فردا 14 خرداد یک هزار و سیصد و نود و هشت؛ در سیامین سالگرد رحلت حضرت امام خمینی(ره)، خیل عظیمی از مردم بر سبیل سی سال گذشته، با زنده نگهداشتن یاد و خاطره آن یار سفرکرده با آرمانهای انقلاب، امام و رهبری تجدید میثاق میکنند.
30 سال میشود که آن پیر جماران؛ آن روح خدا؛ آن ابراهیم زمان، بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) در میان ما نیست اما آفتاب مهرش در قلب آحاد ملت ایران طلوع کرده و هرگز غروب نخواهد کرد.
در چله انقلاب اسلامی، تورق برگهایی از تاریخ جمهوری اسلامی ایران گواه این واقعیت است که ملت و رهبری نظام، منظومه فکری آن یار سفرکرده را در همه حوزههای داخلی و خارجی سرلوحه کار خویش قرار داده و خط امام را آنگونه که بوده و هست، بدون تحریف و تغییر ادامه داده و آینه تمامنمای مطالبات امام و انقلاب اسلامی بودهاند.
وجود همبستگی اجتماعی و وحدت کلمه، مقاومت در برابر نظام سلطه، ادامه راه شهدا و رویش جوانان انقلابی همچون احمدی روشنها و حججیها در کنار پیشرفت و توسعه ایران اسلامی و شکلگیری جبهه مقاومت و صدور انقلاب اسلامی و برگهای زرینی از کارنامه چهلساله جمهوری اسلامی، ماحصل نهضت آن معمار کبیر انقلاب اسلامی و مدلول این ادعا است.
همچنین بررسی روش و بینش آیتاللهالعظمی خامنهای در مدیریت نظام و گفتمان انقلاب اسلامی ازجمله روحیه و مواضع انقلابی معظمله، سادهزیستی، مقابله با اشرافیت، توجه به مردم و تأکید بر گزاره مقاومت و ... گویای این واقعیت است که ایشان با تأسی از منشور نظری و عملی حضرت امام خمینی(ره)، توانستهاند در برابر دشمنان خارجی و مهرههای داخلیشان، بر اصول انقلاب ایستادگی کرده و با حفظ و بالندگی انقلاب و نظام جمهوری اسلامی ایران، آن را از پیچهای بزرگ تاریخی مانند فتنههای 76، 88، برجام و ... به سلامت عبور دهند.
فردا جمعیت وفادار به امام مشتاقانه از راه دور و نزدیک برای مراسم سالگرد به حرم امام میآیند و همه آنها با سایر مردم ایران یاد آن روح ملکوتی را در خاطر زنده میکنند تا به همه دنیا اعلام کنند که همپای رهبری و در راه امام
«تا آخر ایستادهایم».
آنچه در پی میآید نگاهی به منظومه فکری و هندسه تحلیلی حضرت امام خمینی(ره) و اهم گزارههای اصولی و مدیریتی آن حضرت در برابر نظام سلطه است که همواره و بهویژه در طول 30 سال گذشته در رهبری و مدیریت حضرت آیتاللهالعظمی خامنهای (مدظله) متجلی بوده است.
1. تأکید امام به ایمان و توکل به خدا
یکی از گزارههایی که حضرت امام خمینی(ره) از ابتدای نهضت اسلامی تا پیروزی انقلاب و بعد از آن در تبیین اهداف و آرمانهای انقلاب در مواضع و سخنرانیهای خود از آن سخن میگفتند «ایمان» و «توکل به خدا» بود.
بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه
«رمز پیروزی انقلاب اسلامی اول ایمان ثابت؛ و بعد وحدت کلمه است» میفرمودند: «همانطوری که ایمان، ایمان به خدا در قلبها بود و شما را آن ایمان به خدا هدایت کرد و حس مقاومت به شما داد و خداوند ایجاد رعب در آنها کرد و با قدرت شیطانی که داشتند شکست خوردند، این ایمان را حفظ کنید تا این نهضت جلو برود. توجه به خدا داشته باشید؛ ایمان به خدا».
همان رویکردی که صدها بار مقام معظم رهبری در طول 30 سال گذشته بر آن تأکید داشتهاند. حتی معظمله در دیدار اخیرشان با مسئولان نظام در ماه مبارک رمضان فرمودند: «این رویارویی، رویارویی ارادهها است؛ و اراده ما از آنها قویتر است. ما علاوه بر اراده قوی، توکّل به خدا را هم داریم. ذلِکَ بِاَنَّ اللهَ مَولَی الَّذینَ ءامَنوا وَ اَنَّ الکافِرینَ لا مَولی لَهُم؛ آنها مولا ندارند؛ ما متّکی به اراده الهی هستیم.»
2. توجه معمار انقلاب به مردم
از دیگر ویژگیهای منظومه فکری و معرفتی امام راحل این بود که ایشان معتقد بود باید بین مردم و رهبری نظام اسلامی پیوند نفوذناپذیر و مستحکم و وحدت بلامنازعی برقرار باشد. امام خمینی(ره) بسیاری از پیامها، مواضع و سخنرانیهای خود را با مردم در میان میگذاشتند و معتقد به لزوم حضور همیشگی مردم درصحنه بودند. توجه امام به مردم به حدی از اهمیت برخوردار بود که درباره جایگاه مردم ایران فرمود: «من با جرئت مدعی هستم که ملت ایران و توده میلیونی آن در عصر حاضر بهتر از ملت حجاز در عهد رسولالله (ص) و مردم کوفه در عهد امیرالمؤمنین (ع) هستند.» یا آنکه خطاب به مسئولین تأکید میفرمودند: «مردم را در صحنه حاضر نگه دارید که آنچه انقلاب و ایران را حفظ کرده حضور مردم در صحنه است. در تمام دنیا مردمی بهخوبی مردم ایران پیدا نمیشود. امروز مردم پشتیبان انقلاب اسلامی و دولت هستند. پشتیبانی مردم از دولت به خاطر این است که دولت را اسلامی میدانند و میدانند که طرفداری از دولت، طرفداری از اسلام است؛ تنها به این خاطر است که از دولت پشتیبانی میکنند، این پشتیبانی را باید حفظ کنید.»
3. مخالفت با اشرافیت و تأکید بر مستضعفین
معمار کبیر انقلاب اسلامی همیشه نسبت به خطرات اشرافیگری مسئولان نظام اسلامی متذکر بوده و با صراحتی مثالزدنی این خطرات را گوشزد میکردند.
همه ما نقش بستن عبارات صریحی مانند «آنهایی که در کاخها هستند سعادتمند نیستند»، «کاخنشینی خوی کاخنشینی میآورد»، «روزی که رئیسجمهور به کاخنشینی توجه بکند روز انحطاط او و اطرافیانش است»، «یک موی شما کوخنشینان بر همه کاخنشینان ترجیح دارد» بر در و دیوار مدارس و محیطهای آموزشی و دانشگاهی را به یاد داریم.
امام خمینی(ره) در مذمت اشرافیت در وصیتنامه الهی خود تأکید کردهاند: «توجه داشته باشند رئیسجمهور و وکلای مجلس از طبقهای باشند؛ که محرومیت و مظلومیت مستضعفان و محرومان جامعه را لمس نموده و در فکر رفاه آنان باشند، نه از سرمایهداران و زمینخواران و صدرنشینان مرفه و غرق در لذات و شهوات که تلخی محرومیت و رنج گرسنگان و پابرهنگان را نمیتوانند بفهمند.»
همین مسئله را نیز مقام معظم رهبری بارها مورد اشاره قرار دادهاند. بهطور مثال ایشان در دیدار اقشار مختلف مردم در تاریخ 11/5/95 میفرمایند: «جلوی اشرافیگری باید گرفته بشود؛ اشرافیگری بلای کشور است. وقتی اشرافیگری در قلّههای جامعه به وجود آمد، سرریز خواهد شد به بدنه؛ [آنوقت] شما میبینید فلان خانوادهای که وضع معیشتی خوبی هم ندارد، وقتی میخواهد پسرش را داماد کند یا دخترش را عروس کند یا فرض کنید مهمانی بگیرد، مجبور است به سبک اشرافی حرکت بکند. وقتی اشرافیگری فرهنگ شد، میشود این. جلوی اشرافیگری باید گرفته بشود. رفتار مسئولین، گفتار مسئولین، تعالیمی که میدهند، باید ضد این جهت اشرافیگری باشد؛ کما اینکه اسلام اینجوری است.»
4. شجاعت
فضیلت اخلاقی شجاعت در حضرت امام بهعنوان بنیانگذار و رهبر جمهوری اسلامی ایران به حدی بود که به قول مقام معظم رهبری «دیگران میترسیدند، دشمنان از امام به معنای واقعی کلمه مرعوب بودند؛ کَاَنَّهُم حُمُرٌ مُستَنفِرَهًْ * فَرَّت مِن قَسوَرَهًٍْ؛ مثل فریاد شیری که میترساند حیوانها را، فریاد امام و نوای امام اینها را میترساند، مرعوب میشدند.»
مقام معظم رهبری در جایی دیگر هم به شجاعت و روحیه انقلابی امام اشاره میکنند و در مورد فشار عدّهای بر امام و مسئولان برای قبول آتشبس در جنگ تحمیلی میفرمایند: «در جنگ هم عدّهای تردید میکردند که چطور میخواهیم دفاع کنیم. آنوقتی که هزاران کیلومترمربع از خاک ما زیر چکمه دشمن بود و دشمن در آن شرایط به ما پیشنهاد آتشبس و گفتوگو و مذاکره میداد، عدّهای بر امام و مسئولان دیگر فشار میآوردند که آتشبس را قبول کنند. امام ایستاد؛ مردم ایستادند؛ مسئولان ایستادند و نتایج شیرین این ایستادگی را دیدند.»
5. تأکید بر مقاومت و سازشناپذیری در برابر نظام سلطه
در زمان اوج گرفتن هجمه روانی و رسانهای علیه جمهوری اسلامی در زمان کارتر، امام در یک سخنرانی میفرمایند: «ما یک ملت ضعیفی هستیم، اما منطقمان قوی هست. ما با منطق قوی داریم صحبت میکنیم. تفنگ میخواهند بکشند، ما هم تا آخر جانمان میزنیم. محاصره اقتصادی میکنند، ما هم میتوانیم مقاومت کنیم. علاوه [دیگر کشورها] گوش به حرفشان نمیدهند. خود مملکت آمریکا هم گوش به این حرف نمیدهند. میگویند این صحیح نیست که ما محاصره اقتصادی بکنیم. ممالک دیگر هم که نوکر آقای کارتر نیستند. آقای کارتر همچه باد به دماغش افکنده که خیال میکند بهمجرداینکه یک کلمه گفت دیگر در عالم همه تابع هستند. خیر،اشتباه میفرمایند؛ و ایشان در ریاستجمهورشان راجع به این قضیه ایران شکست خواهند خورد و باید تجدیدنظر بکنند»
یا درجایی دیگر حضرت امام خمینی(ره) میفرمایند: «باید محکم بایستیم و خودمان را برای مقابله با مشکلات احتمالی آینده مهیا کنیم/ توقع این را نداشته باشیم که هرچه میخواهیم، در خانه ما حاضر باشد» همچنین تأکید میکنند: «میخواهند ایران را به سازش و تسلیم بکشند/ از سختیها نباید هراس داشته باشیم. آیا پیغمبر اکرم در مقابل سختیها عقبنشینی کردند؟ آیا حاضر به تسلیم و سازش شدند؟/ باید بایستیم و مقاومت کنیم»
تکرار تاریخ و تأسی رهبری از امام راحل
در مسئله «مقاومت»
امام (ره): اگر کشتیشان را بیاورند
ما نباید بترسیم
حضرت امام در سخنانی در برابر هیاهوها و آرایش جنگی دشمن و ناوهای آنها در خلیج فارس میفرمایند: «آنها همیشه بنایشان این است که ارعاب کنند بترسانند. کشتیشان را بیاورند در آبهای خلیج فارس! نمیخواهند عمل کنند، میخواهند ما را بترسانند، ما نباید بترسیم، باید متحول بشویم از این غربیت به شرقیت، یعنی خودمان را بشناسیم؛ بدانیم ما خودمان چهکارهایم. زندگی ما چه جور باید باشد؛ وضع ما چه جور باید باشد. نمیگویم علوم غرب را و علوم شرق را قبول نکنیم. نه خیر، باید اینها را قبول بکنیم؛ اما نباید خودمان را ببازیم؛ خودمان را هیچ حساب بکنیم.»
همان وضعیت و شرایطی که اکنون در حوزه سیاست خارجی شاهد آنیم و همان مواجههای که رهبر معظم انقلاب در برابر آنها تبیین فرمودند در حال تکرار شدن است. مقام معظم رهبری در دیدار اخیر خود با مسئولان نظام در تاریخ 24/2/98 فرمودند: «گزینه قطعی ملّت ایران مقاومت در مقابل آمریکا است و در این رویارویی، در این مقاومت، او وادار خواهد شد به عقبنشینی.»
معظمله در این دیدار فرمودند: «من همینجا این را عرض بکنم: هیچکس از هیبت ظاهری آمریکا نباید بترسد. هیچکس؛ یعنی این واقعاً خیلی خطا است. آدم احساس میکند بعضیها از این هیبت ظاهری و تشر و هیاهو و مانند اینها جا میزنند و وحشت میکنند؛ ترس از این هیبت ظاهری غلط است... نه از آنها باید ترسید، نه از ثروت این قارونهای خلیج فارس.»
نکته قابلتأمل دیگر آنکه در کوران مبارزات دهههای 50 و دهه 60، مواضع و تصمیمگیریهای امام خمینی(ره) همگی توأم با روحیه انقلابی و تأکید بر عدم سازش بوده است. حضرت امام در 10 سال رهبریشان اگرچه شخصی موی محسن سفیده کرده بودند اما مواضع انقلابیشان همچنان پابرجا بود و حتی میتوان ظهور و بروز روحیه انقلابی ایشان در تصمیمگیریهایی مانند پیام منشور روحانیت و حتی پیام قطعنامه دوچندان شده بود.
چنین روحیهای انقلابی را نیز بارها در مواضع و بیانات رهبر معظم انقلاب دیدهایم آنچنانکه که معظمله در تاریخ 3/6/95 تأکید کردهاند: «روحیه انقلابی و دینی مردم، یکی از عناصر اصلی حفظ امنیت کشور است و باید حفظ بشود.»
یا آنکه در 12/8/95 فرمودند: «معنای روحیه انقلابی این است که یک انسان انقلابی، شجاعت دارد، اهل اقدام و عمل است، ابتکار میورزد، بنبستشکنی میکند، گرهگشایی میکند؛ از چیزی نمیترسد، به آینده امیدوار است، به امید خدا به سمت آینده روشن حرکت
میکند.»
اصول امام خمینی(ره) تاریخمصرف ندارند
پرواضح است که شاکله نظری و معرفتی امام خمینی(ره) به دلیل برخورداری از مبنای علمی و اسلامی هرگز تاریخمصرف نداشته و نخواهد داشت و اساساً رمز بقای اندیشههای امام راحل، ریشهداری آنها در قرآن، روایات اسلامی و مبانی علمی فقهی است چه آنکه هنوز که هنوز است راهکارهای قرآنی نقشه راه خوبی در برابر مشکلات و دشمنان ملت و نظام اسلامی است.
مثلاً ایشان در خردادماه 58 که هنوز چند ماهی از پیروزی انقلاب اسلامی نگذشته است در یکی از سخنرانیهایشان، امت اسلامی را با ادبیاتی که تأکید بر دستورات الهی دارد، به مقاومت فرامیخوانند: «در سوره «شورا» امر شده است که پیغمبر استقامت کند. در سوره «هود» امر شده است پیغمبر و امت استقامت کنند. استقامت امت را هم در سوره «هود» خواسته است خدای تبارکوتعالی ...؛ که پیغمبر میفرماید که مرا پیر کرد این آیه؛ برای اینکه امرِ مشکل مهمی است. قیام برای خدا و استقامت دنبال آن قیام. در وصیت خدا بهوسیله پیغمبر برای امت؛ این است که قیام کنید برای خدا، یکییکی قیام کنید، جمع قیام کنید؛ لکن قیام برای خدا. در این آیه است که استقامت کنید. ج 7- ص 493 و 494)
حضرت امام خمینی(ره) که اندیشه سیاسیاش را باید در مبانی دینی جستوجو کرد، به دلیل تسلط بر فقه، عرفان و فلسفه اسلامی، مجتهد جامعالشرایط و رهبر فکری و سیاسی بودند که توانستند خود را با مقتضیات زمان مطابقت داده و با معماری نظام جمهوری اسلامی، مانیفست حاکمیتی حضرت رسول (ص) را احیا کنند؛ مانیفستی که در طول 1400 سال گذشته زنده بود ولی نظامسازی و پیادهسازی آن در قد و قواره حکومت مردمی و دینی (جمهوری اسلامی) برای اولین بار و توسط امام خمینی(ره) طراحی و محقق شد.
از سوی دیگر اصول سیاسی امام خمینی(ره) همچنان هم برای حل مشکلات امروزی و اساساً در طول تاریخ بشریت کاربردی اساسی داشته و میتواند فراروی حاکمان دنیا قرار گیرد. زمانی که توماس هابز انگلیسی در لویاتان از پادشاهی مطلقه گفت و یا جان لاک در قانون نویسی آمریکا، مرد دانا خوانده شد و مورد ستایش قرار گرفت، کسی فکر نمیکرد که روزی دوباره ابراهیم بت شکنی با تسخیر دلها بیاید و هیمنه نظامهای کهنه پادشاهی را در هم بپیچد. ناگفته نماند که از نظر دکترین علوم سیاسی، برخی نظامهای پادشاهی در عضر حاضر که در تقسیمات رایج علوم سیاسی جزو بدترین و بدقوارهترین نظامها هستند در حال سیر قهقرایی و رو به افول و سقوط
هستند.
بروس ریدل، مدیر «پروژه اطلاعات» مؤسسه بروکینگز آمریکا که همزمان با وقوع انقلاب اسلامی در بخش ایران سازمان سیا مشغول به کار شد، در نشست اندیشکده «بروکینگز» گفته است: «زمانی که انقلاب رخ داد، دولتمردان و کارشناسان امر در واشنگتن اطمینان داشتند که دوامی نخواهد داشت و میگفتند این افراد بلد نیستند کشور را اداره کنند. چگونه تعدادی آیتالله میتوانند عملاً ادارهکننده یک کشور باشند؟ اما ما در سازمان سیا میگفتیم اینها را دستکم نگیرید، زیرکتر از آن هستند که تصور میکنید. این ایران است که بیش از هر کشور دیگری در عراق اعمالنفوذ میکند، رژیم بشار اسد در سوریه را نجات داده و با حمایت حزبالله، کشور لبنان را اداره میکند. ایران و متحد آن یعنی حوثیهای یمن کنترل بخش اعظم شمال یمن را در دست دارند»
وی گفته است: «اگر بخواهیم به قضاوت بنشینیم، باید بگوییم ما به ربع آخر بازی رسیدهایم و ایران بهمراتب، به مراتب و به مراتب جلوتر است.»
منبع: کیهان