امروزه سیگار‌های الکترونیکی به‌عنوان راهکاری برای ترک سیگار به‌حساب می‌آیند. بااین‌حال پزشکان و کارشناسان از سراسر جهان، نگرانی خود را در مورد محبوبیت این شکل خاص از اعتیاد به نیکوتین، اعلام کرده‌اند. هرچند پاسخ به این پرسش که آیا سیگار‌های الکترونیکی برای سلامت انسان خطر دارند یا نه، از یک بله و خیر ساده، پیچیده‌تر است.
به گزارش برترین ها سازمان سلامت جهانی به اهمیت جایگزینی سیگار‌های کلاسیک با سیگار‌های الکترونیک، اصرار دارد و همین موضوع باعث شده تا نظر کارشناسان بیشتری به مضرات سیگار‌های الکترونیکی و انواع ویپ‌ها جلب شود. بسیاری از شهر‌های بزرگ جهان در برخورد با سیگار‌های الکترونیکی، رویه‌ای برابر با سیگار‌های کلاسیک را در پیش گرفته‌اند. مصرف این‌گونه سیگار در محل‌های عمومی در اغلب شهر‌های جهان ممنوع است.
یکی از دلایلی که نمی‌توان با دقت بالا، به بررسی ضرر‌های سیگار الکترونیک و ویپ پرداخت، زمان کمی است که از تاریخ ساخت این محصولات گذشته. موضوعی که باعث شده هنوز نتوان از طریق آماری، مضرات این شکل نوین از مصرف نیکوتین را اثبات کرد. هرچند از نظر علمی می‌توان ارتباط بسیاری از مشکلات جسمانی و روحی را با مصرف این‌گونه محصولات، اثبات کرد.
آیا سیگار‌های الکترونیکی، سلامت انسان را به خطر می‌اندازند؟
حمله قلبی، سکته و بیماری‌های عروقی
در بهار امسال، دانشگاه علوم پزشکی استنفورد یک بررسی دقیق روی مایع استفاده شده در سیگار‌های الکترونیکی کرده و به این نتیجه رسیده است که مصرف این ماده، شانس ابتلا به بیماری‌های قلبی و مشکلات عروقی را افزایش می‌دهد.
با نزدیک کردن این ماده به سلول‌های انسانی، مشکلات زیادی برای سلول از جمله تغییر شکل دی‌ان‌ای و مرگ سلول رخ داده است. خون اشخاصی که از سیگار‌های الکترونیکی استفاده می‌کنند نیز نشانه‌هایی از همین شکل از نابودی را دارد.
این آزمایش نشان می‌دهد که برخلاف باور‌های معمول، سیگار‌های الکترونیکی در زمینه بیماری‌های قلبی، سکته و بیماری عروقی، تفاوت چندانی با سیگار‌های کاغذی ندارند و نمی‌توانند یک آلترناتیو مناسب به‌حساب بیایند.
تحقیقات دیگر نیز نشان می‌دهد که برخلاف باور‌های پیشین، اشخاصی که از سیگار‌های الکترونیکی استفاده می‌کنند، ۵۶٪ بیشتر در معرض بیماری‌های قلبی قرار دارند. شانس سکته مغزی نیز با مصرف این‌گونه محصولات، ۳۰٪ افزایش پیدا می‌کند. سازمان اعتیاد آمریکا نیز این ارقام را به ترتیب، ۳۴٪ و ۲۵٪ می‌داند که باز هم نشان‌دهنده خطرات سیگار الکترونیک و ویپ است.
تشنج
یک ارتباط عجیب بین مصرف سیگار الکترونیکی و تشنج‌های عصبی وجود دارد. به نظر می‌رسد نورون‌های مغز که مسئول احساسات و حافظه هستند، تحت تأثیر مایع استفاده‌شده در این‌گونه محصولات قرار می‌گیرند.
این موضوع وقتی خطرناک‌تر می‌شود که بدانیم بسیاری از ویپ‌های ارزان‌قیمت، از مایعات غیر استاندارد استفاده می‌کنند که درصد نیکوتین و دیگر مواد مضر آن، ۵۲ درصد بیشتر از استاندارد جهانی و حتی سیگار‌های کلاسیک است.
افراد زیر ۱۸ سال، شانس بیشتری برای مسمومیت با نیکوتین دارند. همین موضوع اثبات می‌کند که نیاز بیشتری به بررسی و کنترل مصرف سیگار‌های الکترونیکی در کودکان و نوجوانان است.
اف‌دی‌ای یک بررسی دقیق از رابطه سیگار‌های الکترونیکی و تشنج داشته که نشان می‌دهد از نظر آماری نیز این دو موضوع را می‌توان به هم مرتبط دانست. در بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۸، بیش از ۳۵ مورد تشنج بعد از مصرف ویپ گزارش شده است. نگران‌کننده‌تر این‌که در بعضی از موارد تنها پس از یک یا دوبار مصرف سیگار الکترونیکی، این اتفاق رخ داده است. این آمار در سال ۲۰۱۹ افزایش داشته و به ۱۲۷ مورد از تشنج پس از مصرف ویپ رسیده است.
مشکلات بارداری
مشکلات پس از بارداری ناشی از مصرف سیگار‌های کلاسیک و کاغذی، بر کسی پوشیده نیست. موضوعی که خطرناک به نظر می‌رسد این است که بسیاری از زنان باردار، باور دارند که مصرف سیگار‌های الکترونیکی در هنگام بارداری، بی خطر است.
آزمایش‌ها و تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف هر شکل از نیکوتین در هنگام بارداری، تأثیراتی دائمی را بر مغز، ریه و قلب نوزاد خواهد داشت. یعنی مصرف یک سیگار الکترونیکی، نه تنها نسل فعلی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه آینده سلامت جامعه را نیز به خطر می‌اندازد.
مشکلات روحی روانی
به نظر می‌رسد ارتباط مستقیمی بین مصرف سیگار‌های الکترونیکی و افسردگی وجود داشته باشد. البته هنوز مشخص نیست که این ارتباط، به دلیل مصرف سیگار رخ داده یا افسردگی پیشین فرد، اما آمار نشان می‌دهد که مصرف این محصولات، ارتباطی ۵۰٪ با افسردگی دارد. این آمار در سیگار‌های کلاسیک نیز با سیگار‌های الکترونیکی برابری می‌کند.
درهرصورت تأثیر نیکوتین بر شرایط روحی انسان اثبات شده است. تأثیراتی که می‌تواند رشد مغزی انسان را به خطر بیندازد. رشد مغز تا ۲۵ سالگی ادامه دارد و متأسفانه اغلب کاربران سیگار‌های الکترونیکی، زیر ۲۵ سال سن دارند. بیماری‌های روانی مثل افسردگی، استرس، پنیک و وسواس، ارتباط مستقیم با مصرف نیکوتین دارند. نیکوتینی که ماده اصلی تشکیل‌دهنده سیگار‌های الکترونیکی است.
تأثیرات عصبی
به نظر می‌رسد ارتباط سیگار‌های الکترونیکی با مغز، بیشتر از دیگر اعضای بدن انسان باشد. وجود منگنز در مایع مصرفی در سیگار‌های الکترونیکی باعث شده تا نگرانی‌ها زیادی در مورد مصرف بالای این سیگار‌ها وجود داشته باشد.
مصرف منگنز برای بدن انسان ضروری است، اما این مصرف باید به‌صورت خوراکی باشد. جذب مستقیم منگنز توسط ریه، مستقیماً به مغز منتقل می‌شود. سردرد و ضعف جسمانی، از نشانه‌های مسمومیت با منگنز است که با مصرف عادی سیگار‌های الکترونیکی نیز رخ می‌دهد. با مصرف بلندمدت منگنز، مشکلات تمرکز، ضعف حافظه و بیماری‌های جسمانی دیگر نیز به لیست نشانه‌های مسمومیت با این ماده اضافه می‌شود.
مشکلات تنفسی
یکی از عمده دلایلی که اغلب مصرف‌کنندگان سیگار‌های کلاسیک، به ویپ روی می‌آورند، مشکلات ریوی و تنفسی است. هرچند سیگار‌های الکترونیکی با سوختن تنباکو، عمل نمی‌کنند، اما مواد شیمیایی زیادی را به ریه انسان وارد می‌کنند.
بسیاری از کاربران باور دارند که سیگار‌های الکترونیکی، خطری برای ریه انسان ندارند، اما تحقیقات نشان داده که هرچند ضرر این سیگار‌ها برای ریه، از سیگار‌های عادی کمتر است، باز هم نمی‌توان این محصولات را بی‌خطر دانست. مصرف کروم موجود در سیگار‌های الکترونیکی با بیماری‌هایی مثل آسم و سرطان ریه و نای، ارتباط مستقیم دارد. موضوعی که نباید در مصرف ویپ، نادیده گرفته شود.
سیگار الکترونیکی؛ بله یا خیر؟
پاسخ این پرسش با توجه به جدید بودن این محصولات چندان ساده نیست، اما با یک نگاه علمی به شکل ساخت این محصولات، می‌توان پرخطر بودن آن‌ها را تأیید کرد. شباهت‌های زیادی بین سیگار‌های جدید و قدیمی وجود دارد که نشان‌دهنده مشکلات جسمی و روحی احتمالی با مصرف این محصولات است.
هرچند به نظر می‌رسد خطرات این سیگار‌ها از سیگار کلاسیک، کمتر باشد، اما بوی مناسب و عدم تخریب ظاهر فرد باعث شده تا مصرف روزانه این محصولات، از سیگار کلاسیک بیشتر شود.
آمار نشان می‌دهد که فردی که روزانه ۱۰ نخ سیگار کاغذی مصرف می‌کرده، پس از روی آوردن به ویپ، مصرفی چندین برابر داشته است. همین مصرف بیشتر در عمل، خطرات فراوانی را جسم و روح شخص اعمال می‌کند.
به‌هرحال با تحقیقات فعلی می‌توان اعلام کرد که سیگار‌های الکترونیکی، از سیگار‌های کلاسیک، کم‌خطرتر هستند. در واقع با مصرف این‌گونه محصولات، احتمالاً یکی دو سال بیشتر زنده خواهید ماند و البته مشکات کمتری را نیز برای اطرافیان خود ایجاد خواهید کرد. هرچند پاسخ پرسش مذکور همچنان «خیر» است.
