محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان طی سفر هفته گذشته خود به چند کشور اروپایی در گفتوگو با شبکه فرانس24 به سوالاتی پیرامون توافق هستهای، تنشها با آمریکا، افزایش حضور آمریکا در خلیج فارس و تحریمهای اقتصادی واشنگتن علیه تهران پاسخ داد.
به گزارش ایسنا ظریف در پاسخ به سوالی درباره پیشنهادات امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه پیرامون برجام و پیام ایران با اشاره به گفتوگوهای تلفنی اخیر میان روحانی و مکرون گفت: دو رئیس جمهور تلاش کردهاند تا راهی برای اروپا بیابند که باوجود تحریمهای آمریکا و سیاست فشار حداکثری واشنگتن به تعهدات خود عمل کند. در چارچوب توافق هستهای بحثها و پیشنهاداتی مطرح شده و ما به این رایزنیها ادامه میدهیم. ما در مسیر درستی برای یافتن راهحل چگونگی پایبندی اروپا به تعهداتش طبق توافق قرار داریم. در این صورت ایران که تصمیم گرفته طبق بند 36 اجرای برخی تعهداتش را به حالت تعلیق درآورد، میتواند به اجرای کامل این تعهدات بازگردد. ما پیشرفتهای حاصل کردهایم اما هنوز باید به سمت جلو پیش برویم. لازم است که رئیس جمهور مکرون با شرکای اروپایی و سایرین در این باره رایزنی کند.
ظریف افزود: ایران طبق برجام حق دارد دست به چنین اقداماتی بزند. ما به طرفهای اروپایی و دو عضو دیگر توافق، یعنی روسیه و چین اطلاع دادیم که قصد داریم گامهای مشخصی برداریم. این گامها قابل بازگشت طی چند ساعت و نه حتی چند روز هستند، به شرط آنکه اروپا تصمیم بگیرد اقداماتی انجام دهد که ملزم به انجامشان شده است تا مردم ایران از منافع اقتصادی مورد انتظار از برجام بهرهمند شوند. این توافق مبتنی بر دو چیز است؛ ایران به تعهداتش عمل کند و اروپا، آمریکا بهعلاوه روسیه و چین و به همراه باقی جامعه بینالملل برای عادی سازی روابط با ایران تلاش کنند، چراکه برجام یک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است.
وی در پاسخ به این سوال که چرا ایران علیرغم دریافت نکردن منافع اقتصادی مورد انتظار برجام هنوز در این توافق باقی مانده است، اظهار داشت: زیرا برجام یک توافق جامع در موضوع هستهای است که با چشمان باز مورد مذاکره قرار گرفت. ما میدانستیم که نمیتوانیم به یکدیگر اعتماد کنیم و از این رو، توافق بر اساس بیاعتمادی دو طرف بنا شد. ما سازوکارهایی در این توافق برای موارد نقض آن تعیین کردیم و اکنون نیز از همین سازوکارها استفاده میکنیم بنابر این نیاز نداریم از توافق خارج شویم. ما صبر استراتژیک از خود نشان دادهایم و ممکن است این صبر استراتژیک مستلزم این باشد که به اروپا فرصتی برای پایبندی به تعهداتشان پس از خروج آمریکا از توافق داده شود.
وزیر امورخارجه کشورمان ادامه داد: متاسفانه اروپا نتوانسته در 15 ماه گذشته این کار را انجام دهد اما همانطور که گفتم اگر اروپا شروع به اجرای الزاماتش کند، اقدامات ما قابل بازگشت خواهند بود.
ظریف در پاسخ به سوالی درباره سازوکار مالی اینستکس که میان اروپا و ایران ایجاد شده است، گفت: اینستکس در چارچوب تعهداتی که اروپا در برجام و همچنین پس از خروج آمریکا ملزم به انجامشان شده، شکل گرفته است. از نظر من، آنچه اهمیت دارد این است که شرکای اروپایی ما بپذیرند که بهتر است در برابر خواستههای یک نیروی خارجی تسلیم نشوند که از آنها میخواهد برخلاف قانون عمل کنند و حتی آنها را برای پیروی از قانون مجازات میکند. این قدرت از آنها میخواهد که خلاف قوانین بینالمللی رفتار کنند. آینده اروپا منوط به چند جانبهگرایی و اجرای قانون است که اروپا در آن دستی قوی دارد. اگر اروپا به آمریکا اجازه دهد که آن را از بین ببرد، در این صورت اروپا در حال نابودی زیربنای نظام جهانی و آینده روابط بینالملل است و من فکر نمیکنم که اروپا خواهان چنین چیزی باشد.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در پاسخ به سوالی درباره ائتلاف بینالمللی در خلیج فارس که ظاهرا قرار است برای به اصطلاح محافظت از کشتیرانی در منطقه ایجاد شود، هم بیان کرد: این ائتلاف قرار است چه کاری انجام دهد؟ آمریکا تنشها را در خلیج فارش و نقاط دیگر تشدید کرده است. دریانوردی آزاد یک مسئولیت جهانی است و آمریکا با کمک برخی از دوستانش در جبلالطارق و نقاط دیگر عکس این را انجام میدهد. اگر آمریکا دست از رفتارهای ثبات زدا، اقدامات خصمانه، تهاجمی و مداخله جویانهاش بردارد، ایران و دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس و آنهایی که ذینفع هستند یا به خلیج فارس نیاز دارند میتوانند با کمک یکدیگر امنیت منطقه را تامین کنند زیرا رئیس جمهور آمریکا گفته که کشورش نیازی به خلیج فارس ندارد. آمریکا تنها باید دردسر آفرینی را متوقف کند و نیازی به ائتلاف ندارد. فقط اگر دست از آزاد دیگران بردارد، همه چیز درست خواهد بود.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا ایران تنگه هرمز را مسدود خواهد کرد، تصریح کرد: ما نیازی به مسدود کردن آن داریم. ما امنیت خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان را تامین میکنیم. ما آبراه تنگه هرمز را کنترل میکنیم بنابراین، ما امنیت را برقرار میکنیم. اگر ما در حفظ امنیت این منطقه نفعی نداشته باشیم، کشتیهای متعددی که از این آبراه عبور میکنند نیز با عدم امنیت مواجه خواهند شد. آنها نمیتوانند امنیت را برقرار کنند. ما قویترین قدرت در منطقه و مسئول امنیت آن هستیم اما امنیت باید برای همه باشد. ما آمادهایم تا این امنیت را برای همه فراهم کنیم. من با رئیس جمهور مکرون درباره چگونگی تضمین آزادی دریانوردی در تمام نقاط دنیا صحبت کردم، شامل تنگه جبلالطارق، کانال سوئز، تنگه هرمز و سایر نقاط.
ظریف درباره محل کنونی نفتکش آدریان دریا اظهار داشت: این نفتکش جایی در مدیترانه است زیرا آمریکا در حال ضربه زدن به دریانوردی آزاد است، چیزی که باید متوقف شود. آدریان قوانین هیچ کسی را زیر پا نگذاشته است، طبق قوانین بینالمللی حرکت و نفت ایران را حمل میکند و هیچ ربطی به آمریکا ندارد که کجا میرود. هیچ محدودیت بینالمللی برای محمولههای نفتی ما و مشتراین ما وجود ندارد. بنابراین، ما به فروش نفت خود ادامه میدهیم.
وی در پاسخ به این که باوجود تحریمهای آمریکا "که کشوری پر قدرت است" چگونه این کار را انجام میدهید، خاطر نشان کرد: آمریکا، خدا نیست. ما به فروش نفتمان ادامه خواهیم داد. آمریکا دارای میزان زیادی قدرت بیقانون است. ما به فروش نفت ادامه میدهیم هرچند که آمریکا برای ممانعت از آن تلاش خواهد کرد اما این کار را میکنیم. ما راههای آن را بلدیم. ما چهل سال است که با سیاست خصمانه آمریکا و تروریسم اقتصادی آن روبرو هستیم. ما راههای خود را داریم و پیشرفتهای نیز حاصل کردهایم. ما به مردم خود متکی هستیم. ما با اتکا به مردم خود پیشرفت داشتهایم. فراموش نکنید موشکی که پهپاد متجاوز آمریکایی را ساقط کرد، ایرانی بود. ما سامانه دفاعی اس-300 در اختیار داریم اما سامانه موشکی ایرانی داریم که نشان میدهد با وجود دوستانی که داریم، به هیچکس اتکا نمیکنیم.
این دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به سوالی درباره تلاش آمریکا برای مذاکره با ایران درباره برنامه موشکی کشورمان، گفت: آمریکا منطقه ما را به یک انبار تسلیحات تبدیل کرده است. آمریکا هر ساله 50 میلیارد دلار سلاح به کشورهای حاشیه خلیج فارس میفروشد. این چیزی است که باید متوقف شود. ما تنها 17 میلیارد دلار برای توان دفاعیمان هزینه میکنیم در حالیکه عربستان 87 میلیارد دلار و امارات متحده عربی 22 میلیارد دلار برای خرید تسلیحات هزینه میکنند. آنها پیش از هر صحبتی درباره ایران میبایست فروش تسلیحات خود به کشورهای منطقه را کم کنند. باید دست از بمباران یمن بردارند. تسلیحات آمریکایی در دستان القاعده و داعش است. این چیزی است که باید پایان یابد.
ظریف در پاسخ به سوالی درباره دعوت از او برای حضور در کاخ سفید و رد آن، خاطر نشان کرد: من پیامی مبنی بر دعوت از من برای حضور در کاخ سفید دریافت کردم و با آن مخالفت کردم زیرا در این پیام تهدید شده بودم که اگر به کاخ سفید نروم در فهرست تحریمها قرار میگیرم. من نرفتم و تحریم شدم اما همچنان کارم را انجام میدهم. این تحریم سبب نمیشود تا من دست از کارم بردارم.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در جریان مذاکرات هستهای گفته بود "هرگز یک ایرانی را تهدید نکنید"، بیان کرد: واضح است که هیچکس نباید یک ایرانی را تهدید کند. ایرانیها نسبت به تهدید حساس هستند. ایرانیها در برابر احترام به خوبی پاسخ میدهند اما به تهدید و ارعاب، خیر.
وزیر امورخارجه ایران در پاسخ به اینکه آیا تهران دوباره با واشنگتن وارد مذاکره میشود، تصریح کرد: اگر آمریکا تروریسم اقتصادی (علیه ایران) را متوقف کند، زیرا ما یک اصل مبنی بر این داریم که نباید با تروریستها مذاکره کنیم. اگر آمریکا دست از تروریسم اقتصادی بردارد میتواند به میز مذاکرهای بازگردد که آن را ترک کرده است. این میز مذاکره هنوز برقرار است. شش مذاکره کننده از هفت تا همچنان هر سه ماه یک بار بر سر این میز مینشینند. اگر آمریکا خواهان بازگشت است باید دست از نقض تعهداتش بردارد و به سپس مذاکرات بازگردد.
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در پاسخ به این سوال که آیا فشار تحریمهای آمریکا منجر به آمدن ایران پای می مذاکره میشود، گفت: خیر، این روش کارساز نیست. ایرانیها هرگز تحت فشار مذاکره نمیکنند. تهدید و ارعاب از نظر ما پذیرفته نیست. ما همچنان به مردم خود متکی خواهیم بود تا رو به جلو حرکت کنیم و من اطمینان دارم که چنین خواهد شد.
وی در پایان با انتقاد از آمریکا برای آغاز جنگ اقتصادی علیه ایران اظهار داشت: ما درگیر جنگ هستیم. یک جنگ اقتصادی که آمریکا علیه ایران راه انداخته است. من بر این باورم که جامعه بینالملل باید بر آمریکا فشار بیاورد تا دست از این سیاست اعمال فشار و ارعاب بردارد. چراکه این روش کارساز نخواهد بود.