قطعاً برایتان پیش آمده است که برای انجام خیلی از امور یا حتی برای استخدام ملزم به ارائه گواهی عدم سوء پیشینه کیفری شده اید لذا ممکن است این سوال برایتان پیش آمده باشد که سوء پیشینه کیفری چیست و شامل چه جرائمی می‌شود در این مقاله قصد داریم تعریفی از سوء پیشینه کیفری ارائه دهیم و شما را با جرائمی که منجر به سوء پیشینه کیفری می‌شوند آشنا کنیم.
منظور از سوء پیشینه کیفری چیست؟
به گزارش فرارو به طور کلی اگر شخصی مرتکب برخی از جرائم که در قانون ذکر شده است گردد صلاحیت انجام برخی از امور و صلاحیت عهده دار شدن برخی از مسئولیت ها، تکالیف، امتیازات و همچنین بهره مندی از برخی از حقوق اجتماعی را که در حالت طبیعی تمام افراد جامعه از آن بهره‌مند هستند را به صورت موقت و همیشگی از دست می‌دهد.
توجه به این نکته ضروری است که هرگاه فردی مرتکب هر جرمی شود و به موجب حکم قطعی دادگاه محکوم گردد در سجل کیفری شخص درج می‌شود، اما ارتکاب بعضی از جرائم فقط باعث می‌شود که شخص از حقوق اجتماعی مقرر در قانون برای همیشه یا برای مدت زمان مشخص محروم گردد که به اینگونه محکومیت‌هایی که شخص را از حقوق اجتماعی محروم می‌سازد محکومیت موثر کیفری یا سوء پیشینه گفته می‌شود.
لازم به ذکر است که فقط اینگونه جرائم که سبب محرومیت از حقوق اجتماعی فرد می‌شود (محکومیت موثر کیفری) در گواهی‌های صادره از مراجع ذی ربط تحت عنوان سوء پیشینه کیفری منعکس می‌گردد که باعث می‌شود به طور مثال از اشتغال فرد جلوگیری شود.
منظور از مجازات تبعی چیست؟
به موجب ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی محکومیت قطعی کیفری در جرائم عمدی پس از اجرای حکم یا شمول مرور زمان در مدت زمان مقرر در این ماده محکوم را از حقوق اجتماعی تحت عنوان مجازات تبعی محروم می‌کند:
۱- هفت سال در محکومیت به مجازات‌های سالم حیات و حبس ابد از تاریخ توقف اجرای حکم اصلی
۲- سه سال در محکومیت به قطع عضو، قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت وارد شده بیش نصف دیه مجنی علیه (شاکی) باشد، نفی بلد (تبعید) و حبس تا درجه چهار (منظور حبس بیش از ۵ سال است)
۳- دو سال در محکومیت به شلاق حدی (منظور مجازات‌هایی است که در شرع برای آن شلاق تعیین شده است مثل شرب خمر یا رابطه نامشروع)، قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت وارد شده نصف دیه مجنی علیه یا کمتر از آن باشد و حبس درجه پنج (منظور جرمی است که مجازات آن حبس بیش از ۲ تا ۵ سال است)
لازم به ذکر است که در غیر موارد فوق مراتب محکومیت در پیشینه کیفری محکوم درج می‌شود لیکن در گواهی‌های صادره از مراجع ذیربط منعکس نمی‌گردد یعنی اگر کسی مرتکب جرمی غیر از جرائم فوق گردد مراتب محکومیت در پیشینه کیفری وی درج می‌شود، اما در صورت لزوم برای وی گواهی عدم سوء پیشینه صادر می‌گردد؛ بنابراین در صورتی که فردی مرتکب مجازات‌های مقرر در ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی گردد با گذشت مدت زمان‌های فوق اعاده حیثیت می‌شود و وضعیتش مانند وضعیت قبل از ارتکاب جرم می‌گردد در واقع آثار تبعی محکومیتش از بین می‌رود و در صورت نیاز می‌تواند گواهی عدم سوء پیشینه دریافت کند.
منظور از حقوق اجتماعی که فرد از آن محروم می‌گردد چیست؟
طبق ماده ۲۶ قانون مجازات اسلامی حقوق اجتماعی به شرح ذیل است:
الف. داوطلب شدن در انتخابات ریاست جمهوری، مجلس خبرگان رهبری، مجلس شورای اسلامی و شورا‌های اسلامی شهر و روستا
ب- عضویت در شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام یا هیأت دولت و تصدی معاونت رئیس جمهور
پ- تصدی ریاست قوه قضائیه، دادستانی کل کشور، ریاست دیوان عالی کشور و ریاست دیوان عدالت اداری
ت- انتخاب شدن یا عضویت در انجمن‌ها، شوراها، احزاب و جمعیت‌ها به موجب قانون یا با رأی مردم
ث- عضویت در هیأت‌های منصفه و امناء و شورا‌های حل اختلاف
ج- اشتغال به عنوان مدیر مسؤول یا سردبیر رسانه‌های گروهی
چ- استخدام و یا اشتغال در کلیه دستگاه‌های حکومتی اعم از قوای سه گانه و سازمان‌ها و شرکت‌های وابسته به آن ها، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، نیرو‌های مسلح و سایر نهاد‌های تحت نظر رهبری، شهرداری‌ها و مؤسسات مأمور به خدمات عمومی و دستگاه‌های مستلزم تصریح یا ذکر نام برای شمول قانون بر آن‌ها
ح- اشتغال به عنوان وکیل دادگستری و تصدی دفاتر ثبت اسناد رسمی و ازدواج و طلاق و دفتریاری
خ- انتخاب شدن به سمت قیم، امین، متولی، ناظر یا متصدی موقوفات عام
د- انتخاب شدن به سمت داوری یا کارشناسی در مراجع رسمی
ذ-ا ستفاده از نشان‌های دولتی و عناوین افتخاری
ر- تأسیس، اداره یا عضویت در هیأت مدیره شرکت‌های دولتی، تعاونی و خصوصی یا ثبت نام تجارتی یا مؤسسه آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و علمی
لازم به ذکر است در مورد بند‌های الف، ب. و پ. شخص به طور دائم محروم می‌شود.
مدارک لازم جهت دریافت گواهی عدم سوء پیشینه کیفری
۱- اصل و کپی شناسنامه
۲- اصل و کپی کارت ملی
۳- یک قطعه عکس جدید رنگی تمام رخ زمینه سفید بدون عینک (برای خانم‌ها بدون آرایش)
۴- معرفی نامه از محل کار و یا تکمیل فرم درخواست
۵ – همراه داشتن کد پستی ۱۰ رقمی به همراه آدرس کامل پستی
۶ – پرداخت ۲۵ هزار تومان (به حساب نیروی انتظامی و ذیحسابى دادگسترى استان تهران)
لازم به ذکر است که برای دریافت گواهی مذکور باید به دفاتر پلیس + ۱۰ مراجعه کنید بعد از مدتی گواهی عدم سوء پیشینه کیفری یا سوء پیشینه به نشانی ارائه شده ارسال خواهد شد.
