چالشی از نوع سازگاری با کم آبی

 بحرانی بودن کم آبی در کشور منجر به گردهمایی مسئولان مرتبط با حوزه آب در خراسان رضوی که هفدهمین سال خشکسالی را پشت سرگذرانده، شده است.
به گزارش ایرنا، در این راستا طی روزهای 19 و 20 آذر دومین جشنواره فناوری های آب با حضور کارشناسان داخلی و خارجی از قاره های اروپا، آسیا و آفریقا در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.
در یکی از نشست های تخصصی این همایش موضوع سازگاری و ناسازگاری با کم آبی مورد بررسی قرار گرفت و رئیس مرکز امور اجتماعی منابع آب و انرژی وزارت نیرو در این نشست گفت: با کم آبی ناسازگار هستیم و این در حالی است که مساله آب هیچ وقت پایان نمی یابد.
محمد فاضلی افزود: مشکل کم آبی حل نمی شود بلکه تعدیل می شود که برای تحقق این مهم باید بدانیم ملزومات رفع ناسازگاری با کم آبی چیست.
وی اظهار داشت: استقرار جمعیت فراتر از ظرفیت اکولوژیک، ساخت مسکن های فاقد استانداردهای آب بهداشتی، الگوها و سبک زندگی ناسازگار با کم آبی، ناکافی بودن تجهیزات برای تصفیه و بازچرخانی آب، اتکا به روش های ناپایدار نظیر انتقال آب، هدر رفت ظاهری و واقعی و تناقضات تامین مالی شرکت های آب و فاضلاب از جمله ناسازگاری ها در بخش آب شرب است.
وی گفت: در بخش صنعت نیز استقرار صنایع آب بر نظیر فولاد و کاشی در مناطق خشک ، استفاده از تجهیزاتی که مقدار غیراستاندارد آب مصرف می کند، نقصان جدی در تصفیه پساب ها و بازچرخانی آب در صنعت و نقصان جدی در ساز و کارهای اقتصادی آب از جمله ناسازگاری ها هستند.
فاضلی افزود: چون آب قیمت واقعی خود را ندارد شرکتهای صنعتی علاقه ای به بازچرخانی آب ندارند این در حالی است که در آمریکا در واحدهای صنعتی هر واحد آب 17 بار بازچرخانی می شود.
وی اظهار داشت: کشت بیش از ظرفیت اکولوژیک حوزه های آبریز، الگوی کشت نامناسب، شیوه ها و فناوری های نامناسب کشت، فقدان ساز و کارهای اقتصادی در بخش کشاورزی، فقدان ابزارهای اندازه گیری و تحویل حجمی آب نیز از موارد ناسازگاری آب در بخش کشاورزی است.
وی گفت: آموزش و اطلاع رسانی، اصلاح قیمت ها، مدیریت منابع آب، تفویض اختیار و افزایش مشارکت واقعی، اصلاحات اقتصادی و ورود فناوری از جمله راهکارهای رفع ناسازگاری با کم آبی است.
وی افزود: باید برای آب زیرزمینی و حفظ منابع آب، مدعی داشته باشیم و تا ناسازگاری با کم آبی، مساله اجتماعی نشود قابل حل نخواهد بود.
فاضلی اظهار داشت: به تاکید وزیر نیرو، باید تحول ساختاری در بخش آب کشور شکل گیرد و دست اندرکاران این حوزه ایده های خود را به وزارت نیرو اطلاع رسانی کنند.

* سناریوی آب مشهد بدون سد دوستی
معاون درآمد و امور مشترکین شرکت آب و فاضلاب مشهد نیز در این نشست گفت: سناریوی تامین آب مشهد برای سال 98 بدون درنظرگرفتن ظرفیت سد دوستی چیده می شود.
سید محمد محمودی افزود: نیاز آب شهر مشهد 12.5 متر مکعب در ثانیه است که با درنظرگرفتن تمام منابع تامین و چاه ها بدون سد دوستی 2.5 متر مکعب کسری خواهیم داشت.
وی اظهار داشت: این کسری باید با مدیریت مصرف و بازچرخانی آب جبران شود.
وی گفت: طرح های خوبی برای مدیریت مصرف و بازچرخانی آب با همکاری شورای شهر مشهد در دست تدوین و اجراست.

* فرهنگ سازی
استاد برجسته و پیشکسوت جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد نیز در این نشست گفت: ملاک در همه چیز اقتصاد نیست قیمت هر متر مکعب آب 20 میلیون ریال است که مردم آن را می پردازند.
محمد حسین پاپلی یزدی افزود: در موضوع آب و مدیریت مصرف فرهنگسازی از مهمترین بخش هاست، باید باور مدیریت مصرف در مردم ایجاد شود، اگر نقش آموزش در فرایند چالش آب و مدیریت مصرف 10 درصد است نقش فرهنگ سازی و باورسازی 90 درصد می باشد.
وی اظهار داشت: در وزارت نیرو و شرکتهای آب نیز هنوز ایدئولوژی و تفکر خاصی که همه به این باور رسیده باشند، شکل نگرفته است و تا 20 سال آینده در بسیاری از استانها باید خسارت تغییر مدیران با رویکرد ضد مشارکتی پرداخت شود.

* برداشت آب از دشت نیشابور به 420 میلیون متر مکعب رسیده است
نماینده انجمن صنفی کشاورزان شهرستان نیشابور نیز گفت: برداشت آب از دشت نیشابور به 420 میلیون متر مکعب رسیده است در حالی که در سال 1380 میزان برداشت آب از این دشت یک میلیارد و 176 میلیون متر مکعب بود.
ابوالفضل کرباسیان افزود: در این مدت میزان مصرف آب در بخش های شرب و صنعت افزایش یافت و در بخش کشاورزی صرفه جویی صورت گرفت.
وی اظهار داشت: طی این مدت 700 میلیون متر مکعب آب در بخش کشاورزی صرفه جویی شد اما اعتباری به این دشت تخصیص نیافت که باید یک سوم ارزش این آب در دشت نیشابور برای اجرای زیرساختهای کشاورزی هزینه شود.
وی گفت: در طول پنج سال که شرکت آب منطقه ای استان از کشاورزان درخواست کمک داشت، اقداماتی صورت گرفت و برای تعادل بحشی دشت های استان با مدیرعامل آب منطقه ای وقت استان تفاهم نامه ای امضا شد اما به آن عمل نشد.

* چمن نمی خواهیم
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای خراسان نیز در این نشست گفت: شدت کاهش بارشها و افزایش درجه حرارت در این استان نگران کننده و قابل توجه است.
محمد علایی با تاکید بر لزوم سازگاری با کم آبی افزود: باید از کشت گونه های پر آب بر پرهیز کرد، ما در مشهد چمن نمی خواهیم.
وی اظهار داشت: شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی با اتکا به برنامه جامع وزارت نیرو نگاه بخش آب و راهبردها را اصلاح کرده و برای مقابله با چالشهای آب راهبردهایی مشخص کرده است.
وی گفت: تشکل های مردمی صاحب این کشور هستند و باید در موضوع سازگاری با کم آبی و مدیریت مصرف نیز از این ظرفیت استفاده کرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی به تصویب سند سازگاری با کم آبی اشاره کرد و افزود: برای 28 دشت و 37 حوزه آبریز در این استان با حضور دست اندرکاران امر و سمن ها سند سازگاری با کم آبی تصویب شده است.
وی با بیان اینکه طبق این سند تا سال 1405 باید میزان کسری مخازن آب در استان به صفر برسد اظهار داشت: جداسازی شبکه آب شرب از آب خام برای آبیاری فضای سبز در مشهد نیز در دستور کار است و تا پایان امسال این پروژه به پایان می رسد.

* یکهزار و 114میلیارد ریال برای طرح های آب و فاضلاب
عضو شورای اسلامی شهر مشهد نیز در این نشست گفت: امسال شورای شهر مشهد از محل تبصره سه، یکهزار و 114 میلیارد ریال برای تکمیل پروژه های آب و فاضلاب اختصاص داد و این تخصیص سال آینده نیز ادامه دارد.
مسعود ریاضی افزود: حدود 700 میلیارد ریال نیز از دیگر محل ها به شرکت آب و فاضلاب مشهد اختصاص یافت.
وی اظهار داشت: پروژه های در دست ساخت آب و فاضلاب در شهر مشهد برای تکمیل نیازمند 40 هزار میلیارد ریال است که با وضعیت موجود حدود 20 سال طول خواهد کشید تا این پروژه ها به بهره برداری برسد.
وی با تاکید بر فرهنگ سازی مدیریت مصرف گفت: شورای شهر مشهد در حد توان برای رفع چالش کم آبی و تکمیل پروژه ها همکاری لازم را دارد.
دومین جشنواره ملی فناوریهای آب با تمرکز بر موضوع آبهای نامتعارف، به همت دانشگاه فردوسی و معاونت فناوری نهاد ریاست جمهوری مدت 2 روز در مشهد برگزار شد.