قریب به ۴ دهه از اعمال قانونی مبنی بر کسر ۵ درصد از هزینه فروش بلیت از شرکت های هواپیمایی تحت عنوان عوارض شهرداری ها آن هم با مصوبه شورای انقلاب می گذرد. مصوبه ای که سال ۸۷ به قانون مصوب مجلس شورای اسلامی ذیل قانون مالیات بر ارزش افزوده تبدیل شد.
در مصوبه شورای انقلاب آمده بود ده درصد از رقم مذکور (۵ درصد عوارض شهرداری ها) به خود ایرلاین ها بابت کارمزد جمع آوری عوارض برمی گردد که در قانون مالیات بر ارزش افزوده این بند از آن حذف شد و کل عواید ناشی از کسر ۵ درصد عوارض، به شهرداری ها می رسد.
بر اساس این قانون شهرداری ها می توانند از شرکت های هواپیمایی مبلغی با نام عوارض را از هر فقره بلیت پروازهای داخلی و خارجی مطالبه کنند. این در حالی است که ایکائو (سازمان جهانی هوانوردی) و یاتا (انجمن جهانی شرکت های هواپیمایی) تأکید دارند اخذ هر گونه عوارض که عواید ناشی از آن مستقیماً در جهت تسهیل فرآیند سفر هوایی مسافر مصرف نشود، مطلقاً ممنوع است.
جالب آنکه قانون مالیات بر ارزش افزوده یک اشتباه بزرگ در دل خود و در دو ماده متوالی (۴۶ و ۴۷) دارد به این صورت که ماده ۴۶ می گوید شهر محل فعالیت شرکت هواپیمایی ملاک کسر عوارض است لذا صرفا شهرهایی که در آن سفر هوایی انجام می شود مشمول این عوارض می شوند؛ ولی ماده ۴۷ می گوید شهر محل فروش بلیت پرواز!
درنتیجه شهرداری های شهرهای فاقد فرودگاه هم به استناد ماده ۴۷ و با این توجیه که در شهرهای بدون فرودگاه هم دفاتر آژانس های خدمات مسافرتی وجود دارد، اقدام به مطالبه عوارض مذکور از ایرلاین ها می کنند و اگر پرداخت نشود، بلافاصله کمیسیون ماده ۷۷ در شهرداری تشکیل شده و با اعمال ۲ درصد دیگر به عنوان جریمه تأخیر، رأسا این مبلغ از حساب شرکت های هواپیمایی کسر می‌شود.
از سوی دیگر شرکت های هواپیمایی ۵ درصد عوارض شهرداری ها و یک درصد عوارض هلال احمر را بر روی قیمت بلیت هواپیما محاسبه کرده و آن را از مسافر طلب می کنند.
معاون سازمان هواپیمایی: خواهان حذف کامل هر گونه عوارض زائد از بلیت پرواز هستیم
مرتضی دهقان در گفت وگو با مهر درباره بدهی شرکت های هواپیمایی به شهرداری ها مبنی بر کسر ۵ درصد از قیمت هر بلیت هواپیما به شهرداری به عنوان عوارض شهرداری یا دیگر نهادها اظهار داشت: مجموع بدهی ها مشخص نیست و هر شرکت هواپیمایی با توجه به اینکه نرخ هر بلیت متفاوت است و درنتیجه مبلغی که از هر بلیت هواپیما کسر می شود فرق دارد خود همان شرکت در حال محاسبه بدهی های خود بوده و البته با شهرداری ها هم در ارتباط هستند.
وی با بیان اینکه خواسته ما در سازمان هواپیمایی کشوری حذف همه عوارض زائد بر بلیت است، گفت: پیشنهاد آن را داده ایم که عوارض زائد از مسافر گرفته نشود همه این عوارض سبب می شود هزینه بلیت افزایش پیدا کند.
معاون عملیات هوانوردی با بیان اینکه علاوه بر ۵ درصد عوارض شهرداری، یک درصد هزینه عوارض هلال احمر هم از بلیت هواپیما گرفته می شود، ادامه داد: نباید این عوارض زائد روی بلیت هواپیما باشد ما به دنبال حذف این عوارض زائد هستیم. اما تا زمانی که این قانون وجود دارد، شرکت های هواپیمایی هم به آن احترام می گذارند و آن را پرداخت می کنند.
پیگیری دعوای ایرلاین ها و شهرداری ها بر سر عوارض ۵ درصدی در وزارت کشور
وی با بیان اینکه در حال حاضر بر سر همین موضوع بین شرکت های هواپیمایی و شهرداری دعوا وجود دارد، تصریح کرد: این دعوا بر سر موضوعاتی همچون نحوه محاسبه ۵ درصد یا شهرداری های مناطق مختلف است به گونه ای که در وزارت کشور در حال پیگیری هستند.
دهقان با اشاره به وجود تعامل میان شهرداری تهران و شرکت های هواپیمایی برای پرداخت این عوارض خاطرنشان کرد: به دولت و مجلس پیشنهاد داده ایم این قانون اصلاح شود. ما خواهان آن هستیم عوارض حذف شود. چون هزینه های سفر را افزایش می دهد.
اسعدی سامانی: دیگر زمان تفکر رایجِ پولدار بودن مسافران هوایی گذشته است
مقصود اسعدی سامانی درباره عوارضی که از فروش بلیت هواپیما از سوی شهرداری ها از شرکت های هواپیمایی گرفته می شود، گفت: شهرداری ها ۵ درصد از فروش شرکت های هواپیمایی را به عنوان عوارض اخذ می کنند.
وی ادامه داد: ریشه این قضیه به مصوبه سال ۱۳۵۸ شورای انقلاب برمی گردد. در آن زمان تفکر این بود کسانی که سوار هواپیما می شوند آدمهای پولدار و متمولی هستند. شهرداری ها هم در آن زمان منابع درآمدی نداشتند در نتیجه شورای انقلاب هم مصوبه ای را به تصویب رساند مبنی بر اینکه ۵ درصد بلیت هواپیما به شهرداری ها اختصاص پیدا کند؛ سپس در سال ۱۳۸۷ که قانون مالیات بر ارزش افزوده تصویب شد، در ماده ۴۳ قانون مالیات بر ارزش افزوده موضوع کسر ۵ درصد از فروش بلیت هواپیما برای اختصاص به شهرداری ها گنجانده شد. البته فروش بلیت از مالیات بر ارزش افزوده معاف شده است. ولی این موضوع عوارض ۵ درصدی ویژه شهرداری ها در این قانون به تصویب رسید.
اسعدی سامانی اظهار داشت: در ماده ۴۶ همین قانون (مالیات بر ارزش افزوده) آمده که این عوارض باید به شهرداری محل فعالیت دفتر شرکت هواپیمایی پرداخت شود. اما در ماده ۴۷ آمده است که این ۵ درصد باید به شهرداری محل فروش بلیت هواپیما پرداخت شود. از آنجایی که محل فعالیت دفتر بیشتر شرکت های هواپیمایی تهران است، بیشتر ایرلاین ها این عوارض را به شهرداری تهران می‌دهند.
به گفته دبیر انجمن صنفی شرکت های هواپیمایی، اتفاقی که افتاده این است که هم شهرداری مبدأ سفر هوایی و هم شهرداری شهر مقصد پرواز، خواهان دریافت این ۵ درصد به عنوان عوارض شهرداری ها شده اند. یعنی شهرداری دو شهر این عوارض را از ایرلاین ها مطالبه می کنند. متأسفانه بر اساس قانون شهرداری ها، اگر شرکت های هواپیمایی عوارض را دیر پرداخت کنند، موضوع را به کمیسیون ماده ۷۷ شهرداری ها می برند و در آنجا خودشان رأی صادر کرده و رأسا عوارض را از حساب شرکت های هواپیمایی برداشت می کنند.
عوارض می گیرند ولی کوچکترین خدماتی نمی دهند
وی تأکید کرد: ما در انجمن صنفی شرکت های هواپیمایی تلاش زیادی برای اینکه این موضوع اصلاح شود انجام داده ایم ولی متأسفانه علی رغم اینکه عوارض شهرداری در صنعت هوانوردی محلی از اعراب ندارد چراکه طبق کنوانسیون های بین المللی هر عوارضی که روی بلیت های هواپیما گرفته می شود باید در امور فرودگاهی هواپیمایی هزینه شود، اما عوارض شهرداری در امور فرودگاهی و هوانوردی هزینه نمی شود ضمن اینکه شهرداری ها هیچ خدمتی به هوانوردی یا مجموعه فرودگاه ها نمی کنند. تمام مسائل عمرانی فرودگاه ها به عهده شرکت فرودگاه هاست این پولی که تحت عنوان عوارض شهرداری از بلیت هواپیما گرفته می شود، پولی است که بلاوجه از مسافران گرفته می شود یعنی هزینه سرباری سفری است که به مسافران تحمیل می شود. چون شرکت های هواپیمایی این ۵ درصد را روی بلیت هواپیما می آورند و هزینه سفر را برای مسافر افزایش می دهند.
اسعدی سامانی یادآور شد: پیشنهاد دادیم از آنجایی که شهرداری ها بر خلاف دستور کنوانسیون های بین المللی هیچ خدمتی به مسافران و فرودگاه ها نمی دهند، بنابرین باید این عوارض حذف شود که گفته شد باید قانون اصلاح شود. خوشبختانه با پیگیری های انجام شده در لایحه اصلاح قانون مالیات بر ارزش افزوده این موضوع لحاظ شده و امیدواریم عوارض ۵ درصدی شهرداری ها حذف شود.
وی خاطرنشان کرد: متأسفانه در حال حاضر شهرداری محل فعالیت شرکت های هواپیمایی و شهرداری ها مختلف و هر شهری که دفاتر آژانس های هواپیمایی وجود دارد که اقدام به بلیت فروشی می کنند، مطالبه عوارض می کنند در حالی که الان بیشتر بلیت ها به صورت اینترنتی صادر می شود و ممکن است فردی در خارج از کشور بلیت سفر هوایی را رزرو کند.
شهرداری شهرهای بدون فرودگاه هم عوارض پرواز می‌خواهند
اسعدی سامانی با بیان اینکه شهرداری رباط کریم نیز از محل فروش بلیت پروازهای شرکت های هواپیمایی به بهانه اینکه فرودگاه امام خمینی (ره) در این شهر واقع است، مطالبه عوارض می کند، گفت: شهرداری قم هم با اینکه فرودگاه ندارد، مطالبه عوارض می کند و بعد هم اگر پرداخت عوارض با تأخیر مواجه شود، خودشان از حساب شرکت برداشت می کنند.
وی افزود: در حال حاضر ایرلاین ها بدهی ای به عنوان عوارض شهرداری ندارند چون اگر تأدیه عوارض با تأخیر مواجه شود، خودشان از حساب شرکت های هواپیمایی برداشت می کنند؛ در ماده ۴۷ قانون مالیات بر ارزش افزوده، مدت زمان تأدیه این عوارض را ۱۵ روز بعد از فروش عنوان می کند و شهرداری ها بلافاصله از زمان مقرر در قانون اقدام به محاسبه رقم عوارض کرده و همچنین جریمه تأخیر در پرداخت آن را نیز از ایرلاین ها مطالبه می کنند.
شهرداری ها بابت مسافران رایگان هم عوارض می‌گیرند
به گفته دبیر انجمن صنفی شرکت های هواپیمایی، بدتر از این اتفاقاتی که از سوی شهرداری ها برای ایرلاین ها رقم می خورد این است که ممکن است مسافری آمارش در مجموع مسافران باشد اما جزء مسافران غیر پولی باشد و رایگان سوار شده باشد یا از اطفال زیر دو سال که مشمول هزینه بلیت نیستند باشد، اما شهرداری‌ها از آنها هم عوارض می گیرند. همچنین با توجه به قانون آزادسازی نرخ بلیت هواپیما، قیمت بلیت ها هم متفاوت است ممکن است بلیتی ۵۰ هزار تومان و بلیت دیگر ۴۰۰ هزار تومان باشد که شهرداری ها همچنان از هر بلیتی با هر نرخی که صادر شود، عوارض خود را برمی دارند.
موافقت هیئت دولت با اصلاح آیین نامه اجرایی
اسعدی سامانی افزود: با مقامات ارشد دولت صحبت کرده ایم که در حال حاضر شهر مبدأ پرواز به عنوان محل وصول عوارض شهرداری قلمداد شود یعنی شهرداری مبدأ پرواز عوارض را وصول کند دولت این پیشنهاد را پذیرفته ولی هنوز آن را ابلاغ نکرده است اگر این مسأله از سوی دولت ابلاغ شود مشکل بسیاری از شرکت های هواپیمایی را حل می کند اگر زودتر ابلاغ شود شرکت های هواپیمایی از این نظر راحت می شوند که دیگر شهرداری های متعدد نمی آیند برای یک مسافر عوارض متعدد بگیرند.
قانون اخذ عوارض شهرداری زمانی بود که قانون مالیات بر ارزش افزوده وجود نداشت
ولیکن حالا چی ...