از ۲۸ اسفندماه سال ۹۷ بود که پرداخت عوارض آزادراه‌ها به صورت الکترونیک و بدون توقف در چهار آزادراه تهران-قم، تهران-ساوه، کرج-قزوین و قزوین-زنجان آغاز شد.
به گزارش فارس این طرح با هدف توسعه فناوری‌های نوین در حوزه حمل‌ونقل و سرعت‌بخشی، سهولت استفاده و ارتقای کیفیت در جهت شناسایی و وصول خودکار عوارض تردد در آزادراه‌های کشور آغاز شد و هم‌اکنون در حال اجرا است.
در این مدل، اخذ عوارضی کاملا به صورت الکترونیکی انجام می‌شود، پلاک‌ها با دوربین‌های مربوطه خوانده می‌شود و کاربر نیازی به توقف ندارد و به هیچ وجه دریافت نقدی هم وجود ندارد.
در این سیستم تشخیص تردد خودرو بر اساس دوربین‌هایی که در نقاط مختلف آزادراه‌ها نصب شده است، انجام می‌شود، ترددها ثبت شده و اطلاعات پلاک به سامانه مرکزی ارسال می‌شود، مشخصات خودروهای ترددکننده با هر سرعتی که باشد، شناسایی می‌شود، بنابراین خودروها می‌توانند با حداکثر سرعت مجاز در آزادراه تردد کنند.
در این سیستم بهتر است، پرداخت‌ها در یک مرحله انجام شود، اگر چندین پلاک دارید و از یک مسیر مشترک عبور می‌کنید، می‌توانید پلاک‌ها را انتخاب کرده و پرداخت را انجام دهید، همچنین در صورتی که مسیر رفت و برگشتی طی می‌کنید، می‌توانید عوارض عبور هر دو مسیر را یکجا پرداخت کنید.
پرداخت عوارض آزادراهی برای خوروی ترددکننده در آزادراه برعهده مالک خودرو است، همچنین، درصورت عدم پرداخت در مهلت مقرر، پیامک پلیس به مالک خودرو ارسال شده و در نهایت جریمه‌ها و خسارت‌های احتمالی نیز متوجه مالک خودرو خواهد بود، بنابراین، راننده خودرو درصورتی که مالک نباشد، مسئولیتی در این موضوع ندارد.
* شیوه ثبت‌نام پلاک در سامانه پرداخت عوارض آزادراهی بدون توقف
برای مشاهده بدهی و پرداخت عوارض در سامانه پرداخت بدون توقف، ابتدا باید در این سایت (https://www.nspay.ir/) ثبت نام کنید، برای ثبت نام، گام اول وارد کردن شماره موبایل معتبر است، یک کد فعال‌سازی برای شما ارسال می‌شود که آن را باید در صفحه مربوط وارد کنید، سپس اطلاعات مربوط به کد ملی و بانک را باید وارد کنید، در مرحله بعد، می توانید پلاک یا پلاک‌های مورد نظر خود را در سامانه وارد کنید، برای هر پلاک یک نام دلخواه می‌توانید تنظیم کنید تا در هنگام استفاده از پلاک‌ها راحت تر باشید، در صورت داشتن بدهی معوق، مقابل هر پلاک مقدار بدهی نمایش داده می‌شود.
در مرحله بعد، روش پرداخت را باید انتخاب کنید که به دو روش امکان‌پذیر است البته کاربران در انتخاب روش پرداخت خود، اختیار کامل دارند.
در روش «پرداخت خود اظهاری به‌واسطه پرداخت آنلاین»، خودرو و مبدا و مقصد سفرها خود را انتخاب می‌کنید، سپس مبلغ قابل پرداخت برای شما نمایش داده می‌شود، برای پرداخت، به درگاه پرداخت اینترنتی منتقل می‌شوید و مشابه خریدهای اینترنتی که روزانه با آن سرو کار دارید، پرداخت را انجام می دهید، پس از بازگشت از درگاه پرداخت، کد پیگیری بانک به شما نمایش داده می‌شود، همچنین شما می‌توانید تراکنش انجام گرفته را در صفحه «تراکنش‌ها» مشاهده کنید.
همچنین در روش «اتصال پلاک خودرو به حساب بانکی در قالب سامانه برداشت مستقیم پیمان» بر مبنای سقف کاملا مشخص و محدود، به سامانه اجازه می‌دهید که مبالغ مربوط به ترددها را از حساب بانکی‌تان برداشت کند.
باید توجه داشت که در صورت داشتن بدهی، باید ابتدا تسویه را انجام دهید و امکان خوداظهاری وجود ندارد، همچنین کاربر قبل تردد، حین تردد و حداکثر ۲۴ ساعت بعد از تردد می‌تواند خوداظهاری کند، پس از گذشت 24 ساعت از تردد، در صورتی که خود اظهاری یا پیمان نداشته باشد، در صفحه فهرست پلاک‌ها میزان بدهی خودرو نمایش داده می شود و باید آن را در اسرع وقت تسویه کند.
* هفت روش پرداخت الکترونیک عوارض آزادراهی بدون توقف
کاربر می‌تواند در مدل‌هایی نظیر نصب اپلیکیشن‌های مربوطه نظیر تاپ، اتول یار، کیپاد، دیجی‌پی، nspay یاپرنا، کسر مستقیم از حساب بانکی، کد دستوری #۸*۷۲۰*، خودپرداز، کارت‌خوان‌های نصب شده در مجتمع‌های خدماتی-رفاهی، پرداخت سازمانی و تگ‌های قبلی عوارض آزادراهی را پرداخت کند.
استعلام بدهی عوارض آزادراهی هم از طریق کد دستوری #۸*۷۲۰* و هم از طریق ارسال پلاک به شماره ۱۰۰۰۰۱۵۳۱ امکان‌پذیر است.
در مدل پرداخت عوارض به صورت اپلیکیشن، پس از نصب یکی از برنامه‌های مذکور بر روی گوشی تلفن همراه و انتخاب گزینه پرداخت عوارض آزادراهی، کاربر مراحل انتخاب مسیر آزادراهی مورد نظر و پرداخت را در برنامه طی می‌کند.
در مدل کسر مستقیم از حساب بانکی، با موافقت کاربر و دادن اجازه برداشت از حساب مبلغ عوارض در ازای هر بار تردد در آزادراه‌ها به صورت خودکار از حساب بانکی اعلام شده کسر و به مالک خودرو اطلاع رسانی می‌شود؛ در حال حاضر دارنده‌های حساب در بانک‌های ملت، سپه، اقتصاد نوین، انصار، شهر، ایران زمین، دی، پست بانک و سرمایه می‌توانند از این روش پرداخت استفاده کنند.
در روش پرداخت از طریق تگ، کاربر قبل از تردد نسبت به تهیه و نصب آن بر روی خودرو اقدام می‌کند و مبلغ عوارض به طور خودکار پس از عبور خودرو از آزادراه، از مبلغ در کیف پول کسر می‌شود.
در مدل کد دستوری استعلام بدهی و یا پرداخت عوارض آزادراهی با گرفتن کد #۸*۷۲۰* توسط گوشی تلفن همراه به راحتی قابل انجام است.
در روش پرداخت از طریق خودپرداز، بدهی‌های معوق عوارض آزادراهی از طریق دستگاه‌های خودپرداز بانکی در سراسر کشور قابل پرداخت است، مالکان خودرو که پیامک حاوی شناسه قبض و شناسه پرداخت را دریافت کردند و یا از وب سایت https://www.nspay.ir/دریافت می‌کنند می‌توانند با مراجعه به دستگاه خودپرداز بانک‌های ملت، سامان، انصار و شهر نسبت به پرداخت اقدام کنند.
در مدل پرداخت از طریق کارت خوان، امکان پرداخت عوارض آزادراهی از طریق دستگاه‌های کارت‌خوان مستقر در پمپ‌بنزین‌ها، مجتمع‌های خدماتی رفاهی و توقفگاه‌های بین راهی در آزادراه‌های کشور فراهم شده است.
در مدل پرداخت سازمانی، شرکت‌ها و کسب و کارهایی که متولی تعدادی خودرو هستند می‌توانند از خدمات پرداخت گروهی برای مدیریت عوارض خودروهای تحت پوشش خود با مراجعه به سایت‌های https://www.nspay.ir/ و http://www.aaniro.com/ استفاده کنند.
* معاون وزیر راه: طرح پرداخت عوارض آزادراه براساس پیمایش/نرخ عوارض در پرداخت الکترونیکی تغییر نمی‌کند
امیر امینی، معاون برنامه‌ریزی و مدیریت منابع وزارت راه و شهرسازی در این‌باره می‌گوید: آغاز به کار ETC یا در واقع جمع آوری عوارض از طریق روش های الکترونیکی در خردادماه سال ۹۱ بود و ابلاغ آن به یکی از بانک‌های دولتی توسط وزارت راه و شهرسازی انجام شد.
وی که در برنامه زنده «روی خط خبر» سخن می‌گفت، افزود: سال ۹۲ حدود ۶ یا ۷ آزادراه یک مسیرش را به روش پرداخت الکترونیکی اختصاص داد، در آن زمان بحث این بود که درآمدهای ای تی سی از محل جریمه خودروهایی که از آزادراه عبور می کنند و عوارض نمی‌پردازند تامین شود و بانک مربوطه این عوارض را به سرمایه‌گذار احداث آزادراه بپردازد.
وی تصریح کرد: این موضوع تا سال ۹۴ خوب پیش رفت اما به دولتی بودن بانک ایراد گرفته شد، این ایراد به نحوه پرداخت جریمه خودروهایی که عوارض شان پرداخت نمی‌شد، گرفته شد و کار را ۲ سال متوقف کرد، در سال ۹۶ وزیر راه و شهرسازی تصمیم گرفت که این کار را به صورت رقابتی با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی مجددا اجرایی کند و ما در واقع هیچ گیت و باجه‌ای برای دریافت عوارض نداشته باشیم و بدون پرداخت نقدی در آزادراه ها این اتفاق بیفتد.
امینی گفت: در همین خصوص یک فراخوان دادیم و یک کنسرسیوم بسیار قوی برنده این فراخوان شد، در این زمینه ما مصوبه دولت را بابت این مساله گرفتیم و دولت اجرای کار را در سال ۹۷ مصوب کرد، شرکت را تشکیل دادند و قرارداد با شرکت در مهرماه سال ۹۷ بسته شد، ۶ ماه دوره تنفیذ قرارداد بود که بتواند کار را اجرایی کند و الان هم از ۲۷ اسفندماه ۹۷ در چهار آزادراه به صورت پایلوت و عملیاتی کار به صورت جدی اجرا شده و شاهد یک تحول هستیم؛ این موضوع با توجه به ترافیک سنگینی که اطراف تهران، کرج و قزوین وجود دارد توانسته نقش بسزایی در کاهش ترافیک ایفا کند.
انجام آزمایشی طرح در ۴ آزادراه
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به انجام پایلوت و آزمایشی این طرح در چهار آزادراه تهران – ساوه، تهران – قم، کرج – قزوین و قزوین – زنجان درخصوص مشکلات و موانعی که در مسیر اجرای این طرح قرار داشت، گفت: در آزمایش‌هایی که انجام دادیم هنگام اجرا چند چک اپراتور داشتیم، یعنی پیمانکاران موازی با پیمانکار و مشاور اصلی بودند که روش ها را چک کرده که دقت لازم را عملیات داشته باشد.
وی ادامه داد: این کار هم از تجهیزات و هم از نرم‌افزارهای پیشرفته ای برخوردار است که باید خوب کار کنند چون مردم از این عملیات متاثر می شوند، پس باید دقت بالا باشد و به همین خاطر چندین بار کار کنترل می‌شود همین دلیلی بوده است که چندین مرحله تست و آزمایش انجام گیرد.
ایجاد روش های نوین پرداختی
معاون برنامه‌ریزی و مدیریت منابع وزارت راه و شهرسازی در ادامه با اشاره به روش های پرداخت در این طرح گفت: تقریبا همه راه های ممکن همچون فضای مجازی، پوزها و ATM برای پرداخت فراهم شده است در این زمینه حتی با ۹ بانک قرارداد بسته شده که پلاک صاحبان ماشین که در آن بانک ها حساب دارند به صورت مستقیم و اتوماتیک از حساب شان عوارض کم شده و اطلاع رسانی شود، این روش ها هم اعتباری بوده و هم می توانند به جز ATMها و پوزها با کد دستوری *۷۲۰*۸# پرداخت داشته باشند، پنج روش پرداخت متفاوت داریم که از اپلیکشین ها، وبگاه ها و اتصال به حساب بانکی و دیگر روش‌هاست.
وی افزود: البته یک روش دیگری هم به زودی اجرا خواهیم کرد که استفاده از کارت‌های قابل شارژ است که مردم می توانند با خرید این کارت‌ها از طریق درگاه الکترونیکی آن ها را شارژ کنند، این کارت ها به صورت ۱۰۰ درصد به بخش خصوصی واگذار شده که یکی از محسنات این کار است که در روش های دیگر عملیاتی نشده بود. از نظر ما این کار آزمایش را خوب پس داده بود.
امینی ادامه داد: در این طرح وزارت راه و شهرسازی دیگر تنها نقش حاکمیتی داشته که هماهنگی بین دستگاه و داده ها را در اختیار دارد و بقیه عملیات کار در اختیار بخش خصوصی است.
عدم تغییر نرخ در طرح پرداخت الکترونیکی آزادراه ها
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه تغییر نرخ با انجام این طرح در آزادراه ها صورت نگرفته است، گفت: تا این لحظه تغییر نرخ نداشته ایم و سعی نداریم به این واسطه تغییرات صورت بگیرد، یک‌سری روش‌های تشویقی در نظر داریم که از جمله آنها که در حال نهایی کردن و به تصویب رساندن آن توسط وزیر راه و شهرسازی است بحث پرداخت زودتر عوارض است.
وی ادامه داد: یعنی اگر کسی عوارض خودش را زودتر پرداخت کند در زمان عبور از گیتهای عوارضی تخفیف هایی به او تعلق بگیرد و از محل این درآمدها بتوانیم سیستم را برگردانده و عوارض اضافه ای تحمیل نشود.
وی افزود: به همین خاطر تا الان بابت عبور از گیت‌ها و عدم پرداخت عوارض کسی جریمه نشده است، ما ۵ مرحله چک اپراتوری داریم تا برایمان مسلم شود یک خودرو از گیت عبور کرده است.
امینی اضافه کرد: تا این لحظه تصویب شده همه خودروهایی که تا دهم فروردین ۹۸ از گیت‌ها عبور کرده و پرداخت نداشته‌اند در سطح ۵۰ هزار خودرو جریمه انجام بشود، این موضوع قطعا با دقت ۱۰۰ درصدی است و خودروهای عبوری که عوارض نداده‌اند جریمه می‌شوند.
معرفی چندین روش برای اطلاع رسانی
معاون برنامه‌ریزی و مدیریت منابع وزارت راه و شهرسازی ادامه داد: سایتی هم به نام AAniro.com ایجاد شده است که در آن همه شیوه‌های اطلاع رسانی را مردم می‌توانند آنجا مشاهده کنند، یک خط اختصاصی با هفتاد اپراتور ۲۴ ساعته ایجاد شده است که هموطنان می‌توانند تماس گرفته و کسب اطلاع کنند.
وی افزود: شماره تماس در نظر گرفته شده ۶۳۴۶۸۵۳۱ که ۷۰ پرسنل در ۱۲۰ کانال همزمان در سه شیفت هم اکنون فعال است و به ارائه خدمات می پردازند.
معاون وزیر راه و شهرسازی بیان کرد: وزارت راه سامانه پیامکی ۵۰۰۰۱۵۳۱ راه‌اندازی کرده است و جوابگوی مشکلات هموطنان است و با آنها تماس خواهیم داشت و اطلاعات را در اختیارشان می‌گذاریم.
وی تصریح کرد: این روش های ارتباطی فراهم است و همین سایت اعلام شده و دو سامانه پیامکی در اختیار مردم است که اطلاع رسانی داشته باشیم، هموطنان مطمئن باشند که کسی با اجحاف جریمه نخواهد شد، در آینده نزدیک جریمه را از این سامانه حذف خواهیم کرد چون سیستم هوشمند بوده و بدهی پلاک خودرو مادام در سیستم ثبت است و در گیت های مختلف قابل وصول است، قرار نیست جریمه کنیم و با اطلاع رسانی دقیق می خواهیم سرعت پردازش و دریافت عوارض و پرداخت آن را بالا ببریم.
بررسی اطلاعات دقیق رانندگان در چندین مرحله
امینی در پاسخ به این گفته که اگر تا ۷۲ ساعت پرداخت عوارض صورت نگیرد درصدی به مبلغ اصلی اضافه خواهد شد، گفت: تا این لحظه هیچ تصمیمی برای اینکه چگونه باید جریمه کنیم، گرفته نشده است، بیشترین نظری که در سیستم وزارت راه و شهرسازی وجود دارد این است که به آنهایی که زودتر پرداخت دارند تخفیف داده شود و در بقیه موارد درصدی روی عوارض شان آورده شود تا با این سیستم کار کنترل شود.
وی درباره اینکه اگر در زمان مقرر پرداخت ها انجام بگیرد جرایم حذف می شود، افزود: همان طور که گفته شد تا این لحظه هیچکس جریمه نشده است و از هفته آینده آنهایی که تا دهم فروردین ماه از گیت عبور کرده و پرداختی نداشته‌اند جریمه می شوند اما اگر قطعا در این فاصله پرداختی داشته باشند جریمه نخواهند شد.
وی افزود: در این فاصله حدود ۱۱ میلیون پیامک از ترددکننده‌ها داشتیم که از این تعداد۹۶۰ هزار پیامک به دست استفاده کنندگان نرسیده است، ما حتی می دانیم کدام خودروها پیامک به دستشان نرسیده است و در این بین ۱۸ هزار نفر اقدام به پرداخت داشتند که در این زمینه موفق نبودند، تک تک این شماره مشخص بوده و با اشراف کامل جرایم اعمال می شود.
امینی ادامه داد: همان طور که گفته شد آزادراه‌های تهران – قم، تهران – ساوه، کرج – قزوین، و قزوین - زنجان چهار آزادراهی است که این طرح در آنها اجرا شده است، بنا داریم از تیرماه سال جاری ۱۰ آزادراه دیگر به این موارد اضافه شود و جمعا ۱۰۱ دروازه و ۱۹ دکل در ۲۲ آزادراه حداکثر تا دهه فجر به این سامانه مجهز می‌شود.
وی افزود: بهترین راه برای پیگیری ورود به سایت nspay.ir است که پلاک ماشین ثبت و اطلاعات داده می شود، اگر هم اینترنت نداشتند سرشماره *۷۲۰# و یا تلفن داده شده در اختیار هموطنان است.، هرگونه اعتراضی هم بود سامانه پیامکی ۵۰۰۰۱۵۳۱ که خود وزارت راه و شهرسازی در اختیار دارد و یا سامانه ۱۰۰۰۰۱۵۳۱ که در اختیار سرمایه گذار است؛ جوابگو انتقادات است.
نیروهای انسانی فعال در گیت‌ها نگران نباشند
معاون وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به این سؤال که گسترش این طرح چه شرایطی برای نیروهای انسانی فعال در گیتهای عوارضی به وجود خواهد آورد؟ گفت: ما برای هیچکدام از پرسنلی که در آزادراه شاغل هستند، دغدغه ای متصور نیستیم. تقریبا به طور متوسط ۲۰ درصد درآمد از آزادراه‌ها را به بهره برداری و نگهداری اختصاص می‌دهیم؛ بنابراین سعی می‌کنیم از محل صرفه جویی این سامانه هزینه ها فراهم شده تا دوستانی که در این گیت‌ها فعالیت دارند برای شان فرصت ایجاد شده یا حداقل در طول اجرای این سامانه الکترونیکی و در طول دوران بهره برداری این قول داده می شود که دغدغه ای نداشته باشند.
خروج نقش حاکمیتی دولت برای اولین در این طرح
امینی با اشاره به مزیت‌های این طرح نسبت به دیگر طرح ها گفت: پنج مزیت این طرح موجب شده نسبت به طرح های دیگر شاهد تفاوت باشیم، اول اینکه این کار همان طور که گفته شد کاملا در توان بخش خصوصی است و دولت هیچ دخالت در آن نداشته و از انحصار خارج شده است.،در این روش ما در نظر داریم که بعد از یک سال کارکرد، پس از حسابرسی صندوق مستقر در این سامانه، عوارض کل آزادراه ها یکسان شوند، یعنی در هر ۱۰۰ یا کیلومتر یک قیمت واحد پرداخت شود.
وی ادامه داد: یک سال باید این سیستم کار کند تا بعد از حسابرسی و استخراج عدد بهینه این اتفاق رخ دهد، پیش از این در آزادراه ها از یک کیلومتر تا ۱۰۰ کیلومتر پرداختی مثلا ۵۰۰ تومان بود. به دنبال این هستیم که در این سیستم هر خودرو به اندازه پیمایش خودش پول بدهد.
وی افزود: این طرح از هفته آینده یا ۱۵ روز دیگر در آزادراه کرج – قزوین پیاده می‌شود، چهار گیت خواهیم داشت که به تناسب پیمایش هزینه عوارضی خواهند داد.
وی گفت: مزیت این است که مالکیت داده در اختیار وزارت راه و شهرسازی است تا وقتی اصل و سود برای سرمایه گذار مستهلک شد با بهینه سازی مجدد دوباره طرح واگذار شود.
وی افزود: همه روش‌های نوین در نظر گرفته شده و هیچ طرحی نیست که در آن پیش بینی و راهکارش در نظر گرفته شده باشد، این پنج مزیت در نظر گرفته شده و تجمیع شده در خیلی از کشورها به کار برده نمی شود.
معاون وزیر راه و شهرسازی‌گفت: صرفه جویی در سوخت و عبور بدون دغدغه از مزیت های این طرح است، همه طرح های تجمیع شده در نهایت به سرعت عمل، کاهش مصرف و کاهش هدررفت وقت مردم کشورمان منجر خواهد شد، به دنبال برداشتن باجه‌ها عوارضی هستیم تا بدون توقف در آزادراه‌ها حرکت خودروها ادامه یابد.
