کمتر فردی است که نام «موزه لوور» برایش آشنا نباشد. این موزه یکی از معروف‌ترین موزه‌های جهان و از محبوب‌ترین جاذبه‌های گردشگری شهر پاریس به حساب می‌آید. گنجینه‌ای از اشیای باستانی، اجناس تاریخی و آثار هنری باارزش دنیا که علاقه‌مندان بسیاری و حتی کسانی را که سر رشته‌ای از هنر و تاریخ ندارند مجذوب خود کرده است.
به گزارش روزنامه خراسان هرچند ما ایرانیان علاوه بر سابقه قبلی، یک سال است که با این موزه طور دیگری آشنا شده‌ایم، آن هم با تلفظ‌های مختلف و بانمک نامش پشت تریبون مجلس توسط یکی از نمایندگان! این بنای تاریخی در مرکز پاریس و شمال رودخانه سن قرار دارد. جالب است بدانید کلمه «لوور» در فرانسه به معنی روشنایی آسمان است.
موزه لوور همچون برج ایفل و کلیسای نوتردام، بخش مهمی از تاریخ و فرهنگ فرانسه محسوب می‌شود که ساختمانش به عنوان پربازدیدترین موزه جهان، آمیزه‌ای از تجمل، زیبایی و رمز و راز است. به گفته کارشناسان فرانسوی، نقطه قوت این موزه آثار مربوط به بخش ایران، عرب، قرون وسطی و امپراتوری عثمانی است. در این مطلب به بررسی تاریخچه این موزه و معرفی با ارزش‌ترین آثار آن می‌پردازیم.
آشنایی با تاریخچه لوور
موزه‌ای که روزگاری قلعه دفاعی بوده!
جالب است بدانید کاخ لوور پیش از آن‌که به بزرگ‌ترین موزه جهان تبدیل شود، به‌عنوان یک قلعه دفاعی برای شهر پاریس استفاده می‌شده. تا سال‌ها ساختمان لوور که به دستور «فیلیپ دوم» در اواخر قرن ۱۲ ساخته شده بود، برای مقاومت در جنگ‌ها بازسازی و تقویت می‌شد و محلی برای اقامت پادشاهان فرانسه بود. در طول تاریخ هرکدام از پادشاهان و سردمداران فرانسه بخشی از این کاخ را بنا کردند و آن را وسعت دادند. در قرن ۱۴ و در دوران سلطنت شارل پنجم، پادشاهی که به دانایی مشهور بود، این دژ جای خود را به بنایی باشکوه داد.
وی علاوه بر بازسازی و تبدیل آن به کاخ سلطنتی، مجموعه با ارزشی از کتاب‌هایش را نیز به یکی از ساختمان‌های آن انتقال داد. تصمیمی که پایه گذار تبدیل این قلعه دفاعی به موزه شد. در ضمن این کاخ به مرور قدرت دفاعی‌اش را از دست داد و با شروع جنگ‌های صد ساله میان فرانسه و انگلیس دچار آسیب‌های جدی‌تری شد، اما از پا نیفتاد!
اولین گشایش لوور برای عموم
در دوران انقلاب کبیر فرانسه و در ۱۰ آگوست سال ۱۷۹۳ این کاخ به موزه تبدیل شد و در همان سال، به موجب قانون ملی شدن مجموعه‌های هنری سلطنتی، این موزه فقط با ۵۳۷ اثر، ملی شد. موزه‌ای که پیش از این برای عموم آزاد نبود و پس از ملی شدنش، مردم عادی نیز اجازه ورود به آن را پیدا کردند. البته هنوز هم بخش‌های مهمی از موزه تنها در اختیار کارشناسان و افراد خاص است.
موزه لوور بین سال‌های ۱۷۹۴ تا ۱۸۱۵ میلادی به موزه ناپلئون معروف بود. در این مدت شاهکار‌های بسیاری از سراسر اروپا به این موزه هدیه شد. تاکید این موزه روی هنر، تاریخ بشر و فرهنگ است که آثار بسیاری در این حوزه‌ها در آن جای گرفته است. در سال ۱۹۰۷ موزه هنر‌های تزیینی به بنای لوور افزوده و پس از آن مجموعه‌ای از آثار اسلامی نیز به فهرست میراث آن اضافه شد.
بسیاری از آثار باستانی موجود در موزه، توسط شرق‌شناسان اروپایی و استعمارگران فرانسوی از نقاط مختلف جهان از جمله ایران به یغما رفتهاند یا از واسطه‌گران آثار باستانی خریداری شده‌اند. اهمیت لوور تنها به دلیل وسعت و تعداد آثار نگهداری شده در آن نیست، بلکه کیفیت و ارزش مجموعه های موجود در آن، این بنا را پراهمیتترین مرکز نگهداری آثار هنری جهان ساخته است.
نکاتی جذاب و کمتر شنیده شده درباره بزرگ‌ترین گنجینه جهان
شگفتی‌های لوور!
ساختمان موزه لوور به‌طور کلی دارای ۵ طبقه، ۴۰۰ اتاق و راهرو‌های بیشماری است. یکی از عجیب‌ترین نکات درباره موزه لوور، ماجرای طراحی آن است. قضیه از این قرار است که در سال ۱۹۸۱ رئیس‌جمهور وقت فرانسه «فرانسوا میتران»، رقابتی برای انتخاب طراحی درون محوطه موزه لوور برگزار کرد. در نهایت برای اولین بار یک معمار غیرفرانسوی معروف به نام «لئو مینگ‌پی» انتخاب شد. پس از پایان ریاست‌جمهوری میتران فاش شد که مسابقه انتخاب طراح، تشریفاتی بوده و لئو مینگ‌پی خیلی قبل‌تر برای طراحی هرم شیشه‌ای موزه انتخاب شده بود! این هرم نمای ورودی موزه است و بازدیدکنندگان از طریق آن به ورودی گالری‌های اصلی موزه می‌رسند. در ادامه به چند نکته جالب دیگر درباره همین موزه اشاره خواهد شد.
خانه‌ای امن برای ارواح سرگردان!
قدمت لوور به سال ۱۱۹۰ باز می‌گردد بنابراین جای تعجب نیست که طبق برخی خرافات و شایعات، این موزه خانه امنی برای ارواح سرگردان باشد! این طور گفته می‌شود که این موزه توسط روح یک مومیایی به نام «بلفگور» یا شبح لوور تسخیر شده است.
دنبال کردن ردپا‌ها برای بازدید از موزه!
هرم بزرگ ورودی این موزه که یکی از پربازدیدترین مکان‌های فرانسه به حساب می‌آید، با چهار هرم کوچک‌تر در اطرافش احاطه شده که امروزه به تنهایی به عنوان نماد موزه لوور شناخته می‌شود. سازه اهرام ورودی به بازدیدکنندگان امکان می‌دهد بدون هرج و مرج از محوطه خارجی و حیاط وارد موزه شوند. در ضمن این موزه چندین مسیر موضوعی رسمی برای بازدیدکنندگان دارد تا بتوانند با استفاده از آن‌ها از موزه بازدید کنند.
یکی از این مسیر‌ها از کتاب «رمز داوینچی» اثر «دن براون» الهام گرفته شده است. اگر این مسیر را برای بازدید انتخاب کنید، می‌توانید رد پا‌های شخصیت‌های این رمان یعنی «رابرت لنگدون» و «سوفی نوو» را دنبال کنید.
اتاقی با ۲ اثر مشهور و بزرگ!
تابلوی مشهور «مونالیزا» یا «لبخند ژکوند» همچون ستاره‌ای در میان تمام آثار این موزه می‌درخشد. با این حال شاید تابلوی «مونالیزا» مشهورترین اثر هنری موجود در موزه لوور باشد، اما بسیاری از افراد نمی‌دانند که بزرگ‌ترین نقاشی موزه نیز در همان اتاقی است که تابلوی «مونالیزا» قرار دارد. تابلوی «جشن عروسی در قانا» که توسط «ورونز» نقاش معروف ونیزی کشیده شده، بزرگ‌ترین نقاشی این موزه محسوب‌می شود.
آثار ایرانی در لوور
برخی اشیا و آثار تاریخی در بخش ایران موزه لوور آن‌قدر عظیم هستند که برای جابه‌جا کردن آن‌ها نیاز به جرثقیل‌های بسیار بزرگ است! بیشتر این آثار مربوط به دوران ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه است. از آثار متعلق به ایران باستان که در این موزه نگهداری می‌شود می‌توان به بخش‌های مختلف و عظیمی از پرسپولیس، آثار عتیقه باستانی، کاسه‌های گلی قدیمی، نقاشی‌های نفیس، مجسمه‌های سنگی، نقش برجسته‌ها، کتیبه‌ها، سنگ‌های حجیم و مجسمه‌های مربوط به تخت جمشید، ظروف غذا خوری، آثار مربوط به آشپزخانه، کشاورزی، لوازم جنگ، پول، شمشیر‌های طلا و نقره، شمعدان و رسم الخط‌های مربوط به دوره‌های ساسانیان، دیلمیان، هخامنشیان و اشکانیان اشاره کرد.
احتمال سرقت از لوور صفر درصد است!
هرچند بسیاری از ارزشمندترین آثار هنری این موزه طی جنگ‌های ناپلئون در ایتالیا، مصر و مناطق دیگر غارت شده‌اند، اما این روز‌ها این موزه مجهز به دوربین‌های فراوان و همچنین قوی‌ترین سیستم امنیتی است که امکان هرگونه سرقت از موزه را به صفر رسانده است. آثاری که در محفظه‌های شیشه‌ای قرار ندارند به سنسور‌های لیزری پیشرفته مجهز شده‌اند و به محض رویت بازدیدکننده در خارج از محدوده، سریعاً مأموران ویژه در آن محل حضورمی یابند.
اطلاعات عددی درباره لوور چه می‌گویند؟
بازدید از موزه لوور کار طاقت فرسایی است و معمولا افراد حتی بدون این‌که خودشان متوجه شوند، ساعات طولانی را در لوور قدم زده تا جایی که گرسنگی و تشنگی، آن‌ها را متوجه گذشت زمان زیادی از لحظه ورودشان به موزه می‌کند. ۲ قانون جالب درباره بازدید از موزه هم وجود دارد، یکی این که بازدیدکنندگان اجازه بردن کیف به داخل موزه را ندارند و دومی هم این‌که عکس برداری بدون فلش آزاد است. در ضمن به طور کلی در تمام ماه‌های سال موزه لوور شلوغ است و گردشگران بسیاری در آن حضور دارند، اما این شلوغی در فصل تابستان به اوج خود می‌رسد.
۲۰۰ هزار متر مربع، مساحت تقریبی موزه لوور است که طول نمای آن ۳ کیلومتر و مساحت فضای گالری‌ها بیش از ۶۰ هزار متر مربع است.
۴۰۰ هزار اثر هنری در این موزه که بی‌شک بزرگ‌ترین موزه دنیاست در هشت بخش از کشور‌های مختلف به نمایش گذاشته شده است.
۲۲۹۰ کارمند و مراقب در موزه لوور به صورت مستقیم و غیرمستقیم در چندین شیفت کاری مشغول کار هستند.
۶۷۳ قطعه شیشه در ساخت هرم شیشه‌ای ورودی موزه به کار رفته و از ۱۰۵ تن قاب آلومینیمی فقط برای ساخت این هرم استفاده شده است.
۹ میلیون بازدیدکننده از کشور‌های مختلف، سالانه از این موزه بازدید می‌کنند که در نوع خود یک رکورد شگفت‌انگیز است یعنی به طور متوسط روزانه ۲۲ هزار نفر از موزه لوور بازدید می‌کنند.
۸۰ درصد بازدیدکنندگان از موزه لوور، ادعا کرده اند که بیشتر به دلیل تماشای «مونالیزا» به این موزه می‌آیند.
۲۵۰ اثر تاریخی کشورمان در «سالن ایران» این موزه نگهداری می‌شود.
۱۳ زبان زنده دنیا تعداد زبان‌هایی است که نقشه راهنمای لوور به آن‌ها ترجمه شده است. دراین نقشه راهنما برای بازدیدکنندگان دارای ناتوانی‌های حرکتی، مسیر‌های ویژه ویلچر، بالابرو... مشخص شده است.
۱۰۰ روز وقت گذاشتن هم برای دیدن همه آثار این موزه کافی نیست! اگر صد روز برای دیدن کل موزه به شما فرصت داده شود و هر صد شبانه‌روز را در لوور بگردید و برای هر اثر ۳۰ ثانیه زمان صرف کنید، موفق خواهید شد همه آثار آن را ببینید!
۱۷ یورو معادل حدود ۲۳۰ هزار تومان، قیمت بلیت بازدید از این موزه است. در ضمن پذیرش برای افراد زیر ۱۸ سال و همچنین سایر افراد دارای مجوز مانند معلمان و دانشجویان هنر و افراد دارای معلولیت رایگان است.
نگاهی به با ارزش‌ترین آثار موزه لوور
نقاشی مونالیزا یا لبخند ژکوند اثر لئوناردو داوینچی معروف‌ترین و پرحاشیه‌ترین نقاشی جهان، یکی از بارزترین آثار موجود در موزه لوور است.
لوح حمورابی از دیگر آثار جالب این موزه، ستون ۲.۵ متری است که روی آن نوشته‌هایی به خط میخی دیده می‌شود. این نوشته‌ها قوانین تعریف شده توسط پادشاه بابل هستند که امروزه به عنوان نخستین سند به ثبت رسیده در جهان شناخته می‌شود.
مجسمه کاتب نشسته، مربوط به ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح است که از مصر آورده شده است.
آثار ایرانی موزه لوور
کتیبه داریوش متعلق به دوران هخامنشیان در بین آثار ایرانی موزه لوور به چشم می‌خورد.
نقاشی رنگ روغن از ناصرالدین شاه قاجار که در موزه لوور نگهداری می‌شود.
بز بالدار طلایی دوران هخامنشی، سنگ‌نگاره کمان‌داران و بخش‌های قابل‌توجهی از تخت‌جمشید از جمله اسب دو سر یکی از سرستون‌های تخت‌جمشید هم جزو آثاری است که بازدیدکنندگان زیادی در موزه به خود خیره می‌کند.
