قسمت شصت و سوم برنامه «بدون توقف» با حضور محمدجواد لاریجانی مشاور امور بین الملل رئیس قوه قضائیه و دبیر ستاد حقوق بشر به عنوان کارشناس، دیشب از شبکه سوم سیما به روی آنتن رفت.
لاریجانی در این برنامه در پاسخ به اینکه اگر همین مذاکرات برجام را از همان اول انقلاب انجام می‌دادیم تا امروز وضعیت بهتری داشتیم گفت: برجام یک مذاکره سیاسی است که ظرف حدوداً ۵ سال یک بخش کوچکی از آن انجام شد اما مذاکرات از قبل هم وجود داشت. دعوا سر این بود که غربی‌ها دیدند که ما در فناوری‌های خاصی پیشرفت پیدا کردیم و احساس خطر کردند چراکه ما یک اسوه از استقلال در منطقه هستیم. یعنی هر چیزی کم داشته باشیم کسی درباره استقلال ما حرفی ندارد و همه می‌دانند که ما نوچه هیچ کشوری نیستیم. آمدند و تعرضات عظیمی علیه ما راه انداختند.
وی ادامه داد: تحریم‌ها هم مانند دزدی است و با جنگ هیچ فرقی ندارد و در واقع تجاوز به حقوق ملت ماست. این تجاوز می‌بایست دفع شود و دفع این دو قسمت دارد که یک قسمت آن مقاومت خودمان است که آثار تحریم‌ها را مانند جنگ کم کنیم و یک قسمت هم باید در میدان باشد. آقای دکتر روحانی یک روشی در دفع اینها داشت. من مخالف برجام و مخالف مذاکرات هسته‌ای نیستم اما اشکال حرفه‌ای به این کار دارم. ما می‌بایست مذاکره کنیم.
دبیر ستاد حقوق بشر با بیان اینکه کسی برجام را نخوانده است عنوان کرد: در حال حاضر برجام دیگر بحث موافقت و مخالفت ندارد و چیزی است که بر زمین افتاده است. برجام چهار اشکال مهلک دارد. یکی از بربختی های برجام این است که کسی آن را نمی‌خواند و در آن بسته است. نسخه فارسی آن هم وجود داشت اما چه کسانی که مخالف بوند و چه موافقان یا حوصله نداشتند بخوانند یا اگر هم می‌خواندند آن را نمی‌فهمیدند. متن برجام بسیار سیاسی است و کسانی آن را نوشته‌اند بسیار نامرد بوده‌اند و ما باید همه آنها را می‌خواندیم.
وی افزود: پیش فرض‌های این مذاکره نادرست بود یعنی آقای روحانی گفتند که چرخ‌های سانتری فیوژ بچرخد اما تناسب معکوس گذاشتند به نظر ایشان اگر کمی چرخ‌های سانتری فیوژ را شل کنیم چرخه اقتصاد می چرخد و به نظر من این نظر کاملاً اشتباه بود. یا اینکه اگر ما عمل نکنیم به ما حمله می‌شود که این هم نادرست بود.
لاریجانی استراتژی دفع تجاوز را لازمه برجام دانست و گفت: دوم استراتژی برد - برد بود که در مذاکرات دیپلماتیک بسیار هم معروف است اما مرتبط با جایی است که طرفین برای منافع خود یک درجه‌ای از مشورت را قائل هستند یعنی ما دو نفر سر یک موضوع اختلاف نظر داریم و من معتقدم او یک حقی دارد و او هم معتقد است من یم حقی دارم و با هم برد برد کار می‌کنیم. اما در مورد برجام اصلاً برد برد نیست یعنی دزد آمده در خانه ما و لوازم را جمع کرده و می‌برد و ما می‌گوییم فریزر مال تو یخچال مال من و اینکه برد برد نیست. ما باید استراتژی دفع تجاوز داشته باشیم و این اشکال مهم برجام است.
وی ادامه داد: یکی دیگر تکنیک بینگ بنگ است یعنی همه یا هیچ یعنی یکباره کار را تمام کنیم این تکنیک بسیاری جاها موثر است اما به شرطی که اعتماد وجود داشته باشد. ما با کسی که هیچ اعتمادی به او نداریم با یک قدم کوچک برداریم که قابل برگشت باشد و اگر او قدم بعدی را برداشت ما قدم بعد مان را دو برابر بر می‌داریم نه اینکه ما تا آخر خط برویم و منتظر باشیم جناب اوباما حرکتی کند.
مشاور امور بین الملل رئیس قوه قضاییه با اعتقاد بر اینکه ما دیگر هیچ تعهدی به برجام نداریم بیان کرد: ما در برجام دو اندیکاتور داشتیم. اندیکاتور اول این است که ما باید نفت خودمان را در حد سهمیه مان به راحتی بتوانیم بفروشیم و دو اینکه باید سیستم بانکی به ما اجازه بدهد این پول نفت را هرجور می‌خواهیم مصرف کنیم و این دو اصلاً شرط مذاکرات ما در برجام بود و انجام نشد.
وی افزود: و حالا ما اولین کاری که می‌توانیم انجام دهیم این است که نباید تعهد برجامی را بر دوش خود نگه داریم نه اینکه خارج بشویم از برجام. دنیا نباید تصور کنند که ما مسئول هستیم تمام قدم‌ها را برداریم و آنها هم هروقت دلشان خواست هرکاری انجام دهند. ما امروز هیچ تعهد بین المللی نداریم. هفت بند از برجام مربوط به آمریکاست و اگر شما هفت بند از یک قراردادی را بردارید دیگر آن قرارداد اعتبار ندارد. لذا ما باید در این مذاکرات کارشناسانه عمل کنیم نه تنها سیاسی.
لاریجانی در خصوص تحریم ورود برندهای خارجی به ایران اظهار داشت: امروز هم برای ورود برند به ایران هیچ مشکلی وجود ندارد و غربی‌ها دلشان لک زده که محصولات خود را به ایران بفرستند. ما مشکلی در تولید برند نداریم و با این نیروهای فرهیخته و متخصصی که داریم تقریباً هرچیزی که بخواهیم را می‌توانیم تولید کنیم. الان هم دلار بدهیم برندها می آیند اما اشکال ما همین بود که تا پول پیدا کردیم برندها را آوردیم و فکر نمی‌کردیم که این پول عقبه ندارد.
دبیر ستاد حقوق بشر در پاسخ به این سوال که چه ضمانتی وجود دارد برجام حقوق بشری انجام نشود گفت: برجام هسته‌ای ضربه‌ای به توانمندی هسته‌ای ما وارد کرد اما ما حتماً این را ریکاوری می‌کنیم و نباید تصور این باشد که حرکت علمی ما در حوزه انرژی هسته‌ای می میرد. ما قبلاً هم در دولت سابق این را دیدیم که رفت استاپ خورد و دوباره شروع شد. امریکا نه تنها از برجام خارج شد بلکه دیگران را هم از برجام خارج کرد و ساختار این قرارداد طوری بود که نقش کلیدی را امریکا بازی می‌کرد. اولین کار ما این است که مسئله برجام و کار اروپا را از ذهن مان بیرون کنیم و این کار همه مسئولان کشور است.
لاریجانی با پاسخ به سوال در برجام بمانیم یا خارج شویم بیان کرد: ما اگرچه ممکن است به برجام عمل کنیم اما باید اعلام کنیم که هیچ تعهد قانونی به برجام نداریم. و دیگر اینکه در برجام ۱۸ مورد هست که با برجام تضادی ندارد و ما باید اینها را بلافاصله عملیاتی کنیم. دیگر اینکه باید بازرسی‌هایی که مبتنی بر پروتوکل الحاقی است را نباید بپذیزیم. لذا دیگر محدودیت در بازرسی هاست. یعنی کلی کارهای جالب است که به دنیا نشان می‌دهد که ما تعهد قانونی نداریم اما داریم کار می‌کنیم تا ببینیم شما چقدر راه می آیید. دولت امید دارد به اینکه اروپا ۶۰-۷۰ درصد از تعهدات خود را انجام دهد و من بر خلاف دولت اعتقاد دارم که این غلط است.
وی خاطرنشان کرد: برجام یک قرارداد مرده است اما مسئله بین المللی است و گزینه‌های ما بسیار بیشتر، پیچیده‌تر و دقیق‌تر از ساده خارج شدن از برجام است. ما اصلاً از برجام خارج هستیم.
