مجتبی امانی کارشناس مسائل بین‌الملل درباره بیانات اخیر مقام معظم رهبری که فرمودند "من به برجام به آن صورتی که عمل و محقق شد، خیلی اعتقادی نداشتم و بار‌ها نیز به خود مسئولان این کار از جمله به آقای رئیس‌جمهور و وزیر محترم امور خارجه این مطلب را گفتیم"، اظهار داشت: دولت جناب آقای روحانی پس از آنکه بر سر کار آمد، اعلام کرد که با وجود تحریم‌ها قادر به اداره کشور نیست و متأسفانه این پیام، بیش از اینکه مخاطب داخلی داشته باشد مخاطب خارجی پیدا کرد، به‌همین منظور هم مقام معظم رهبری با اقداماتی برای گفتگوی دولت با کشور‌های ۱+۵ و در چارچوب هسته‌ای موافقت کردند.
رئیس پیشین دفتر حافظ منافع ایران در مصر افزود: البته این پیش‌فرض باعث شد که غربی‌ها با تشدید فشار‌های اقتصادی و تحریم‌ها درصدد استفاده از این ابزار‌ها برای کسب امتیازات بیشتر در مذاکرات باشند.
وی ادامه داد: موافقت مقام معظم رهبری باتوجه به پیش‌فرضی بود که دولت بیان کرده بود که کشور را با وجود تحریم‌ها نمی‌تواند اداره کند؛ چراکه دولت مسئول تأمین معیشت مردم است و در صورت مخالفت مقام معظم رهبری با این گفتگوها، دولت می‌توانست ادعا کند در حل مشکلات اقتصادی کشور از او سلب اختیار شده است و به این ترتیب مسئولیت مشکلات اقتصادی کشور متوجه رهبری شود.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به اینکه براساس همین پیش‌فرض، گفتگوها شکل گرفت، اما به‌دلیل مدیریت غلط این گفتگوها در صحنه داخلی، تا چندین سال اقتصاد کشور معطل مذاکرات بود، گفت: دولت می‌توانست با یک برنامه‌ریزی صحیح این دو را از هم جدا کند، اما تمامی فعالیت‌های اقتصادی کشور به‌علت آنچه من بزرگنمایی نتایج این مذاکرات می‌دانم، معطل این گفتگوها بود و به‌گونه‌ای رفتار کردند که گویا قرار است در گفتگو‌های منتهی به برجام، تحول اقتصادی بسیار مهمی به‌سود ملت ایران رخ دهد.
امانی با یادآوری این نکته که کلیه دست‌اندرکاران اقتصادی از تولیدکنندگان تا تجار و واردکنندگان معطل به‌وجود آمدن شرایط مساعد بودند، خاطرنشان کرد: علی‌رغم توقع دولت که تصور می‌کرد ظرف دوسه ماه شرایط بهبود خواهد یافت و تحریم‌ها رفع خواهد شد و یا در سفر آقای روحانی به آمریکا در شهریور ۱۳۹۳ اتفاقات مهمی رخ خواهد داد؛ اما غربی‌ها که تصور می‌کردند آثار تحریم‌ها موجب عقب‌نشینی ایران خواهد شد گفتگوها چندسال به‌طول کشید تا اینکه به توافقی به‌نام برجام دست یافتند.
رئیس پیشین دفتر حافظ منافع ایران در مصر با بیان اینکه در طول این مدت مقام معظم رهبری تذکرات خودشان را به رئیس‌جمهور و مسئولان مذاکره‌کننده می‌دادند تا خارج از موضوع هسته‌ای که همان اختیارات دولت است گفتگویی انجام نشود و ضمناً نتایج این توافقات به‌صورت نقدی و نه به‌صورت وعده دریافت شود، تصریح کرد: اظهارات ایشان کاملاً ثبت شده است که تعهدات و مذاکرات و چارچوب آن‌ها فقط در موضوع هسته‌ای باشد. همچنین موضوع مهم عدم اعتماد به طرف‌های خارجی و بسنده نکردن به وعده‌های آن‌ها کاملاً در اظهاراتشان موجود است.
وی افزود: در هرحال مسئولیت مذاکره با پیش‌فرضی که روحانی در ابتدای دولتش مطرح کرد، کاملاً به‌عهده وی است. چندین‌بار هم اظهاراتی از سوی رئیس‌جمهور مبنی بر اینکه مسئولیت مذاکرات به‌عهده دولت است را مشاهده کردیم.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با ابراز اینکه "راهی که دولت در گفتگو با طرف‌های خارجی انجام داد، تجربه فراوانی فراروی ملت ایران قرار داده و می‌توان از آن درس‌های لازم را برای آینده بگیریم"، تأکید کرد: به‌نظر من تمرکز بر اینکه در برجام چه گذشت و بحث‌های حاشیه‌ای پیرامون آن باید جای خودش را به یک اتحاد ملی درباره عدم اعتماد به آمریکایی‌ها در چنین گفتگو‌هایی دهد و مسیر آینده ما را در تعامل با آن‌ها مشخص کند.
امانی تصریح کرد: آمریکا با خروج خودش از برجام نهایت بی‌تعهدی و اعتمادناپذیری خود را به ایران و جهانیان بیشتر از قبل اثبات کرد و اروپا هم با وقت‌کشی نشان داد که دراین‌باره بیشتر به‌دنبال منافع اقتصادی و سیاسی خودش است. ضمن تأکید بر اینکه مسئولیت ضرر و خسارت این گفتگوها متوجه دولت فعلی است باید سعی کنیم در آینده و با وجود همین دولت، راه اشتباهی را که احیاناً طی شده با تدبیر واقعی جبران کنیم و کسانی را که از تعهدات خودشان فرار کردند بتوانیم پشیمان کنیم.
منبع: تسنیم
