رئیس جمهور آمریکا به‌تازگی گفته است تا قبل از برگزاری انتخابات پارلمانی رژیم صهیونیستی (دوم مارس ۲۰۲۰) از طرح معامله قرن رونمایی خواهد کرد. ترامپ از دو رقیب انتخابات پارلمانی رژیم صهیونیستی دعوت کرد به آمریکا سفر کنند تا درخصوص معامله قرن با آنان گفتگو کند. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر و بنی گانتس رهبر حزب آبی ــ سفید رژیم صهیونیستی این دعوت را پذیرفته‌اند. به‌منظور بررسی ابعاد مختلف معامله قرن و تأثیر آن بر انتخابات رژیم صهیونیستی و تحولات فلسطین گفت‌وگویی با دکتر هادی برهانی استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران انجام دادیم که متن آن به‌شرح ذیل است.
شما میدانید آمریکا از رونمایی طرح معامله قرن تا پیش از برگزاری انتخابات پارلمانی رژیم صهیونیستی خبر داده است، چرا رئیس جمهور آمریکا این زمان را برای رونمایی از این طرح انتخاب کرده است و علل و انگیزه‌های او چیست؟
هادی برهانی: انگیزه‌های مختلفی قابل پیش‌بینی است، یکی از آنها احتمال دارد به‌نوعی کمک به نتانیاهو باشد تا در انتخابات پارلمانی سوم رژیم صهیونیستی بتواند در موقعیت بهتری قرار بگیرد. مورد دیگر پاسخ به افکار عمومی جهان به‌ویژه در کشور‌های اروپایی و غربی است. اروپاییان برای پایان دادن به اختلافات فلسطینیان با رژیم صهیونیستی از طرح تشکیل دو دولت (فلسطینی ــ صهیونیستی) کنار یکدیگر حمایت می‌کنند، اما از هنگامی که نتانیاهو در تل‌آویو به هرم قدرت صعود کرده، طرح تشکیل دو دولت را عملاً کنار گذاشته است و ترامپ نیز با او همراهی کرده است، در چنین شرایطی، (از نگاه آنها) طرح صلحی برای پایان دادن به اختلافات فلسطینیان با رژیم صهیونیستی باید وجود داشته باشد چراکه طرح صلح قبلی به‌دلیل تندروی‌های نتانیاهو عملاً از میدان خارج شده است و دولت واشنگتن که با این موضوع همراهی کرده است باید برای جهان، سازمان ملل و کشور‌های غربی که مدافع مشروعیت طرح تشکیل دو دولت هستند، یک پاسخی داشته باشد.
اگر طرح صلح قبلی کنار رفت چه طرح صلحی جایگزین آن خواهد بود؟ آمریکا برای پاسخ دادن به این سؤال طرح معامله قرن را مطرح کرده است و ضرورت دارد همچنان درباره این طرح صحبت کند و بگوید "اگر طرح تشکیل دو دولت کنار گذاشته شد، ما یک طرح بهتری داریم که همان معامله قرن است و این طرح می‌تواند به درگیری‌ها در فلسطین و منطقه غرب آسیا پایان دهد".
بخش‌هایی از طرح معامله قرن در رسانه‌ها مطرح شده است که در واقع می‌توان عادی‌سازی روابط کشور‌های عربی با رژیم صهیونیستی را زمینه‌ساز چنین طرحی دانست. طی چند سال اخیر شاهدیم که مناسبات برخی کشور‌های حاشیه جنوبی خلیج فارس به‌طور غیررسمی با تل‌آویو افزایش پیدا کرده است، سکوت کشور‌های عربی در قبال این طرح را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
برهانی: برخی کشور‌های عربی به‌ویژه عربستان، امارات و از همه بدتر بحرین موضع‌شان در برابر رژیم صهیونیستی بسیار ضعیف شده و این موضوع در تاریخ منطقه بی‌سابقه است، اما آن چیزی که مطرح می‌شود مثلاً اینکه کشور‌های عربی راضی شده‌اند با تل‌آویو روابط داشته باشند، بخش زیادی از این مسئله محصول تبلیغات صهیونیست‌ها است.
اگر شما توجه کنید، در تبلیغات رسمی و غیررسمی رژیم صهیونیستی این موضوع را خواهید دید، مثلاً نتانیاهو می‌کوشد تا نشان دهد کشور‌های عربی با او در تماس هستند و تمایل دارند که با تل‌آویو روابط داشته باشند، به‌هرحال، چنانچه در خبر‌ها دقت شود، ملاحظه خواهد شد که تمایل عربستان و امارات به برقراری مناسبات با رژیم صهیونیستی به آن اندازه‌ای نیست که واشنگتن و تل‌آویو خواستار آن هستند، در حقیقت، آمریکا و رژیم صهیونیستی از این بابت ناراضی هستند.
علت این نارضایتی آن است که واشنگتن و تل‌آویو، عربستان، امارات و بحرین را در موقعیت بسیار ضعیفی می‌بینند که تحت فشار ایران در منطقه قرار دارند لذا آمریکا از این بابت به کشور‌های مزبور فشار سنگینی وارد می‌کند تا دربرابر رژیم صهیونیستی کوتاه بیایند.
در اینجا باید به این نکته اشاره کنم عربستان در سال ۲۰۰۲ طرح صلحی را برای پایان دادن به درگیری‌های فلسطینیان با رژیم صهیونیستی ارائه داد که براساس قطعنامه‌های سازمان ملل بود، اما تل‌آویو حاضر نیست که بر اساس قطعنامه‌های مزبور عمل کند و خیلی بیشتر از آن می‌خواهد لذا کشور‌های عربی مثل عربستان و امارات در شرایط عادی نمی‌توانند با سیاست فعلی تل‌آویو موافقت کنند چراکه تل‌آویو در طرح صلحی که دارد و معامله قرنی که آمریکا مطرح کرده است، هیچ حق و حقوقی برای فلسطینیان قائل نیست.
با توجه به مخالفت فلسطینی‌ها با معامله قرن در صورتی که از طرح معامله قرن رونمایی شود فلسطین چه سرنوشتی در پیش خواهد داشت؟ فلسطینی‌ها به‌سمت مبارزه مسلحانه پیش خواهند رفت یا مجبور می‌شوند با تل‌آویو تعامل کند یا وضعیت به همین صورت فعلی ادامه پیدا خواهد کرد؟
برهانی: بنده شک دارم که طرح معامله قرن به‌طور کامل رونمایی شود، ممکن است یک چیزی مبهم به مسائل مبهمی که قبلاً گفته‌اند، اضافه کنند تا بتوانند یک پرستیژی به خود بگیرند که "بله، معامله قرن همچنان وجود دارد و زنده است و داریم روی آن کار می‌کنیم"، اما اگر بخواهد معامله قرن به‌صورت کامل و شفاف مطرح شود، قطعاً هیچ گروه فلسطینی حتی "ساف" و محمود عباس (ابومازن) رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین به‌همراه کشور‌های عربی نمی‌توانند با این طرح موافقت کنند.
این مسئله برای سیاست آمریکا در غرب آسیا ایجاد مشکل خواهد کرد. اگر ترامپ می‌خواهد سیاست و اقدامی را به منطقه تحمیل کند، آن را به بعد از انتخابات ریاست جمهوری موکول خواهد کرد. چنانچه این سیاست یا اقدام قبل از انتخابات مزبور انجام شود، کشور‌های عربی چاره‌ای جز مخالفت ندارند و این مخالفت به‌ضرر ترامپ تمام خواهد شد.
برخی تحلیلگران بر این باورند که ترامپ برای اینکه رأی صهیونیست‌های مقیم آمریکا و مسیحیان صهیونیست این کشور را در انتخابات ریاست جمهوری به دست آورد، از طرح معامله قرن رونمایی می‌کند، به‌اضافه اینکه یک کمکی به نتانیاهو کرده باشد تا در انتخابات پارلمانی رژیم صهیونیستی پیروز شود، نظر شما در این زمینه چیست؟
برهانی:اینکه ترامپ می‌خواهد به نتانیاهو در انتخابات پارلمانی رژیم صهیونیستی کمک کند، در این زمینه تردیدی نیست و احتمالاً راه‌های مختلف را بررسی می‌کند تا این کار انجام شود. رقبای انتخاباتی نتانیاهو از جمله رهبر حزب آبی ــ سفید از دولت او ناراضی هستند که "چرا نتانیاهو اقداماتی انجام می‌دهد که باعث دخالت (آمریکا) در امور داخلی اسرائیل تلقی می‌شود؟ "، در حقیقت، این دخالت به‌نوعی جانبداری از یک حزب و گروه در صحنه سیاسی محسوب می‌شود.
در این موضوع یعنی دخالت آمریکا در امور سیاسی رژیم صهیونیستی شکی وجود ندارد، اما در پاسخ به آن بخش از سؤال شما که گفتید: "ترامپ می‌خواهد با رونمایی از طرح معامله قرن طرفداران رژیم صهیونیستی و مسیحیان صهیونیست را از خود راضی کند تا به‌نفع او رأی دهند"، حقیقت این است که آنان از ترامپ راضی هستند، چرا که هیچ حکومتی در آمریکا به‌اندازه دولت ترامپ به رژیم صهیونیستی کمک نکرده است.
چرا کشور‌های عربی به رونمایی از طرح معامله قرن واکنش چندانی از خود نشان ندادند؟
برهانی: کشور‌های عربی محافظه‌کار همچون عربستان و امارات وضعیت خود را در منطقه نامناسب می‌دانند. آنها در باتلاق یمن گرفتار شده‌اند و در سوریه، عراق و لبنان تحولات به‌ضررشان در جریان است، در حقیقت، اولویت اول، دوم و سومشان ایران و هم‌پیمان این کشور در منطقه است لذا آنها اصلاً تمایلی ندارند که وارد بحث فلسطینی با رژیم صهیونیستی بشوند.
عربستان، امارات و کشور‌های همسوی آنها آمریکا و رژیم صهیونیستی را تنها حامی برای خود می‌بینند که می‌توانند در برابر آنچه فشار ایران خوانده می‌شود، از آنها دفاع کنند، لذا کشور‌های مزبور در برابر موضع‌گیری تند واشنگتن و تل‌آویو در قبال مسئله فلسطین سکوت می‌کنند.
