رئیس جمهوری ایران بعد از 19 سال در این سطح و در مقصد دوم سفرش و پس از مالزی به ژاپن می‌رود تا دیداری دوجانبه با آبه شینزو داشته باشد.
سفری بعد از 19 سال؛ روحانی در توکیو به دنبال چیست؟
به گزارش گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس، «حسن روحانی» رئیس جمهوری اسلامی ایران سه‌شنبه ۲۶ آذر ماه راهی مالزی شد و از آن جا به ژاپن می‌رود تا با «آبه شینزو» نخست‌وزیر ژاپن دیدار و گفتگو کند. این سفر آن هم به فاصله ۶ ماه بعد از سفر آبه به تهران و در حالی که بیش از یک ماه از ورود ایران به گام چهارم کاهش تعهدات برجامی گذشته، توجه تحلیلگران را به خود معطوف کرده است.
رئیس جمهور پیش از ترک تهران و عزیمت به مالزی (مقصد اول این سفر) در تشریح اهداف سفرش به توکیو عنوان کرد: طی این شش سال روابط ۲ کشور به ویژه در دوران نخست وزیری آقای آبه توسعه یافته است. در همه سفرهایی که به نیویورک برای شرکت در اجلاس مجمع عمومی داشته‌ام با نخست وزیر ژاپن دیدار و ملاقات کرده‌ام. در خردادماه امسال نیز ایشان به تهران آمدند، ملاقات با مقام معظم رهبری و اینجانب داشتند و بحث‌های بسیار خوبی راجع به روابط دو جانبه و مسایل مختلف داشتیم.
روحانی با بیان اینکه در سال جاری این سومین دیدار با نخست وزیر ژاپن خواهد بود، گفت: در حال حاضر نودمین سال در روابط سیاسی بین ایران و ژاپن است. ژاپن بعد از انقلاب در ایران فعالیت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های خوب و مهمی داشته است. الان هم راجع به مسایل زیست محیطی با هم مذاکرات تنگاتنگ و خوبی داریم. اگر امروز کاهش روابطی می‌بینیم این کاهش روابط موقت به دلیل فشار ظالمانه آمریکا و تحریم غیرقانونی است. این حرکت و تحریم، ناپایدار خواهد بود و همه کشورهای دنیا می‌خواهند با ایران رابطه نزدیک و خوب داشته باشند مخصوصاً کشورهایی که از لحاظ سنتی روابط خوبی با هم داشته‌ایم.
روحانی با بیان اینکه سفر به توکیو در راستای تسهیل در روابط دوجانبه و گفتوگو درباره مسایل مهم بین ۲ کشور است، گفت: در مذاکرات با آقای آبه در نیویورک و تهران، یکی از مسایل مهم و مورد توجه ژاپن، امنیت منطقه و مخصوصاً امنیت کشتیرانی بود. قاعدتاً در این سفر راجع به امنیت منطقه و همچنین سایر مسایل مورد علاقه، گفتوگو می‌کنیم.
*سفری بعد از ۱۹ سال
به گزارش فارس، سفر روحانی به ژاپن بعد از ۱۹ سال در سطح ریاست جمهوری ایران و در نودمین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک بین ایران و ژاپن صورت می‌گیرد. آخرین سفری که در این سطح انجام شد در اکتبر ۲۰۰۰ میلادی بود و رئیس جمهور وقت ایران به ژاپن رفت.
حسن روحانی در سفر اخیری که «سید عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر خارجه ایران در نیمه اول آذر ماه به عنوان فرستاده ویژه رئیس جمهور به توکیو داشت، پیامی کتبی را برای آبه فرستاد. عراقچی عصر (سه‌شنبه) ۱۲ آذر در دیدار با «آبه شینزو» پیام کتبی حسن روحانی را به وی تقدیم کرد. آبه هم در این دیدار ضمن تشکر از پیام روحانی با اشاره به سفرش به تهران، ضمن ابراز خرسندی از دیدار با مقام معظم رهبری و رئیس جمهوری ایران از استمرار مشورت‌های سیاسی بین دو کشور استقبال کرد.
عراقچی هم مواضع جمهوری اسلامی ایران در برجام را تشریح و اعلام کرد که در صورت برداشته شدن تحریم‌ها، ایران آمادگی دارد به اجرای کامل برجام بازگردد. فرستاده ویژه روحانی همچنین آمادگی ایران برای همکاری و رایزنی‌های بیشتر با ژاپن را اعلام کرد. (اینجا بخوانید)
همزمان با سفر عراقچی به توکیو خبرگزاری ژاپنی کیودو (۱۲ آذر ماه) به نقل از یک منبع آگاه عنوان کرد که ایران پیشنهاد کرده که روحانی به توکیو سفر کند و این دیدار در آینده نزدیک صورت پذیرد.
«محمود واعظی» رئیس دفتر رئیس جمهور ۱۳ آذر ماه در این باره اظهار داشت: آقای شینزو آبه سفری به ایران داشت و از آقای روحانی دعوت کرده بود که به این کشور سفر کند، البته با توجه به دوری راه، معمولاً همه کشورها در سفرهای طولانی سعی می‌کنند سفرها را تجمیع کنند تا در رفت‌وآمد صرفه‌جویی شود بنابراین ما اعلام آمادگی کردیم که به ژاپن سفر کنیم. فرستاده ویژه‌ای نیز از ژاپن به ایران سفر کرده بود و در ملاقات با آقای رئیس‌جمهور، ضمن اعلام پیام نخست‌وزیر ژاپن، از آقای روحانی برای سفر به این کشور دعوت کرد. ما به این دعوت پاسخ مثبت می‌دهیم. این سفر احتمالاً در اواخر این ماه انجام می‌شود و ما آمادگی داریم که به مالزی و ژاپن سفر کنیم.
«سید عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر خارجه ایران ۱۶ آذر ماه در مصاحبه با شبکه «ان اچ کی» ژاپن در وین ابراز امیدواری کرد که سفر رئیس‌جمهور ایران به ژاپن به تقویت روابط اقتصادی دو کشور کمک کند.
پس از آن، روزنامه ژاپن تایمز ۱۷ آذر ماه به نقل از منابع دیپلماتیک گزارش داد که آمریکا با طرح توکیو برای سفر حسن روحانی رئیس جمهور ایران به این کشور موافقت کرده است.براساس این گزارش، یک مقام ارشد آمریکایی به دولت ژاپن پیام داده است که واشنگتن از توکیو خواسته است که نتیجه دیدار روحانی با «آبه شینزو» نخست وزیر این کشور به اطلاع آنها رسانده شود.
بالاخره نخست‌وزیر ژاپن ۱۸ آذر ماه بعد از چند روز گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای اعلام کرد که این کشور در حال رایزنی در خصوص سفر حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران به توکیو در اواخر ماه جاری میلادی است. نخست‌وزیر ژاپن همچنین گفت که او و دولت ژاپن خواهان آن هستند که هر تلاش ممکنی را برای گسترش صلح در منطقه غرب آسیا انجام دهند.
در همین خصوص سید عباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه ایران روز شنبه ۲۳ آذر ماه در نشستی خبری در تبریز درباره سفر روحانی به ژاپن گفت: امیدواریم هر گونه سفر خارجی که توسط دولت‌ها طراحی می‌شود، ثمربخش باشد و اگر احساس کنیم سفری ثمر ندارد قطعا طراحی نخواهد شد؛ سفر آینده رئیس جمهوری کشورمان به ژاپن نیز در همین راستا هست. مراودات تاریخی و سنتی با ژاپن داریم و از مشتریان عمده نفت ما بود که به خاطر برخی مسائل ایجاد شده توسط ایالات متحده مجبور به عدم خرید شدند، گرچه برای ما قابل قبول نیست، اما ما نمی‌خواهیم در مراودات آنان با سایر کشورها دخالتی بکنیم و علاقه‌مند بودیم که کشورهای دوست که با آنها روابط دیرینه داشته‌ایم، قدری به گذشته روابط نگاه می‌کردند. برخی کشورها آینده‌نگری داشتند که امیدواریم این گونه کشورها این آینده نگری را هم داشته باشند.
موسوی با بیان اینکه ژاپن از کشورهای دوست ماست و احساس می‌کنیم که با حسن نیت پیشنهاداتی را ارائه می‌دهد، گفت: پیشنهاداتی هم برای کاهش تنش در منطقه با حسن نیت دارد و جمهوری اسلامی ایران از این حسن نیت استقبال کرده و می‌کند. امیدواریم در سفر آینده رئیس جمهوری برخی اقدامات رو به جلو حرکت کرده و به نتیجه مطلوب برسد.
عباس موسوی روز دوشنبه 25 آذر ماه نیز در نشست هفتگی با خبرنگاران درباره سفر روحانی به ژاپن با بیان اینکه سفر «آبه شینزو» به تهران انجام شد و طبیعی بود سفر رئیس جمهور به ژاپن صورت بگیرد،گفت: روابط ما با کشورها ارتباطی به سایر کشورها ندارد و ما روابط خود را با کشورهای ثالث گره نمی‌زنیم و امیدواریم کشورهای طرف مقابل ما روابطشان با ما را به چراغ سبز و قرمز دیگر کشورها گره نزنند. ما کشورهای مستقلی هستیم با رابطه تاریخی و تمدنی و همواره خواستار گسترش روابط و حامی صلح و ثبات در منطقه و جهان بودیم.
عباس عراقچی نیز در آستانه این سفر به شبکه ان.اچ.کی گفت: ژاپن خریدار قدیمی نفت خام ایران است اما خرید نفت را به دلیل همراهی با تحریم‌های آمریکا متوقف کرده است.امیدواریم دولت توکیو و سازمان‌های این کشور خرید دوباره نفت از ایران را از سر بگیرند. (اینجا بخوانید)
* آبه در تهران
آبه شینزو که ۲۲ و ۲۳ خرداد ماه سفری ۲ روزه به ایران داشت و ضمن رایزنی با حسن روحانی به دیدار رهبر معظم انقلاب رفت. اولین نخست‌وزیر ژاپن بود که پس از سال ۱۹۷۸ میلادی و بعد از چهار دهه به ایران آمد. «تاکئو فوکودا»، آخرین نخست‌وزیر ژاپن بود که در سال ۱۹۷۸ به ایران آمد.
در آستانه سفر آبه برخی رسانه‌ها هدف او را میانجیگری بین ایران و آمریکا قلمداد کردند.در همین زمینه، خبرگزاری «رویترز» این سفر را با هدف میانجی‌گیری بین ایران و آمریکا برشمرد و نوشت: ژاپن به دلیل داشتن روابط نزدیک و طولانی‌مدت با ایران از یک سو و اتحاد با آمریکا از سوی دیگر، جایگاه منحصر به فردی برای میانجیگری بین دو کشور دارد. تا پیش از تشدید تحریم‌ها علیه تهران، ژاپنی‌ها ۱۰ تا ۱۵ درصد نفت خام خود را از ایران خریداری می‌کردند.
البته «سید عباس موسوی» سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه (20 خرداد ماه) در نشست هفتگی‌اش با خبرنگاران سفر آبه را سفری مهم و منحصر به فرد و تاریخی خواند و با اشاره به مواضع و نگرانی‌های دو کشور درباره مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی، گفت که این سفر دوجانبه است و درباره بحث میانجیگری تأکید کرد: «من از واژه میانجیگری استفاده نمی‌کنم، ولی آماده شنیدن نقطه نظرات دوستانمان در زمینه‌های مختلف هستیم.»
به گزارش فارس، بالاخره آبه به تهران سفر کرد و یک روز قبل از آن هم آمریکا پتروشیمی ایران را تحریم کرد. از سوی دیگر همزمان با این سفر دومین حمله به نفتکش‌های تجاری خارجی در دریای عمان صورت گرفت که یکی از این نفتکش‌ها متعلق به ژاپن بود.
نخست‌وزیر ژاپن عصر ۲۲ خرداد ماه سال جاری وارد تهران شد و در مجموعه سعدآباد مورد استقبال رسمی رئیس جمهوری ایران قرار گرفت. او پیش از عزیمت به تهران در فرودگاه توکیو در جمع خبرنگاران گفته بود که می‌خواهد از طریق تبادل صریح دیدگاه‌ها به کاهش تنش‌ها در منطقه کمک کند. آبه همچنین خاطرنشان کرده بود که نگرانی‌هایی در مورد افزایش تنش‌ها در خاورمیانه وجود دارد، در حالی که این وضعیت توجه جامعه جهانی را به ضرورت تأمین صلح و امنیت منطقه معطوف کرده است ژاپن می‌خواهد تا آنجا که ممکن است نقش خود را ایفا کند.
رئیس جمهور ایران نیز شامگاه چهارشنبه ۲۲ خرداد در نشست مشترک هیأت‌های عالی‌رتبه ایران و ژاپن با بیان اینکه در زمینه مسائل منطقه‌ای آماده رایزنی و همکاری کامل با ژاپن هستیم، گفت: در مورد بازسازی سوریه و همچنین پایان دادن به بحران یمن و کمک به مردم این کشور در زمینه های بهداشتی، درمانی و تأمین مواد غذایی و همچنین در زمینه مبارزه با تروریسم چه در منطقه و چه دیگر مناطق جهان آماده همکاری هستیم.
نخست وزیر ژاپن همچنین تأکید کرد: برای حفظ روابط اقتصادی با ایران از جمله واردات نفت با آمریکا مذاکرات جدی داشته‌ایم و به تلاش خود در این زمینه ادامه خواهیم داد. شینزو تلاش برای کاهش تنش را مهم‌ترین هدف سفر خود به تهران عنوان کرد و گفت: قویاً امیدوارم که سفر من به ایران منجر به کاهش تنش‌ها و برقراری صلح و ثبات در منطقه شود.
*رهبر معظم انقلاب به نخست‌وزیر ژاپن چه گفتند؟
در دیداری هم که نخست‌وزیر ژاپن با رهبر معظم انقلاب در ۲۳ خرداد ماه داشت، رهبر انقلاب اسلامی خطاب به نخست‌وزیر ژاپن که گفت «قصد دارم پیام رئیس جمهور آمریکا را به جنابعالی برسانم»، گفتند: ما در حسن‌نیت و جدی بودن شما تردیدی نداریم، اما درخصوص آنچه از رئیس‌جمهور آمریکا نقل کردید، من شخص ترامپ را شایسته مبادله هیچ پیامی نمی‌دانم و هیچ پاسخی هم به او ندارم و نخواهم داد. مطالبی را که بیان خواهم کرد، در چارچوب گفتگو با نخست‌وزیر ژاپن است، زیرا ما ژاپن را کشوری دوست می‌دانیم، اگرچه گلایه‌هایی نیز وجود دارد.
ایشان با اشاره به سخنان نخست‌وزیر ژاپن مبنی بر اینکه آمریکا آماده مذاکرات صادقانه با ایران است، خطاب به آبه شینزو فرمودند: ما این حرف را اصلاً باور نمی‌کنیم، زیرا مذاکرات صادقانه از جانب شخصی همچون ترامپ، صادر نمی‌شود. صداقت در میان مقامات آمریکایی بسیار کمیاب است. رئیس‌جمهور آمریکا چند روز پیش با جنابعالی دیدار و گفتگو و درباره ایران هم صحبت کرد، اما بعد از بازگشت از ژاپن، بلافاصله تحریم صنایع پتروشیمی ایران را اعلام کرد، آیا این پیام صداقت است؟ آیا این نشان می‌دهد که او قصد مذاکره صادقانه دارد؟ ما به هیچ وجه تجربه تلخ مذاکره چند سال اخیر با آمریکا را تکرار نخواهیم کرد. بعد از توافق هسته‌ای، اولین کسی که برجام را بلافاصله نقض کرد، شخص اوباما بود؛ همان کسی که درخواست مذاکره با ایران کرده و واسطه هم فرستاده بود.این تجربه ما است و جناب آقای آبه بدانید که ما این تجربه را تکرار نمی‌کنیم.
گفتنی است «مورگان اورتاگوس»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا شامگاه چهارشنبه 22 خرداد ماه درباره این سفر گفته بود که آمریکا از تلاش‌های نخست‌وزیر ژاپن برای کاستن از تنش‌ها بین واشنگتن و تهران حمایت می‌کند و افزود: «هر کاری که نخست‌وزیر ژاپن بتواند انجام دهد [از آن حمایت می‌کنیم].»
«تاکشی اوسوگا»، سخنگوی وزارت خارجه ژاپن ۲۳ خرداد ماه و همزمان با حضور آبه در تهران در نشستی خبری تحلیل‌ها و گمانه‌زنی‌ها مبنی بر اینکه نخست‌وزیر ژاپن برای میانجیگری بین ایران و آمریکا روانه تهران شده را رد کرد و گفت:هدف سفر نخست‌وزیر آبه به ایران ایفای نقش به عنوان میانجی نبوده است. می‌خواهیم بر این موضوع تأکید کنیم.
گفتنی است، خبرگزاری کیودوی ژاپن به نقل از مقامات رسمی این کشور ۲۴ خرداد گزارش داد که «آبه» در جریان سفرش به تهران به درخواست رئیس جمهور آمریکا خواستار آزادی زندانیان آمریکایی در ایران شده است.
به گزارش فارس، ژاپن یکی از خریداران نفت ایران بود و از جمله کشورهایی که از تحریم‌های اخیر آمریکا معاف شد، ولی در پی لغو معافیت‌ها، ژاپن خریدش از ایران را متوقف کرد. این کشور در این مدت علاوه بر طراحی‌هایی که ماکرون رئیس جمهور فرانسه برای حفظ برجام به دنبال آن بود و به نتیجه نرسید، طرح اعتباری سه میلیارد دلاری را پیشنهاد داده بود، معادل کل خرید یک سال نفت ژاپن از ایران که آن هم به نظر می‌رسد بی نتیجه ماند.
گفتنی است، حسن روحانی و نخست‌وزیر ژاپن در حاشیه هفتاد و چهارمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک هم با یکدیگر دیدار و گفتگو کردند.روحانی در این دیدار از تلاش‌های دولت ژاپن برای حفظ و تداوم اجرای برجام تشکر و بر حفظ و توسعه روابط دوجانبه در همه زمینه‌ها و به ویژه روابط اقتصادی تاکید کرد. آبه شینزو هم عنوان کرد که این کشور تمام توانش را برای کاهش تنش در منطقه به کار خواهد گرفت.
*عبدالله گنجی: آقای روحانی چرا به ژاپن می‌روید؟
حال روحانی قرار است در اواخر هفته جاری به توکیو برود. در این خصوص «عبدالله گنجی» مدیر مسئول روزنامه جوان در صفحه توئیترش در این باره خطاب به روحانی نوشت: «چرا می‌روید؟ درخواست شماست یا ژاپن؟ ژاپن بعد از سفر آبه به تهران تاکنون چه فرقی کرده؟ آمریکا اجازه سفر داده؟ چرا آمریکا شرط سفر را دسترسی به محتوای مذاکرات می‌داند؟»
*ملائک: این سفر در قالب سفرهای معمول برای توسعه روابط بین کشورها نمی‌گنجد
«محمدحسین ملائک» سفیر اسبق ایران در سوئیس و چین در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی نوشت: این سفر در قالب سفرهای معمول برای توسعه روابط بین کشورها نمی‌گنجد. هیچ گونه از وجوه روابط سیاسی، اقتصادی و ... ایران و ژاپن سفر روسای دو کشور را توجیه نمی‌کند، زیرا ژاپن نه از ایران نفت می‌خرد و نه قادر و یا علاقمند به دور زدن تحریم هاست و نه هیچ گاه در منازعه بین ایران و آمریکا بی طرف بوده است. لذا ابعاد ناشناخته و غیر دوجانبه آن بر سایر وجوه می چربد.
وی عنوان کرد: اگر ژاپن خودش از رئیس جمهور دعوت می کرد این ایده قوت می گرفت که آمریکا طرح جدیدی برای مذاکره با ایران دارد. اما چون ایده توسط خود ایران پیگیری شده این گزینه منتفی است.
*تاجیک: سفر روحانی کمتر جنبه روابط دوجانبه دارد
در همین خصوص «نصرت‌الله تاجیک» سفیر پیشین ایران در اردن در گفتگو با خبرنگار فارس معتقد است که این سفر کمتر جنبه روابط دوجانبه دارد و بیشتر براساس اخباری که گفته می‌شود، برای چگونگی مدیریت و یا کاهش تنش بین ایران و آمریکا و در نهایت چگونگی تعامل با این کشور است.
وی عنوان کرد: متأسفانه اقداماتی که ترامپ در زمینه تحریم‌ها و مخصوصا بحث تحریم نفتی ایران و مشکلات ناشی از برگرداندن پول حاصل از فروش نفت انجام داده، زمینه زیادی برای روابط دوجانبه ایران و ژاپن باقی نگذاشته است مگر آنکه ژاپنی‌ها توانسته باشند ترامپ را برای گرفتن معافیت‌ها و انتقال وجوه نفت فروخته شده متقاعد کرده باشند. زیرا هنوز مقداری از پول نفتی که به ژاپنی‌ها فروختیم در ژاپن است، ولی آمریکایی‌ها تا این لحظه علیرغم اخباری که وجود داشت از جمله اینکه بعد از تبادل زندانیان گفته شد این پول آزاد شده، ولی ظاهرا تا الان چنین اقدامی صورت نگرفته است و شاید در این سفر اقداماتی در این زمینه صورت گیرد.
تاجیک خاطرنشان کرد: علیرغم اینکه برخی منابع داخلی یا مسئولان دولتی گفتند که این سفر در راستای روابط دوجانبه است، ولی فکر می‌کنم بیشتر به همین مسائل روابط بین ما و آمریکا برمی‌گردد. زیرا ژاپن تلاش داشت و دارد و حتی این جاه‌طلبی را دارد، اگرچه در سیاست‌های عمومی‌اش ورود به این مباحث نیست، ولی از آن جهت که به انرژی خلیج فارس وابسته است و نمی‌خواهد که تنش‌های حاصل از روابط ایران و آمریکا بر این جریان آزاد انرژی اثر بگذارد و دستیابی ژاپن به انرژی ارزان از بین برود، علاقه‌مند است این تنش‌ها مدیریت شده و یا کاهش یابد.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل در ادامه این گفتگو با بیان اینکه شمشیر استیضاح در حال حاضر بالای سر ترامپ است و هر گونه موفقیت بین‌المللی و به خصوص با ایران برایش از اهمیت برخوردار است، گفت: اگر به شخصیت ترامپ و دستورکار دولتش توجه کنیم و اینکه به دلیل اهدافش می‌خواهد دستاوردی برای رای دهندگان زمان انتخابات داشته باشد، علاقه‌مند است همه چیز به نام آن تمام شود و خیلی قائل به میانجیگری نیست و این کار ژاپنی‌ها را هم کمی مشکل می‌کند.
وی همچنین گفت: اگر بین ژاپنی‌ها و آمریکایی‌ها و متقابلا ژاپنی‌ها با ایران در کانال‌های محرمانه، تفاهماتی شده باشد و دو مرتبه به شرط و شروط 12 گانه پامپئو برمی‌گردند به عقیده من یا برای مصرف داخلی آمریکاست که بگویند کوتاه نیامدیم و یا اینکه می‌خواهند سفر روحانی را به ژاپن تحت الشعاع قرار دهند.
*اگر روحانی دست خالی برگردد
تاجیک در پیش بینی از دستاوردهای این سفر هم با بیان اینکه هیچ تفاهمی تا لحظه آخر قطعی محسوب نمی‌شود و تا زمانی که دو طرف اصلی با هم ننشینند و مسائلشان را مطرح نکنند، نمی‌توان گفت تفاهم شده است، خاطرنشان کرد: ولی احساس می‌شود و نشانه‌هایی هم وجود دارد که به نوعی پیام‌هایی رد و بدل شده که الان آقای روحانی دارد این سفر را انجام می‌دهد تا بتواند این تفاهمات را به نوعی محکم کند. در غیر این صورت دست خالی برگشتن روحانی از این سفر چه در رابطه با ژاپن و یا آمریکا آن هم بعد از حوادث آبان ماه و انتقاداتی که به حق و یا ناحق به او وارد شد، برای تثبیت مدیریت دولت و شخص وی مطلوب نیست.
* رفت و آمدها بین ایران و ژاپن در دولت‌های یازدهم و دوازدهم
«فومیو کیشیدا» وزیر خارجه پیشین ژاپن آبان ۱۳۹۲ و در حالی که ظریف در ژنو مشغول مذاکرات هسته‌ای بود، پس از چهار و نیم سال از آخرین سفر یک وزیر خارجه ژاپن به تهران آمد و با حسن روحانی رئیس جمهور و علی لاریجانی رئیس مجلس دیدار کرد و در دقیقه ۹۰ با همتای ایرانی‌اش در پاویون جمهوری فرودگاه مهرآباد به گفت وگو پرداخت.
فومیو کیشیدا وزیر خارجه ژاپن برای دومین بار در مهر ماه ۱۳۹۴ به منظور انجام سفری ۲ روزه و به همراه تعدادی از صاحبان شرکت‌های مهم ژاپنی به تهران آمد.وزیر خارجه ژاپن در دیدار با ظریف با تأکید بر گسترش همکاری‌های ایران و ژاپن در زمینه‌های مختلف گفت: شرایط پس از تحریم زمینه را برای همکاری بیشتر در ابعاد مختلف به ویژه همکاری‌های اقتصادی فراهم خواهد کرد.
ظریف هم اسفند ۱۳۹۲ سفری به توکیو داشت و با آبه دیدار کرد و در این دیدار روند مناسبات تهران - توکیو مورد گفتوگو و تبادل نظر طرفین قرار گرفت.نخست‌وزیر ژاپن در این دیدار با ابراز امیدواری نسبت به گسترش مناسبات، مراتب استقبال و علاقه مندی کشورش را برای تقویت همکاری‌های دوجانبه اعلام کرد.
وزیر خارجه ایران همچنین آذر ۱۳۹۵ در سفر به سه کشور در جنوب و شرق آسیا (هند، چین و ژاپن) و در مقصد سوم این سفر دیداری دو روزه از توکیو داشت و با نخست وزیر و وزیر خارجه ژاپن دیدار کرده بود.
وزرای خارجه ایران و ژاپن پس از خروج ترامپ از برجام در مرداد ۱۳۹۷ در حاشیه نشست آسه‌آن در سنگاپور با یکدیگر دیدار کردند و وزیر خارجه ژاپن بر حمایت از برجام علیرغم خروج آمریکا تأکید کرده بود.
آخرین سفر ظریف به توکیو هم به ۲۶ اردیبهشت سال جاری (۱۳۹۸) باز می‌گردد و وزیر خارجه ایران در ادامه سفرش به چند کشور آسیایی و پس از پکن وارد توکیو شد و با «تارو کونو» همتای ژاپنی و آبه شینزو نخست وزیر ژاپن ملاقات کرد.
بیست و ششمین نشست گفت‌وگوهای سیاسی ایران و ژاپن ۲۶ مرداد سال جاری به ریاست «تاکئو موری» معاون ارشد وزارت امور خارجه ژاپن و سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در محل وزارت خارجه ایران در تهران برگزار شد. موری همچنین با ظریف نیز دیدار کرد.
ظریف پنجم شهریور ۹۸ نیز در دومین مقصد سفرش به شرق آسیا به ژاپن رفت و در شهر بندری یوکوهاما با همتای ژاپنی و آبه شینزو دیدار کرد.
«تاکئو موری» معاون سیاسی وزارت خارجه ژاپن هم (چهارشنبه) ۲۴ مهر ماه ۹۸ با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در تهران دیدار و گفتگو کرد.
لعیا جنیدی معاون حقوقی رئیس جمهور کشورمان روز پنج شنبه دوم آبان در سفر به ژاپن برای شرکت در مراسم آغاز دوران امپراتوری ژاپن با آبه نخست وزیر ژاپن دیدار کرد.
عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه ایران نیز به عنوان فرستاده ویژه رئیس جمهوری ۱۰ آذر ماه به ژاپن سفر و ضمن دیدار با وزیر خارجه با آبه شینزو دیدار و پیام کتبی روحانی را تقدیم وی کرد.
