آیت‌الله صادق آملی لاریجانی در مراسم تودیع و معارفه رئیس جدید قوه قضاییه گفت: قبل از هر چیز از قضات گرامی، مهمان و همکاران قضایی، کارمندان گرامی و همه مقامات لشکری و کشوری خصوصا ریاست مجلس خبرگان رهبری، ریاست مجلس شورای اسلامی، ریاست دفتر مقام معظم رهبری، اعضای شورای نگهبان، نمایندگان مجلس و... تشکر می‌کنم.
وی ضمن تبریک به حجت الاسلام والمسلمین رئیسی گفت: مودت دیرینه با ایشان نشانه استعداد و رویکرد مثبت و تلاش‌های ایشان در دستگاه قضایی بود و از خداوند می‌خواهیم ایشان را موفق بدارد تا بتوانند این بار و مسئولیت خطیر را به سرانجام برسانند زیرا امر خطیری است که با صبر، صبر و صبر محقق نخواهد شد.
رئیس سابق قوه قضاییه با تشکر از مسئولان قضایی تصریح کرد: من شاهد بودم که مسئولان عالی قضایی تا مدت‌ها پس از پایان ساعت کاری در مقام خود باقی مانده و برای حل مشکلات مردم تلاش می‌کردند. همچنین باید از حمایت‌های مقام معظم رهبری تشکر کنم که همواره به قوه قضاییه عنایت داشتند و اگر الطاف، توجه و همراهی ایشان نبود همین مقدار از تلاش‌های ما نمی‌تواند به اهداف خود برسد.
آملی لاریجانی درخصوص برخی از اقدامات انجام شده از دستگاه قضا در طول 9 سال اخیر مسئولیت خود گفت: اولین نکته‌ای که باید به آن اشاره کنم، مربوط به خدمت‌رسانی عظیمی است که در دستگاه قضایی انجام شده است. بیش از 17 میلیون پرونده در دستگاه قضایی رسیدگی شده که کار آسانی نیست. این میزان ورودی است ولی خروجی نیز تقریبا همین اندازه است.
وی با بیان اینکه با وجود افزایش پرونده‌ها همکاران نگذاشتند این پرونده‌ها انباشت شود و با افزایش ورودی، خروجی نیز افزایش یابد، گفت: گفتن این مسئله آسان است ولی عمل آن دشوار و سخت است. رسیدگی به پرونده‌ها با سرعت مقبولی انجام شده است و اگر تعداد قضات با برخی از کشورهای دیگر قیاس کنیم، قابل مقایسه نیست زیرا ممکن است یک قاضی روزانه پنج، شش پرونده را در روز بررسی کند ولی در کشورهای اروپایی ممکن است یک قاضی، یک پرونده را در هر روز یا دو روز یک بار بررسی کند و این مسئله نشان می‌دهد در جذب قاضی باید تلاش بیشتری کنیم.
آملی‌لاریجانی گفت: ما تلاش بی وقفه انجام دادیم و باید دستگاه های دیگر از دولت و مجلس کمک کنند تا مسیر بررسی به اطاله منجر نشود. در سازمان‌های تابعه هم همینطور است. میلیون‌ها خدمت در سازمان ثبت، پزشکی قانونی و سازمان زندان‌ها در حال انجام است و واقعا جای قدردانی دارد و من به سهم خودم تشکر می‌کنم.
وی ادامه داد: مساله رضایتمندی مردم مهم است البته مولفه‌های متعددی دارد که یکی از آن کار ما است و نباید دشمن بیرونی و جاهلان درونی را فراموش کنیم که به سیاه نمایی دامن زدند. کسانی مدعی شده‌اند که مردم از دستگاه قضا ناامید شده اند. من عرض می‌کنم خلاف این است. وقتی ما شاهد کثرت پرونده هستیم یعنی این استدلال مغالطه‌ای است.
وی تاکید کرد: کثرت پرونده ساخته دستگاه قضا نیست و سرریز مشکلات به دستگاه قضا است. البته بررسی سریع مولفه قابل توجه است. وقتی وضعیت اقتصادی دچار مشکل است جرم افزایش پیدا می‌کند؛ وقتی فساد افزایش پیدا کند یعنی سرریز دستگاه‌های دیگر به دستگاه قضا می شود. وقتی در بحث محیط زیست نظارت وجود ندارد نتیجه پرونده‌ای می شود که دستگاه قضا باید به آن بپردازد.
رییس سابق قوه قضائیه گفت: تعداد پرونده‌ها بر خلاف این استدلال دلیل آن است که مردم امید معقول به رسیدگی قضایی دارند والا آدم عاقل به دستگاهی که امید ندارد مراجعه نمی‌کند. گاهی می‌گویند مردم ناچار هستند اما امید دارند. البته گاهی در خصوص ۱۷ میلیون پرونده مغالطه می‌شود. این به معنی ۱۷ ضرب در ۲ نیست و قطعا محاسبه غلطی است و یعنی ۱۷ میلیون نقطه قوه قضائیه مشغول است. هر رجوع یک پرونده است و ممکن است فردی ۱۰ بار در دستگاه قضائی پرونده داشته باشد. گاهی شخص واحد ده ها پرونده دارد. به من گزارش داده بودند خانمی در تهران ۴۰۰ پرونده در دستگاه قضایی درست کرده بود و دستگاه قضا موظف به ثبت است. ما سارقینی داریم که ده‌ها پرونده دارند.
وی افزود: مساله بعدی تحول در نیروی انسانی است که یکی از افتخارات بزرگ دستگاه قضا نو کردن دستگاه قضایی است. در بدو ورود بنده ۷ هزار قاضی داشتیم و امروز با اینکه ۲۶۰۰ قاضی خارج شده اند، اگر کسر کنیم حدود ۵ هزار نفر باقی می ماند در حالی که الان دستگاه قضایی ۱۲هزار قاضی دارد؛ البته شما می دانید جذب قاضی آسان نیست.
آملی لاریجانی با تاکید براینکه نخبه گزینی نکته بسیار مهم برای جذب قاضی بود گفت: خوب است که عزیران بدانند وقتی برای جذب قاضی فراخوان داده می‌شود ۵۰ هزارنفر مراجعه می‌کنند و از این تعداد و گزینش ۲۵۰ تا ۳۰۰ نفر جذب می شوند لذا نخبه گزینی در دستگاه قضا یک اصل شده است.
وی ادامه داد: علاوه بر آموزش های بدوی دوره کار آموزی برگزار می‌شود و این علاوه بر آموزش‌های ضمن خدمت است. قضاتی که سابقه دارند را دعوت و محیطی فراهم کردند و اینها برای فرا گرفتن قوانین جدید و نکات جدید و بازآموزی در این دوره ها شرکت کردند.
وی افزود: تلاش برای نقد و بررسی آرا هم صورت گرفته و کمیته ممیزی قضات تشکیل شده و در آنجا یک پرونده ممیزی قرار داده شده و کارها و آرای وی را بررسی می‌کنند و شاخص مهم پذیرش قاضی همین ممیزی ها است.
رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: نکته دیگر به کارگیری فناوری‌های نوین در دستگاه قضایی است که با تمام تنگناها که در خصوص بودجه داشتیم ولی در عین حال معاونت فناوری مرکز آمار وفناوری توانست پیشرفت خوبی در این حوزه برای تسهیل خدمت رسانی به مردم داشته باشد. همچنین بحث کمک به اقتصاد مقاومتی نکته مهم دیگری است که رهبری سیاست‌های کلی را ابلاغ کردند و در سخنان متعددی تاکید کردند و عمده نجات کشور را در این مساله دانستند که قوه قضائیه هم مسئولیتی داشت تا در مرحله نخست اشتغال از بین نرود.
وی ادامه داد: وقتی برای مثال کارخانه‌ها با مشکل مواجه می‌شوند نباید بگذاریم این کارخانه‌ها بخوابند و کارگر بیکار شود. ما کاری را آغاز کردیم که روسای کل دادگستری مسئول شدند و باید با همکاری استانداران و بانک‌ها کمک کنند تا مشکل کارخانه‌ها حل شود.
وی تاکید کرد: ستاد مرکزی برای اقتصاد مقاومتی در قوه قضاییه شکل گرفته و دستورالعملی برای آن تدوین و ابلاغ شده است.
وی با اشاره به احیای حقوق عامه گفت: از چند سال پیش فکر کردیم، حقوق عامه یک مسئله مهم مغفول در قانون اساسی است لذا کاری که دادستان‌ها در سراسر کشور می‌کنند، در همین رابطه است. ورود آنها در صیانت از منابع طبیعی حفاظت از جنگل‌ها، نظارت بر سواحل، مقابله با قاچاق و... در حال انجام است و مخصوصا در مورد جنگل‌های استان‌های شمالی کارهای خوبی انجام شده است. گاهی دادستان‌ها در مورد حقوق عامه ورود می‌کردند و هم‌پوشانی با دستگاه‌های اجرایی داشت و گاهی شهرداری در مورد حقوق عامه کوتاهی می‌کند ولی دستگاه قضایی که نمی‌تواند کار شهرداری را انجام دهد. پس باید ابعاد حقوق عامه را تبیین می‌کردیم تا هم اصطکاکی با دستگاه‌های اجرایی پیش نیاید و هم این ظرفیت مغفول قانون اساسی اجرایی شود تا شرایط برای اجرایی شدن آن فراهم شود. بنابراین دستورالعمل فنی و اجرایی تدوین و ابلاغ شد که اگر کار بیشتری در مورد آن شود، می‌تواند تبدیل به قانون شود.
وی درباره تشدید نظارت‌ها گفت: تاسیس دیوان عالی کشور از افتخارات این دوره است. این معاونت با وجود مراجعات اندک، بسیار اثرگذار بود. شخصیت قضات دیوان عالی کشور به گونه‌ای بود که اگر قاضی ورود می‌کرد، کسی احساس مچ‌گیری نداشت. نظارت دیوان عالی کشور عموما فرا دستگاهی است. بازرسان کشور تلاش خود را کردند ولی نیرو کم دارند و باید به آنها کمک کرد تا نظارت‌های مبسوط‌تری داشته باشند. لذا نظارت دادسرای انتظامی قضات توسعه یافته ویکی از کارهای خوب این دوره، بازرسی پنهان بود که ایجاد کردیم و توسعه دادیم.
وی افزود: نظارت استانی از سوی معاونت راهبردی دنبال شد. این معاونت، معاونت جدیدی بود که در ابتدا در برابر آن مقاومت شد ولی عملکردش نشان داد که معاونت اثرگذاری است و نظارت حفاظت اطلاعات قوه قضاییه و نظارت ضابطین هم موجب نظارت گسترده دستگاه قضایی شده است.
آملی لاریجانی با اشاره به مسئله فساد گفت: فساد در کشور وجود دارد و در درون دستگاه قضایی هم وجود دارد. با آنکه بر برخورد با مفسدان تاکید می‌کردم، سیاه‌نمایی زیاد می‌شد و از فساد سیستماتیک سخن می‌گفتند و آن را معنی می‌کردند که مسئول رسیدگی به فساد، خود فاسد است. مهم این است که مسئولان این دستگاه عزم مقابله با فساد را داشته باشند که مسئولان عالی کنونی از فضلا، متدینین و پاکدست بودند که این مهمترین سرمایه ما بود.
رئیس سابق قوه قضاییه با تاکید بر اینکه در دستگاه‌های اجرایی مدیران زیادی زحمت می‌کشد که سیاه‌نمایی درباره آن درست نیست، گفت: در دستگاه قضایی قضات و نیروهای پاکدستی هستند که برخی با گذشت چهل سال کار، هنوز خانه ندارند. قضات با این فضل، تلاش و پاکدستی برای بنده و امثال بنده افتخار است و امیدواریم دستگاه قضایی با پیراستن برخی فسادها، چهره واقعی خود را نشان دهد.
آملی لاریجانی با بیان اینکه عزم دستگاه قضایی برای برخورد با مفاسد اجتماعی و اقتصادی جزم بود ولی عِده و عُده به گونه‌ای نیست که با همه مفاسد برخورد کند، تاکید کرد: مهمترین مسئله برخورد با زمینه‌هاست که به همین خاطر، معاونت پیش‌گیری تاسیس شد و در استان‌ها این معاونت کار فعالی انجام می‌دهد.
وی درباره فضای مجازی نیز گفت: یکی از منشاهای وقوع مفاسد فرهنگی، اجتماعی و حتی کلاهبرداری فضای مجازی است. ما نمی‌توانیم فضای مجازی را حذف کنیم و نمی‌خواهیم هم حذف کنیم.من از جمله مسئولان قضایی بودم که از فضای مجازی بیشتر استفاده می‌کنم(دربحث های علمی). تهمت به ما زدند که می‌خواهیم حذف کنیم. چه کسی می‌گویند حذف شود؟حرف ما این است که فضای مجازی مدیریت شود و در کشورهای بسیار پیشرفته این مدیریت در حال انجام است.
وی افزود: امریکایی‌ها مسلط هستند و همه اطلاعات به آنجا منتقل می‌شود. کشوری است که هم قدرت مالی و هم قدرت نظامی دارد و انتقال اطلاعات موجب شده تا قدرت اطلاعاتی نیز برایش ایجاد شود. عقل اقتضا می‌کند کشوری که بنیانش انقلاب اسلامی است، همه اطلاعاتش را در اختیار امریکا قرار ندهد.
آملی لاریجانی یاداور شد: نمی‌گوییم اتوبان را ببندید ولی اتوبانی که صدها راهزن دارد، باید از آن مراقبت کرد و اتوبان موازی برایش ساخت. فضای ملی مجازی اتوبان موازی بود که مقام رهبری هم انرا ابلاغ کردند ولی کاری چندانی در این باره نشده است.
وی ادامه داد: من به رهبری هم گفتم نیروهای مسلح ما در حال جهاد است ولی دشمن به پستو خانه‌های ما نفوذ کرده است. چرا در فضای مجازی اینچنین فساد گسترش یافته است زیرا یکی از مولفه‌هایش فضای مجازی است.
رئیس سابق قوه قضاییه با اشاره به رویکرد دستگاه قضا نسبت به امور پژوهشی خاطرنشان کرد: ما مرکز پژوهشی فقهی در قم داشتیم که انرا توسعه دادیم و از آن حمایت کردیم. این مرکز آثار خوبی داشته است و در کنار آن پژوهشکده‌ای برای قوه قضاییه تاسیس کردیم.
آملی لاریجانی درباره خدمات معاونت فرهنگی نیز گفت: این معاونت خدمات زیادی کرده است هرچند با تزریقات بودجه‌ای روبه‌رو بودیم ولی این معاونت تلاش کرده قرآن را در خانواده قضایی توسعه دهد.
وی با بیان اینکه توجه به زندان و زندانیان از مسائل کلیدی دستگاه قضایی بود، تاکید کرد: در مورد جرم‌زدایی تلاش زیادی کردیم ولی سرزیر مشکلات دیگر به دستگاه قضایی می شود. در مورد برخی از حبس‌ها و زندان‌ها ضرورتی وجود ندارد و برخی از بازداشت‌های موقت هم ضرورتی ندارد که فرد دو یا سه روز بازداشت موقت باشد. لذا تذکر هم دادیم و دستورالعملی برای ساماندهی زندانیان صادر کردیم.
رئیس دستگاه قضا با اشاره به بازسازی نوسازی و اماکن قوه قضاییه گفت: زمانی که من مسئولیت قوه قضاییه را پذیرفتم ساختمان‌های قضایی و دادگستری وضعیت بحرانی داشتند. بسیاری از آنها وضعیت استیجاری داشتند که مالکانشان راضی نبودند. با استفاده از بودجه خاص قوه قضاییه و بودجه کم دولتی، بسیاری از ساختمان‌ها نوسازی و خریداری شدند. هیچ استانی نیست که از این نوسازی برخوردار نباشد. برخی می‌گویند ساختمان عدالت نمی‌شود ولی عدالت به ساختمان هم نیاز دارد. برای رسیدگی‌های قضایی باید جایی باشد که مردم ذیل آفتاب و زیر باران و برف نباشند. این ساختمان‌ها اشرافی هم نبودند و با قیمت معقول تمام و ساخته شدند.
وی با تاکید بر اینکه نقد دستگاه قضایی باید منصفانه باشد، تاکید کرد: یکی قاضی باید در روز چند پرونده را بررسی کند، باید چند دادستان ترور شوند و مورد حمله قرار گرفته باشند ولی ارزیابی‌ها غیرمنصفانه است و تخریب گسترده علیه دستگاه قضایی است. آقای رئیسی من به این خاطر گفتم که باید رویکردتان مبتنی بر صبوری باشد چون تیرهای بلا خواهد آمد.
آملی لاریجانی با اشاره به شایعاتی که پیرامون خانواده و دخترش وجود دارد، گفت: گاهی دشمن بیرونی و جاهل درونی مشکل ایجاد می‌کند. دشمن شایعه کرد دختر رئیس قوه قضاییه جاسوس است. صبیه ما می‌رفت می‌گفتند شما از زندان آزاد شدید. عزیزی از ما حلالیت طبید، من گفتم عهد کردم از کسی که تهمت بزند نمی‌گذرم و کسی را هم که حرف ناحقی را شنید ولی دفاع نکرد، حلال نخواهم کرد. چرا وظیفه شرعی خود را انجام نمی‌دهیم و در برابر تهمت ساکت هستیم. برخی از قضات در کانالی بودند و تهمتی زدند و یک نفر گفت عجب دختر رئیس قوه جاسوس است. من کسی که تهمت بزند را حلال نمی‌کنم.
وی با اشاره به اینکه ادعاهای حقوق بشری علیه ایران امر عجیبی است گفت: آنها با انقلاب و اسلام مشکل دارند که تحت عنوان حقوق‌بشر مطرح می‌کنند و ادعای منافقین را لیست می‌کنند.
رئیس قوه قضاییه با اشاره به اصل استقلال قوه قضاییه تصریح کرد: من در طول این ۱۰ سال واقعا با تمام وجود برای استقلال دستگاه قضا جنگیدم. چه روزها و شب‌هایی را در بی‌قراری برای استقلال دستگاه قضا صرف کردم. امروز افتخار می‌کنم در این دوره به هیچ قاضی هیچ الزامی نکردم. ببینید چقدر تهمت زده‌اند و گفتند بیدادگاه و دادگاه فرمایشی! بنده به قضات اطمینان دارم و هر وقت احراز کنم، ورود می‌کنم. بنده هیچ دادگاهی را الزام نکردم و در دادسرا نخواستم که حکمی و قراری را صادرکنند لذا در اینجا عرض می‌کنم مسئله استقلال هم افتخار است و هم امیدوارم ادامه پیدا کند.
آملی لاریجانی در پایان از مسئولان عالی قضایی به ویژه معاون اول قوه قضاییه و مسئول دفتر ریاست تشکر و قدردانی کرد.
