بسته حمایتی مدنظر دولت که از آن تحت عنوان طرح معیشت ملی یاد می شود، در اثر افزایش تحریم‌ها و کاهش محسوس درآمدهای نفتی اتخاذ شده است و برای تامین منابع مالی این طرح و افزایش یارانه ها به نظر می رسد که صحبت از طرح هایی از قبیل گرانی بنزین و سهمیه بندی سوخت به میان می آید.
به گزارش روزنامه همشهری ایجاد سپر حفاظتی دربرابر فشار تحریم‌ها، بر سبد معیشت خانوارها، در دستور کار دولت قرار گرفته؛ قرار است در ماه‌های نخست اجرای این طرح مبلغی بین ۱۶۰تا ۲۰۰هزار تومان به‌حساب سرپرستان ۱۸میلیون خانوار مشمول واریز شود.
این طرح ۶۰میلیون ایرانی را تحت پوشش خود می‌برد تا جلوی شوک احتمالی ناشی از افزایش قیمت حامل‌های انرژی بر سبد معیشت خانوارها گرفته شود، با این تفاوت که مثل زمان دولت پیشین قرار نیست این پول همانند یارانه نقدی به حساب‌ها ریخته شود بلکه احتمالا در سال آینده مبلغ واریز شده به‌حساب کارت هر شهروند یا سرپرست خانوار واریز خواهد شد تا از طریق آن امکان خرید کالاهای اساسی و ضروری فراهم شود.
تفاوت دیگر این است که قرار نیست همه ایرانیان از این حمایت برخوردار شوند بلکه ۱۸میلیون از ۲۴میلیون خانوار ایرانی زیر پوشش چتر حمایتی دولت قرار می‌گیرند.
پشت پرده تصمیم دولت
دولت با کاهش محسوس درآمدهای نفتی در اثر تحریم‌ها با کمبود شدید منابع مالی مواجه شده، یکی از راه‌های جبران این کمبود، تغییر مکانیسم پرداخت یارانه‌های انرژی در گام نخست است، از این‌رو اجرای طرح معیشت ملی بدون اصلاح قیمت حامل‌های انرژی ممکن نخواهد بود.
به گفته علی ربیعی، سخنگوی دولت دیروز اعضای دولت در یک نشست ۳ساعته درباره چگونگی حمایت اجتماعی و معیشتی از ۷دهک جامعه به بحث نشستند و در نهایت قرار شد ۱۸ میلیون خانوار از طریق درگاهی که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی معرفی خواهد کرد، مشمول دریافت حمایت‌های اجتماعی معیشتی شوند.
او تعداد افراد مشمول بسته معیشت ملی را ۶۰میلیون نفر اعلام و تأکید کرد: ترکیبی از درآمد، شاخص‌های برخورداری و گروه‌های هدف مشخص تعیین‌کننده هستند و مددجویان، زنان سرپرست خانوار، افراد دارای درآمد ثابت مانند کارگران و بازنشستگان شامل این حمایت هستند. او با بیان اینکه این شمولیت نه‌تنها دهک‌های پایین، بلکه طبقات متوسط به پایین را هم در بر خواهد گرفت، تأکید کرد: براساس مطالعات ما، دهک‌هایی که درآمد بسیار بالا دارند، از این طرح خارج می‌شوند.
کارت خرید به جای یارانه نقدی
سخنگوی دولت با بیان اینکه راه برای اعتراض افراد غیرمشمول باز خواهد بود، افزود: هر زمان اعتراض پذیرفته شود، این پول برای افراد معترض ذخیره می‌شود و هیچ جای نگرانی نیست و با دقت فرمانداران، بخشداران، ستاد اجرایی وزارت رفاه و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی با هماهنگی یکدیگر به سرعت این رسیدگی‌ها را انجام خواهند داد.
سخنگوی دولت با تأکید بر اینکه بحث اصلی دولت افزایش قدرت خرید این طبقات است، گفت: قدرت خرید این طبقات برای خرید کالاهای مورد نیاز و اساسی افزایش می‌یابد، شکل این حمایت هم در همان کارت‌ها خواهد بود یا آنکه بانک مرکزی برای صدور کارت‌های جایگزین اقدام می‌کند و پول به این کارت‌ها ریخته شده و امکان مصرف این پول فراهم می‌شود.
ربیعی با بیان اینکه بانک مرکزی آثار تورمی سناریوهای مختلف را بررسی کرده اعلام کرد: ملاحظاتی را خواهیم داشت که آثار تورمی با توجه به شیوه پرداخت و نحوه هزینه‌کرد، به حداقل برسد و این روش با کمترین آثار تورمی اجرا خواهد شد و دستگاه‌های مجری در رادیو و تلویزیون حاضر می‌شوند و ابعاد مختلف موضوع را باز خواهند کرد.
حداکثر ۲۰۰هزار تومان
دولت به‌احتمال زیاد یک بسته حمایتی به ارزش ۱۶۰تا ۲۰۰هزار تومان را درنظر خواهد گرفت و ۲۴میلیون نفر مرفه جامعه بسته حمایتی‌ای دریافت نخواهند کرد. البته روند پرداخت یارانه‌های نقدی با روند گذشته و حذف تدریجی یارانه نقدی اقشار پردرآمد هم ادامه می‌یابد و در آینده با یکسان شدن تعداد افراد تحت پوشش طرح معیشت ملی و یارانه نقدی‌بگیران، مجموع یارانه نقدی و حمایت ملی دولت به‌حساب کارت ویژه یارانه هر شهروند به جای سرپرست خانوار واریز خواهد شد.
اصلاح قیمت بنزین در گام نخست
اجرای طرح معیشت ملی برای در امان نگه‌داشتن معیشت ۱۸میلیون خانوار ایرانی بدون پول و منابع مالی ممکن نیست؛ از این‌رو دولت روی افزایش قیمت حامل‌های انرژی و در گام نخست اصلاح قیمت بنزین حساب باز کرده است. یکی از جدی‌ترین سناریوهای روی میز دولت، اختصاص بنزین سهمیه‌ای به ازای هر کارت سوخت ۶۰لیتر در هر‌ماه با نرخی احتمالی بین ۱۰۰۰تا ۱۵۰۰تومان و عرضه بنزین با نرخ آزاد ۲۵۰۰تا ۳۰۰۰هزار تومان است.
سخنگوی دولت قول داده تا هفته آینده جزئیات تصمیم خود برای سهمیه‌بندی بنزین را اعلام کند. مسئولان دولتی می‌گویند سناریوهای دیگری هم مطرح است. محمود واعظی، رئیس دفتر حسن روحانی دیروز در جمع خبرنگاران اعلام کرد: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی باید فهرست این ۱۸ میلیون خانوار را مشخص کند و همچنین سازمان برنامه و بودجه نیز جدا از اینکه این بسته‌ها را در بودجه لحاظ می‌کند باید از منابع انرژی و یا بخش‌های دیگر با یک تغییراتی، بودجه‌ای برای این موضوع کنار بگذارد.
او افزود: گروهی که روی بسته حمایتی کار می‌کنند یکی از راه‌های تامین منابع آن را بحث انرژی مانند گاز، گازوئیل، نفت خام و پتروشیمی درنظر گرفته‌اند. بیژن زنگنه، وزیر نفت هم در آخرین اظهارنظرش به مردم اطمینان داده نگران سهمیه‌بندی بنزین نباشند زیرا هر تصمیمی اجرایی شود، خیرش بیشتر به طبقات ضعیف جامعه برسد.
هفته سرنوشت
هفته آینده، هم برای مردم و هم برای دولت، هفته سرنوشت‌سازی خواهد بود. دولت چاره‌ای جز اصلاح قیمت حامل‌های انرژی سراغ ندارد. اما هنوز مشخص نیست واکنش احتمالی نمایندگان مجلس که این روزها دغدغه اصلی‌شان انتخابات دوره آینده مجلس در اسفندماه سال آینده است، چه خواهد بود، ولی تصمیم اصلی را باید مردم بگیرند تا کشور به گفته حسن روحانی از شرایط سخت و پیچیده عبور کند.
اصلی‌ترین چالش دولت این است که مردم قانع شوند پولی که از محل افزایش قیمت حامل‌های انرژی به خزانه واریز می‌شود به‌خود آنها بازمی‌گردد و دوباره دستگاه‌های دولتی و غیردولتی بودجه‌خوار راهی برای دست بردن در خزانه پیدا نکنند.
