بررسی و تبیین دیدگاه‌های احزاب سیاسی درباره بودجه و مالیات در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران تحت عنوان بدون تعارف با حضور سیدمهدی زری‌باف نامزد انتخاباتی لیست جبهه پایداری و مهدی موحدی نامزد انتخابات لیست جریان عدالتخواه برگزار شد. همچنین قرار بود احسان خاندوزی نامزد انتخاباتی لیست شورای ائتلاف نیروهای انقلاب و یک نامزد انتخاباتی لیست شورای هماهنگی اصلاح‌طلبان حضور داشته باشند که در این جلسه حاضر نشدند.
* عوامل بیرونی نباید بتواند روی اقتصاد ما اثر تخریبی بگذارد
به گزارش فارس موحدی در این نشست با بیان اینکه سند بودجه، سند اقتصادی سیاسی کشور است که به نوعی تعادل اقتصادی سیاسی کشور را نشان می‌دهد تصریح کرد: به نوعی می‌توان تشخیص داد که کشور در چه عرصه‌ای دچار اشکال است و باید برطرف شود، بودجه اثر خود را در سال‌های بعد خواهد گذاشت، یکی از نکات دیگر نزاع همیشگی را در قانون اساسی با نظام سلطه تعریف کردیم نه به آن معنا که دنبال جنگ باشیم نمی‌شود بگوییم با این نظام جنگ داریم اما مذاکره و صحبت کنیم و طرف مقابل می‌گوید اگر از آرمان‌ها کوتاه نیایید مقابل شما می‌ایستیم، در جنگ نمی‌توان سلاح نداشت باید حداقل دژ را مستحکم کرد، شرط اول و عقل این است عوامل بیرونی و پیرامونی نتواند روی ما اثر مخرب بگذارد.
این کارشناس اقتصادی افزود: مشکلات اقتصادی و بیرونی را می‌دانستیم اما گامی در جهت اصلاح آن برنداشتیم از سال 72 مقام معظم رهبری می‌گویند از درآمد نفت جدا شویم و آذر ماه 97 در نامه‌ای به رئیس جمهور مطرح شد که اصلاح ساختاری بودجه صورت بگیرد، سؤال این است که چه زمانی قرار است اتفاق بیفتد و اساساً منظور چیست؟ باید به گونه‌ای باشد که بودجه و اقتصاد مصون از شوک‌های تحریمی نفت باشد اگر نفت قطع شد که می‌گویند 2 میلیون و 200 هزار بشکه صادرات داشتیم و از این محل درآمدی کسب نشد در بودجه مشکلی ایجاد نکند.
* نظام مالیاتی یکی از ناعادلانه‌ترین نظامات کشور است
وی تأکید کرد: اگر نفت تحریم شود چه اتفاقی می‌افتد؟ باید برای جبران درآمدها به سمت نظام مالیاتی برویم یکی از ناعادلانه‌ترین نظامات، نظام مالیاتی است، عملاً مالیات فعلی جوابگوی نیازها نیست و فشار به طور مستقیم به بدنه ضعیف جامعه می‌رسد.
موحدی با طرح این سؤال که چه اقدامی می‌توان انجام داد، بیان داشت: اینکه مشکلات به آینده موکول شود، با طعم تورم، چرا که از بانک قرض می‌گیرد و بانک خلق پول می‌کند بنابراین اصلاحات بودجه صوری است و نه ساختاری. همچنین بودجه اعتیاد به نظام بانکی دارد و طبیعتاً نمی‌توان یکباره آن را جدا کرد به همین علت به فروش اموال و دارایی روی می‌آورد.
* دولت نسبت به جدا کردن بودجه از نفت نگاه انفعالی دارد
این اقتصاددان عنوان کرد: سال قبل 5 هزار میلیارد تومان در بودجه فروش اموال و دارایی پیش‌بینی شده بود که محقق نشد و برای سال 99، هزار درصد افزایش یافته مثل معتادی می‌ماند که فرش زیر پای خود را بفروشد. در سمت هزینه‌های بودجه انگیزه‌ای برای کاهش وجود ندارد و راهی برای اصلاح ساختار مصارف نداریم. دو برنامه برای این موضوع پیش‌بینی میشود ناظر به اصلاحی است که ساختاری و ترمیم نظام مالیاتی که بتواند ما را از منجلاب نجات دهد.
وی با بیان اینکه دولت می‌گوید بودجه سالانه را بدون تکیه به نفت تهیه کرده است، گفت: این یک دروغ بزرگ است، دولت نگاه انفعالی دارد، بعد از آنکه شوک تحریمی به وجود آمد و چاره‌ای وجود نداشت به دنبال این کار رفتیم بنابراین حرکت فعالی نداشته و بر سر انفعال بود وقتی می‌گوییم باید مستقل از نفت بشویم یعنی به سمت درآمدهای پایدار حرکت کنیم که به این سمت نرفتیم. 40 درصد درآمد بودجه با مالیات است این چگونه مستقل شدن از نفت تلقی میشود. الان حدود 300 هزار بشکه نفت صادرات میشود، آقایان برای سال 99، یک میلیون بشکه با قیمت 60 دلار پیش‌بینی کرده‌اند که درآمد آن 48 هزار میلیارد تومان بوده و حدود 10 هزار میلیارد تومان آن امکان تحقق دارد و 16 درصد درآمدهای بودجه را پوشش می‌دهد.
* چطور میشود اموال دولت را بدون قاعده فروخت
این اقتصاددان به فروش اوراق در بودجه اشاره کرد و گفت: طی پیشنهادی قرار است بانک‌ها اوراق دولت را بخرند و آن را وثیقه نزد بانک مرکزی کنند و 80 درصد رشد فروش اوراق داریم که با طعم تورم است، بانک‌های ورشکسته نیاز به منابع دارند که خلق پول می‌کنند و اوراق می‌خرند و مجدداً موضوع افزایش نقدینگی مطرح میشود.
وی به بحث فروش اموال و دارایی‌ها اشاره کرد و گفت: اکنون ببینید چه افتضاحی در خصوصی‌سازی داریم حالا چطور میشود اموال را بدون قاعده فروخت. اگر شوک تورمی دیگری وجود داشته باشد مردم توان ندارند و مخالف رأی آوردن کلیات بودجه بودیم که با تلاش آقای تاجگردون رئیس کمیسیون بودجه و تلفیق به تصویب رسید، اگر سال 1400 شوک قیمتی داشته باشیم مردم زیر چرخ‌دنده‌های این مدل خرد خواهد شد.
* سه کارکرد اصلی نظام مالیاتی
وی ادامه داد: مالیات عایدی ملک یکی از پایه‌های مالیاتی است که بیش از جنبه درآمدی منجر به کاهش سوداگری و سفته‌بازی میشود.
این نامزد لیست عدالتخواه، نظام مالیاتی بایسته را دارای سه کارکرد درآمدی، توزیعی و تنظیمی دانست و افزود: مالیات به GDP در ایران 7.5 درصد، ترکیه 15 درصد، کشورهای اروپایی 30 درصد، کشورهای نوردیک بالای 50 درصد است. کارکرد توزیعی بدان معنا است که از چه کسی در نظام مالیاتی، مالیات گرفته شود یا نشود و شکاف و نابرابری صورت نگرفته و عدالت مستقر باشد. در نظام مالیاتی آمریکا یک درصد ثروتمند 60 درصد مالیات را پرداخت می‌کنند و در کشور ما یک درصد ثروتمند 5 درصد مالیات پرداخت می‌کند. نظام مالیاتی این گونه است که از حقوق‌بگیران راحت مالیات می‌گیریم و نه از مشاغلی مانند طلافروشی، آهن‌فروشان، پزشکان، وکلا و امثال آنها.
* سلبریتی‌ها نباید از مالیات معاف باشند
این اقتصاددان تأکید کرد: مالیات سمت تولید باید کاهش یابد، در کشورهای پیشرفته این مالیات زیر 10 درصد است که برای ما 30 درصد است نباید به اسم فرهنگ مثلاً تهیه‌کننده فیلم‌های چند ده میلیاردی سلبریتی‌ها و انتشارات حوزه‌های آموزشی که گردش مالی بالایی دارند معاف از مالیات باشند.
موحدی با تأکید بر اینکه باید مالیات مجموع درآمد اخذ شود، گفت: وقتی یک فرد از محل‌های مختلف درآمد دارد باید یک اظهارنامه بدهد و کد ملی و حساب بانکی آن سنجیده شود تا مثلاً به اسم یک بچه برای فرار مالیاتی که 700 ماشین خارجی به کشور وارد شده رخ ندهد. فردی در ایران داریم که 2 هزار خانه دارد و احتکار کرده تا گران‌تر بفروشد. اگر در آمریکا کسی سالانه زیر 40 هزار دلار درآمد داشته باشد یارانه می‌گیرد. مالیات CGT ماهیت سرمایه‌‌ای را از بازار مسکن می‌گیرد و آن را مصرفی می‌کند، بحث کردن با صندوق رأی باعث ایجاد مجلس ناکارآمد میشود.
* در همه کشورهای پیشرفته قانون مدیریت تعارض منافع وجود دارد
وی به تضاد منافع و مدیریت تعارض منافع در تصمیم‌گیری‌ها اشاره کرد و گفت: در کشور آمریکا و کانادا و کشورهای پیشرفته قانون تعارض منافع دارند مثلاً در کانادا اگر کسی مسؤول شود چگونه باید زندگی کند، نخست‌وزیر جوان کانادا که اخیرا این قانون را نقض کرده بود و کل کاری که انجام داده بود این بود که یک بلیط که متعلق به شخص نخست‌وزیر است را برای خانواده‌اش نیز استفاده کرده بود اما در کشور ما چنین قانونی وجود ندارد، در مجلس آخوندی وزیر راه و شهرسازی هر بار که استیضاح شد رأی بالاتری آورد، مشکل نمایندگان در وزارت راه و شهرسازی حل می‌شد بنابراین باید نطق، رأی، درآمد و رفتار هر نماینده شفاف شود.
* نباید درهای چرخان روی نمایندگان باز باشد
این اقتصاددان خاطرنشان کرد: نباید درب‌های چرخان به روی نمایندگان باز باشد و در شرکت‌های دولتی که حیات خلوت محسوب می‌شوند پای آقازاده‌ها باز شود. این قاعده بازی باید به هم بخورد و معمولاً توسط کسانی انجام خواهد شد که در آن منفعت نداشته باشند. یک نماینده‌ای تعریف می‌کرد که جلسه‌ای در بانک مرکزی برگزار شد و دو سکه بهار آزادی به نمایندگان دادند، چرا نماینده‌ای که از مجلس حقوق می‌گیرد از بانک مرکزی سکه دریافت کند. باید زیر میز زد که چرا این اتفاق می‌افتد؟ نباید نماینده در دوره نمایندگی عضو هیأت علمی دانشگاه شود و اشتغال در شرکت‌ها داشته باشد.
