پس از آنکه روابط عربستان سعودی به گروههای فلسطینی در نوار غزه بویژه حماس تیره شد، تلاش‌ها برای شکستن یخ رابطه میان این جنبش فلسطین و سوریه و بازگرداندن آن به زمان گذشته آغاز شده است.
روزنامه لبنانی «الاخبار» در گزارشی در همین خصوص نوشت؛ آرامش در روابط حماس با عربستان سعودی دیگر وجود ندارد، ریاض علاوه بر هجمه رسانه‌ای علیه حماس به دلیل روابط خوب این جنبش با تهران، با سفر خارجی «اسماعیل هنیه» نیز مخالفت کرد. عربستان اقدامات جنون‌آمیزی به راه انداخته از بازداشت‌ها و اخراج گرفته تا بستن حساب‌های بانکی. در مقابل حماس با کمک تهران و حزب‌الله تلاش می‌کند به آغوش گرمش یعنی دمشق بازگردد.
بازداشت فلسطینی‌های مقیم سعودی و کنترل شدید حساب‌ها
در ادامه این گزارش آمده است: از دو ماه پیش اقدامات عربستان سعودی علیه فلسطینی‌های مقیم این کشور آغاز شده و دهها نفر از آنها به اتهام ارتباط با حماس بازداشت شده‌اند. از بارزترین این افراد یک دکتر (مشاور) به نام محمد الخضری است که در نیمه دهه نود تا سال 2003 نماینده حماس در این کشور بوده است؛ بنا به گفته خانواده وی، علیرغم اینکه دکتر مذکور سال‌هاست دیگری سمتی ندارد در شرایط بسیار سخت در بازداشت است. بازداشت‌ها تنها شامل افرادی که زمانی با حماس رابطه داشته‌اند، نمی‌شود. سران حماس ترجیح داده‌‌اند سکوت اختیار کنند تا اوضاع متشنج‌تر نشود و زندانی‌ها آسیبی نبینند به این امید که توافقی برای آزادی آنها حاصل شود.
الاخبار افزود: همچنین نظارت بر حساب‌های بانکی بشدت کنترل می‌شود تا هیچ پولی از عربستان برای نوار غزه حواله نشود. تعداد متهمان به جمع‌آوری کمک و نیز مدیریت اموال (کمکی به) به حماس در سعودی به 60 نفر می‌رسد که در میان آنها هم فلسطینی و هم سعودی دیده می‌شود. عربستان به این افراد اتهام «حمایت از گروه تروریستی و پولشویی برای حمایت از تروریسم و افراط‌گرایی» زده است.
اخراج بیش از 100 فلسطینی از عربستان
این روزنامه لبنانی سپس نوشت: در طول دو سال گذشته تعداد فلسطینی‌هایی که از عربستان اخراج شده‌اند به بیش از 100 نفر رسیده است که بیشتر آنه متهم به حمایت مالی یا سیاسی از مقاومت هستند. ریاض از اواخر 2017 نظارت شدیدی بر اموال فلسطینی‌های مقیم این کشور اعمال کرده و تمام حواله‌های آنها به غزه و دیگر کشورها را کنترل می‌کندتا مبادا این اموال از طریق مسیرهای غیرمستقیم به دست حماس برسد. دفترهای تحویل اموال از فلسطینی‌ها دلایل قوی می‌خواهند و اجازه نمی‌دهند سقف هر حواله از سه هزار دلار بیشتر شود.
الاخبار در ادامه گزارش داد: در همین راستا، تعدادی از خانواده‌های بازداشت‌شدگان، از طرف‌های قانونی خواسته‌اند سرنوشت این افراد را مشخص کنند آن هم در زمانی که روابط میان سعودی و حماس در بدترین مرحله خود است و حملات رسانه‌ای سعودی علیه حماس و جهاد اسلامی به راه افتاده است. اما عاملان این اقدامات نتوانستند گروههای فلسطینی را به ترک رابطه با ایران در مقابل سرازیر شدن اموال سعودی و امارات به نوار غزه در حدود یک سال پیش راضی کنند؛ حماس و جهاد اسلامی در آن زمان به قاهره تأکید کردند نمی توانند در طرفی باشند که روابطشان با دیگر طرف ها را محدود می‌کند.
منابع آگاه اعلام کردند حماس در آن زمان گفته هر کمکی به ملت فلسطین مورد استقبال قرار می‌گیرد اما نباید بهای سیاسی داشته باشد، همین موضوع منجر به بسته شدن درها در برابر سفر خارجی اسماعیل هنیه شد.
انتقاد شدید حماس و جهاد اسلامی از سعودی
این روزنامه لبنانی گزارش داد: طی نشستی که گروههای فلسطینی پنجشنبه هفته گذشته و یک روز قبل از روز جهانی قدس برگزار کردند دو جنبش فتح و حماس به سعودی به عنوان حامی «معامله قرن» حمله کردند. «زیاد النخاله» دبیرکل جهاد در این موضع خود صریح‌تر بود و (در کنایه به سعودی‌ها) گفت «کسانی تلاش می‌کنند میدان‌های نفتی که در نتیجه حمله‌شان به یمن از بین رفته، حفظ کنند». «یحیی السنوار» رئیس دفتر سیاسی حماس در نوار غزه نیز از بحرینی‌ها خواست روز برگزاری نشست منامه (در ماه ژوئن) را عزای عمومی اعلام کنند. منابع آگاه می‌گویند صراحت لهجه نتیجه نقش سیاسی آشکار کشورهای خلیج (فارس) در هدف قرار دادن مسأله فلسطین است و این خصومت پس از شرط سعودی برای قطر مبنی بر ازسرگیری روابط با دوحه در ازای اخراج رهبران حماس از این کشور، بیشتر شد.
الجبیر، حماس را تروریستی خواند
الاخبار سپس نوشت: سعودی چهار سال پیش حمله گسترده‌ای علیه منابع کمک‌های مردمی حماس به راه انداخت و شبکه‌ای که مسئول فعلی این جنبش در خارج «ماهر صلاح» آن را اداره می‌کرد، شناسایی کرد؛ صلاح در 2015 بازداشت و به وی اتهام پولشویی زده شد. در پایان 2016 وی آزاد و به ترکیه تبعید شد. اما خطرناک‌ترین موضوع در روابط چیزی بود که عادل الجبیر وزیر مشاور سعودی در روابط خارجی در سال 2018 اعلام کرد . وی در فوریه 2018 در برابر پارلمان اروپا حماس را سازمانی ترویستی خواند.
صالح العاروری در لبنان و پرونده رابطه با سوریه در رأس اولویت‌ها
در ادامه این گزارش آمده است: پس از پیروزی‌های میدانی سوریه، روابط این کشور با حماس جزر و مد دارد و یخ رابطه بویژه از سوی حماس در حال شکستن است ؛ خصوصا اینکه پس از خالد مشعل، رهبری جدید حماس هدایت این جنبش را در اختیار گرفته و از بین بردن اختلافات با محور مقاومت و تقویت این روابط را بر عهده خود می‌داند. این موضوع به زمان آغاز اختلافات میان قطر و دیگر کشورهای خلیج (فارس) برمی‌گردد زمانی که قطر رسما از برخی رهبران حماس بویژه «صالح العاروری» معاون هنیه خواست این کشور را ترک کنند.
الاخبار ادامه داد: از زمان استقرار العاروری در لبنان از دو سال پیش تا کنون پرونده رابطه با سوریه در رأس اولویت‌ها قرار گرفته و ماه‌های اخیر شاهد تحرکات چشم‌گیر بوده است. یکی از سران حماس در این باره گفت دیدارهایی صورت گرفته اما شرط شده که غیرعلنی و غیررسمی باشد و طرف سوری در یکی از این دیدارها سرزنش‌هایی داشته است.
میانجی‌گری قاسم سلیمانی و نصرالله و توافق برای سفر آینده هنیه به دمشق
این روزنامه لبنانی تصریح کرد: این دیدارها در نتیجه میانجی‌گری‌های مستقیم «قاسم سلیمانی» فرمانده نیروی سپاه قدس ایران و «سید حسن نصرالله» دبیرکل حزب‌الله نزد «بشار اسد» رئیس‌جمهور سوریه صورت گرفت و منجر به توافقی شد که سفر آینده هنیه شامل دمشق نیز باشد. پس تز دیدار برخی سران حماس و ایران در تهران، ایران اعلام کرد که حماس بازنگری کاملی در رابطه با موضعش در قبال سوریه انجام داده است؛ دیگر اینکه محور مقاومت نیازمند وحدت در مقابله با توطئه‌های آمریکا در منطقه است.
در پایان این گزارش آمده است، آنچه حماس اکنون منتظر آن است رسیدن به مرحله‌ای است که طرف‌ها ببینند زمینه برای بازگرداندن روابط به زمان گذشته فراهم است علیرغم اینکه محافل بسیاری بعید می‌دانند این روابط به سطح قبلی برسد. «اسماعیل رضوان» از اعضای ارشد حماس در این رابطه اعلام کرد «حماس در بازگرداندن نقش حیاتی سوریه در حمایت از مسأله فلسطین مُصِر است، سوریه همیشه حامی فلسطین و آغوشی برای مقاومت علیه اشغالگر بوده است» .
پس از آنکه با آغاز ناآرامی‌های سوریه در سال 2011 ، اعضای حماس این کشور را ترک کردند ، روابط دو طرف سرد شد اما اخیرا برخی از سران این جنبش بر تمایل برای عادی شدن مناسبات با دمشق تأکید کرده‌اند.
منبع: فارس
