«تولید اورانیوم غنی شده را ۴ برابر کرده‌ایم و روز پنجشنبه ۶ تیر از سقف ۳۰۰ کیلوگرم فراتر می‌رویم». این جان کلام سخنان بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی کشورمان در جریان نشست خبری دیروز در مجتمع آب سنگین خنداب اراک است.
به گزارش میزان ایران روز چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت در اولین سالگرد خروج آمریکا از برجام، سلسله اقداماتی را برای پاسخ به نقض برجام از سوی آمریکا و ناتوانی اروپا در تضمین منافع برجامی ایران انجام داد؛ از جمله آنکه وفق بند‌های ۲۶ و ۳۶ برجام، تعهد خود به عدم تجاوز ذخیره اورانیوم غنی شده از سقف ۳۰۰ کیلوگرم و ذخیره آب سنگین از ۱۳۰ تن را تعلیق کرد.
در عین حال، ایران در همان روز ۱۸ اردیبهشت، به اروپا ۶۰ روز فرصت داد تا به تعهدات برجامی خود از جمله موارد بانکی و نفتی، جامه عمل بپوشانند.
اروپایی‌ها در ابتدای امر، به ضرب‌الاجل ایران بی‌اعتنایی کرده و در ادامه بدعهدی‌های خود پس از خروج آمریکا از برجام، طی بیانیه‌ای پذیرش هرگونه ضرب‌الاجل از جانب ایران برای اجرای تعهدات بانکی و نفتی را رد کردند.
اروپایی‌ها با بی‌اعتنایی به ضرب‌الاجل ایران گمان داشتند می‌توانند همچون یکسال گذشته، برای خود زمان بخرند و ایران را در شرایط عمل یکطرف به تعهدات برجامی نگه دارند، تا اینکه ایران در روز ۳۰ اردیبهشت اعلام کرد «از امروز ۳۰ اردیبهشت ماه و پس از اولتیماتوم ۱۸ اردیبهشت به طرف‌های اروپایی، در چارچوب مواد توافقنامه برجام، میزان تولید اورانیوم با غنای ۳.۶۷ درصد خود را به چهار برابر قبل افزایش داده است».
این اقدام ایران، اروپایی‌ها را به واکنش واداشت؛ لذا در روز دوشنبه ۲۰ خرداد هایکو ماس وزیر خارجه آلمان به تهران آمد تا مگر ایران را از ادامه تعلیق تعهدات یکطرفه هسته‌ای‌اش منصرف کند، اما از محمد جواد ظریف رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان شنید که «ایران دیگر نمی‌تواند به صورت یکجانبه به تعهدات برجامی پایبند باشد و اروپا نباید چنین توقعی از ایران داشته باشد».
ظریف یک روز قبل از سفر ماس به تهران، طی مصاحبه‌ای گفته بود «اروپایی‌ها در موقعیتی نیستند که از ایران انتقاد کنند؛ وظیفه‌ای که اروپایی‌ها و بقیه اعضای برجام دارند این است که شرایط روابط اقتصادی ایران عادی سازی شود و این‌ها باید بگویند تا به حال چقدر این موضوع عادی شده است؛ در برجام اقدام مهم نیست بلکه نتیجه مهم است. اینکه گفته شود ما تلاش کردیم و نشد، خُب ما هم می‌توانیم از این به بعد تلاش کنیم و نشود».
به هر ترتیب مطالبه زیاده خواهانه ماس وزیر خارجه آلمان به عنوان نماینده اروپا در سفر به تهران، برای اینکه ایران را از حقوق قانونی خود وفق بند ۳۶ برجام منصرف کند بی‌نتیجه ماند و این دیپلمات آلمانی پس از تهران عازم استکهلم سوئد شد و در آنجا طی یک نشست خبری با همتای سوئدی‌اش زبان به تهدید ایران گشود و گفت: اگر ایران از برجام کنار بکشد همه تحریم‌هایی که قبلا علیه این کشور برقرار بود بازخواهد گشت.
اما اقدام دیروز ایران در اعلام بالا رفتن ذخیره اورانیوم غنی شده کشور از حد ۳۰۰ کیلوگرم توافق شده در برجام در روز پنجشنبه ۶ تیر، به اروپایی‌های پرمدعا و همیشه طلبکار ثابت کرد که دیگر فرصتی برای لفاظی و تهدید ندارند و باید فقط روی عملگرایی و تعهدگرایی برجامی تمرکز کنند.
حجت‌الاسلام روحانی رئیس‌جمهور کشورمان نیز روز گذشته هنگام دریافت استوارنامه سفیر جدید فرانسه در تهران، به این دیپلمات اروپایی گوشزد کرد که فرصت اروپا برای جبران عقب ماندگی‌های برجامی‌اش، بسیار کوتاه است و از بین رفتن توافق هسته‌ای به نفع جهان نخواهد بود.
کمالوندی نیز در جریان نشست خبری دیروز خود تصریح کرد: برای اروپایی‌ها هنوز فرصت هست، اما اگر بیشتر فرصت می‌خواهند معنی آن این است که یا نمی‌توانند یا نمی‌خواهند به تعهداتشان عمل کنند.
فرصت ۶۰ روزه به اروپایی‌ها برای تضمین منافع برجامی ایران بویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی در روز سه‌شنبه ۱۸ تیر به پایان می‌رسد و از آن روز به بعد ایران گام‌های بیشتری را برای تعلیق تعهدات یکطرف هسته‌ای‌اش برخواهد داشت؛ از جمله آنکه طبق گفته سخنگوی سازمان انژی اتمی ظرف ۲ ماه و نیم آینده ذخیره آب سنگین ما از ۱۳۰ تن عبور خواهد کرد و سرعت تولید اورانیوم غنی شده نیز شتاب بیشتری از حد ۴ برابری یا ۶ برابری خواهد گرفت.
باید منتظر ماند و دید اروپایی‌ها تا حدود ۲۰ روز دیگر که پایان ضرب‌الاجل تعیین شده از سوی ایران است، چه اقدامی برای حفظ برجام می‌کنند؛ برجامی که به گفته خودشان برای امنیت شان ضروری است.
