یک روز بعد از انتشار گزارش خبرگزاری فارس با عنوان «رونمایی از تاریکخانه بودجه طرح تحول سلامت»، ایرج حریرچی سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نشست خبری مورخ ۲۰ آذرماه درباره بودجه سال 98 حوزه سلامت گفت: «در ابتدا باید یک سوءتفاهم را حل کنم و آن این است که برخی سایت‌ها نوشتند بودجه سال بعد طرح تحول سلامت ٣۵ هزار میلیارد تومان است، در صورتی که ٣۵ هزار میلیارد تومان، کل اعتبارات بهداشت و درمان در بودجه سال آینده است که از این مبلغ حدود ٢٢ هزار میلیارد تومان مربوط به دانشگاه هاست که حدود ۴۶٠ هزار نفر پرسنل دارد و این مبلغ، هزینه امور جاری بهداشت، هزینه امور جاری بیمارستان‌ها و درمان و حقوق پرسنل را در برمی‌گیرد. به جز این مبلغ، هزینه پزشک خانواده، کاهش نرخ دارو، مابه التفاوت نرخ ارز، کمک به سیاست های جمعیتی، مالیات بر ارزش افزوده و اعتبارات طرح تحول سلامت نیز وجود دارد».
به گزارش فارس، همانطور که مشخص است سخنگوی وزارت بهداشت تلاش کرده است که رسانه ها را متهم به سوء تفاهم درباره بودجه طرح تحول سلامت در سال آینده بکند. آیا اظهارات حریرچی درست و منطبق با واقع است؟
* اعلام بودجه ۳۵ هزار میلیارد تومانی طرح تحول سلامت توسط سازمان برنامه
الف- آمارهای مذکور یعنی بودجه ۳۵ هزار میلیارد تومانی طرح تحول سلامت در لایحه بودجه ۹۸ توسط سازمان برنامه و بودجه کشور اعلام شده است. ابتدا سید حمید پورمحمدی معاون امور اقتصادی و هماهنگی سازمان برنامه و بودجه کشور در نشست خبری این سازمان با هدف تشریح لایحه بودجه ۹۸ در تاریخ ۱۵ آذرماه که با حضور نوبخت و معاونین ایشان در سازمان برنامه و بودجه کشور برگزار شد، گفت: «استمرار طرح تحول سلامت با اعتبار ۳۵ هزار میلیارد تومان از جمله تصمیمات لایحه بودجه ۹۸ است». متن این اظهارات پورمحمدی علاوه بر سایت سازمان برنامه و بودجه کشور (عکس زیر)، در سایر رسانه ها مانند خبرگزاری صدا و سیما و خبرگزاری دولتی ایرنا هم منتشر شده است.
علاوه بر این، مرکز اطلاع‌رسانی، روابط‌عمومی و امور بین‌الملل سازمان برنامه و بودجه کشور که سلسله گزارش‌هایی با هدف شفافیت در لایحه بودجه ۹۸ منتشر کرده، به بودجه ۳۵ هزار میلیارد تومانی طرح تحول سلامت در این لایحه صراحتا اشاره کرده است. در یکی از این گزارش ها که در تاریخ ۱۷ آذرماه در سایت سازمان برنامه و بودجه کشور منتشر شد (عکس زیر)، آمده است: «استمرار اجرای طرح تحول سلامت (۳۵۰۰۰ میلیارد تومان) از دیگر مواردی است که در لایحه بودجه ۹۸ در بخش حمایت از معیشت عمومی، سلامت و عدالت اجتماعی پیش‌بینی شده است».
با توجه به آنچه گفته شد، بودجه ۳۵ هزار میلیارد تومانی طرح تحول سلامت در لایحه بودجه ۹۸ دیدگاه سازمان برنامه و بودجه کشور است که بارها رسما اعلام شده است و رسانه ها (و از جمله خبرگزاری فارس) بنا بر جایگاه محوری و رسمی این سازمان در تهیه بودجه کشور، این آمارها را منعکس کرده اند. به عبارت دیگر، وزارت بهداشت به صورت «ضمنی» سازمان برنامه و بودجه کشور را متهم به سوء تفاهم و ارائه آمارهای اشتباه درباره بودجه طرح تحول سلامت کرده است که ادعایی عجیب محسوب می شود!
گفتنی است در گزارش «رونمایی از تاریکخانه بودجه طرح تحول سلامت» توضیح دادیم که براساس روند بودجه طرح تحول سلامت در سال های قبل، بودجه ۳۵ هزار میلیارد تومانی طرح تحول سلامت که توسط سازمان برنامه و بودجه کشور اعلام شده، «خوشبینانه» به نظر می رسد و احتمالا بودجه واقعی این طرح در سال آینده بیشتر از ارقام فوق باشد زیرا بودجه طرح تحول سلامت در سال جاری (بدون در نظر گرفتن بودجه سازمان بیمه سلامت ایران) بیش از ۴۶ هزار میلیارد تومان تخمین زده می شود.
ب- حال به سراغ بحث دوم می رویم، سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مدعی است که ٣۵ هزار میلیارد تومان، کل اعتبارات بهداشت و درمان در بودجه سال آینده است. همانطور که در ادامه توضیح خواهیم داد، این ادعای حریرچی به شدت اشتباه است و فرسنگ ها با واقعیت دارد.
*بودجه ۷۹ هزار میلیارد تومانی وزارت بهداشت در قانون بودجه امسال
براساس گزارش معاونت امور اقتصادی وزارت امور اقتصاد و دارایی با عنوان «بررسی طرح تحول سلامت؛ چالش ها و راهکارها» است که آبان ماه ۹۶ منتشر شده است، «عملکرد» اعتبارات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در اجرای طرح تحول سلامت از سال ۹۳ با رشد ۴۷ درصدی نسبت به سال ۹۲ (سال قبل از شروع این طرح) وارد فاز اجرایی گردید و به بیش از ۳۱ هزار و ۹۴۸ میلیارد تومان رسید. عملکرد اعتبارات این وزارتخانه در اجرای این طرح در سال ۹۴، با رشدی ۶۴ درصدی نسبت به سال پایه (سال ۹۲) به بیش از ۳۵ هزار و ۵۸۸ میلیارد تومان و در سال ۹۵ با رشدی ۹۹ درصدی نسبت به سال پایه، به بیش از ۴۳ هزار و ۲۷۲ میلیارد تومان رسید. براساس این گزارش وزارت امور اقتصاد و دارایی، بودجه «مصوب» وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال ۹۶ به بیش از ۶۲ هزار و ۶۸۸ میلیارد تومان رسیده است (آین آمار بدون در نظر گرفتن سازمان بیمه سلامت است).
همچنین براساس گزارش شماره ۱۵۶۵۶ مرکز پژوهش های مجلس با عنوان «بررسی لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ کل کشور، ۲۷. بخش بهداشت و درمان» که آذرماه ۱۳۹۶ منتشر شد، مجموع بودجه «مصوب» وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در قانون بودجه سال ۹۶ به بیش از ۷۲ هزار و ۶۸۷ میلیارد تومان رسیده است (این آمار با در نظر گرفتن بودجه ۱۰ هزار میلیارد تومانی سازمان بیمه سلامت است). همچنین بودجه این وزارتخانه در «لایحه» بودجه سال ۹۷ به بیش از ۷۶ هزار و ۷۲۷ میلیارد تومان رسیده است.
ایرج حریرچی سخنگوی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نشست خبری ۲۱ اسفندماه پارسال، با اشاره به رشد ۹ درصدی میزان بودجه این وزارتخانه در «قانون» بودجه ۹۷ گفته بود: «به طور کلی ما سه سطح بودجه‌ای شامل بودجه عمومی، درآمد اختصاصی و تملک دارایی داریم و بودجه ما عمدتا در دانشگاه‌های علوم پزشکی و سپس در ردیف‌های ستادی و بیمه سلامت قرار می‌گیرد. در سال ۹۷ بودجه دانشگاه‌های علوم پزشکی ۱۹ درصد و بودجه ردیف‌های ستادی یک درصد رشد داشته است؛ به طوریکه از ۱۰ هزار میلیارد تومان به ۱۰ هزار و ۸۹۰ میلیارد تومان رسیده است. بودجه یک درصد ارزش افزوده نیز بین دو تا سه درصد رشد داشته است. همچنین ۲۵۰ میلیارد تومان هم از محل قانون الحاق بودجه داده شده است». در نتیجه، تخمین زده می شود که بودجه مصوب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در قانون بودجه امسال با رشدی ۲۶۵ درصدی (۳.۶۵ برابری) نسبت به سال ۹۲، به بیش از ۷۹ هزار و ۲۲۹ میلیارد تومان رسیده است (این آمار با در نظر گرفتن بودجه سازمان بیمه سلامت است).
*بودجه ۵۸ هزار میلیارد تومانی بخش سلامت در قانون بودجه امسال
از سوی دیگر، براساس گزارش وزارت امور اقتصاد و دارایی که به آن اشاره شد، توزیع اعتبارات بخش سلامت (شامل فصل بهداشت/فصل درمان/فصل تحقیق و توسعه در امور سلامت) بر حسب فصول براساس قانون بودجه سال ۹۵ به بیش از ۴۱ هزار و ۷۹۸ میلیارد تومان و براساس قانون بودجه ۹۶ به بیش از ۴۸ هزار و ۶۱۵ میلیارد تومان رسیده است.
همچنین براساس اعتبارات بخش سلامت در سال جاری بر حسب فصول (ردیف ۱۶۰۰۰۰۰۰۰۰ در جدول شماره ۶ قانون بودجه سال ۹۷) به بیش از ۵۸ هزار و ۷۷ میلیارد تومان رسیده است.
همانطور که اشاره شد بودجه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در قانون بودجه امسال حدود ۷۹ هزار میلیارد تومان و بودجه بخش سلامت در این قانون، حدود ۵۸ هزار میلیارد تومان بوده است. به همین دلیل، ادعای سخنگوی وزارت بهداشت مبنی بر اینکه کل اعتبارات بهداشت و درمان در لایحه بودجه سال آینده ۳۵ هزار میلیارد تومان است، غیرواقعی و نوعی آدرس غلط دادن به افکار عمومی است.
