اتحادیه اروپا امروز (پنجشنبه) با صدور بیانیه‌ای هرگونه «اولتیماتوم» از سوی جمهوری اسلامی ایران درباره برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را رد کرد.
به نوشته خبرگزاری فرانسه، اتحادیه اروپا در واکنش به مهلتی ۶۰ روزه ایران برای اجرای تعهدات بانکی و نفتی اروپا و همچنین توقف برخی اقدامات ذیل برجام، اعلام کرد که هیچ ضرب‌الاجلی را از سوی تهران نمی‌پذیرد.
در بیانیه مشترک «فدریکا موگرینی» نماینده ویژه اتحادیه اروپا و وزرای خارجه سه کشور فرانسه، آلمان و بریتانیا که در خروجی وبگاه این سازمان قرار گرفته، آمده است: «ما با نگرانی شدید، بیانیه ایران درباره تعهداتش ذیل برجام را ملاحظه می‌کنیم. ما تماما به حفظ و اجرای کامل برجام پایبند هستیم، (توافقی) که دستاوردی مهم در ساختار عدم اشاعه هسته‌ای جهانی و به نفع امنیت تمام ما است».
موگرینی و وزرای خارجه سه کشور با درخواست تحکم‌آمیز از ایران برای اجرای کامل تعهداتش ذیل برجام و برنداشتن گام‌های تنش‌زا، تاکید کردند: «ما هرگونه اولتیماتوم را رد می‌کنیم و پایبندی ایران به تعهداتش ذیل برجام را بر اساس عملکرد آن و معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (اِن.پی.تی) ارزیابی می‌کنیم.
در این زمینه، ما نقش مهم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نظارت و راستی‌آزمایی از اجرای تعهدات هسته‌ای ایران را یادآور می‌شویم. ما همچنین امیدواریم که ایران به پایبندی به فرمت‌ها و مکانیزم‌های مستقر ذیل برجام، شامل کمیسیون مشترک برجام ادامه دهد».
این بیانیه ضمن تاکید مجدد بر پایبندی محکم اتحادیه اروپا به تعهداتش ذیل توافق هسته‌ای می‌افزاید: «که شامل لغو تحریم‌ها برای منفعت مردم ایران می‌شود. در این رابطه، ما از بازگشت تحریم‌های ایالات متحده درپی خروج این کشور از برجام، متأسف هستیم».
اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان و بریتانیا با درخواست نه‌چندان مؤثر از کشورهای غیر عضو در برجام برای عدم انجام اقدامات تنش‌زا، در پایان گفتند: «ما مصمم هستیم تا اقدامات برای تداوم تجارت قانونی با ایران را ادامه دهیم که شامل عملیاتی کردن کانال سازوکار ویژه مالی اینستکس می‌شود. ما از کشورهای غیر عضو در برجام می‌خواهیم از هرگونه اقدامی که مانع اجرای کامل تعهدات طرف‌های باقیمانده در توافق می‌شود، اجتناب کنند».
این در حالی است که «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا شامگاه پنجشنبه با صدور دستوری اجرایی، تحریم‌های جدیدی را علیه صادرات فلزات ایران ازجمله آهن، فولاد، آلومینیوم و مس اعمال کرد (جزئیات بیشتر).
شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران روز گذشته (۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸) با صدور بیانیه‌ای از توقف برخی اقدامات تهران ذیل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خبر داده و و به کشورهای باقیمانده در توافق ۶۰ روز فرصت داد تا تعهدات خود به ویژه در حوزه های بانکی و نفتی را اجرا کنند. (جزئیات بیشتر)
«محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز پس از این بیانیه، ضمن تاکید بر اینکه اقدامات مذکور در چهارچوب برجام است، درصفحه شخصی توئیتر خود خطاب به اروپایی‌ها نوشت: «بعد از یک سال صبر، ایران اقداماتی را که آمریکا اجرای آنها را غیرممکن کرده بود، متوقف کرد... اتحادیه اروپا و گروه ۳+۲ (فرانسه، آلمان، انگلیس، روسیه و چین) برای تغییر این وضعیت، فرصت رو به اتمامی دارد».
حدود یک سال پیش بود (۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷) که دولت آمریکا به دستور ترامپ، به بهانه‌های واهی و ادعاهای بی‌اساس علیه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران، از توافق بین‌المللی برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به «برجام» خارج شده و تمام تحریم‌های هسته‌ای ذیل این توافق را در دو بازه ۹۰ و ۱۸۰ روزه مجددا اعمال کرد.
البته این تنها اقدام ضد ایرانیِ کاخ سفید طی یک سال گذشته نبود و دولت ترامپ هر هفته تحریم‌ها یا محدودیت‌های جدیدی را علیه اشخاص و نهادهای ایرانی یا غیر ایرانی مرتبط با تهران اعمال کرده است. لازم به‌ذکر است که آمریکا در پیشبرد این اهداف خصمانه خود تنها نبوده و اتحادیه اروپا نیز با اقدامات ضد ایرانی تقریبا مشابهی، واشنگتن را همراه کرده است.
