دکتر ایرج حریرچی در نشست خبری وزارت بهداشت، در پاسخ به سوال ایسنا درباره حاشیه‌های ایجاد شده در برنامه فرمول یک به دنبال حضور پدری که از نبود و گرانی دارو و درمان فرزندش گلایه داشت و ادعای فروش کلیه وی به همین دلیل نیز مطرح شده بود، گفت: واقعیت این است که ما از این بابت گلایه داریم. بالاخره باید توجه کرد که فضاسازی رسانه‌ای برای ایجاد کار خیر و حتی خود کار خیر ظرفیت محدودی دارد. بنابراین خواهش می‌کنم که اقدامات خیرخواهانه به گونه‌ای نباشد که به نوعی رسانه در این زمینه چوپان دروغگو شود. در عین حال پیشنهادمان این است که قبل از کمک کردن حتما از صحت موضوع مطلع شویم. نمی‌شود که بیماری که کاملا درمان شده، به رسانه بیاید و نسخه فرد دیگری را نشان دهد و بگوید که من این دارو را نیاز دارم یا اینکه کسی که قبل از تولد فرزندش، اهدای عضوی کرده و هزینه‌اش را دریافت کرده، بعد این موضوع را به بیماری فرزندش نسبت دهد. البته من با فرد خاصی کار ندارم.
به گزارش ایسنا وی گفت: دادستانی به این موضوع ورود کرده است. متاسفانه گاهی اتفاقاتی رخ می‌دهد که می‌بینیم از بنیان دروغ است. در حال حاضر در سطح اماکن و مراکز عمومی هم سال‌هاست که عده‌ای می‌آیند و عکس یا سی‌تی‌اسکنی را نشان می‌دهند و می‌گویند ما به کمک نیاز داریم، اما اگر پزشکی بخواهد آنها را بررسی کند، اجازه نمی‌دهند.
چگونگی پوشش هزینه دارو و درمان بیماران مبتلا به سرطان
حریرچی با بیان اینکه در ۹۹ درصد موارد داروهای بیماران سرطانی به صورت رایگان و یا با فرانشیز حداکثر ۵ تا ۱۰ درصدی ارائه می‌شود ادامه داد: درباره کودکان مبتلا به سرطان نیز به طور واضح می‌گویم که بیش از ۹۰ درصد هزینه‌هایشان را طرح تحول سلامت بر عهده می‌گیرد. حال اگر هزینه‌ای هم باقی بماند موسسه محک نه تنها باقی مانده آن هزینه را می‌دهد بلکه هزینه اقامت و رفت و آمد بیمار را هم پرداخت می‌کند. در استان زنجان هم خیریه‌ای مانند مهرانه داریم که جزو افتخارات کشور است.
وی افزود: بنابراین نمی‌شود با حرف شفاهی یک فرد یا یک رسانه که می‌خواهد مخاطب جذب کند و عواطف را جریحه‌دار کند، اقدامات ۱۰۰ میلیاردی و ۱۰۰۰ میلیاردی وزارت بهداشت و موسسات خیریه را زیر سوال برد. باید توجه کرد که در سال گذشته موسسات خیریه نزدیک به ۱۷۰۰ میلیارد تومان در محیط دانشگاه‌های علوم پزشکی برای اقدامات عمرانی هزینه کرده‌اند. این پول‌ها را مردم داده‌اند و در تهران نیز یک بیمارستان خیریه ۵۰۰ تخت خوابی توسط یک نفر در حال ساخت است. همچنین خیری دارد یک بیمارستان ۴۵۰ تخت خوابی را در تبریز می‌سازد که پیشرفت فیزیکی‌اش ۹۰ درصد است.
سخنگوی وزارت بهداشت تاکید کرد: بنابراین نباید این طور باشد که افراد تازه وارد به میدان بیایند و با یک صحبت ۱۰ دقیقه‌ای فکر کنند دارند خیریه کشور را متحول می‌کنند. بنابراین کاری نکنیم که خیرین کشور احساس دلسردی کنند و از طرفی کمبودهای جزئی را بزرگ اعلام نکنیم. ما نیاز به کار خیر داریم اما کار خیر باید اصولی و با متدولوژی مناسب انجام شود. از طرفی تجربه ما نشان می‌دهد خیرین دوست ندارند رسانه‌ای شوند. رسانه‌ای کردن این مسائل ارزش کار را کم می‌کند و کار خیرین اصلی را خدشه‌دار می‌کند.
وی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره وضعیت پرداختی‌های سازمان بیمه سلامت گفت: خوشبختانه با اقداماتی که انجام داده و همچنین با اقدام مجلس نسبت به تخصیص بودجه بیش از ۴ هزار میلیارد تومانی و با همکاری سازمان برنامه و بودجه، روند تخصیص بودجه‌های سازمان بیمه سلامت بهبود یافته و در هفته آینده نیز هزار میلیارد در دانشگاه‌ها توزیع می‌کند که این میزان تاخیر بدهی‌ها را کاهش می‌دهد.
پشت پرده ادعای مصرف وسایل پزشکی فاقد کیفیت در بیمارستان‌ها
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره استفاده از وسایل پزشکی ارزان‌قیمت در بیمارستان‌ها، گفت: به هیچ وجه چنین موضوعی درست نیست و هیچ یک از بیمارستان‌های خصوصی، دولتی و نهادهای عمومی غیر دولتی مجاز به خرید وسایل پزشکی فاقد کیفیت نیستند. در عین حال بیمارستان‌های دولتی هم مکلفند که تجهیزات‌شان را بر اساس آنچه در سامانه IMED اعلام شده، خریداری کنند. البته افرادی که عادت داشتند جنس قاچاق و زیرپله‌ای بفروشند با توجه به اینکه از اردیبهشت ماه همه بیمارستان‌ها را مکلف کردیم که تجهیزات پزشکی را خودشان با فاکتور اصلی ارائه کنند این افراد برای اینکه این تدابیر را تحت‌الشعاع قرار دهند و بازار از دست رفته خود را مجددا به دست آورند، این ادعاها را مطرح می‌کنند.
حریرچی ادامه داد: از طرفی یک سری افراد هم که از دانشگاه و یا برخی احکامی که برایشان صادر شده، ناراضی‌اند و فورا مصاحبه می‌کنند و می‌گویند چه نشسته‌اید که دارند کالاهای بی‌کیفیت را در بیمارستان‌ها استفاده می‌کنند. از طرفی برخی مسائل را هم رسانه‌های ما تشدید می‌کنند.
۶.۵ میلیون ایرانی فشارخون دارند اما خبر ندارند
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره اقدامات وزارت بهداشت برای کاهش مصرف کالاها و غذاهای آسیب رسان گفت: اختیاری که در این زمینه به وزارت بهداشت داده شده، مقابله با تبلیغ کالاهای آسیب رسان مانند غذاهای بسیار شور یا بسیار شیرین است. البته یک سری اقدامات را هم در راستای آگاه‌سازی جامعه انجام می‌دهیم. مردم باید بدانند که مهم‌ترین عامل ابتلا به بیماری‌ها، فشار خون است و ۶.۵ میلیون نفر در کشور فشار خون دارند، اما خودشان خبر ندارند. حال علت اصلی ابتلا به فشار خون بالا در کشور ما مصرف زیاد نمک است که ناشی از رژیم غذایی نامناسب بوده است. متاسفانه ما فقط ۵ گرم نمک از طریق نان مصرفی‌مان می‌گیریم و به این ترتیب دیگر جایی برای مصرف غذاهای شور نمی‌ماند.
حریرچی ادامه داد: علاوه بر اقداماتی که در راستای آگاه‌سازی انجام می‌دهیم، یک سری کارها را نیز در استانداردهای غذاهای فرآوری شده انجام دادیم. به عنوان مثال کاهش ۱۰ درصدی شکر در نوشابه‌ها از جمله این اقدامات بوده است، اما هیچ یک از این‌ها به اندازه اقدام و رعایت خود خانواده‌ها موثر نیست. بنابراین مهم‌ترین راه مقابله با مصرف این غذاها کاهش تقاضا و مصرف است. مردم باید ذائقه کودکان‌شان را طوری تربیت کنند که به سمت غذاهای کم نمک و کم شکر بروند.
درخواست‌های بودجه‌ای وزارت بهداشت
حریرچی در پاسخ به سوالی درباره درخواست بودجه‌ای وزارت بهداشت در آستانه فصل بودجه، گفت: ما با توجه به واقعیت‌های کشور تقاضاهایمان را مطرح می‌کنیم و از طرفی نیازهای حوزه سلامت را می‌گوییم. طبق پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول، میزان تورم در کشور ما برای سال ۲۰۱۸، ۲۱ درصد و برای ۲۰۱۹، ۳۴ درصد خواهد بود که مطمئنم با اقدامات دولت و مجلس، ارقام تورم کمتر از این خواهند شد، اما ظاهرا دسترسی به تورم یک رقمی ممکن است، مشکل باشد. حال اگر تورم ایجاد شود و خدای نکرده رشد اقتصادی کم یا منفی شود، مهم‌ترین آسیبش کاهش قدرت خرید مردم در حوزه خدمات بهداشتی و درمانی است.
نقش دولت و بیمه‌ها برای حمایت از سلامت افزایش یابد
وی افزود: با توجه به پیش‌بینی‌های صندوق بین‌المللی پول درباره کاهش رشد اقتصادی و با توجه به جنگی که رییس جمهور آمریکا با کشورهای مختلف راه انداخته، همه پیش‌بینی‌ها از ایجاد یک بحران مالی در دنیا خبر می‌دهند. حال اکثر کشورها نگران بحث بهداشتی و درمانی هستند و می‌خواهند برنامه‌ریزی کنند که برای مردم کشورشان چه اقداماتی انجام دهند تا بهداشت و درمان مردم خدشه‌دار نشود. در ایران هم علی‌رغم اینکه دولت و بیمه‌ها اقدامات مهمی انجام دادند و میزان سهم‌شان را از ۳۵ تا ۴۰ درصد در سال‌های گذشته و ۳۳ درصد در سال ۹۱ و ۹۲ به حدود ۵۰ درصد در سال ۹۵ رسانده‌اند، اما هنوز برای رسیدن به سهم ۶۲ درصدی که منجر می‌شود پرداخت از جیب مردم به ۲۵ درصد کاهش یابد، فاصله داریم. بنابراین حتما باید نقش دولت و بیمه‌ها در شرایط تورمی برای حمایت از سلامت مردم افزایش یابد. در عین حال حوزه سلامت باید آخرین جایی باشد که سیاست‌های انقباضی در آن اتفاق می‌افتد.
گزینه دیگری جز ادامه طرح تحول نیست
وی تاکید کرد: بنابراین ضمن اینکه به واقعیت‌ها و محدودیت‌های موجود واقفیم، اما تاکید می‌کنیم که در شرایط تورمی نه تنها اقشار فقیر و آسیب‌پذیر بلکه اقشار متوسط هم در معرض کاهش استفاده از خدمات بهداشتی، درمانی و کاهش مراجعه و در معرض افزایش احتمالی هزینه‌های فقرزا و کمرشکن هستند. بنابراین باید دست به دست هم داده تعصبات بخشی را کم کرده و این خدمات را حفظ کنیم و توسعه دهیم. از نظر وزارت بهداشت گزینه دیگری جز ادامه اجرای طرح تحول که به نوعی اجرای بند بند قانون بوده، روی میز نیست، اما متوجه واقعیت‌ها هم هستیم.
حریرچی در پاسخ به سوالی درباره وضعیت پوشش حاشیه شهرها در حوزه سلامت گفت: ۱۰۹۰ پایگاه سلامت در حاشیه شهرها داریم که ۴۹۲ پایگاه فعال و دولتی هستند و ۵۱۶ پایگاه نیز برون سپاری شده‌اند. از نظر پوشش هم فاز اول پوشش سلامت برای حاشیه شهرها تکمیل شده و شروع به ارائه خدمت کردیم. البته قسمتی از فعالیت‌هایمان به صورت فعالانه و همراه با مراجعه بوده است و یک سری از فعالیت‌هایمان هم مستلزم مراجعه مردم است. به عنوان یکی از مشکلات این است که دسترسی مردان به این پایگاه‌ها به دلیل ساعت کارشان مشکل است که در این زمینه باید به محل کارشان مراجعه کنیم. از طرفی مراقبین سلامت به اندازه کافی تامین شده‌اند.
وی افزود: اقدامات بهداشتی درمانی در حاشیه شهرها در چند سال اخیر به خوبی انجام شده و جزو افتخارات نظام است. همچنین عمده بیمه شدگان جدید از افراد حاشیه شهرها بوده‌ا ند، اما راه حل اصلی برای مشکلات حاشیه شهر تبدیل آنها به متن تعریف شده شهر یا روستاست. از طرفی امکانات این مناطق هم باید افزایش یابد.
هشدار به دو دفترچه بیمه‌ای‌ها
وی در پاسخ به سوالی درباره بحث رفع همپوشانی‌های بیمه‌ای نیز گفت: باید توجه کرد که کسانی که دو بیمه دارند و دو حق بیمه می‌پردازند، تعدادشان اندک است؛ افراد دو دفترچه‌ای یا تحت پوشش بیمه رایگان و روستایی هستند و یا افرادی هستند که سرپرست خانوار حق بیمه‌شان را می‌پردازد. در نتیجه منطقی نیست کسی وقتی توانش را دارد، بدون پرداخت حق بیمه تحت پوشش بیمه قرار گیرد. از طرفی در برخی موارد هم می‌بینیم که این افراد سوء استفاده می‌کنند. قاعده کلی این است که طبق قانون باید هم‌پوشانی بیمه‌ای رفع شود و دفترچه‌ای که بدون پرداخت حق بیمه است، حذف شود.
حریرچی افزود: مردم بدانند که اگر دو دفترچه بیمه دارند باید آن دفترچه‌ای را که برایش حق بیمه نمی‌پردازند، حذف کنند. در غیر این صورت از طریق سامانه‌های استحقاق‌سنجی شناسایی شده و دفترچه بیمه‌شان کنار گذاشته می‌شود. این اقدامی است که بیمه سلامت آن را با همکاری تامین اجتماعی و نیروهای مسلح انجام داده است.
نتایج آزمایش‌های دانش‌آموزان تاکستانی، منفی بود
حریرچی در پاسخ به سوالی درباره خبری مبنی بر اقدام به خونگیری نوجوانی در یک مدرسه دخترانه در تاکستان گفت: در این زمینه بی‌تدبیری انجام شده بود و ارگان‌های مسئول برخورد قانونی را انجام دادند. از طرفی این کار هیچ ارتباطی به هلال احمر نداشته است. وزارت بهداشت هم بررسی خود را انجام داد و از آنجایی که این دانش‌آموزان متولد ۷۱ به بعد بودند، واکسیناسیون هپاتیت را دریافت کرده بودند. آزمایش‌های لازم هم برای آنها انجام شد که نتایجش منفی بود. در عین حال باید به رسانه‌ها تاکید کنم که انتشار چنین اخباری لازم است، اما غلو در آنها درست نیست.
اقدام مراکز خصوصی برای بیماریابی، مورد تایید نیست
وی همچنین درباره مراجعه برخی مراکز خصوصی به مدارس و اقدام آنها به بیماریابی گفت: درباره کودکانی که وارد مدارس می‌شوند، اقدامات متعددی از سوی وزارت بهداشت و بهزیستی با هماهنگی آموزش و پرورش برای تعیین وضعیت سلامت‌شان انجام می‌شود. از طرفی مراکزی که از سوی وزارت بهداشت این اقدامات را انجام می‌دهند آرم و نامه رسمی وزارت بهداشت را به همراه دارند. بنابراین اقداماتی که اخیرا می‌بینیم در جنوب تهران و یا در مدارس بالای شهر پایتخت آغاز شده، بیشتر برای بیماریابی است و هزینه اقتصادی به دنبال دارد و هیچ کدام‌شان از سوی وزارت بهداشت مورد قبول و تایید نیست. بنابراین در مواردی که مطلع شویم، برخورد قانونی لازم را انجام می‌دهیم و در مواردی که ضرر جانی یا اقتصادی به فرد یا خانواده‌ای وارد شود، آموزش و پرورش و نهادهای نظارتی برخوردهای لازم رانجام می‌دهند.
حریرچی در پاسخ به سوالی درباره غربالگری بیماری‌های روانی نیز گفت: در حال حاضر درمراکز جامع سلامت، غربالگری سریع برای اختلالاتی چون اضطراب و افسردگی انجام می‌شود و اگر مواردی مشاهده شود آن را به پزشک و روانشناس مرکز اعلام می‌کنند و اگر به مداخلات بیشتری نیاز بود، فرد به روانپزشک معرفی می‌شود. در مراکز سلامت حتما باید وضعیت سلامت روان در سامانه سیب ثبت شود و در غیر این صورت مرکز تخلف انجام داده است.
لزوم تابوشکنی از بیماری‌های روانی
حریرچی تاکید کرد: تابوشکنی از بیماری‌های روانی بسیار مهم است و باید از این حوزه انگ‌زدایی شود. باید بدانیم که اضطراب و یا وسواس جزئی هم نوعی اختلال است و می‌توان با انجام اقدامات درست از آنها پیشگیری کرد.
