فصل داغ تابستان امسال با یک خبر داغ تکمیل شد. کشف دو مزرعه تولید ارز دیجیتال با یک‌هزار دستگاه ماینر که یک مگاوات برق صنعتی تعرفه‌دار را مصرف می‌کرد. پدیده نوظهور رمز ارزها یا همان ارزهای دیجیتال نیاز به دستگاه‌های پردازنده (ماینر) دارد که برای تحویل، آنالیز و تولید ارز دیجیتال، برق بسیار زیادی مصرف می‌کند به طوری که براساس اظهارات حائری معاون وزیر نیرو اگر روند تولید ارز توسط ماینرها ادامه یابد نیاز به ۲ هزار مگاوات برق است.
با اوج گرفتن گرما در فصل تابستان، وجود برق‌خوارهای جدید مانند ماینرها مزید علتی برای قطعی برق شده که عواید آن، قانونی یا غیرقانونی برای عده قلیلی بوده و دود آن به چشم مصرف‌کننده خانگی، اقتصاد ملی و حتی تولیدات صنعتی کشور می‌رود.
معمولا واکنش مسئولان به پدیده‌های نوظهور به خصوص از نوع دیجیتالی آن بسیار منفعلانه بوده و زمانی به فکر تهیه و تدوین قاعده و چارچوب آن می‌افتند که احتمالا کار از کار گذشته و گاهی اوقات با تضییع حقوق شهروندی همراه است.
یکی از این رمزارزها، بیت‌کوین است که در دنیا طرفداران زیادی دارد و بعضی از کشورها نیز آن را به رسمیت می‌شناسند اما در ایران به دلیل گستردگی شرح وظایف و دربرگیری آن هنوز هیچ دستگاهی درباره استخراج و معاملات آن اظهار نظر قطعی نکرده است.
بانک مرکزی نیز از جایگاه متولی سیاست‌های پولی و ارزی در این رابطه موضع رسمی نگرفته و هراز چندگاهی به شهروندان هشدارهایی می‌دهد، اما مخاطبان این ارز رمزها هنوز بلاتکلیفند و البته با خلأ قانونی که وجود دارد امور خود را پیش می‌برند. هر چند ریسک‌پذیری زیادی برای ارزهای دیجیتالی پیش‌بینی می‌شود.
در روزهای گذشته خبری در رسانه‌ها دست به دست شد که مخاطبان این پدیده را شوکه کرد. معاون اجتماعی و پیشگیری از جرم دادگستری یزد، طی روزهای اخیر از شناسایی و کشف دو مزرعه تولید ارز دیجیتال خبر داد.
محمدحسین رحیمی‌زاده در مورد علت برخورد با تولید ارز دیجیتال و پلمپ آنها عنوان کرده، تولید ارز دیجیتال برخلاف مقررات پولی و بانکی است و پشتوانه‌ای ندارد و پوششی برای پولشویی تلقی می‌شود، اما کار به اینجا ختم نشده و این مقام قضایی تأکید می‌کند این دستگاه‌ها (ماینرهای تولید ارز دیجتیال) قاچاق است و متخلفان در پوشش کارخانه‌ها اقدام به تولید ارز می‌کردند.
*میزان مصرف برق استخراج کننده بیت کوین چقدر است؟
علاوه بر چنین دیدگاه و رویکردی، مصرف زیاد برق این تولیدکننده‌ها باعث شده که مسئولان شرکت توزیع برق نیز به شاکیان آنها اضافه شوند.
آرش نواب مدیرعامل شرکت توزیع برق یزد می‌گوید: در روزهای گرم تابستان این دستگاه‌ها سبب هدررفت انرژی برق شهری و صنعتی و کاهش انرژی در کارخانه‌های تولیدی شده است.
* تولید ارز مجازی با برقی معادل یک نیروگاه بزرگ
مصطفی رجبی مشهدی سخنگوی صنعت برق در مورد اقدام وزارت نیرو برای مقابله با خروج غیرقانونی ارز مجازی و بیت‌کوین‌ها، گفت: از آنجا که انشعابات غیرمجاز هستند، مشخص نیست چند درصد برق کشور را مصرف می‌کنند اما تخمین زده می‌شود ۵۰۰ مگاوات در یک ساعت مصرف دارند که معادل یک نیروگاه بزرگ است.
وی می‌گوید هنوز برای استخراج ارز مجازی و بیت کوین‌ها تعرفه‌ای مشخص نشده است و برخی از دارندگان مراکز استخراج رمز ارزها از انشعاب‌های غیرمجاز استفاده کردند که وزارت نیرو نسبت به قطع آنها اقدام کرده است.
*ماینینگ هر واحد بیت‌کوین اندازه 28 مشترک، برق مصرف می‌کند
گفته می‌شود ماینینگ هر بیت‌کوین ۷۲ هزار کیلووات ساعت برق مصرف می‌کند که به اندازه مصرف ۲۸ مشترک است. تعداد افرادی که بیت کوین استخراج می کنند به تازگی افزایش پیدا کرده و می‌تواند به ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ مگاوات نیز برسد.
* پیشنهاد تعرفه برق صادراتی برای استخراج بیت کوین
در این راستا وزارت نیرو پیشنهاد خود برای تعرفه ارز مجازی را به هیأت دولت ارائه کرده است و هیأت دولت هم این پیشنهاد را در کمیسیون‌های تخصصی بررسی می‌کند. امیدواریم طرح به زودی تصویب شود و استخراج ارز مجازی صاحب تعرفه شود. پیشنهاد وزارت نیرو این است که تعرفه‌ها با متوسط نرخ ارز صادراتی برق محاسبه شود.
با این اوصاف، تاکنون از سوی دولت هیچ مقام مسئولی در رابطه با رمزارزها و دستگاه‌های تولید آن اظهارنظر نکرده بلکه در حال حاضر طبق آخرین مستندات، ماینرهای ارز دیجیتال دارای ثبت سفارش رسمی از وزارت صمت بوده و بانک مرکزی نیز به آن ارز نیمایی تخصیص داده و پس آن به شکل کاملا قانونی از گمرکات ترخیص شده و به داخل کشور می‌آید.
*هیچ ماینری از گمرک ترخیص نشده است
با این حال گمرک می‌گوید علیرغم ثبت سفارش و تخصیص ارز، هنوز هیچ ماینری به صورت قانونی از گمرک ترخیص نشده است. رضا سعیدی سرپرست دفتر واردات و مناطق آزاد و ویژه گمرک درگفت‌وگو با فارس، در رابطه با موضوع واردات دستگاه‌های ماینر تولید کننده ارز دیجیتال اظهار داشت: اصل موضوع به نحوه ثبت سفارش این کالا بازمی‌گردد تاکنون کالایی تحت عنوان ماینر از گمرکات ترخیص نشده است. طی روزهای اخیر دو مورد از بیت ماینرها ثبت سفارش از سازمان صمت خراسان رضوی دریافت کرده‌اند که از نظر ما تعرفه دریافت شده نادرست است که باید ثبت سفارش آنها اصلاح شود.
*ماجرای معاونت علمی ریاست جمهوری در مورد واردات استخراج کننده‌های ارز مجازی
برخی شواهد نشان می‌دهد حتی در مکاتبات معاونت علمی ریاست جمهوری نیز در نامه‌ای گمرک خواستار ترخیص حدود ۱۰ هزار دستگاه ماینر برای ورود به یکی از مناطق ویژه اقتصادی به منظور استفاده یک شرکت دانش‌بنیان شده است.
سرپرست دفتر واردات و مناطق آزاد و ویژه گمرک در این رابطه عنوان کرد: در نامه‌ای از سوی این معاونت درخواست شده که اجازه ورود تعدادی از این ماینرها به یکی از مناطق ویژه اقتصادی به منظور مهندسی معکوس توسط یک شرکت دانش بنیان داده شود. براساس مصوبه هیات وزیران، مناطق آزاد و ویژه تابع قوانین خاص هستند بدون ثبت سفارش امکان ورود ماینرهای تولید ارز مجازی وجود دارد.
بنابراین نه تنها در این زمینه مخالفتی مشاهده نمی‌شود، که با رویه‌های قانونی ماینرهای ارز دیجیتال به کشور می‌آید و همین عامل برخورد دوگانه و متناقض دستگاه‌ها و سایر قوا را در رابطه با این پدیده جدید نشان می‌دهد.
* دولت درباره رمزارزها لایحه بیاورد
در همین راستا علی اکبر کریمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، ضمن تایید افزایش مزارع استخراج ارزهای مجازی در کشور خواستار ارائه لایحه از سوی دولت در رابطه با ارزهای دیجیتال و مسائل پیرامونی آن شد و گفت: هنوز بانک مرکزی به عنوان متولی در این رابطه اظهار نظر نکرده است.
وی معتقد است: ارز دیجیتال به عنوان یک پدیده نوظهور در حال گسترش در دنیا است و بسیاری از کشورها آن را به رسمیت می‌شناسند. با توجه به تحریم‌ها ما نیز می‌توانیم از این سازوکار بهره‌مند شویم. ارزهای دیجیتال جدیدی در اقتصادهای قدرتمند دنیا ایجاد شده اند که در معاملات ارزی از آنها استفاده می شود.
* ایجاد سازمانی با ابزارهای نظارتی برای ارزهای دیجیتال
همچنین سید حسن حسینی شاهرودی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس درباره رمز ارزهای معتقد است: ارز دیجیتال قطعا در آینده نزدیک جایگزین ارزهای کاغذی و اسکناس می شود. باید سازمانی با ابزارهای نظارتی قوی در حوزه ارز دیجیتال زیر نظر بانک مرکزی شکل بگیرد و فهرست موسسات مجاز در فعالیت ارز دیجیتال اعلام شود.
