن معرفی نامبرده به مراجع ذیصلاح، انجام سی‌تی‌اسکن قفسه سینه برای او پیشنهاد می شود تا علت شکایت از درد در ناحیه ریه و قفسه سینه بررسی شود و با انجام اقدامات فوق، زمینه تشخیص زود هنگام کرونا و درمان متعاقب آن فراهم میشود .لذا این مراجعه‌کننده بعد از بهبودی کامل برای تشکر از پزشک معاینه کننده در پزشکی قانونی از بابت تشخیص به موقع بیماری وی که این اقدام علاوه بر اینکه در نتیجه گیری مطلوب درمان وی موثربوده است از انتقال این ویروس و جلوگیری از ابتلا به افراد دیگر در طی دوره نهفتگی بیماری نیزنقش داشته است به مرکز پزشکی قانونی مراجعه می‌کند. اتفاقی که در پزشکی قانونی به دلیل مراجعان نزاع، تصادفات و...... کمتر رخ می‌دهد. این اتفاق برای ما خاطره شده است که پزشکان این سازمان هم در شرایط بحرانی جامعه می‌توانند در بهبود و شناسایی بیماران تأثیرگذار باشند.»
