اعظم طالقانی، فرزند آیت‌الله سیدمحمود طالقانی و فعال سیاسی که در یکی از بیمارستان‌های تهران بستری بود، شامگاه چهارشنبه ۸ آبان دار فانی را وداع گفت.
به گزارش اختبار دبیر کل جامعه زنان انقلاب اسلامی از بامداد پنجشنبه گذشته (دوم آبان) به علت عارضه مغزی در بخش آی. سی. یو بیمارستان پارس بستری و تحت مراقبت‌های پزشکی قرار داشت.
اعظم طالقانی متولد سال ۱۳۲۲ بود و سه سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی دستگیر و به حبس ابد محکوم شد. این حکم بازتاب بسیاری یافت و او را تبدیل به یکی از مشهورترین زندانیان زن مسلمان در رژیم پهلوی کرد. اعظم طالقانی مدتی را در زندان قصر و یک سال ونیم از حبس را در زندان اوین سپری کرد. حکم او در دادگاه تجدید نظر تقلیل یافت و در نهایت در سال ۵۶، همزمان با ورود کمیته حقوق بشر به ایران، آزاد شد.
او در نخستین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی ه توانست با کسب بیش از یک میلیون و۱۰۰هزار رای وارد مجلس شود. او نه تنها اولین زنی بود که از تهران وارد مجلس شد بلکه بالاترین رای همه نمایندگان زن در دوره‌های ده‌گانه مجلس را به دست آورد.
اعظم طالقانی در چهار سال نمایندگی، عضو «کمیسیون اصل ۹۰ قانون اساسی» بود.
وجه دیگر شخصیت اعظم طالقانی، فعالیت مدنی او، به ویژه برای زنان است. او همچنین صاحب امتیازی و مدیرمسئولی یک نشریه سیاسی به نام «پیام هاجر» را در سال ۱۳۵۹ برعهده گرفت. این ماه‌نامه در کنار مطالب سیاسی، به مباحث زنان و مشکلات آن‌ها هم می‌پرداخت. بعد از دوم خرداد ۱۳۷۶ انتشار آن به صورت هفتگی در آمد که در سال ۱۳۷۹ توقیف شد، اما طالقانی توانست در نهایت سال ۱۳۹۳ نشریه دیگری با نام "پیام ابراهیم" را منتشر کند.
او در خرداد ۱۳۷۶ یک گام مهم دیگر در زندگی سیاسی خود و البته جامعه سیاسی ایران برداشت و برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد، ولی در نهایت صلاحیتش احراز نشد.
طالقانی در بیانیه‌ای که پس از رفع صلاحیتش در مجله پیام هاجر منتشر شد نوشت: «از قرینه کلام استنباط می‌شود که رد صلاحیت خانم‌ها نه از باب جنسیت یا زن بودن بلکه از این باب بوده است که این خانم‌ها رجال به معنای شخصیت‌ها و نخبگان سیاسی و مذهبی نبودند.» او در همین بیانیه تاکید کرد: «به تلاش خود تا اعلام تفسیر روشن و شفاف شورای نگهبان ادامه خواهد داد.»
او هم‌چنان که در این بیانیه گفت در ادامه مسیر فعالیت سیاسی و اجتماعی خود به پیگیری حق زنان برای شرکت در انتخابات ریاست پرداخت و یک بار دیگر در سال ۱۳۸۴ در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد، ثبت نامی که بار دیگر منجر به رد صلاحیت او شد تا طالقانی در پاستور دست به تحصن بزند.
طالقانی یک بار دیگر در خرداد ۱۳۹۶ با واکر و با دشواری بسیاری از پله‌های ساختمان وزارت کشور بالا رفت تا در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کند رخدادی که تصاویر به طور گسترده در رسانه‌ها منتشر شد، اما او بار دیگر رد صلاحیت شد.
او در مصاحبه‌ای که در سال ۱۳۹۶ با خبرآنلاین داشت گفت:
«درباره همین عبارت «رجل سیاسی» یک روز رفتم قم و با علما صحبت کردم، بعضی از آن‌ها می‌گفتند حتی، ولی فقیه هم می‌تواند زن باشد و عده‌ای می‌گفتند نمی‌تواند. بین آن‌ها اختلاف نظر وجود دارد و یک نظر ثابت نیست. من باز هم روی این موضوع کار می‌کنم و به آیه‌های قرآن استناد می‌کنم. همان‌طور که در جلسه تکریم و معارفه خانم مولاوردی و ابتکار، به آیه ۷۴ سوره توبه اشاره کردم که به صراحت می‌گوید زنان و مردان می‌توانند، ولی یکدیگر باشند.
اگر قرار باشد ریاست‌جمهوری بخشی از «ولایت» باشد و بگویند زنان نمی‌توانند ولایت داشته باشند، پس وزرا و معاونین هم هستند، مدیرکل‌ها و تمام کسانی که در نظام کار می‌کنند و در استخدام آن‌ها هستند هم جزیی از «ولایت» محسوب می‌شوند بنابراین هیچکدام از این افراد نباید زن باشند. یعنی زن‌ها مدیرکل نباشند، مدیر بانک نباشند، مدیر مدرسه نباشند و کلاً هیچ‌کاره باشند.
من فکر می‌کنم زن‌ها باید اعتماد به نفس حضور را داشته باشند. همین که شورای نگهبان درباره این موضوع واکنش نشان داده، اتفاق خوبی است. اصلاً ناامید نیستم، ممکن است من دیگر نباشم، ولی دیگران بتوانند به این خواسته برسند. تا زمانی که زنده باشم، این اعتراض را نسبت به این خواسته زنان خواهم داشت.»
