با گسترش ویروس کرونا در جهان، بازار شایعات و شبهات در فضای مجازی، داغ‌تر از قبل شده است. اخیراً در برخی کانال‌ها ادعا شده که حدیثی از امیرالمؤمنین (ع) وجود دارد که ۱۴۰۰ سال پیش از وقوع اپیدمی گسترده ویروس کرونا و اتفاقات پس از آن خبر داده است.
متن شبهه:
حدیث عجیبی که ٩٠٠ سال پیش نقل شده: ابو علی دبیزی (متولد ۵۶۵ ق) در کتاب عظائم الدهور ـ مکتبه امیرالمؤمنین (ع) علامه امینی ـ از حضرت امیرالمؤمنین (ع) نقل کرده است: «در زمان بیستم، قرن‌ها و قرن‌ها و قرن‌هایی است و دنیا به «کورون» مبتلا می‌شود، به خاطر فعل (گناه) انسان‌های گمراه، این بیماری بزرگانشان را می‌میراند و کوچک‌ترها را زنده می‌گذارد؛ قدرتمندان از آن می‌ترسند و ضعفا از آن سالم نمی‌مانند. ... «حلقوم و ریه‌ها» را پر می‌کند؛ هیچ حجامتی نفعی برای آن ندارد و هر کس جلو دهانش را ببندد نیز به او حمله می‌کند؛ ... شروعش از «خفاش چین» است و «روم» (ایتالیا) با ناله و ناراحتی به استقبالش می‌رود؛ اماکن از اهلش خالی می‌شود و تمام اقوام لشکریانشان را به کمک می‌گیرند علیه آن، «اروپا» از آن به ضجه در می‌آید... نمازها تعطیل می‌شود ... سپس غم واندوه از امت برطرف می‌گردد با رجوع به سوی خدا و با تضرع به خدای متعال و صلوات بر انبیا و ائمه علیهم السلام، تتمه (و تمامی) حق می‌آید ـ کنایه از ظهور امام زمان (عج) ـ و باطن‌ها طلب نور می‌کنند با تضرع به سوی خدا و صلوات بر پیامبر و آلش».*
به گزارش فارس حجت‌الاسلام مصطفی عباسی کارشناس حدیث درباره این حدیث ادعایی پاسخ می‌دهد:
الف) در هیچ یک از مجامع روایی نه شیعه و نه اهل سنت، نه متقدم و نه متاخر، هرگز حدیثی به چنین مضامینی نیامده است. حتی عالمان شیعی به خاطر اهمیت بسیار ویژه مسأله مهدویت، تمام اهتمام خود را صرف کردند تا همه اخبار و احادیث مربوط به حوادث و اتفاقات آخرالزمان را در قالب ملاحم و فتن جمع‌آوری و حفظ کنند، اما در چنین کتاب‌هایی نیز ما هرگز مضامینی شبیه به این متن بالا نمی‌یابیم.
ب) در تراجم علما و معاجم رجالی، اصلاً شخصیتی به نام ابوعلی دبیزی وجود ندارد، بلکه شخصیتی ساختگی و موهوم است.
ج) در معاجم کتاب‌شناسی هرگز کتابی با عنوان «عظائم الدهور» توسط هیچ مؤلفی نوشته نشده است.
اما چرا برای ایجاد این شایعه، هم نام مؤلف و هم نام کتاب را جعل کردند؟
چون اگر این متن را به یک عالم مشهور و یا کتابی موجود منتسب می‌کردند با رجوع به آن کتاب می‌فهمیدیم که چنین متنی در آن وجود ندارد. بنابراین هم نام کتاب و هم نام مؤلف را جعل کردند تا وقتی مخاطبان، کتاب ادعا شده را به خاطر نایاب بودنش، در دسترس خود نبینند، نتوانند به آن کتاب رجوع کنند تا از صحت و سقم آن با خبر شوند، لذا نمی‌توانند به بطلان این حدیث ادعا شده حکم کنند.
د) متن عربی، در قالب یک قصیده است و هرگز نه سیاقش و نه استخدام کلماتش به قالب حدیث و روایت شباهت ندارد. زیرا برخی از مفرداتی که در این حدیث به کار رفته کلماتی نیستند که در عصر امیرالمؤمنین (ع) ـ که افصح الناس در عصر خویش بود ـ وجود داشته باشد؛ مانند کلمه «روم الطیلان» که نام ایتالیاست.
م) اگر ائمه اطهار (ع) می‌خواستند به مردم عصر خویش اتفاقات آخرالزمان را خبر دهند، به گونه‌ای بیان می‌کردند که برای آن مردم قابل فهم و درک باشد. در حالی که کلمه «کرون» برای آنان قابل درک نبود که به چه معناست، بلکه دارای ابهام گسترده در ذهن مخاطبان حدیث است. چون هرگز کلمه کرون در معاجم لغوی به معنای یک بیماری نیامده است تا آنان با استعمال این کلمه، ذهنشان به سمت این بیماری منصرف و متبادر شود؛ بلکه کلمه «کرون» در لغت عرب، یا جمع «کره» است و یا نام روستایی از روستاهای اصفهان قدیم بوده است.
این شایعات که اتفاقاً برای قابل پذیرش کردنش آن را منتسب به ائمه اطهار (ع) می‌کنند، هدفی جز گسترش ترس و خوف و ناامیدی و گسترش گمانه‌زنی‌ها در مورد آخرالزمان و ایجاد انزجار از معاصر بودن با عصر متصل به ظهور به خاطر وجود بلایای زیادش ندارد.
پی‌نوشت:
شعر جعلی منتسب به امیر مومنان، علی علیه‌السلام:
عندما تحین العشرون/ قرون وقرون وقرون
یجتاح الدنیا کورون/ من فعل البشر الضالون
فیمیت کبارهم/ و یستحیی صغارهم
یخشاه الاقویاء/ و لا یتعافى منه الضعفاء
یفتک بساکنی القصور/ و لا یسلم منه ولات الامور
یتطایر بینهم کالکرات/ ویلتهم الحلقوم والرئات
لا تنفع معه حجامه/ و یفترس من أماط لثامَه
یصیب السفن ومن فیها/ و تخلو السحب من راکبیها
تتوقف فیه المصانع/ و لا یجدون له من رادع
مبدؤه من خفاش الصین/ و تستقبله الروم بالآنین
و تخلو الاماکن من روادها/ و تستعین الاقوام بأجنادها
یضج منه روم الطلیان/ و لا یشعر من جاورهم بأمان
یستهینون بأول اجتیاحه/ و ییأس طبهم من کفاحه
یتناقلون بینهم اخباره/ و یکتشفون بلا نفعٍ اسراره
یخشاه الاخیار والفساق/ و یدفنون ضحایاه فی الاعماق
تتعطل فیه الصلوات/ و تکثر فیه الدعوات
و تصدق الناس ما یشاع/ و تشتری کل ما یباع
ممالک الارض منه فی خسارة/ تعجز عن محاربته وانحساره
فی زمن قل الصدق فی التعامل/ وشح الاحسان فی المقابل
ثم تنکشف الغمة عن الامة/ بالرجوع الى الله تاتی التتمة
و تستنیر الضمائر المستهلکة/ بالتضرع الى الله والصلاة على الانبیاء والائمة
